رجال عصر پهلوي:
«جعفر شريف امامي» نخست وزير آشتي ملي و استاد اعظم فراماسونري
خبرگزاري فارس:به دنبال تشكيل لژ بزرگ ايران تركيب رهبران [اين] لژ به شكلي صورت گرفت كه مهندس شريف امامي از لژهاي آلماني، دكتر حسن امامي از لژهاي انگليسي و دكتر احمد عليآبادي از لژهاي فرانسوي در رأس لژ بزرگ ايران واقع [شدند.]...
جعفر شريف امامي، فرزند حاج محمد حسين نظامالاسلام، در 27 خرداد 1391 ش. در تهران متولد شد. پدر او، از روحانيون تهران در دوران متأخر قاجاريه بود كه از ناصرالدينشاه لقب "معتمدالشريعه" و از مظفرالدينشاه لقب "نظامالاسلام" دريافت داشت. نظامالاسلام پيشكار ميرزا ابوالقاسم امام جمعة تهران بود و با ميرزا جوادخان سعدالدوله، از رجال مشروطه، و برادر او، مرتضي خان ممتازالملك، مربوط بود. وي در خرداد 1310 ش. در تهران درگذشت و در مقبره خصوصي ممتازالملك در امامزاده عبدالله دفن شد. جد پدري شريف امامي، ميرزا ابوطالب اصفهاني (متوفي 1237 ق). اديب و روحاني قرن سيزدهم هجري و صاحب حاشيه البهجة المرضيه معروف به حاشيه سيوطي است. نسب مادري نظامالاسلام به حاج محمد مهدي كلباسي، روحاني معروف اصفهان، و نسب مادري جعفر شريف امامي به حاج ملاهادي مدرّس تهراني، صاحب شرح كبير، ميرسد.
جعفر شريف امامي تحصيلات متوسطه را در تهران به پايان رسانيد و براي ادامه تحصيل به سوئد و آلمان رفت و در اين كشور آخرين مدرك تحصيلي خود را در رشته برق كسب نمود. او در ايران، در راهآهن دولتي شاغل بود و تا معاونت اين سازمان رسيد و در همين پُست بود كه با اشغال ايران توسط متفقين به همراه عدهاي ديگر توسط ارتش بريتانيا دستگير و به اراك تبعيد شد. درباره اين سناريوي انگليسي توضيح دادهايم، و با توجه به اينكه شريف امامي در زندگي پسين خود هيچ قرينهاي دال بر ناوابستگي به سياست انگليس نشان نداد، همين امر پيشينة او را در زمينة ارتباطات پنهان با انگليسيها زير سؤال ميبرد.
*در صحنة سياست
جعفر شريف امامي پس از كسب اين "واهت ملّي"، به همراه ساير چهرههاي سرشناس وابسته به بريتانيا، وارد صحنه متلاطم سياست روز شد و در پيوند با احمد قوام (قوامالسلطنه) در سال 1324 به مديرعاملي بنگاه آبياري رسيد. مهمترين نقش سياسي او در اين زمان كارگرداني "اتحاديه اسكي" بود. "اسكي" (اتحاديه سنديكاهاي كارگري ايران) سازماني بود كه توسط عوامل بريتانيا در رقابت با "شوراي متحدة مركزي كارگران و زحمتكشان ايران" (اتحاديه كارگري حزب توده به رياست رضا روستا) تأسيس شد و در رأس آن يك چهرة انگلوفيل به نام خسرو هدايت قرار داشت و عناصري چون دكتر مهيمن از فعالين آن بودند. شريف امامي پس از چندي به عنوان دبير اين اتحاديه انتخاب شد. در اين زمان او به رزمآرا نزديك شد و لذا در دولت او (تير ـ اسفند 1329) به وزارت راه رسيد. شريف امامي شوهر خواهر دكتر عبدالله معظمي، رئيس مجلس هفدهم در زمان دولت مصدق و از نزديكان او، بود و به دليل همين نسبت و نيز نزديكياش به زاهدي، در پي كودتاي 28 مرداد 32 به درخواست اعضاي متواري دولت به مخفيگاه آنان رفت و ترتيب معرفي مصدق و سايرين را به زاهدي داد.
جعفر شريف امامي در دولت سپهبد فضلالله زاهدي مديريت عامل سازمان برنامه را به دست گرفت و در سال 1333 به سناتوري تهران انتخاب شد. ورود شريف امامي به مجلس سنا سرآغاز نقش وي به عنوان "ريشسفيد سياسي" رجال پهلوي ميباشد و او به تبع همين نقش ميكوشيد تا در قبال مواضع سه ابرقدرت روز (آمريكا و انگليس و شوروي) به "ناوابستگي" تظاهر كند. از همينروست كه شريف امامي را از معدود مخالفان قرارداد كنسرسيوم (اميني ـ پيج) و الحاق ايران به "پيمان بغداد" در مجلس سنا مييابيم. معهذا، اين دست مواضع هيچگاه براي شريف امامي "وجاهت ملّي" نساخت و به عكس سيماي سياسي او را به عنوان يك چهرة "انگلوفيل" تثبيت كرد. شريف امامي در دولت دكتر منوچهر اقبال وزير صنايع و معادن شد و در همين زمان بود كه قرارداد نافرجام ذوبآهن را با آلمان غربي منعقد ساخت و سپس در شهريور 1339 به نخستوزيري رسيد.
دولت "مستعجل" شريف امامي ثمرة يك دورة تنشهاي جدّي در روابط ايران و آمريكا بود. در پي افول اين تنشها، شريف امامي به عنوان چهرة مورد توافق دربار ايران، بريتانيا و حزب جمهوريخواه آمريكا زمام دولت را به دست گرفت و در اين نقش از مغازله با شوروي نيز مضايقه نداشت. معهذا، اين آرامش ديري نپاييد و در 17 آبان 1339، جان كندي ـ از "حزب دمكرات" ـ به رياستجمهوري آمريكا رسيد و دولت "آشتي ملي" شريف امامي را دستخوش تلاطم نمود. تشديد فعاليت جناحهاي وابسته به "حزب دمكرات" آمريكا در ايران به اعتصاب معلمين و شهادت دكتر ابوالحسن خانعلي و سرانجام سقوط دولت شريف امامي، در ارديبهشت 1340، انجاميد.
شريف امامي فعاليت خود را در اين دوران چنين ارزيابي ميكند:
[شروع نقل قول]اخيراً جلساتي با شركت جمعي از منسوبين مهندس شريف امامي نخستوزير سابق از جمله دكتر عبدالله معظمي، مهندس سيفالله معظمي، اللهيار صالح، دكتر جهانشاه صالح و سيد [محمد] رضي ويشكايي و شخص مهندس شريف امامي به تناوب در منازل آنان تشكيل... ميشود (سند ساواك ـ 28/11/1340).
... در جلسه اخير مهندس شريف امامي اظهار داشته [:] كار كردن در اين كشور فوقالعاده مشكل است و نميتوان به اشخاص اعتماد نمود و در كابينه خود با اينكه اكثر اعضاء آن را شخصاً انتخاب و برگزيده بود [،] معهذا نسبت به بعضي از آنها اعتماد نداشته [،] كما اينكه در كابينه آقاي دكتر اقبال هم كه در آن عضو بوده [،] مهندس [عليرضا] انصاري و دكتر [جمشيد] آموزگار اعضاء كابينه [،] مطالبي را كه در هيئت دولت مطرح ميگرديد بلافاصله به مقامات سفارت آمريكا اطلاع ميدادند و بعضي ديگر از اعضاء كابينه هم با ساير سفارتخانههاي خارجي مربوط بودند و مطالبي را كه نبايستي در جايي مطرح شود و جنبة سرّي داشت در خارج بازگو ميكردند... (سند ساواك ـ 1/12/1340).[پايان نقل قول]
*شريف امامي و "بحران اميني"
جعفر شريف امامي، يكي از بازيگران اصلي دوران "بحران اميني" بود. به اعتقاد ما، نقش شريف امامي در اين زمان يك سناريوي از پيش پرداخت شده بود، كه در كنار سناريوي "نُخبگان آمريكايي" حسنعلي منصور به منظور زيركن ساختن نفوذ اميني و وارد كردن دولت كندي به تمكين در برابر تداوم حاكميت كاسْت "اشرافيت اطلاعاتي" بر ايران و تفويض اختيارات تام به شاه طرّاحي و اجرا شد. در اين سناريو، شريف امامي در نقش ديرين خود به عنوان "ريشسفيد سياسي" بازي ميكرد و مغازله با "جبهه ملي" و روسها و تحريك آنان عليه اميني پردههاي اين سناريو بود. اين پيچيدگي نقش شريف امامي در اسناد زير نمايان است:
*سند 1:
[شروع نقل قول]احمد آرامش رهبر گروه ترقيخواهان به دوستان خود اظهار داشته [:] شخصاً كانديداي نخستوزيري نيست ولي براي زمامداري مجدد مهندس شريف امامي فعاليت خواهد كرد. آرامش افزوده [:] اكنون مردم متوجه شدهاند كه سياست داخلي و خارجي دولت شريف امامي به مراتب بهتر از سياست دولت فعلي [اميني] بوده و تركيب وزراء كابينه مهندس شريف امامي هم از وزارء اين كابينه شايستهتر بودهاند. آرامش گفته است [:] بهطور قطع مهندس شريف امامي مجدداً به رياست دولت منصوب خواهد شد و بسياري از رجال سياسي كشور نيز از اين امر پشتيباني مينمايند. (سند ساواك ـ 27/6/1340).[پايان نقل قول]
*سند 2:
بعدازظهر گذشته [،] مهندس شريف امامي در منزل عبدالوهاب اقبال برادر دكتر منوچهر اقبال ضمن صحبت اظهار ميداشت [:] ... مخالفين دولت انتظار پايان مذاكرات وزيرامورخارجه در نيويورك را ميكشند و معتقدند اين مذاكرات تكليف دولت كنوني را روشن خواهد كرد و نيز معتقد بود كه بنابر اطلاعات مورد وثوقي كه دارد روسها به هيچوجه با دولت حاضر كنار نخواهند آمد و روزبهروز بر وخامت روابط ايران و شوروي افزوده خواهد شد و فعاليتهايي كه جريان دارد هيچ تأثيري در منابات دو كشور نخواهد كرد. (سند ساواك ـ 3/7/1340).[پايان نقل قول]
*سند 3:
[شروع نقل قول]به موازات فعاليتهاي اخير فتحالله فرود و اسدالله رشيديان و سيدجعفر بهبهاني [،] مهندس شريف امامي هم شروع به فعاليتهايي نموده و احمد آرامش، دكتر عبدالله معظمي و دكتر سيد محمد سجادي هم در اين مورد با مشاراليه همكاري داشتهاند و دكتر معظمي رابط بين سران جبهه ملي و شريف امامي، و دكتر سيدمحمد سجادي رابط بين نامبرده و سيد جعفر بهبهاني [،] و احمد آرامش نيز به اتفاق علي وارسته و سردار فاخر كمت با دستجات متفرق ديگر تماس حاصل مينمودهاند و اين عده مشتركاً براي نخستوزيري مجدد مهندس شريف امامي فعاليت مينمودهاند و جلسات آنها نيز با حضور سه چهار نفر كماكان تشكيل و فعاليت آنان در نهايت اختفا ادامه دارد. (سند ساواك ـ 10/11/1340).[پايان نقل قول]
*سند 4:
[شروع نقل قول]يكي از نزديكان مهندس شريف امامي نخستوزير سابق اظهار ميداشت [:] مشاراليه اخيراً بر شدّت فعاليت خود جهت احراز مجدد مقام نخستوزيري افزوده است و اكثر مخالفين دولت نيز گرد مشاراليه جمع شدهاند و اگرچه شريف امامي اقدامات حادي عليه دولت به عمل نميآورد ولي عدهاي از شخصيتهاي مؤثر مملكت از جمله آقاي حسين علاء وزير دربار شاهنشاهي [،] عبدالله انتظام رئيس هيئت مديره شركت ملي نفت، سپهبد [صادق] امير عزيزي وزير كشور، سرلشكر نعمتالله نصيري رئيس شهرباني كل كشور از مساعدت به وي خودداري نميكنند و از وزراي فعلي كابينه آقاي دكتر جهانگير آموزگار وزير بازرگاني نيز روابط حسنهاي با مهندس شريف امامي برقرار نموده و آقاي عطاءالله خسرواني وزير كار نيز با ايشان در تماس است. (سند ساواك ـ 1/12/1340). [پايان نقل قول]
*سند 5:
[شروع نقل قول]طرفداران جبهه ملي و عناصر تودهاي سابق كه در زمان نخستوزيري مهندس جعفر شريف امامي شديدترين مبارزهها را با او كردهاند [،] اكنون در مجالس و محافل از وي به نيكي ياد ميكنند و ميگويند شريف امامي ميخواست با استفاده از رقابت دو سياست روس و آمريكا كارخانه ذوبآهن را بسازد و به جاي تعديل بودجه از راه حذف مزاياي كارمندان تشكيلات سازمان برنامه را به هم بزند و قراردادهاي منعقده بين سازمان برنامه و كمپانيهاي خارجي را لغو كند و كار هر وزارتخانهاي را به خود وزارتخانه مربوط برگرداند... (سند ساواك ـ 2/4/1341). [پايان نقل قول]
*سند 6:
[شروع نقل قول]محبعلي دبير سپهري كه با مقامات شوروي ارتباط دارد ميگفت [:] شورويها با اينكه فعلاً با ايران روابط حسنهاي دارند ولي مايلند حكومت ديگري كه در نزديك شدن به شورويها فعاليت بيشتري داشته باشد روي كار آيد و بين رجال فعلي كشور مهندس شريف امامي را بهتر از ديگران ميدانند... (سند ساواك ـ 4/9/1341).[پايان نقل قول]
*سند 7:
[شروع نقل قول]سران و فعالين جبهه ملي با توسل به دكتر عبدالله معظمي و مهندس شريف امامي رئيس مجلس سنا در تلاشند تا در مدت بازداشت مهندس بازرگان استاد دانشگاه كه در دادگاه بدوي نظامي به ده سال زندان محكوم شده است تخفيف كلي داده شود. شنيده شد [كه] مهندس شريف امامي در اين مورد قول مساعد داده و از هماكنون مشغول اقداماتي است تا بلكه بتواند قبل از مراجعت اعليحضرت همايون شاهنشاه به ايران زمينه اين امر را فراهم نمايد. ضمناً به طوري كه گفته شده مهندس [عبدالله] رياضي رئيس مجلس شوراي ملي نيز به علت سابقه دوستي و همكاري با مهندس بازرگان مايل به كمك به مشاراليه ميباشد. (سند ساواك ـ 5/11/1342).[پايان نقل قول]
*شريف امامي و "حكومت متحدة جهاني"
جعفر شريف امامي با نقش زيركانهاي كه در زمان "بحران اميني" ايفاء نمود، بيش از پيش خود را نشان داد و به پاس آن، پس از سقوط دولت اميني، در سال 1341 به نيابت توليت "بنياد پهلوي" منصوب شد. او در سال 1342 مقام شامخ رياست مجلس سنا را به دست گرفت و تا آستانه انقلاب اسلامي ايران، به مدت 15 سال، در اين سِمَت بود؛ پُستي كه با مقام او به عنوان "استاد اعظم فراماسونري" انطباق كامل داشت.
در همين زمان، در تداوم سناريو زمان دولت اميني، شريف امامي به تشكيل "جمعيت ايراني طرفدار حكومت متحده جهاني" دست زد و با زيركي به مطرح ساختن دكتر جلال عبده به عنوان كانديد نخستوزيري پرداخت؛ هر چند از آغاز روشن بود كه اين سناريو جدّي نيست و عبده هيچ شانسي براي ارتقاء در ديوانسالاري رژيم پهلوي ندارد.
*سند1:
[شروع نقل قول]اخيراً جمعيتي بهنام جمعيت طرفدار حكومت جهاني به رياست آقاي مهندس شريف امامي تشكيل شده كه اسامي اعضاء شوراي عالي و همچنين اعضاء كميسيون مركزي جمعيت مزبور به شرح زير ميباشد.
الف ـ اعضاء شوراي عالي جمعيت [:]
1 ـ آقاي مهندس شريف امامي رئيس 2 ـ دكتر غلامرضا كيان نايب رئيس اوّل 3 ـ دكتر فرهودي استاد دانشگاه [،] نايب رئيس دوم 4 ـ سردار فاخر حكمت رئيس سابق مجلس شوراي ملي مشاور جمعيت 5 ـ علياصغر حكمت استاد دانشگاه [،] مشاور جمعيت 6 ـ دكتر پيرنيا خزانهدار جمعيت 7 ـ دكتر هومن استاد دانشگاه [و] نويسنده نشريات و مجلات جمعيت 8 ـ دكتر ابوالقاسم ملكي مسئول هدايت افراد به داخل جمعيت 9 ـ آقاي جنگي حسابدار جمعيت 10 ـ آقاي حكمتي صندوقدار جمعيت 11 ـ دكتر محمود بهراد دبير فرهنگ پخش شش 12 ـ صفرعلي كوتوال مسئول چاپ و پليكپي نشريات جمعيت.
ب ـ اعضاء كميسيون مركزي جمعيت [:]
1 ـ آقاي دكتر علي آبادي 2 ـ دكتر ستوده 3 ـ بهبهاني موسوي 4 ـ دكتر عبده 5 ـ دكتر فرهود 6 ـ كاظمي 7 ـ دكتر [احمد] متين دفتري 8 ـ سرهنگ بازنشسته منتصر (اين شخص اشعاري به منظور چاپ در نشريات جمعيت مزبور ميسرايد.)
همچنين تيمسار فروزان تقاضاي عضويت در جمعيت فوق را نموده ولي دكتر علي آبادي تاكنون از پذيرفتن مشاراليه خودداري نموده و اظهار داشته است كه بايد در اطراف نامبرده تحقيقات بيشتري به عمل آوريم.
تعداد تقريبي كساني كه تاكنون به عضويت جمعيت مزبور درآمدهاند قريب 2500 نفر هستند كه ساليان 500 ريال حق عضويت ميپردازند... (سند ساواك ـ 9/7/1343). [پايان نقل قول]
*سند 2:
سند مورخ 5/6/1343 ساواك دربارة "جمعيت ايراني طرفدار حكومت جهاني" اسامي يك هيئت 7 نفري را، به شرح زير، در رأس جمعيت فوق ذكر ميكند: مهندس شريف امامي، اشرف احمدي، دكتر احمد متين دفتري، دكتر جلال عبده، دكتر محمد سجادي، دكتر صديق اعلم، دكتر خواجهنوري. سند فوق ميافزايد كه تعدادي از سناتورها، مانند ممدعلي مسعودي، قصد دارند فقط عضو افتخاري اين جمعيت باشند و مسعودي بابت اين عضويت افتخاري مبلغ 10000 ريال پرداخته است. براي به ثبت رسانيدن اين جمعيت اقدام شده و آدرس منزل شريف امامي به عنوان آدرس جمعيت تعيين گرديده است.
*سند 3:
[شروع نقل قول]طبق اطلاع متن سخنراني هفته گذشته دكتر جلال عبده به وسيله مهندس شريف امام [،] عبدالحسين نيكپور و خود دكتر عبده تهيه شده بوده كه در آن حملات و انتقاداتي نسبت به برنامههاي اقتصادي دولت صورت گرفته بود. پس از اين سخنراني عوامل و ايادي شريف امامي رئيس مجلس سنا در پارهاي از محافل سياسي شايع كردهاند كه مقدمات زمامداري دكتر عبده كاملاً فراهم شده و نامبرده در آينده نزديكي به نخستوزيري منصوب خواهد شد. (سند ساواك ـ 30/8/134).[پايان نقل قول]
*سند 4:
[شروع نقل قول]طبق اطلاع دكتر جلال عبده كه در حال حاضر با كمك مهندس شريف امامي رئيس مجلس سنا و ساير اعضاي جمعيت ايراني طرفدار حكومت جهاني براي احراز مقام نخستوزيري فعاليت ميكند [،] در محفلي اظهار داشته [:] راه پيشرفت مملكت جلوگيري از دخالت اعليحضرت همايون شاهنشاه در امور كشور است و دكتر اميني قصد داشت اين منظور را عملي كند ولي به علت عدم شناسايي طريقه صحيح موفق نگرديده [،] ليكن وي كاملاً واقف است كه به چه ترتيبي بايد اين نظر را عملي نمود. (سند ساواك ـ 3/9/1343).[پايان نقل قول]
*سند 5:
[شروع نقل قول]دكتر جلال عبده كه اكنون خود را كانديداي نخستوزيري كرده و از طرف مهندس شريف امامي، دكتر متين دفتري و دكتر سجادي حمايت ميشود اين روزها فعاليتهاي خود را تشديد نموده است. (سند ساواك ـ 12/9/1343).[پايان نقل قول]
*سند 6:
[شروع نقل قول]به قرار اطلاع مسئله تشديد فعاليت دكتر
جلال عبده جهت احراز پست نخستوزيري به عرض ملوكانه رسيده و معظمله از اين جريان ناراحت شدهاند. به عقيده مقامات مطلع سياسي اعليحضرت همايون شاهنشاه با دكتر عبده كه مورد حمايت كارگردانان جمعيت طرفدار حكوت جهاني مهندس شريف امامي، دكتر متين دفتري، دكتر سجادي ميباشد [،] نظر مساعدي ندارند زيرا نامبرده ضمن اخذ تماس با مقامات كشورهاي بيطرف از جمله هندوستان عليه سازمان پيمان مركزي [سنتو] مطالبي بيان داشته و وعده داده در صورت احراز مقام نخستوزيري ايران را از سنتو خارج خواهد ساخت. (سند ساواك ـ 14/9/1343). [پايان نقل قول]
شريف امامي در نقش "ريشسفيد" فراماسونري ايران ميكوشيد تا طي دوران 15 ساله رياست خود بر مجلس سنا، نقش "ميانهروي" و "شيخوخيت" را حفظ كند و خويشتن را به عنوان يك چهرة "وجيهالملّه" و مستقل از دو جناح "انگلوفيل" (حزب مردم علم) و يا "يانكوفيل" (حزب ايران نوين) جلوه دهد.
*سند 1:
[شروع نقل قول]سناتور جعفري روز 9/6/43 در منزل خود به يكي از دوستانش اظهار داشته [:] آقاي [حسنعلي] منصور نخستوزير خيلي مايل بوده عدهاي از سناتورها را نيز وادار نمايد با قبول عضويت حزب ايران نوين پايگاهي در مجلس سنا به نفع خود تشكيل دهد [،] ولي مهندس شريف امامي از حضور ملوكانه استدعا كرده است اجازه فرمايند مجلس سنا در جريانات سياسي كشور بيطرف بماند و سناتورها استقلال خود را در جريانات پارلماني حفظ كنند سناتور جعفري ميگفت [:] بيطرف ماندن سناتورها در فعاليتهاي حزبي موجب شده كه افكار عمومي مردم از هر طبقهاي با نظر احترام فوقالعادهاي به ما مينگرند و مجلس سنا كه مورد مخالفت افكار عمومي بود امروز از حمايت همه دستجات برخوردار است... (سند ساواك ـ 10/6/1343).[پايان نقل قول]
*سند 2:
[شروع نقل قول]شخص مطلع و برجستهاي ميگفت [:] دور زو قبل در جلسهاي با شركت شريف امامي رئيس مجلس سنا بوديم و خيلي جلسه خصوصي بود. رئيس سنا ميگفت [:] من اوضاع را خيلي بد ميبينم. تما مردم ناراضي در حد انفجار هستند [.] من كه همه چيز دارم ميبينم وضع به نحوي است كه شخص وقتي به خود ميانديشد عدم رضايت در باطن او مشاهده ميشود [.] و اضافه ميكرد [:] خيلي احساس وضع غيرعادي و آيندهاي مبهم ميكنم. در مورد نفت هم شريف امامي ميگفت [:] وضع را روشن نميبينم و فايدهاي هم ندارد [كه] 24 ميليارد [دلار] به ما پول دادند [.] بيست ميليارد آن را كه پس داديم و حتي به انگلستان وام داديم و چهار ميليارد بقيه هم به دست عوامل اجرايي از بين ميرود و ميخورند [.] اگر پولي نميدادند بهتر بود، لااقل دلمان نميسوخت و ميگفتيم يك روز بالاخره پول وصول ميشود، يعني نفت به فروش ميرسد و ميتوانيم با پول آن كاري براي مردم و مملكت انجام دهيم. (سند ساواك ـ 17/10/1354). [پايان نقل قول]
جعفر شريف امامي در همين نقش "مستقل" و "ريش سفيدمآب" در مرداد 1346 به رياست مجلس مؤسسان سوّم رسيد، كه وظيفه داشت نيابت سلطنت فرح پهلوي را تسجيل كند. با توجه به شهرت فرح به عنوان يك چهرة مقبول آمريكا، ارزيابي شريف امامي از اين تحوّل چنين است:
[شروع نقل قول]فرهاد صفانيا اظهار ميداشت كه با عدهاي از رجال مملكت و از جمله آقايان مهندس شريف امامي، احمد معظمي و سناتور سيدجلالالدين تهراني بحث ميكرديم و نظر آنها اين است كه آمريكاييها مجدداً به آن نظر قديمي و تز سابق خود كه ميگفتند شاه مملكت بايد مقامي مصون بوده و دخالتي در امور جاري مملكت نداشته باشد و دولتها بايد حكومت كنند و مجلس هم طوري باشد كه كارهاي دولت را با قاطعيت رسيدگي و بررسي نمايد برگشتهاند و روي اين اصل تشكيل مجلس مؤسسان و انتخاب نايبالسلطنه را پيشنهاد كردهاند كه براي آزمايش پس از انتخاب نايبالسلطنه و تشكيل يك دولت قوي و مجلس نيمهملي بگويند اعليحضرت همايوني چند ماهي در خارج از كشور باشند و نايبالسلطنه و دولت و مجلس مملكت را اداره كنند و آن وقت بررسي كنند و ببينند چه نتايجي اين كار خواهد داشت و اين كه شهبانو هر روز به استانها و ولايات و مؤسسات تشرف ميبرند براي آن است كه از نزديك به امور كشور آشنايي پيدا كنند. (سند ساواك ـ 2/3/1346). [پايان نقل قول]
اگر اين تحليل صحّت داشته باشد، بايد آن را به طرحهاي دولت جانسون در واپسين سالهاي موجوديتش نسبت داد، و اعادة محمدرضا پهلوي به قدرت پيشين، و اينبار در ابعادي پس فراتر، با پيروزي جمهوريخواهان و صعود دولت نيكسون در پيوند است؛ و به تبع همين تحول بود كه محمدرضا پهلوي به انحلال شوراي سلطنت و بركناري فرح از نيابت سلطنت دست زد.
رقابتهاي انتخاباتي در آمريكا و تنشهاي آن، در سالهاي 1346 ـ 1347 تلاطمهاي سياسي در ميان دولتمردان پهلوي پديد ساخت و جناحهاي مختلف، بر مبناي پيوند خود با كانونهاي متنوع قدرت در غرب، به منظور تصرف مقام صدارت و وزارت به توطئههايي عليه دولت هويدا دست زدند. شريف امامي نيز در اين كشاكشها، هر چند محتاط و معتدل، شركت داشت. در نتيجه همين رقابتها است كه ساواك در تاريخ 1/3/1350 چنين ارزيابي از او ارائه ميدهد:
[شروع نقل قول]... شخصي است خودخواه [و] جاهطلب و براي رسيدن به مقامات مملكتي از هيچ جنايتي رويگردان نيست، با آقاي اسدالله علم و اردشير زاهدي و سپهبد نصيري روابط حسنهاي نداشته و اكثراً مابين سناتورها از آنان بدگويي ميكند. پدر مشاراليه معمم است و داراي حسن شهرت نبوده... در عنفوان جواني از لباس روحاني استفاده مينموده... با كمك سياست دولت انگليس و چون فردي پشتهم انداز ميباشد توانسته موقعيت و نفوذ خود را تاكنون حفظ نمايد.[پايان نقل قول]
*"لُژ بزرگ ايران" و جايگاه آن
با صعود ريچارد نيكسون به رياست جمهوري آمريكا (آبانماه 1347) و اقتدار جناح "صهيونيستهاي نصاري" در بريتانيا، محمدرضا پهلوي. با برنامهريزي زيركانه شاپور ريپورتر و اسدالله علم، به اجراي طرحهايي براي منكوب ساختن دولتمردان و ايجاد سيطره مطلقه بر مجامع توطئهگر ماسوني دست زد. يكي از اين طرحها، تمركز لُژهاي پراكنده فراماسونري موجود در ايران در "لژ بزرگ ايران" به رياست جعفر شريف امامي بود.
سند مورخ 30/11/1355 ساواك، وضع فراماسونري ايران را پيش از تأسيس "لژ بزرگ ايران" چنين توضيح ميدهد:
[شروع نقل قول].... قبل از اينكه لژ بزرگ ايران تشكيل گردد [،] لژهاي فراماسونري منظم ايران به سه گروه تقسيم ميشدند:
الف: لژهاي تابع تشكيلات ماسوني انگلستان ـ اين لژها در محل سابق انجمن رازي واقع در خيابان شاهرضا جلسات خود را تشكيل ميدادند و در رأس آنها يك نفر انگليسي به نام كريستوفر فري تبعه انگليس كه به تجارت در تهران مشغول بود قرار داشت.
ب: لژهاي تابع تشكيلات ماسوني فرانسه ـ اين لژها جلسات خود را در محل انجمن سابق بوعليسينا و محل فعلي انجمن رازي در خيابان بهارستان تشكيل ميدادند. در رأس اين تشكيلات دكتر سعيد مالك و دكتر منوچهر اقبال قرار داشتند.
پ: لژهاي تابع تشكيلات ماسوني آلمان ـ جلسات اين لژها كاملاً محرمانه و زير نظر مهندس جعفر شريف امامي [قرار داشتند.] فعاليت و جلسات آنها در منزل شخصي دكتر علي امير حكمت در قلهك تشكيل [ميشد.]
اما به دنبال تشكيل لژ بزرگ ايران تركيب رهبران [اين] لژ به شكلي صورت گرفت كه مهندس شريف امامي از لژهاي آلماني، دكتر حسن امامي از لژهاي انگليسي و دكتر احمد عليآبادي از لژهاي فرانسوي در رأس لژ بزرگ ايران واقع [شدند.]...[پايان نقل قول]
مراسم "تقديس" لُژ بزرگ ايران توسط سه استاد اعظم فراماسونري بينالمللي (سِررونالد اوريوئينگ ـ استاد اعظم لژ بزرگ اسكاتلند، ارنست وانهك ـ استاد اعظم لُژ بزرگ ملي فرانسه و ورنر رومر ـ استاد اعظم لژهاي بزرگ متحده آلمان) در افند 1347 صورت گرفت. سند مورخ 18/7/1347 ساواك حاكي است كه انتصاب شريف امامي به رياست "لژ بزرگ ايران" با انتخاب و تصويب محمدرضا پهلوي بوده و سند ديگر ساواك نشان ميدهد كه شاه، قاعدتاً به منظور نشان دادن اقتدار خود بر فراز فراماسونري، استاد اعظم لژ بزرگ اسكاتلند را ـ مهمترين شخصيت در ميان سه استاد اعظمي كه به ايران وارد شدند ـ به حضور نپذيرفت. اين قدرتنمايي شاه با حادثه عجيب ديگري كه جوّ ماسوني ايران را در اواخر سال 1347 و اوايل سال 1348 به شدت آشفته كرد، مقارن است. اين حادثه، انتشار كتاب فراموشخانه و فراماسونري در ايران، اثر اسماعيل رائين، ميباشد.
سند مورخ 10/4/1348 ساواك، واكنش شريف امامي را در قبال اين حادثه چنين شرح ميدهد:
[شروع نقل قول]آقاي [علي] آبتين رئيس بازرسي مجلس سنا روز 8/4/48 در يك مذاكرة خصوصي اظهار داشت [:] اوايل هفته قبل آقاي مهندس شريف امامي رئيس مجلس سنا به آقاي فخرالدين وفا رئيس مجلس مأموريت داده است به طور خيلي محرمانه يك نسخه از جلد چهارم كتاب فراماسونري را تهيه و به نامبرده تحويل دهد و آقاي وفا كتاب مزبور را در اسرع وقت تهيه و در اختيار آقاي شريف امامي گذارده است [.] آقاي شريف امامي در حالي كه از انتشار كتاب مزبور سخت ناراحت بود به وفا گفته است كه ناشر اين كتاب به پشتيباني و حمايت ساواك مبادرت به چاپ و توزيع آن نموده و روز سهشنبه كه شرفياب خواهم شد اين موضوع را به عرض شاهنشاه خواهم رساند.
(آقاي شريف امامي ساعت 1130 روزهاي سهشنبه هر هفته وقت شرفيابي دارد) ضمناً روز موعد كتاب مربوطه را در كارتن كارهاي شرفعرضي با خود به دربار برده است [.] بعداً آقاي آبتين اضافه نمود [:] معمولاً آقاي شريف امامي بعد از هر شرفيابي به خانه خود به شميران ميرود [،] ولي روز سهشنبه هفته قبل بعد از شرفيابي تلفني با مجلس تماس حاصل و اطلاع داده است به مجلس خواهد آمد [.] لحظهاي بعد آقاي شريف امامي از اتومبيل خود پياده با حالتي پريشان و ناراحت و بسيار عصباني به طرف اطاق كار خود رفته و با شخص ناشناسي تلفني تماس [گرفته] و به مخاطب با صداي بلندي كه بيشباهت به فرياد نبوده است اظهار ميدارد [:] مطالب كتاب را به عرض رساندم و حتي اظهار داشتم كه بدون اجازه ساواك چطور ممكن است چنين كتابي طبع و انتشار يابد ولي در مقابل عرايض خود پاسخي دريافت نداشتم و به عرايض ديگر پرداختم و دستور گرفتم.
ناطق [آبتين] سپس اظهار عقيده نمود كه آقاي شريف امامي در حال حاضر مسئول و گرداننده فراماسيون در ايران ميباشد [.] سپس نقل قول از اظهارات آقاي عدلالملك دادگر [،] كه از رجال سياسي قديمي ايران و چندين دوره سناتور و رياست مجلس شوراي ملي را عهدهدار بوده [،] گفت [:] كليه افرادي كه نامشان در كتاب فراماسونري برده شده در ظرف پنج سال آينده از رأس امور مهم بركنار خواهد شد [.] ناطق بعد اشاره به اظهارات آقاي مشايخ منشي مخصوص آقاي شريف امامي [،] كه اصولاً كارهاي سرّي و محرمانه وي را انجام ميدهد [،] نموده و گفت [:] نامبرده در يك صحبت خصوصي به مشاراليه گفته است [:] من هنگامي وارد جمعيت فراماسونري شدهام كه تصميم بر آن است اين قبيل اشخاص را از رأس امور مهم و حسّاس بركنار نمايند [،] و بعداً ادامه داده است [:] آقاي شريف امامي اين روزها به خاطر كتاب رائين بسيار ناراحت و عصباني ميباشد و حتي پيش شاهنشاه آريامهر از اين موضوع شكايت نموده ولي مثمر ثمر واقع نگرديده است و منصور است خود دستگاه با انتشار اين كتاب ميخواسته آبروي ما را ببرد و ما غافل بودهايم كه به خاطر 7 الي 8 هزارتومان خود را در تله انداخته و از ما هتك آبرو شده است... [پايان نقل قول]
*شريف امامي و فراماسونري
انتشار كتاب رائين نه تنها سبب بركناري ماسونها نشد، بلكه در سالهاي بعد، اين تشكيلات خُفيه با نظارت مستقيم و مقتدرانه محمدرضا پهلوي و با كارگرداني شريف امامي توسعه بيشتر يافت. در زمينة نقش شريف امامي در فراماسونري ايران اسناد متعددي در اختيار ماست كه به درج گزيدهاي از آن ميپردازيم:
*سند 1:
[شروع نقل قول] كنگره لاينز در روزهاي 19 و 20 و 21 ارديبهشت ماه 1347 با شركت نزديك به 350 نفر از برگزيدگان باشگاههاي مناطق سهگانه ايران در هتل بزرگ رامسر تشكيل شد. در ابتداء كنگره پيام شاهنشاه آريامهر توسط شير مرد مهندس شريف امامي رئيس مجلس سنا قرائت گرديد و رياست كنگره با شيرمرد مهندس شريف امامي بود. (سند ساواك ـ 18/3/1347). [پايان نقل قول]
*سند 2:
[شروع نقل قول]نهمين كنگره ساليانه مناطق سهگانه لاينز بينالمللي در ايران با شركت نمايندگان 120 باشگاه سراسر كشور در هتل ونك با پيام شاهنشاه آريامهر به وسيله آقاي مهندس شريف امامي افتتاح شد. (سند ساواك ـ 31/2/1347).[پايان نقل قول]
*سند 3:
[شروع نقل قول] نمايندگان فراماسونري مجلس شوراي ملي
در انتخابات داخلي سال گذشته مجلس شوراي ملي عملاً همه فراماسونهاي وابسته به گروه اكثريت مقامات هيئت رئيسه و هيئت رئيسه كميسيونها را حايز گرديدند كه اين موضوع در ميان نمايندگان غير فراماسوني اثر فوقالعاده بدي به جاي گذارده و اكنون نيز گفته ميشود كه در انتخابات سال جاري نيز همه مقامات مذكور را در درجه اول نمايندگان وابسته به فراماسونها اشغال خواهند نمود [.] ضمناً اسامي نمايندگان فراماسونري به شرح زير معروض و در رأس آنها عبدالله رياضي رئيس مجلس شوراي ملي قرار گرفته و مدت دو سال است كه به گروه فراماسونري شريف امامي رئيس مجلس سنا پيوسته است [.] ضمناً از تعداد نمايندگان مذكور برخي از آنها حتي سواد ابتدايي نداشته و برخي نيز به گروه فراماسونري دكتر اقبال رئيس هيئتمديره و مديرعامل شركت ملي نفت ايران پيوستهاند كه اسامي چند نفر از آنان در كتاب منتشر شده وسيله رائين ذكر نگرديده است.
[شروع نقل قول]1 ـ رؤساي كميسيونهاي مجلس [:]
الف ـ مرتضي قلي كيان رئيس كميسيون وزارت آباداني و مسكن
ب ـ محمد شفيع امين رئيس كميسيون وزارت آموزش و پرورش
پ ـ كريم اهري رئيس كميسيون وزارت دارايي
ت ـ منوچهر پزشكي رئيس كميسيون وزارت راه
ث ـ جهانگير سرتيپپور رئيس كميسيون عرايض
ج ـ عبدالرضا عدل طباطبايي رئيس كميسيون اقتصاد
د ـ عبدالمجيد موسوي رئيس كميسيون استخدام
ذ ـ محمد ضيايي رئيس كميسيون خارجه
ر ـ محمدعلي مرتضوي رئيس كميسيون بودجه
ز ـ مصطفي الموتي رئيس كميسيون برنامه(گروه اقبال)
ص ـ محمد حين اعتمادي رئيس كميسيون بهداري
ض ـ حيدرعلي ارفع رئيس كميسيون تحقيق
ع ـ كاظم مسعودي رئيس كميسيون توليدات كشاورزي
غ ـ مهدي شيخالاسلامي رئيس كميسيون دادگستري
ط ـ محمود روحاني رئيس كميسيون كشور
ظ ـ حسن مصطفوي نائيني رئيس كميسيون محاسبات
2 ـ هيئت رئيسه كميسيونها [:]
الف ـ سيفالله وحيدنيا مخبر كميسيون اطلاعات
ب ـ كاظم كورس اقتصاد
پ ـ اسدالله موسوي ماكويي آموزش و پرورش
ت ـ امين غني مخبر كميسيون پست و تلگراف
ث ـ ويلسون بين منصور نايب رئيس كميسيون بهداري
ج ـ جواد مهذب نايب رئيس كميسيون تحقيق
د ـ فضلالله كاسمي نايب رئيس كميسيون دادگستري
ذ ـ حسين متين مخبر كميسيون دادگستري
ر ـ فروز فروهر مخبر كميسيون راه
ز ـ فيروز عدل كميسيون فرهنگ و هنر
س ـ [محمود] مصطفوي مخبر كميسيون كشور و محاسبات
ش ـ محمد بهنيا نايب رئيس كميسيون همكاري مجلسين
ص ـ ناصر عجم مخبر كميسيون همكاري مجلسين
ض ـ محسن خواجهنوري سخنگوي حزب ايران نوين و رئيس كميته
نمايندگان حزب ايران نوين
(سند ساواك ـ 12/7/1348). [پايان نقل قول]
*سند 4:
[شروع نقل قول]شانشاه آريامهر پس از مراجعت از مسافرت خارج از كشور در مورد فراماسونري به آقاي مهندس شريف امامي فرمودهاند [:] وضع در چه حال است [،] اين پولدارها و گردنكلفتهايي كه هستند چه ميكنند [،] پول جمع كنيد ساختمان بسازيد زمين را هم من ميدهم.
نظريه: با توجه به اينكه ممكن است رؤساي كشورهاي فنلاند و سوئد كه از رؤساي درجه اوّل فراماسونري ميباشند در مسافرت شاهنشاه آريامهر به خارج از كشور مذاكراتي در مورد فراماسونري با معظمله نمودهاند كه شاهنشاه آريامهر نيز روي اين اصل اوامر فوق را به آقاي شريف امامي صادر فرمودهاند. (سند ساواك ـ 28/4/1349). [پايان نقل قول]
*سند 5:
[شروع نقل قول]جلسه لژ بزرگ ايران روز 3/12/51 در محل هنرستان دختران واقع در خيابان سوم اسفند به رياست استاد اعظم مهندس شريف امامي و با حضور رؤساي لژهاي فراماسونري وابسته به لژ بزرگ ايران تشكيل گرديد. آقاي شريف امامي اظهار داشته است كه براي ساختمان لژ بزرگ ايران بايستي همه ماسونها كمكهاي قابل ملاحظهاي بنمايند تا هر چه زودتر ساختمان مورد بحث شروع گردد. (سند ساواك ـ 6/12/1351).[پايان نقل قول]
*سند 6:
[شروع نقل قول]از سناتورهاي فعلي مهندس جعفر شريف امامي، مصطفي تجدد، علي ارفع، ابراهيم پارسا، محمدعلي مسعودي، جمال گنجي و سرلشكر محمود ميرجلالي عضو سازمان فراماسونري وابسته به لژ بزرگ ايران ميباشند. ضمناً محمدسام و محمود قوام صدري و دكتر منوچهر اقبال نيز عضو فراماسون هستند. (سند ساواك ـ 2/2/1352).[پايان نقل قول]
*سند 7 :
[شروع نقل قول]كساني كه در فراماسونري حقوقبگير هستند:
مهندس شريف امامي استاد اعظم لژ بزرگ ايران حقوق دريافت ميكند ولي ميزان اين حقوق مشخص نيست و محل پرداخت آن نامعين. عباسقلي گلشائيان قائممقام استاد اعظم نيز مانند وي مقرري ميگيرد. سناتور تجدد معاون استاد اعظم نيز از حقوقبگيران است و وضع وي مشابه دونفر فوق ميباشد. دكتر احمد عليآبادي بزرگ دبير لژ بزرگ از خزانه لژ ماهيانه 6 هزار تومان دريافت ميدارد. علي اصغر سلسبيلي متصدي امور دفتري لژ بزرگ ماهيانه سههزار تومان از خزانه لژ بزرگ دريافت ميدارد. هادي اديبي متصدي دفتر لژ بزرگ ماهيانه يك هزار تومان از خزانه لژ بزرگ دريافت ميدارد. (سند ساواك ـ 24/9/1352).[پايان نقل قول]
*سند 8:
[شروع نقل قول]به مناسبت سال نو مسيحي از طرف لژ مزبور [لژ بزرگ ايران] كارتهاي تبريكي براي ساير استادان اعظم لژهاي بزرگ جهان به امضاهاي جعفر شريف امامي و احمدعلي آبادي ارسال گرديده است. (سند ساواك ـ 12/10/1352).[پايان نقل قول]
*سند 9:
[شروع نقل قول]در جلسه 5/2/53 لژ فراماسونري بزرگ ايران كه با حضور 80 نفر از استادان فراماسونري در محل هنرستان دختران واقع در خيابان سوم اسفند تشكيل گرديد احمدعلي آبادي دبير لژ مذكور استعفاي خويش را به جعفر شريف امامي رئيس مجلس سنا و استاد اعظم لژ بزرگ ايران تسليم نموده است.
توضيح: شايع است كه استعفاي دبير لژ بزرگ ايران با موضوع سوءاستفادههايي كه اخيراً توسط ياد شده در امور مالي ماسونها صورت گرفته بيارتباط نيست. (سند ساواك ـ 8/2/1353).[پايان نقل قول]
*سند 10:
[شروع نقل قول]طبق ماده 19 اساسنامه لژ بزرگ ايران كه به ما اختيار ميدهد كه يك نفر قائممقام و دو نفر معاون بزرگ دبير انتخاب كنيم: برادر ارجمند مهندس حسين دفتريان را به سمت قائممقام بزرگ دبير و برادران ارجمند دكتر عدل نخستين و علياصغر سلسبيلي را به سمت معاونان بزرگ دبير انتخاب ميكنيم. اين دستور كه به دست ما استاد اعظم لژ بزرگ اريان امضاء شده و به مهر لژ بزرگ آراسته شده است بايد به طور رسمي در همه لژها خوانده شود.
تهران، مهرماه 2535
استاد اعظم لژ بزرگ ايران
مهندس جعفر شريف امامي[پايان نقل قول]
*سند11:
[شروع نقل قول]هفته گذشته در چند قسمت از داخل ساختمان انجمن رازي واقع در خيابان بهارستان يادداشتي به ديوارها الصاق شده بود كه بر روي آن جملة "برادران آلماني زبان خود را به برادر سلسبيلي معرفي نمايند" به فارسي و هم به آلماني ديده ميشد.
نظريه: علت الصاق اين يادداشت هنوز براي ماسونها معلوم نيست [،] معهذا تحقيقات ادامه دارد.
توضيحات: علياصغر سلسبيلي يكي از ماسونهاي مورد اعتماد شريف امامي و در حال حاضر معاون بزرگ دبير لژ بزرگ ايران محسوب و محل كار او انجمن رازي و ماهيانه حدود 90 هزار ريال حقوق و مزايا دريافت ميكند...
.. [پس از تشكيل لژ بزرگ ايران] قرار بر اين شد كه كليه لژهاي ماسوني منظم ايران در يكديگر ادغام و جلسات خود را در محل كنوني انجمن رازي واقع در خيابان بهارستان تشكيل دهند كه لژهاي ماسوني فرانسوي و انگليسي از اين امر تبعيت [كردند،] اما لژهاي آلماني كماكان جلسات خود را در خارج از محل انجمن رازي تشكيل [ميدهند] و با وجودي كه سال قبل گفته ميشد كه اين لژها هم بايستي جلسات خود را در محل انجمن رازي تشكيل دهند [،] معهذا نفوذ و موقعيت شريف امامي مانع از آن شد كه ديگر ماسونها بتوانند لژهاي آلماني را وادار كنند تا به انجمن رازي بيايند و در حقيقت در لژهاي آلماني كه زير نظر شريف امامي كار ميكنند هنوز به روي ديگر ماسونها بسته است و ماسونها را كمتر بدان تشكيلات راه ميباشد [.] اين موضوع يعني خودداري شريف امامي از نفوذ ماسونهاي انگليسي و فرانسوي به تشكيلات ماسونهاي آلماني خود قابل تعمق و بررسي ميباشد [،] كه منبع توجيه شده تا با توجه به موقعيتي كه دارد حتيالامكان در جلسات اين لژها نيز شركت و از ماهيت آنها كسب خبر نمايند. (سند ساواك ـ 30/11/1355).[پايان نقل قول]
*سند 12:
[شروع نقل قول]روز يكشنبه 8/12/35 [1335] جلسه عادي لژ دانش شماره 31 با شركت 98 ماسون از جمله مهندس عبدالله رياضي رئيس مجلس شوراي ملي در محل انجمن رازي تشكيل و مراسم زير انجام شد:
1 ـ انتخاب منتظري به سمت دربان لژ
2 ـ تصويب پيوستن دكتر اوشيدري به جرگه ماسونها
3 ـ استقرار محمدتقي معزي دبير سابق اين لژ به سمت استاد ارجمند
4 ـ انتخاب سالاران لژ دانش
در اين جلسه محمود قوام صدري به نمايندگي از طرف مهندس شريف امامي استاد اعظم لژ بزرگ ايران شركت نموده بود و پس از پايان مراسم مهندس رياضي جلسه را ترك گفت. در سر ميز شام مهدي كماليان ضمن سخناني اظهار داشت [:] ما بايد كاري بكنيم كه مقامات مملكتي در دست ما باشند تا بتوانيم مملكت را خوب اداره بكنيم. پس از نامبرده جعفري نماينده سابق مجلس شوراي ملي اظهار داشت كه چون فرزند يكي از ماسونها (مصطفوي نائيني) در آمريكا تصادف نموده و مشرف به موت ميباشد لذا سر ميز شام براي سلامتي او دعا شود و از مهدي كماليان اجازه خواست تا دعا كند [.] اما كماليان اجازه ناد و چون اين تقاضا چند بار تكرار شد ولي كماليان با سماجت مخالفت كرد [،] لذا جعفري با عصبانيت مشتش را گره كرده و روي ميز كوبيد و از جايش برخاست و بناي فحاشي را گذاشت و متقابلاً كماليان نيز در جواب او مطالب ركيك و موهني عنوان كرد كه افراد حاضر از ديدن اين وضعيت به شدت ناراحت شدند.
نظريه: اين سومين باري است كه ظرف يكي دو ماه گذشته در جلسات ماسوني بگومگوهايي بروز و حتي كار به مشاجره و فحشكاري ميرسد كه واقعاً ننگآور است.
ملاحظات: ضمن تأييد نظريه فوق، اختلافاتي كه اخيراً در سطح پايين تشكيلات ماسوني بين ماسونها بروز كرده بدون جهت نيست و ناشي از اختلاف عقيده و تضادي است كه در سطح بالاي اين تشكيلات و بين ماسونهاي قديمي پيدا شده كه هماكنون تحقيقات در مورد چگونگي اين جريانات ادامه داشته است. (سند ساواك ـ 10/12/1355). [پايان نقل قول]
اسناد زير ارتقاء شريف امامي را در آذرماه 1356 به عاليترين درجه ماسوني در ايران نشان ميدهد:
*سند 13:
[شروع نقل قول]اعضاي شوراي عالي درجه 33 و آخرين درجه اسكاتي كهن و پذيرفته شده براي ايران [:]
در حال حاضر اعضاي شوراي عالي درجه 33 ماسوني شانزده نفر ميباشند كه قريباً آقاي مهندس شريف امامي استاد اعظم لژ بزرگ ايران به عضويت شوراي عالي پذيرفته خواهد شد. اينك اسامي تعدادي از اعضاي شوراي عالي درجه سيوسوم و آخرين درجة آتين اسكاتي كهن و پذيرفته شده براي ايران [:] دكتر محمود هومن، سرلشكر محمود ميرجلالي، علي كوچكعلي، دكتر محمود ضيايي، دكتر احمد هومن، مسعود هدايت، محمدحسن مشيري، عبدالحسين معدل، عليرضا اميرسليماني. (سند ساواك ـ 26/9/1356).[پايان نقل قول]
*سند 14:
[شروع نقل قول]من ج شريف امامي اسوار و سرباز حقيقت، اين شمشير را چون رمز تكليف و نشانه فداكاري در راه دفاع از ديگران و كتاب آسماني را چون چراغ راه خود ميپذيرم و به ايمانم و به شرافتم و به دينم سوگند ياد ميكنم و پيمان ميبندم كه با وفاداري و با دقت و پشتكار همه تكليفهاي يك بزرگ بازرس كل و با اختيار درجه سيوسوم را كه به مقام هموند كاردار اين شورايعالي رسيده است بدون داوري و يا جانبداري انجام دهم و در همه كار نخست به هدفهاي طريقت و سربلندي ميهنم و نيكبختي جامعه انساني بيانديشم و همه تواناييهاي خود رادر اين راه به كار اندازم.
[امضاء][پايان نقل قول]
*سند 15:
[شروع نقل قول]شوراي عالي
درجه سيوسوم و آخرين آئين اسكاتي كهن و پذيرفته شده براي ايران
برادر بسيار نامآور
به دستور بزرگ فرمانرواي با اختيار به اطلاع آن برادر بسيار نامآور ميرساند كارگاه برين ساعت 6 پس از نيمروز سهشنبه اول آذرماه 2536 جلسه خواهد داشت.
بزرگ دبير كل
محمد حسن مشيري
كارها
1 ـ گشودن كارگاه برين
2 ـ خواندن دعوتنامه
3 ـ سر درجه سيوسوم اسوار راز شاهانه جعفر شريف امامي
4 ـ گفتار بزرگ فرمانرواي با اختيار
5 ـ بستن كارگاه برين[پايان نقل قول]
*سند 16:
سند مورخ 13/7/1357 ساواك، افرد زير را در كابينه جعفر شريف امامي به عنوان فراماسون معرفي ميكند: دكتر نصرالله مقتدر مژدهي (وزير بهداري)، دكتر منوچهر گنجي (وزير آموزش و پرورش)، مهندس حسن شالچيان (وزير راه)، دكتر هوشنگ نهاوندي (وزير علوم و آموزش عالي)، كريم معتمدي (وزير پست و تلگراف و تلفن)، محمد رضي ويشكايي (وزير بازرگاني). در اين سند ساير ماسونهاي عضو كابينه شريف امامي، چون دكتر حسين نجفي، ذكر نشده زيرا پس از اين تاريخ وارد كابينه شدند.
شريف امامي و فساد مالي
در زمينه فساد مالي جعفر شريف امامي اسناد متعددي در اختيار ماست كه ذيلاً مواردي از آن درج ميگردد.
*سند 1:
[شروع نقل قول]بين كارمندان عاليرتبه وزارت صنايع و معادن شايع شده كه در معامله مربوط به كارخانه ذوبآهن از طرف اولياء كارخانه كروب پورسانتاژي معادل 10 درصد بهاي مورد معامله به حساب اشخاصي منجمله آقاي مهندس شريف امامي وزير صنايع و معادن در بانكهاي خارجي ريخته شده است و توضيح ارسلان خلعتبري از دولت در اينباره نيز مربوط به همين موضوع بوده كه قبل از عيد نوروز در مجلس مطرح و از طرف آقاي مهندس شريف امامي به آن پاسخ داده شده است. (سند ساواك ـ 20/1/1339).[پايان نقل قول]
*سند 2:
[شروع نقل قول]علي عالمي رئيس شعبه دوم دادگاه ديوان كيفر كه تا يك ماه قبل بازپرس اين شعبه بوده اظهار داشته [:] طبق محتويات پرونده كود شيميايي فارس قرار بوده در زمان دولت دكتر اقبال كه مهندس شريف امامي وزير صنايع و معادن بوده ايتالياييها كارخانه كود شيميايي را بهطور رايگان به ايران آورده و نصب نمايند و در ازاي آن دولت ايران تا چند سال انحصاراً كودشيميايي مورد مصرف كشور را از اين كارخانه مصرف نمايد و به همين ترتيب قرارداد مربوطه امضاء ميگردد و چون در آن موقع اعليحضرت همايون شاهنشاه در ايران تشريف نداشتند مهندس شريف امامي جريان انعقاد قرارداد با دولت ايتاليا را تلگرافي به عرض شاهنشاه ميرساند. عالمي اضافه نموده [:] پس از چندي وسيله مهندس شريف امامي همان كارخانه خريداري شده و قيمت آن كه در حدود 300 ميليون تومان بوده از محل نفت و سازمان برنامه به حساب دولت گذاشته شده و پرداخت ميگردد. (سند ساواك ـ 15/10/1342).[پايان نقل قول]
*سند 3:
[شروع نقل قول]طبق اطلاع [،] اخيراً بين آقاي مهندس شريف امامي و آقاي منصور نخستوزير اختلافي به وجود آمده و علت اين اختلاف نيز گزارشي است كه از طرف آقاي منصور تهيه شده و به عرض شاهنشاه رسيده است. در اين گزارش به عرض رسيده است كه آقاي مهندس شريف امامي رئيس مجلس سنا علاوه بر حقوقي كه رسماً در هر ماه از مجلس سنا، بانك توسعه صنعتي و معدني ايران، بنياد پهلوي، اطاق صنايع دريافت ميدارد از چند كارخانه ملّي مانند كارخانه شاهپسند و غيره مبالغي به عنوان مشاور دريافت ميكنند كه مجموعاً در ماه در حدود يكصدهزار تومان ميشود و به اين ترتيب آقاي مهندس شريف امامي نيز به جمع مخالفين دولت پس از اطلاع از اين گزارش افزوده شده است. (سند ساواك ـ 23/6/1343).[پايان نقل قول]
*سند 4:
[شروع نقل قول]برابر تحقيقات معموله دربارة آقاي مهندس شريف امامي رئيس مجلس سنا به شرح زير ميباشد.
رئيس ساواك استان مركز ـ مولوي
آقاي مهندس شريف امامي علاوه بر رياست مجلس سنا، نايبالتوليه املاك پهلوي، عضو هيئتمديره بانك توسعه صنعتي، رئيس اطاق صنايع و معادن ميباشد و ماهيانه از مجلس سنا 000/80 ريال [،] از بانك توسعه صنعتي 000/50 ريال الي 000/70 ريال دريافت مينمايد. از بابت نايبالتوليه املاك پهلوي ماهيانه حقوق دريافت نمينمايد ولي در اسفند ماه گذشته گويا مبلغ 000/000/10 ريال به عنوان پاداش دريافته داشته است و بودجه محرمانه مجلس و چهار دستگاه اتومبيل دولتي در اختيار نامبرده ميباشد [.] ضمناً آقاي شريف امامي داراي گاوداري با شركت آقاي معظمي، برادرزنش ميباشد [،كه] روزانه مقدار معتنابهي شير آن را به كارخانه شير پاستوريزه ميفروشد. (سند ساواك ـ 11/2/1344).[پايان نقل قول]
*سند 5:
[شروع نقل قول]مهندس جعفر شريف امامي كارمند سابق راهآهن بوده و به هزينه وزارت راه جهت تكميل تحصيل به كشور آلمان اعزام گرديده... اكثر دوستان خود را در بنياد پهلوي، به كار گمارده و اخيراً با تباني و سازش با مهندس روحاني وزير آب و برق مقدار زيادي زمين در قزوين خريداري و در شهرستان كرج نيز مقداري زمين از شخصي به نام كهبد گرفته كه با كمك و همت دكتر معظمي دامداري عظيمي در كرج تأسيس نموده [و] داراي باغ مشجّر بزرگي از درختان سيب و گلابي ميباشد كه در سال در حدود 200 هزارتومان محصول دارد و با دوستي و آشنايي نزديك كه با آقاي فاتح دارد اكثر ميوهها را در سردخانه وي نگه [مي] دارد تاغير از فصل معين به قيمت گزافي در بازار به فروش برساند [.] شخصي است تاجرپيشه اهل زد و بند و در زندگي خصوصي بسيار خسيس ولي در محيط اداري حاتم طائي و از پول بنياد و مجلس به عناوين مختلف خرج مينمايد. داراي يك فرزند پسر كه در ايران تحصيل ميكند و دو دختر يكي همسر معظميها و ديگري... در نظر است كه با پسر مهندس زنگنه رياست سازمان برنامه حكومت مصدق ازدواج نمايد. شخص مذكور رئيس جمعيت فراماسون نيز ميباشد. از نظر صحت عمل و درستي مورد اعتماد نبوده و به مناسبت تجاربي كه در مشاغل مختلف داشته داراي مديريت و شايستگي ميباشد... (سند ساواك ـ 1/3/1350).[پايان نقل قول]
*سند 6:
[شروع نقل قول]شركت تكنيساز با سرمايه 700 هزارتومان در رشتههاي مختلف فعاليت مينمايد. سهام اين شركت متعلق به آقاي جعفر شريف امامي و آقاي بوشهري و دو نفر ديگر ميباشد. آقاي شريف امامي و بوشهري از نفوذشان براي پيشبرد كار در مناقصات دولتي در اين امر استفاده مينمايند. دو سال پيش همين شركت در طرح شهرسازي شيكاگو كه حدود 35 ميليون دلار بود شركت نموده بود. وامهايي كه اين شركت از بانكهاي ايران خصوصاً بانك توسعه صنعتي اخذ مينمايد با استفاده از نفوذ آقاي شريف امامي و بوشهري اخذ شده است.
نظريه: اكنون كه برابر فرمان شاهنشاه محدوديت و ممنوعيتهايي در مورد دخالت مقامات دولتي و خاندان سلطنت در امور سرمايهگذاريها در داخل كشور شده است مراتب جهت استحضار از عرض ميگذرد. (سند ساواك ـ 18/7/1357).[پايان نقل قول]
در پرونده شريف امامي اسناد ديگري نيز موجود است كه حاوي شكايات گوناگون عليه او و وابستگانش ميباشد. شمّهاي از اين اسناد به شرح زير است:
*سند 1:
[شروع نقل قول]21 تيرماه 1348
رياست محترم دفتر مخصوص شاهنشاه
رونوشت وزير محترم كشور جناب آقاي عطاءالله خسرواني
رونوشت رياست اداره مبارزه با موادمخدر شهرباني كل كشور
محترماً معروض ميدارد. چون جليلي دره زرشكي سناتور انتصابي براي شهرستان يزد كه از طرف شخص شاهنشاه معين شده مدتهاست كه از چهل سال قبل كه پدرش به شغل فروش ترياكو موادمخدره مشغول بوده و اين ارث و كار را به پسرش جليلي درهزرشكي سناتور منصوبه يزد تقديم نموده اكنون تمام فاميل جليلي درهزرشكي سناتور مجلس سنا در شهرستان يزد به شغل فروختن مواد مخدره و ترياك مشغول هستند و از اين راه اتومبيلهاي زياد و ثروتهاي زياد اندوختهاند و رئيس فعلي مجلس سنا (شريف امامي) برادرزن سناتور نامبرده ميباشد و با اين حال معلوم است كه وقتي يك سناتور خود و فاميلش به فروش مواد مخدره مشغول باشند و از طرفي رئيس مجلس سنا نيز برادرزن او باشدحال و تكليف ساير مردم چه ميشود...[پايان نقل قول]
*سند 2:
[شروع نقل قول]پيشگاه شاهنشاه آريامهر محبوب
جعفرخان شريف امامي كه خيانتش نسبت به اعليحضرت فقيد واضح بوده وقتي كه كاخ سنا را شركت "سيون" ميساخت مهندس شريف امامي آن موقع كارپرداز بود و مبالغ زيادي بابت حق و حساب از پيمانكار ساختمان ميگرفت و اسناد را امضاء ميكرد و همين طور نسبت به اسناد خريد ده برابر به حساب ميگذاشت و چون مجلس سنا تمام شد به فكر افتاد كه راه ديگري پيدا كند و پولهاي مفتي به حبيب بزند [،] به همين مناسبت زيرزمينهاي مجلس سنا را كه بيش از 30 ميليون تومان خرج لوازماتش شده بود خراب كرد و دو حوض درست كرد كه از اين راه ميليونها تومان استفاده كرد و حتي ميخواست كه قيمت نورافكنها را 3 هزار تومان به حساب بياورد كه نتوانست و 300 تومان حساب كرد [.] اين حوضها كه اصلاً لزومي نداشت جلو كاخ حتي جلوه هم ندارند [.] و براي اطاق استراحت اعليحضرت همايوني كه فقط يك هزار تومان خرجش شده بود يك ميليون تومان حساب كرد و به محرمان رازش گفته است كه من اين پولها را به حساب شاه ميريزم [.] و مجري تمام اين كارهاي فجيع شخصي به نام فخرالدين وفا كه رئيس دفترش ميباشد و ميلياردها ثروت دارد كه آنها را از راه دزدي و تصرف زمينهاي دولتي و بيصاحب فراهم كرده و براي اينكه موقعيت خود را با نود سال عمر نزد شريف امامي محكم كند در موقع عروسي دخترش هديه خيلي گرانقيمت به مبلغ دويستهزار تومان تقديم كرده و تا حالا بپرسيد كه اين ميلياردر تاكنون بابت ماليات ديناري به خزانه دولت داده است يا خير [،] چون ميداند حمايت كنندة محكمي مثل جعفر شريف [امامي،] كه خودش هم هر روز بيشتر از ده هزار تومان بابت درآمد لبنيات و ميوه و تخممرغ و مرغ و غيره درادر كه از اين سوءاستفادهها به دست آورده [،] وگرنه ارثي از پدرش... به او نرسيده و چون مطمئن است كه حسابي در اين كشور در كار نيست هر چه ميخواهد ميكند [.] استدعا دارد بازرسي صحيحالعمل و با ايمان كه وجدانش را به پول نفروشد بفرستيد تا صدق عرايض ثابت گردد.
چاكر [...][پايان نقل قول]
*سند 3:
[شروع نقل قول]جناب اجل امجد حضرت آقاي علي عنقاء شرح زير را در مجله ارمغان درج فرمايند [نويسنده نامه پس از شرح مفصلي چنين مينويسد:] بهطوري كه رئيس دفترش سيدفخرالدين وفايي اظهار ميدارد جعفر شريف امامي براي اينكه كسي از ميزان ثروت نقدينهاش با خبر نشود كليه پولهاي نقد خود را در بانكهاي سوئيس، فرانسه، ايتاليا، انگلستان و آمريكا امانت گذاشته است. اخيراً هم در اثر ثروت عشق پيريش گل كرده و با خانمهاي سكرتر بنياد پهلوي و ساير امكان سروسرّي پيدا كرده و آقاي مشايخ و فخرالدين وفايي رئيس دفتر مجلس سنا خلوتگاه خصوصي براي وي ترتيب دادهاند... بهطوري كه نامبرده [فخرالدين وفايي] ميگويد در موقع عروسي دختر شريف امامي يك الماس به قيمت 150 هزارتومان هديه نموده است و حالا هم يك سري 40 هزارتوماني تقديم كرده است... [نامه فوق در مجله ارمغان چاپ نشد و در پرونده ساواك ضبط گرديد.][پايان نقل قول]
*سند 4:
[شروع نقل قول][سند زير نامه فاقد امضاء خطاب به شريف امامي است:]
ما تعجب ميكنيم كه تو چه رُلي بازي كردي كه از هيچ و صفر يعني از تعمير كني لكوموتيو، برقآسا اين مدارج عاليه را طي كردي. جاي عجبي هم نيست. مملكتي كه امثال سجاديها كه در موقع وزارت دارايي عيال يكي از كارمندان را كه خيلي خوشگل بود با اخطار به شوهرش كه حاليه داراي مقام عالي در اين اجتماع كثيف است كه اگر زنش را نياورد... خاتمه به خدمتش خواهد داد كه فرداي آن روز خانم آن مرد با غيرت در دفتر مخصوص وزير حاضر... مانند دستيار عزيزت مشايخ براي خوشگذراني و عياشيت خلوتگاههايي برايت ترتيب ميداد...
[سند فوق پس از ذكر مواردي از فساد اخلاقي سناتورها چنين پايان مييابد:]
خدا واژگون كند اني دستگاه شرباليهود و طاغيه را. به تو ابلاغ ميكنيم كه اگر دست از دفاع از وفا برنداري علاوه بر آنكه آن خائن [را] چنانچه مقتضي بدانيم در هر نقطه از اروپا باشد او را از بين ببريم [،] شخص بيشرف تورا هم مانند سگ ولگرد نابود خواهيم كرد [.] اين آخرين اخطار است كه اگر عمل نكني پشيمان خواهي شد.[پايان نقل قول]
*نخستوزير "آشتي ملي"
با آغاز امواج انقلاب اسلامي ايران، محمدرضا پهلوي در يكي از واپسين تلاشهاي خود، به فراماسونري و استاد اعظم آن، جعفر شريف امامي، متوسل شد و وي را در نقش ديرينش، به عنوان محور تفاهم و "آشتي" سياستهاي بيگانه مؤثر در ايران، به صدارت رسانيد. اين زماني بود كه شاه، حوادث توفنده انقلاب را هنوز نيز به سان رقابتهاي گذشتة دوران سلطنتش بازتاب تزاحم كانونهاي قدرت غرب ميپنداشت. بر مبناي اين ديدگاه شاه، تمكين وي در برابر سياستهاي كارتر و صدارت جمشيد آموزگار، سبب آزردگي جناحي ديگر شده بود و "دولت آشتي ملي"! شريف امامي وظيفه ايجاد "تفاهم" و "آشتي" و رفع اين آزردگيها را داشت. دربارة تلاشهاي شريف امامي به منظور فرونشاند امواج انقلاب، در خاطرات فردوست توضيح داده شده است. بايد افزود كه برخلاف تصور شاه، هر چند شريف امامي طي دوران "شيخوخيت" خود، به عنوان سمبل "آشتي" و "تفاهم" كانونهاي قدرت بيگانه وجههاي اندوخته بود و لذا ميتوانست نمادي از "آشتي بينالمللي" به شمار رود، ولي او هيچگاه نتوانست در سطح مردم به عنوان يك چهرة "وجيه الملّه" مطرح شود. در رابطه با پايگاه اجتماعي شريف امامي، "اندرز"هاي مهندس مهدي بازرگان به شاه گوياست:
[شروع نقل قول]... با شريف امامي از نزديك آشنايي ندارم ولي به طوري كه از كاظم حسيبي كه زماني رئيس وي بوده شنيدهام ابتدا تكنسين راهآهن بوده بعد مهندسي گرفته و از نظر دانشگاه و معلومات او را فرد مطلعي نميداند، ولي ميگفت فرد باهوشي است، نظرات ديرگان را ميگرفت و به نام خود بازگو ميكرد. به طور كلي آقاي شريف امامي با توجه به وضع خدمتياش و وابستگياش به فراماسونها و اينكه يك نخستوزير ملي نيست و پايگاه اجتماعي در بين قشر جوان و روشنفكر كه گردانندگي فعاليتها اكنون دست اين عده است ندارد، لذا عليرغم داشتن حسن نيت و مبادرت به مبارزه با فساد، نخواهد توانست آن آشتي ملي را كه اعلام كرده انجام دهد [،] از طرفي با وجود اينكه در ابتدا شروع به كار قدمهاي مثبتي برداشت ولي اعلام حكومت نظامي و كشته شدن صدها تن وجهه او را در بين مردم بهخصوص مذهبيون پايين آورده است... (بولتن ويژه ساواك. [اظهارات مهدي بازرگان در مصاحبههاي متعدد با سپهبد ناصر مقدم رئيس وقت ساواك د در زمان بازداشت] ـ 28/6/1357).[پايان نقل قول]
جعفر شريف امامي در تاريخ 14/8/1357 از صدارت استعفا داد و جاي خود را به دولت نظامي ارتشبد غلامرضا ازهاري سپرد.
[شروع نقل قول]پيشگاه مبارك اعليحضرت همايون شاهنشاه آريامهر
نظر به اينكه وضع فعلي كشور و شدت تحريكات ايجاب مينمايد كه دولت بر كنار رفته و جاي خود را به دولتي بدهد كه بتواند اغتشاشات و اعتصابات را پايان دهد عليهذا استدعا مينمايد استعفاي دولت را بپذيرد.
نخست وزير
شريف امامي [امضاء]
14/8/57[پايان نقل قول]
«ويژه نامه 30 سالگي انقلاب»در خبرگزاري فارس
انتهاي پيام/
نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط خبرگزاری فارس در وب سایت منتشر خواهد
شد
پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد
لطفا پیام خود را وارد نمایید.
پیام شما با موفقیت ثبت گردید.
لطفا کد اعتبارسنجی را صحیح وارد نمایید.
مشکلی پیش آمده است. لطفا دوباره تلاش نمایید.
پر بازدید ها
پر بحث ترین ها
بیشترین اشتراک
تازه های کتاب