خبرگزاری فارس، بجنورد - ایجاد اشتغال پایدار ازجمله اقدامات مورد اهمیت طی سالیان اخیر برای ساکنان روستاهاست، تا با ایجاد این مشاغل علاوه بر تأمین درآمد و رفع مشکلات معیشتی، از مهاجرت این قشر مولد کشور به شهرها جلوگیری شود.
با توجه به سکونت ۴۷ درصدی مردم خراسان شمالی در روستاها طی میزگردی با حضور افراد مؤثر در این عرصه به بررسی نحوه تولید شغل در روستاها پرداخته شد.
محسن پولادی، نماینده قرارگاه پیشرفت و آبادانی خراسان شمالی، یاسر فرهادی معاون مطالبه گری بسیج دانشجویی خراسان شمالی، پوریا سرداریان عضو انجمن مدرسان اقتصاد مقاومتی و وحید باقرزاده از جمله فعالان حوزه مطالبه گری و جهادی در این نشست که به میزبانی خبرگزاری فارس خراسان شمالی برگزار شد، حضور یافتند.
سؤال: برای ایجاد مشاغل پایدار به چه صورت باید عمل کرد؟
سرداریان: یکی از مهمترین عوامل در اقتصاد مقاومتی ایجاد مشاغل خرد و پایدار در عرصه روستاها است. تولید بهعنوان یکی از اصلیترین پایههای اقتصاد مقاومتی در نظر گرفته میشود و نهاد مولد و متولی این موضوع در روستاها است. روستاها باید با توانمندسازی و تقویت ساکنان آن اقدام به تولیداتی هدفمند با نیاز مردم بزنند تا بتوانند علاوه بر رفع نیازهای جامعه و کشور، درآمد موردنیاز خود را کسب کرده و به امرارمعاش خود بپردازند.
سؤال: مسیر اجرایی شدن اشتغال پایدار در قرارگاههای پیشرفت و آبادانی به چه صورتی است.
پولادی: قرارگاه پیشرفت و آبادانی طی سالهای اخیر با ایجاد و فعالسازی معاونت معیشت و اشتغال به دنبال ایجاد مشاغل پایدار در روستاهای هدف کاری خود است بهنحویکه این در این معاونت، دبیر بهعنوان سخنگو و انجام دهنده امور اداری شناخته میشود و راهبر نیز در پی اجرای برنامهها در روستاها و پایش دادهها و اطلاعات است.
در این مسیر، قرارگاه به مدل ایجاد مشاغل پایدار و معیشتی رسیده بهنحویکه با توجه به استقبال و ظرفیتهای موجود در خراسان شمالی این استان در طرحهایی پایلوت شده که میتوان به طرح دام سبک استان پرداخت.
سؤال: در عرصه روستاها قرارگاه چطور وارد فضای تولیدشده است؟
پولادی: قرارگاه پیشرفت و آبادانی با شناسایی و تحت پوشش قراردادن چند نقطه محروم خاص در هر استان، اقدام به رفع نیازهای معیشتی با ایجاد شغل و توانمندسازی میکند. بهنحویکه هماکنون اصلاح نژاد دام سبک در خراسان شمالی و همچنین برخی زمینههای شغلی دیگر توانسته تا با مدلی، مردم را علاقهمند به حرکت در راستای تولید باکیفیتتر کند.
سؤال: چه مدلی برای دام سبک طراحیشده است؟
پولادی: خراسان شمالی یکی از اولین استانهایی بود که در موضوع اصلاح نژاد دام سبک وارد شد که با توجه به راندمان و تولید خوب در این کار پایلوت کشوری نیز نام گرفت. در این طرح طی یک پروسه دوساله با تهیه سرمایه در گردش و تأمین نژادهای اصلاحی برای چندقلوزایی و همزمان سازی زایش، دامدار به سود قابلتوجهی در شرایط فعلی میرسد و دام ارزشمندتری را روانه بازار میکند. بهطور مثال در این طرح دامدار شاهد افزایش راندمان زایش گوسفندان خود از ۶۰ تا ۷۰ درصد معمول به ۱۱۰ تا ۱۵۰ درصد است.
نکته قابلتوجه این است که قرارگاه در طرحهای جدید خود به دنبال این است که با توجه به ایجاد تعهد طرفین، به سرمایهها قابل بازگشت دست پیدا کند و از این طریق با توزیع سرمایههای بازگشتی خود، برای خانوادههای محروم مسیر خودکفایی را ایجاد کند و توانمندسازی آنان با ایجاد شغل را میسر سازد.
باقرزاده: یکی از عمده مشکلات اساسی دام داران بهخصوص دامپروریهای خرد و سنتی این است که دامداران با توجه به نوسانات قیمتها توانمندی خود را برای خرید نهادههای دامی از دست میدهند و در پی آن نیز سود و حتی هزینههای کاری خود را نمیتوانند تأمین کنند که نیاز به نظارت بر اجرای این تأمین نهادهها از سویی و همچنین بررسی صرفه اقتصادی روش جدید برای دامداران ضروری است.
پولادی: با توجه به نوع ژن این دامها و افزایش قابلتوجه تولیدات و محصولات آن همچون قیمتهای 5 الی 6 برابری دامهای اصلاح نژاد شده به همراه گوشت بیشتر دامها، جبران هزینهها و همچنین ایجاد سود مناسبی را برای دامدار رقم میزند که هماکنون نیز با استقبال دامداران محلی دربخشی از روستاهای شهرستان بجنورد همراه شده است.
فرهادی : به نظر میرسد در این بخش برنامهریزی مناسبی از سوی قرارگاه پیشرفت و آبادانی صورت گرفته و اجرایی شده اما حضور دانشجویان و جوانان متخصص در این عرصه نیز میتواند به تسهیل این جریان کمک کند.
براساس آمارهای دانشگاههای خراسان شمالی بسیاری از دانشجویان دانشگاههای استان بهخصوص در مجموعههای آموزشی عالی پیام نور، دانشگاه آزاد و مؤسسات غیرانتفاعی، دانشجویانی در حال تحصیل هستند که زادگاه و خواستگاهی در روستاهای استان دارند و درنتیجه این مجموعه افراد دانشجو با کسب علم و فناوری در این مسیر تولید، علاوه بر تحصیل میتوانند به رونق تولید در استان نیز کمک کنند.
برطرف کردن اقدامات جزیرهای و ایجاد ارتباطات میان مجموعههای اینچنینی با جامعه هدف مشخص قطعاً میتواند سرعت این اقدامات را افزایش دهد.
از چپ: محسن پولادی، یاسر فرهادی
پولادی: موضوع ارتباطات کم میان مجموعه دانشجویی و جوان و این طرح نکتهای درست است اما اجرای این طرح برای نتیجه گرفتن آن، زمان و انرژی بسیار زیادی را از مجموعه قرارگاه به خود صرف کرد که میتوان یکی از علل این وضعیت را چنین حالتی عنوان کرد.
اما استفاده از جوانان و دانشجویان همواره نگاهی مهم است که رهبر انقلاب نیز در بیانیه گام دوم خود به آن اشاره دارند و تلاش میکنیم تا با ایجاد حلقهای از جوانان و دانشجویان و همچنین دغدغه مندان و صاحبنظران در عرصه اشتغالهای خرد و پایدار در خراسان شمالی تحت هیاتی اندیشهورز بتوانیم سرعت و کیفیت کار را گسترش دهیم.
سرداریان: ایجاد حلقههای دانش در کنار این اقدامات علمی با حضور دانشجویان و جوانان قطعاً باعث میشود تا علاوه بر شناخت بیشتر از منطقه و همچنین تسهیل گری جوانان برای اجرای طرحها در روستاها، ظرفیتهای ناشناخته دیگر مناطق نیز برای برنامه ریزان مشخص شود که میتواند با مطرحشدن این موضوعات در جلسات هیات های اندیشهورز و چکشکاری آنها به نگاهها و ایدههای نو در مسیر ایجاد اشتغال پایدار در روستاها رسید.
سؤال: آیا طراحی اشتغال پایدار در حوزههای دیگر اجرایی شده و این اتفاقات علمی است؟
پولادی : با توجه به مناطق تحت پوشش قرارگاه پیشرفت و آبادانی در شهرستانهای استان خراسان شمالی، ابتدا ارزیابی بر روی محصولات پایه و بومی این مناطق انجام شد و پس از آن رستههای مدنظر انتخاب شد که علاوه بر اقدام در راستای اصلاح نژاد دام بومی در این مناطق، ترویج و ایجاد قالیبافی نیز از دیگر برنامههای در حال اجرا است. همچنین در برنامههای آتی استفاده از ظرفیت شترداری، تولید حبوبات و همچنین ایجاد زنجیره نان کامل مدنظر قرار دارد.
درباره موضوعات و پایههای علمی این کار نیز در حوزه دامداری به شکل کاملاً علمی با انجام آزمایشهای متعدد و نتایج بهدستآمده ژنتیکی از آزمایشگاههای معتبر این فرآیند در حال انجام است تا هرگونه ضرر و زیان احتمالی و خطا در نتایج عملی کار به حداقل برسد.
باقرزاده: ایجاد زنجیرههای تولید در بخشهای مختلف ازجمله راههای قطع وابستگی کشور به واردات است بهنحویکه برای اصلاح نژاد دام نیز باید از نهادههایی همچون سایر دامداریها استفاده کرد که وارداتی است، اما در صورت تکمیل این زنجیره در داخل کشور علاوه بر کاهش هزینههای دامدار، قطعاً اشتغال و سود بیشتری نیز در کشور توزیع میشود که به عدالت نزدیکتر است.
وحید باقرزاده
پولادی: مجموعههای علمی همکار در این طرح با بررسیهای انجامشده بر روی مواد خوراکی مختلف به دنبال ترکیبی از تولیدات داخلی هستند که به توان بهجای نهادههای وارداتی از آن استفاده کرد که تاکنون به موادی همچون پودر هسته خرما و ترکیبات دیگر نیز دست پیداکردهاند که ازنظر مواد مغذی میتوانند بخش زیادی و حتی بهطور کامل جایگزین نهادههای وارداتی شوند و از سوی هزینه تمامشده برای دامدار را کاهش دهند.
سرداریان: قطعاً این نگاه را باید در سایر بخشها ایجاد کرد بهنوعی که در طرح زنجیره قالیبافی از تمام جزییات لازم برای ایجاد یک قالی، فرش یا گلیم بتوان جریانی اقتصادی در استان ایجاد کرد بهنحویکه از تولید نخ، پنبه، رنگ، دستگاه دار قالی و سایر جزییات آن میتوان در داخل کشور و حتی استان ایجاد اشتغال کرد تا بتوان به رونق یک زنجیره اشتغال کمک کرد.
پوریا سرداریان
سؤال: گردش مالی طرح دامداری پس از اجرای اصلاح نژاد چه تغییری نسبت بهپیش از آن داشته است.
پولادی: طی دوسال اخیر بالغبر ۳ هزار رأس دام در استان خراسان شمالی در فرآیند اصلاح نژاد قرارگرفتهاند که آورده مالی ۱۳ میلیارد تومانی را برای دامداران داشته است. اما درمجموع فقط هزینهای ۴ میلیارد تومانی را ایجاد میکند. بر اساس محاسبات انجامشده قیمت گوسفندان اصلاح نژاد (میش و بره) ۴ برابر حالت معمولی ارزش دارد، درنتیجه پس از دو سال ارزشافزوده دامهای موجود بسیار افزایشیافته و دامدار با فروش آنان میتوان به درآمدی قابلتوجه دست پیدا کند.
فرهادی: ایجاد چنین ارزشافزودهای طی دو سال برای دامداران در شرایط فعلی بسیار قابلتوجه است اما نکتهای که در اجرا و موفقیت این طرحها قابل تأمل بوده به این موضوع برمیگردد که چرا تاکنون مدیران دستگاههای ریزودرشت اجرایی استان به چنین حرکتهای سودآوری برای دامداران و مردم در تمامی نقاط استان اقدام نکردهاند؟
مجموعههایی همچون جهاد کشاورزی با خیل عظیمی از اختیارات و وظایف، دامپزشکی، منابع طبیعی و حتی صمت که همه اینها در زیرمجموعه معاونت اقتصادی استانداری بهعنوان هماهنگکننده باید وارد شوند تا برای مردم زندگی مناسبتری را ایجاد کنند اما اکنون شاهد وضعیت نامناسبی در این مسیر هستیم.
دانشجویان و اقشار مطالبه گر جامعه میتوانند با ورود به این موضوعات تخصصی بهصورت کاملاً مشخص و دقیق خواستههای خود را از مدیران استانی و شهرستانی را مطرح کنند.
باقرزاده: گروههای جهادی نیز ازجمله ظرفیتهای بسیار مهم در این عرصه هستند که با تعریف کارهای جدید در راستای ایجاد کار و اشتغال در مناطق محروم کشور میتوانند علاوه بر ایجاد جریان اشتغال و درآمدزایی در مناطق موردنظر، خود را نیز ازنظر ارتباط با اقشار محروم و همچنین ایجاد فکر اقتصادی قوی کنند و پایهگذاری جریانی در راستای توزیع عادلانه ثروت را انجام دهند.
سرداریان: ایجاد مدل خاص و منحصربهفرد هر کالا در هر روستا بااتصال دانشجویان، گروههای جهادی و قرارگاه میسر است و میتواند مسیری متفاوت برای اشتغالزایی افراد ساکن در روستا ایجاد کند که در پی آن با ایجاد انگیزه در روستاییان نسبت به کوچ آنها به شهرها جلوگیری شود و با تأمین درآمدی مناسبی زندگی راحتی را حتی در روستاها ایجاد کند.
سؤال: مهمترین مشکل مجموعه قرارگاه در اجرای طرحهای خود در روستاها چه موضوعاتی بوده است؟
پولادی: مشکلات بروکراسی اداری و فرهنگ حاکم در هر روستا ازجمله دغدغهها و بعضاً موانع اجرای هر طرح در مناطق است. مشکلات و بروکراسیهای اداری، ما را نسبت به انجام برخی اقدامات و طرحها و ایدهها منع میکند یا باعث کند شدن کار میشود و از سوی دیگر فرهنگ حاکم در روستا، پذیرش طرحهای جدید و نوآورانه را گاها سخت و فرسایشی میکند.
سرداریان: متأسفانه میتوان به موضوع فرهنگ دلالی و پول بیزحمت نیز اشاره کرد که برخی افراد حاضرند با انجام امور خدماتی پولهایی با مقدار کمتر را بهدست آوردند اما دغدغه و تلاشی برای بهدست آوردن درآمدی با زحمت تولید را به خود ندهند. این نگاه باعث میشود که روستانشینان بهخصوص جوانان و میانسالان برای کارگری به شهرها کوچ کنند اما خود در روستاها، اقدام به کشت و کار مخصوصاً با نگاه جدید و درآمدزا نداشته باشند.
پولادی: تلاش ما در روستاها این بوده تا برای رفع مشکلات فرهنگی و همراهی مردم بتوانیم از ظرفیت امام روستا بهعنوان پیشوای دینی و فرهنگی در روستاها و بخشها استفاده کنیم تا در این مسیر آنچه که مردم مستحق آن هستند با همراهی این فرد ایجاد شود و جریان سازی فرهنگی نیز محقق شود.
باقرزاده: همراهی روحانیون در گروههای جهادی نیز ازجمله ظرفیتهای مهم بوده که علاوه بر ایجاد فضای معنوی در گروه جهادی باید با تعامل و همراهی امام روستا اقداماتی تسهیلکننده و مکمل آن را در میان ساکنین محقق سازد تا پس از خروج گروه جهادی از منطقه آثار حضور این اقشار در روستا مشخص باشد.
سؤال: تأمین بازار محصولات تولیدی همواره ازجمله دغدغههای کارآفرینان بوده، این مشکل چطور حلشده است؟
پولادی: مجموعه قرارگاه در سطح کشور با توجه به طراحی انجامشده برای استفاده از محصولات تولیدی همچون دامهای اصلاح نژاد شده نه به دنبال سود بلکه پیگیر ایجاد جریان اشتغال است که در فرآیندهای دامی ارائهشده است اما در کالاهای تولیدی نیز با استفاده از برندهایی مشخص در سطح کشور و همچنین حذف دلالان در راستای ارتباط با هلدینگ های اقتصادی، بازار محصولات را برای تولیدکنندگان تأمین میکند تا علاوه بر کاهش قیمت کالاها در بازار مصرفی، با حذف دلالان سود بیشتری عاید تولیدکننده شود.
فرهادی: مجموعههای فروشگاههای بزرگ در سطح استان که از درآمد مردم ساکن در حال استفاده هستند نیز ظرفیتهای مناسبی برای توزیع و بازار کالاهای باکیفیت روستاهای استان محسوب میشوند که در صورت ورود متولیان مانند مجموعه صمت به این موضوع در هنگام اعطای مجوزها و برخورد با متخلفان میتوانند بازار خوبی را برای کالاهای تولیدشده در استان ایجاد کنند.
اقشار مطالبه گر نیز در کنار این میتوانند از مسئولان و همچنین از سرمایهگذاران خصوصی این موضوع را مطالبه کنند تا برای روستانشینان خدمتی بزرگ را انجام داده باشند.
سرداریان: البته نکته مهم در استفاده از کالاهای تولیدشده در روستا عدم برند سازی است. برند بهعنوان یکی از اجزا مهم بازار محصولات امروز دنیا در خراسان شمالی آنچنان که باید، موردتوجه قرار نگرفته و این بیاهمیتی به برندسازی در استان باعث خاموشی گسترده و حتی کمارزش جلوه دادن کالاهای باکیفیت تولیدشده در روستاها شده است درحالیکه با ایجاد برندی قوی در راستای تحت پوشش قرار دادن این کالاها و فرآوردهها، میتوان فروشگاهها و مراکز خرید بزرگ در استانها را راحتتر مجاب به پر کردن ویترین خود از این کالاها کرد.
تعریف نقش شفاف برای هرکدام از اجزای هیات های اندیشهورز در این مسیر میتواند قطعاً تسریع در اجرای اشتغال پایدار در روستاها را محقق کرد که این امر نیز نیازمند کاری مهم و محکم از سوی متولیان است.
انتهای پیام/ح