چکیده
قاعدة لاضرر از مهمترین قواعد فقهی است که در جمیع ابواب فقه کاربرد دارد. در اینکه از طریق این قاعده میتوان احکام ضرری را رفع کرد، تردیدی وجود ندارد؛ اما اگر از نبود حکمی ضرری محقق شود، این اختلاف وجود دارد که آیا میتوان با استناد به این قاعده آن حکم را جعل کرد. لزوم جبران ضرر یک مسئلۀ عقلی است و عقل در این خصوص بین امور وجودی و عدمی تفاوتی نمیگذارد. علاوه بر این، با مراجعه به عرف میتوان فهمید که امور عدمی ضرری نیز باید جبران شوند. دلیلهای باب لاضرر نیز علاوه بر عمومیت، اطلاق دارند در اینکه هر ضرری باید جبران شود، خواه وجودی و خواه عدمی باشد.
کلیدواژهها: اثبات حکم؛ حکومت قاعدة لاضرر؛ ضرر؛ عدم حکم؛ نفی حکم
نویسندگان:
سید علی محمد یثربی: دانشیار؛ پردیس فارابی، دانشگاه تهران، ایران
جواد محمودی: کارشناسی ارشد فقه و حقوق اقتصادی دانشگاه تهران، ایران
مجله پژوهش های فقهی - دوره 14، شماره 1، بهار 1397.