نهادينه شدن رمان در ايران/20
دفاع «اميرحسين فردي» از 30 سال رماننويسي انقلاب و دفاع مقدس
خبرگزاري فارس: اميرحسين فردي، رماننويس انقلاب و دفاع مقدس، با دفاع از ادبيات داستاني پس از انقلاب اسلامي به ويژه رمان، گفت كه با توجه به فرصت كمي كه وجود داشته، آن چه در اين 30 سال اتفاق افتاده راضيكننده است.
اميرحسين فردي، نويسنده و خالق رمان «اسماعيل» كه به تازگي توسط «پال اسپراكمن» به انگليسي ترجمه شده است، در گفتوگو با خبرنگار فارس، درباره نهادينه شدن رمان در ايران گفت: پيشنهاد ميكنم قدري فراختر به موضوع نگاه كنيم و بعد به مقوله رمان برسيم. بهطور كلي در جامعه ما اصلا مطالعه كتاب نهادينه نشده است و ميزان مطالعه برخلاف آماري كه ارائه ميشود در شأن ملت بافرهنگ ما نيست.
وي افزود: وقتي مطالعه عمومي كم است، به تبع آن مطالعه رمان هم كه يكي از شاخههاي مطالعه را در بر ميگيرد و از بخشهاي ادبيات مكتوب ما به شمار ميرود، كم است.
دبير جشن داستان انقلاب، رمان را داراي جايگاه خاصي دانست و بيان داشت: رمان ويژگيهايي دارد كه با بقيه رشتههاي مكتوب فرق ميكند. رمان حاصل مدرنيته و رنسانس است كه حاصل آن رويكرد انسان به زمين و پشت كردن به دين و كليساست.
فردي ادامه داد: وقتي رمان با اين رويكرد وارد كشور ما ميشود طبيعي است كه با اعتقادات مردم ما منافات دارد و مردم ما را هم ميخواهد به پشت كردن به دين و اعتقادات وا دارد و به يك نوع سكولاريسم دعوت كند كه دين را كنار بگذارند.
وي با بيان اينكه رمان به طور طبيعي وارد كشور ما نميشود، افزود: رمان از طريق منورالفكرهايي كه چنين ديدگاهي دارند و رمان را اينگونه مينگرند وارد كشور ما ميشود و يك حالت بدبيني به وجود ميآورد.
نويسنده «سياه چمن» تصريح كرد: اگر به اين نكته توجه كنيم كه سرشناسترين نويسنده ايراني در 50 سال اخير صادق هدايت است كه به عنوان مطرحترين نويسنده كشور در جهان شناخته ميشود، بيشتر به اين موضوع اذعان ميكنيم. هدايت كسي است تلقي و باورش به اعتقادات و باورها و ايمان مذهبي مردم ما خصمانه و دشمنانه است. او توهين و تحقير ميكند و طبيعي است كه ملت ما چنين مقولهاي را بر نميتابند.
فردي ترجمههاي انجام شده از رمانهاي غربي را فاقد هماهنگي و همخواني با فرهنگ ملت ما دانست و گفت: اين آثار در جاهايي واقعا ويرانگر است و به هر حال مردم ما نسبت به اين آثار واكنش منفي نشان ميدهند و اين آثار را پس ميزنند.
دبير جايزه شهيد غنيپور از تغيير رويكرد رمان پس از پيروزي انقلاب اسلامي سخن گفت و عنوان كرد: پس از انقلاب رمان قالبي ادبي ميشود كه در خدمت آرمانهاي اين نظام است و سعي بر اين است كه لكههاي چركيني كه بر دامن ادبيات بود پاك شود و ادبيات داستاني با گونهاي پاك كه تعارض با قرآن و اعتقادات ما ندارد به جامعه عرضه شود.
به گفته فردي اكنون ما در مرحلهاي هستيم كه ميتوانيم بگوييم داستان و رمان ما در خدمت آرمانها و اعتقادات مردم است و در عين حال از جذابيت و كشش نيز برخوردار است.
وي اظهار داشت: فرهيختگان، ادبا، اساتيد دانشگاه و حتي حوزويان ما هم نسبت به اين نوع ادبيات يعني ادبيات داستاني و رمان روي خوشي نشان نميدهند و مطالعه اين آثار را كاري سبك ميدانند. اما شهيد بزرگوار شهيد مطهري سالها پيش در مقدمه كتاب «داستان و راستان» تلقي كساني را كه نگاهي منفي نسبت به داستان و رمان دارند به چالش ميكشد و ميگويد نبايد اين قالب ادبي را نديده گرفت؛ بلكه بايد آن را بازسازي و از پلشتيهايي كه غربگراها بر چهره رمان در ايران افزودند، تطهير كنيم.
اميرحسين فردي شرايط فعلي را شرايطي دانست كه در حال تطهير پلشتيها از دامان رمان هستيم و تأكيد كرد كه داستان و رمان مقولهاي كاملا مفيد است و براي تطهير اين پلشتيها زمان لازم است و رسانهها نيز بايد به كمك نويسندگان و ناشران بيايند.
فردي در خصوص بيانات مقام معظم رهبري و انتظار ايشان براي توليد رمانهاي خوب عنوان كرد: من گمان نميكنم كه تاكنون اين خواسته برآورده شده باشد؛ اما نويسندگان ما به اين طرف حركت ميكنند كه ويژگيهاي ممتاز ملت ما را مطرح كنند و صحنههاي ممتاز انقلاب و جنگ را در رمانها و داستانهايشان متبلور و به جهانيان عرضه كنند.
دبير جشن داستان انقلاب تأكيد كرد: توجه داشته باشيد كه سابقه نويسندگي در بين نويسندگاني كه متعهد هستند و به اعتقادات و باورهاي ديني پايبند هستند خيلي نيست. ما قبل از انقلاب به آن معنا نويسنده ديني و پايبند به ارزشها نداشتيم و نهايت در حد آلاحمد بود كه نوشتند و رفتند.
فردي با بيان اينكه ادبيات داستاني واقعي كشور و ايران معاصر ما به 30 سال اخير باز ميگردد، تصريح كرد: بيشتر از اين نبايد توقع داشته باشيم مخصوصا اينكه جوانان مستعد ما 8 سال از اين 30 سال را سر جنگ گذاشتند و فرصتي براي نوشتن و تأمل نداشتند.
وي عنوان كرد: با اين نگاه و با اين 30 سال ادبيات واقعي ايران آنچه اتفاق افتاده راضيكننده است و نبايد بيشتر از اين انتظار داشته باشيم.
اميرحسين فردي درباره انتقاد برخي نسبت به رمانهاي دفاع مقدس و انقلاب كه معتقدند از آنجا كه اين آثار به دنبال مقدسنمايي و خلق چهرههاي آسماني است با ذات تعريف رمان در تعارض است، گفت: اين واقعا تهمتي است كه به ادبيات داستاني و رمان ميزنند و ميخواهند مسير را عوض كنند.
فردي افزود: واقعا چنين چيزي نيست. رمان يك قالب، ابزار و فرايند خلاق آفرينشگري است و اينها را ميشود مثل موم در دست به هر شكلي كه ميخواهيم درآوريم. وقتي صحبت از ادبيات ميكنيم يعني خلاقيت؛ يعني شكل خلاق و زيباي يك آفرينش در خدمت حيات و جامعه و اگر رمان فاقد اين خلاقيت باشد، قطعا رمان و ادبيات نيست و تنها يك تئوري سطحي است.
نويسنده «آشيانه در مه» اضافه كرد: ما اصلا منظورمان از رمان اين نيست كه كسي بخواهد شعار بدهد يا حرف كليشهاي بزند. چون اين كارها سرانجامي ندارد. بلكه واقعا نگاه عميق به حيات انساني با همه وجوه و آرمانهايش مد نظر است و اگر يك نويسنده بتواند اينها را خوب بيان كند نه تنها تئوري سطحي خواهد بود، بلكه آثار ماندگاري نيز پديد ميآيد.
فردي بار ديگر تلقي اين منتقدان را تهمت، توصيف و تصريح كرد: اين جفايي در حق ادبيات داستاني است. هيچ كس نميخواهد در رمان شعار بدهد. اما ما انسانهاي آسماني زياد داريم. مگر شعر ما در اين كار لنگيده است؟ مگر شعر ما كم آورده كه رمان بخواهد كم بياورد؟
دبير جايزه شهيد غنيپور گفت: از آنجاكه هيچ وقت رمان و داستان در اين مملكت دنبال اين نوع مضامين نبوده و نويسندگان غربگراي ما نيز نگاهشان اين طور نيست، اين برچسبها را بر چهره ادبيات داستاني ميزنند.
فردي افزود: انشاءالله در سالهاي آينده شاهد كارهاي خوبي خواهيم بود؛ گرچه كارهاي فعلي هم خوب است. ما نبايد نگران باشيم. به نظرم اصلا جاي نگراني نيست بلكه كارهاي صورت گرفته مايه مباهات است.
انتهاي پيام/
نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط خبرگزاری فارس در وب سایت منتشر خواهد
شد
پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد
لطفا پیام خود را وارد نمایید.
پیام شما با موفقیت ثبت گردید.
لطفا کد اعتبارسنجی را صحیح وارد نمایید.
مشکلی پیش آمده است. لطفا دوباره تلاش نمایید.
پر بازدید ها
پر بحث ترین ها
بیشترین اشتراک
تازه های کتاب