خبرگزاری فارس استان کردستان/شیرین مرادی؛ بر اساس آمار جهانی، در حال حاضر از هر ۷ نفر، یک نفر در منطقه حاشیه زندگی می‌کند و این کسر در سال ۲۰۳۰، یک نفر به ازای چهار نفر خواهد بود و تلخ‌تر اینکه، در کشورهای جهان سوم و در حال توسعه یک سوم جمعیت با این معضل دست به گریبان خواهند بود.
سازمان‌های بین‌المللی در برآوردهای خود اعلام کرده‌اند که بیش از یک میلیارد نفر از مردم جهان یعنی در حدود ۳۲ درصد جوامع شهرنشین در حاشیه شهرها زندگی می‌کنند و برهمین اساس، حاشیه‌نشینی گسترده امروزی در جهان از دهه ۹۰ میلادی شروع و رشد کرده است.
مناطق حاشیه‌نشین، بنا به پذیرفته شده‌ترین تعاریف جهانی، مناطقی مسکونی پرجمعیت متشکل از خانه‌ها و حتی آپارتمان‌های متراکم، بدمنظر، بدساخت، غیرایمن و اغلب غیرمجاز هستند که در حاشیه شهرها واقع شده‌اند.
در این مناطق، به طور عمومی، کیفیت ساخت و ساز بسیار پایین، شرایط زندگی و خدمات شهری ضعیف، شرایط بهداشتی غیراستاندارد، منابع انرژِی ناکافی و ریسک‌های مرتبط با بلایای طبیعی مانند سیل و زلزله بالا مشاهده هستند.
با صنعتی‌شدن شهرها، بسیاری از روستائیان به امید ساختن زندگی بهتر راهی شهرها شدند، هزینه زندگی در شهرها به نسبت روستا بالا بود و در چنین شرایطی مجبور شدند در کنار شهرها محلی برای زندگی دست و پا کنند و به این ترتیب حاشیه شهرها روز به روز به روز گسترش پیدا کرد.
بنابر اعلام کارشناسان، سابقه حاشیه‌نشینی در ایران به سال‌های ۱۳۰۰ باز می‌گردد موضوعی که طی سال‌های اخیر به دلیل پایین‌بودن توان اقتصادی، نبود درآمد در روستاها و کمبود مسکن در نتیجه گسترش مهاجرت روستانشینان روند به رشدی به خود گرفته است.
اواخر دهه ۷۰ آغازی بر شروع حاشیه‌نشینی در برخی مناطق استان کردستان بود، پدیده‌ای که به سرعت شکل گرفت و موجب ایجاد نواحی منفصل شهری مانند نایسر، ننله، حسن آباد، تقتقان و فرجه در سنندج، ۱۳ محله در بانه، هفت محله در سقز، پنج محله در مریوان، پنج محله در بیجار، یک محله در قروه، دو محله در دیواندره و یک محله در کامیاران شد.
اواخر دهه ۷۰ آغازی بر شروع حاشیه‌نشینی در برخی مناطق استان کردستان بود، پدیده‌ای که به سرعت شکل گرفت
رشد حاشیه‌نشینی در شهرهای کردستان تنها به دلیل کوچ روستانشینان به سمت شهرها نبوده و در برخی موارد این شهرنشینان بودن که به دلیل تورم و پایین آمدن توان اقتصادی و ناگزیر بودن به زندگی در حاشیه شهرها به حاشیه‌نشینی در استان دامن زدند و نایسرهایی را با جمعیت بالای 70 هزار نفر بوجود آوردند.
دیگر عامل در مسیر رشد حاشیه‌نشینی دست‌درازی و سوءاستفاده برخی متجاوزین به اراضی ملی صورت گرفت آنان که شبانه دیوارهای ناایمن را به عنوان سرپناه در اطراف شهرها بالا بردند و اسکناس به جیب زدند، تورم اقتصادی در کشور به ویژه در استان کردستان موجب افزایش تعداد اجاره‌نشین‌هایی شد که دیگر توان پرداخت اجاره سنگین در مرکز شهرها را ندارند و مجبور به کوچ به حاشیه شهرها شدند، این مسائل دست به دست هم داد و بلاخره کردستان را در لیست استان‌های صدرنشین کشور در حاشیه‌نشینی قرار دارد.
نخستین برخورد مسئولان در رابطه با حاشیه نشینی
اگرچه مسوولان کشوری و مدیران محلی برای کاهش برداشت منفی نسبت به «حاشیه‌نشینی» نام جدیدی برای این نقاط انتخاب کردند و از حاشیه شهرها به عنوان مناطق کمتر برخوردار یا سکونتگاه غیررسمی یاد کردند به این ترتیب به زعم خود بخشی از مشکلات در این نقاط را سامان دادند اما واقعیت این است که تغییر این عناوین حتی کوچکترین باری از مشکلات به وجود آمده در این مناطق کم نکرد.
سکونت 50 درصد جمعیت کردستان در مناطق حاشیه
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار کردستان میگوید: یک میلیون و ۱۰۰ هزار نفر از جمعیت یک میلیون و ۶۰۰ هزار نفری کردستان در ۳۰ شهر زندگی می‌کنند که بیش از نیمی از این جمعیت در مناطق حاشیه، منفصل شهری و بافت فرسوده سکونت دارند.
شهرام ملکی افزود: در شهر سنندج ۴ ناحیه منفصل با بیش از ۱۰۰ هزار نفر جمعیت وجود دارد که با همان پیشینه روستایی با تمام نواقص به شهر الحاق شده و مدیریت شهری موظف است به عنوان شهروند به آنان خدمات ارائه کند.
به گفته وی، ۵۰ درصد از ۹۰۰ هزار نفر جمعیت هفت شهر مرکز شهرستان که مطالعه بازآفرینی شهری در آنها انجام شده است در مناطق حاشیه و ناکارآمد زندگی می‌کنند که شاخص خدمات در این مناطق بسیار پایین‌تر از میانگین کشوری است.
اگر چه بنا به بیان این مقام مسئول، باز آفرینی شهری در سال‌های ۹۶ و ۹۷ و نیمه اول ۹۸ در استان کردستان روند مناسبی به خود گرفته است، اما موضع‌گیری استاندار کردستان در نشست یک تیرماه امسال شورای مسکن استان خبر از مشکلات جدی در این حوزه دارد.
سخنان بهمن مرادنیا در جلسه مذکور، بیانگر این است که مصوبات سال‌های اخیر از جمله مصوبه سال ۸۱ مجمع تشخیص مصلحت نظام که در آن بر جلوگیری از توسعه حاشیه‌نشینی و ساماندهی این سکونتگاه‌ها به عنوان یکی از محورهای سیاست‌گذاری شهری کشور توجه شده بود و یا سند توانمندسازی سکونتگاه‌های غیررسمی که اسفند ۸۲ توسط هیات وزیران تصویب شد و حتی تاکیداتی که در قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی نیز در این خصوص تاکید شده در کردستان جامه عمل به خود نپوشیده و یا حداقل‌ترین آن اجرا شده است.
جمعیت نایسر بیشتر از مرکز چند شهرستان
اینجا نایسر است، جزو چند منطقه منفصل شهری سنندج که در سال‌های اخیر با رشد ناگهانی جمعیت، ساختوسازهای غیرمجاز و معضلات عدیده مواجه است.
«نایسر» به لحاظ جمعیتی از شهرهای کامیاران، بیجار و دهگلان بزرگتر و بر اساس آمارهای غیررسمی و گاها رسمی که در جلسات متعدد از سوی مسئولین اعلام شده است، جمعیتی بالغ بر 80 هزار نفر در خانه‌هایی در این منطقه زندگی می‌کنند که اغلب به صورت غیرمجاز احداث شده و این موضوع کنترل آمار جمعیتی، خدمت‌رسانی و ارتقای خدمات شهری را به آن دشوارتر کرده است.
در کنار مشکل جمعیتی و رشد غیرمجاز منازل مسکونی، وجود انشعاب برق غیرمجاز معضلات در این منطقه را افزایش و قانون‌گریزی را برای خیلی‌ها آسان کرده است.
مشکلات زیرساخت‌های آموزشی، نبود فضای سبز، مشکلات آب، کوچه‌های ناهموار و خاکی، خیابان‌های شلوغ و پُرتردد و مسائلی دیگر از این دست، از مشکلاتی است که مردمان این منطقه با آن دست به گریبان هستند.
برخلاف تصوری که داشتیم مردم تمایلی برای قرارگرفتن پشت دوربین ندارند و به قول خودشان با وجود اینکه بارها و بارها در مقابل دوربین صدا و سیما و سایر رسانه‌ها قرار گرفته‌اند باری از مشکلاتشان کم نشده و معتقد هستند گوش مسئولان به این حرف‌ها بدهکار نیست.
بی تفاوتی مردم نسبت به شیوع کرونا
مردم حتی نسبت به شرایط کرونایی بی تفاوت هستند و می گویند همزیستی با کرونا از زندگی در نایسر سخت تر نیست ما با مشکلات و بدبختی زاده شده ایم و مشکلات ریز و درشت پوستمان را کلفت کرده است.
آقا محمد میگوید: کرونا زندگی جهان را با مشکل مواجه کرده اما برای ما که تمام زندگی‌مان با مشکل عجین شده است امروز و دیروز فرقی ندارد.
آقایان مسئول مردم را به رعایت بهداشت و پروتکل‌های بهداشتی برای مقابله با کروناویروس توصیه می‌کنند اما سوال ما این است وقتی بیشتر نقاط این منطقه با بیش از 80 هزار نفر جمعیت به صورت یک روز در میان آب دارد چگونه می‌توانیم اصول بهداشتی را رعایت کنیم.
ماسک و مواد ضدعفونی و خیلی از این تجهیزات نیاز به پول دارد، وقتی خیلی از مردمی که در این نقاط ساکن هستند چرخ زندگی‌شان با همین شندرغاز یارانه می‌چرخد از کجا هزینه تهیه این اقلام بهداشتی را بیاورند.
اوایل کمک‌هایی در این زمینه انجام گرفت دستگاه‌های مختلف و خیرین کمک کردند اما هرچه جلوتر می‌رویم کمک‌ها کمتر و کمتر و حتی کاملا قطع شد.
زندگی در شرایط سخت موجب شده حتی مردم دیگر اعتقادی به پیشگیری در مقابل کرونا نداشته باشند.
نایسر آبستن مشکلات است
در یک جمله باید بگویم؛ نایسر تماما مشکل است کوچه‌ها کلا خاکی است الان مدرسه‌ها به خاطر کرونا تعطیل است وگرنه همین مدرسه شاه‌نظری هر روز در دو شیفت حجم بالایی از دانش‌آموز را پوشش می‌دهد که در زمان تعطیل‌شدن در میان همین گرد و خاک بازی می‌کنند الان هم که کلا مدارس تعطیل شده مشکلات چندین برابر است.
کوچه و خیابان‌ها در فصول سرد و بارانی سال همیشه گل و لای و در فصول گرم هم گرد و خاک است، استان کردستان با وجود اینکه به لحاظ تعداد سدها و آب یکی از بهترین موقعیت ها را دارد چرا باید مردم در محلات حاشیه نشین روز در میان آب داشته باشند.
چرا باید مردم در محلات حاشیه‌نشین یک روز در میان آب داشته باشند
در چنین شرایطی که مردم با موج زیادی از مشکلات مواجه هستند هر روز شاهد افزایش جمعیت این منطقه به دلیل ساخت و سازهای غیرمجاز هستیم.
بروکراسی‌های اداری و گیرهایی که در برخی ادارات و دستگاه‌های اجرایی وجود دارد موجب شده مردم در ساخت و ساز قوانین را نادیده بگیرند.
این وضعیت موجود نایسر است اما نباید اجازه داد مشکلات بیش از این گسترده شود، حداقل‌ترین کار این است که اگر مسئولان اجازه ندهند ساخت و سازهای جدید در این مناطق صورت بگیرد بخشی از مشکلات حل می‌شود و واحدهای مسکونی موجود مجوز نوسازی بگیرند.
قانون‌گریزی مردم به خاطر سختگیری دستگاه‌ها اجرایی
واقعیت این است که هزینه‌ها و موانعی که در صدور مجوز ساخت و ساز وجود دارد موجب می‌شود مردم قانون را دور بزنند و شبانه اقدام به ساخت خانه‌های غیراستاندارد بکنند.
وضعیت اقتصادی مردم به خاطر فشارهای اقتصادی روز به روز بدتر می شود و بیماری کرونا هم مزید بر علت شده و مردم را به مناطق حاشیه سرازیر کرده است خانه هایی که در این مناطق با ارزان ترین قیمت ها خرید و فروش می شد الان با قیمت های باورنکردنی معامله می شود همین افسارگسیختگی قیمت مسکن و اجاره بهای مسکن موجب شده جمعیت حاشیه های شهر روز به روز بیشتر شود و امکانات محدودی که وجود دارد به جمعیت بیشتری تقسیم شود.
نبود پارک و فضای سبز از دیگر مشکلات نایسر است که بچه‌ها اینجا مجبورند میان گرد و خاک ریسک بازی زیر برق فشار قوی را هم قبول کنند که این موضوع به شدت خانواده‌ها را نگران کرده است.
نایسر منطقه‌ای با هزاران مشکل
دیگر ساکن محله نایسر هم میگوید: نایسر منطقه‌ای با هزاران مشکل است، کوچه‌ها در بدترین شکل ممکن به لحاظ بهسازی و آسفالت هستند، مشکل آب و فاضلاب داریم.
مالکان اراضی قرار بود به کسی زمین نفروشند ولی با افزایش قیمت مسکن طی چند ماه اخیر شاهد افزایش ساخت و سازهای غیرمجاز در نایسر هستیم.
مالکان اراضی قرار بود به کسی زمین نفروشند ولی با افزایش قیمت مسکن طی چند ماه اخیر ...
براساس آنچه مسئولان اعلام کرده‌اند که در این محدوده فشار قوی فضای سبز درست می‌شود اما به دلیل عدم تحقق این وعده خیلی از مالکان از موقعیت سوءاستفاده کردند و اراضی را به فروش رساندند و ساختوسازهای غیرمجاز همچنان ادامه دارد.
کمبود آب و مشکل فاضلاب معضل جدی نایسر است
یکی دیگر از ساکنین نایسر میگوید: مشکلات نایسر خیلی زیاد است تمام محلات گردوخاک است وضعیت آب و فاضلاب در این مناطق تعریفی ندارد.
اگر مردم این مناطق به لحاظ بنیه اقتصادی توانایی داشتند قطعا این نقاط را که سرشار از مشکلات و آسیب های اجتماعی است برای زندگی انتخاب نمی‌کردند.
بچه‌های ما چه گناهی دارند که نباید از امکانات رفاهی حداقلی بهره‌مند شوند در برخی نقاط شهر فضای سبز از حد معمول گذشته این در حالی است که ما در نایسر با این میزان جمعیت از کمترین درصد فضای سبز و امکانات رفاهی بی‌بهره هستیم.
یک کوچه آسفالت در نایسر وجود ندارد و یا حداقل ما نمی‌بینیم معابر نامناسب موجب استهلاک خودرو و متحمل هزینه‌های بالای تعمیرات برزای ساکنین این منطقه شده است.
حاشیه شهرها، حاشیه‌ای امن برای گسترش آسیب‌های اجتماعی
مدیرکل امور اجتماعی استانداری کردستان هم معتقد است، حاشیه‌نشینی زمینه‌ساز آسیب‌های اجتماعی است که خود دامنه گسترده‌ای از مسائل و مشکلات اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی جامعه را در دل دارد.
فرانک قدسی خاطرنشان کرد: ۱۷ محله حاشیه‌نشین در سنندج با جمعیتی بالغ بر ۱۶۸ هزار و ۳۳۶ نفر وجود دارد و بانه و سقز و مریوان نیز از دیگر شهرهای با جمعیت بالای حاشیه‌نشین در استان هستند.
به گفته این مسوول، در بانه ۱۳ محله، سقز 7 محله، مریوان پنج محله، بیجار پنج محله، قروه یک محله، دیواندره ۲محله و کامیاران یک محله حاشیه شناسایی شده است.
قدسی گفت: ساکنان این مناطق انتظار دارند، همانند سایر نقاط شهر دیده شوند در حالیکه نمی‌توان چنین تصوری برای آنان داشت!
وی معتقد است با توجه به اینکه ساخت و سازهایی موجود در این مناطق هیچگونه سنخیتی با ساخت و سازهای داخل شهر ندارد نمی‌توان مانند سایر نقاط شهر به آنان خدمات ارائه کرد و از نظر اجتماعی نیز هیچ زیرساختی برای مناطق حاشیه تعریف نشده است.
قدسی افزود: مسائل اجتماعی و فرهنگی موجود در مناطق حاشیه شهر، کل استان را در بر گرفته و موجب شده است، بسیاری از سیاست‌گذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌ها و حتی اعتبارات به سمت کاهش مشکلات این مناطق سوق داده شود که اگر حاشیه‌نشینی وجود نداشت این اعتبارات در زمینه مسائل اصلی همانند زیرساخت‌ها صرف می‌شد.
زباله‌گردها معضل جدی در نایسر
علی آقا یکی دیگر از ساکنین نایسر میگوید: متاسفانه بیشتر سطل‌های اشتغال نایسر درپوش ندارند و وقتی زباله گردها کیسه‌های زباله را باز می‌کنند بوی تعفن زباله زندگی را برای مردم زجرآور می‌کند.
سال گذشته یک دستگاه ماشین سنگین در فاضلاب وسط این شهرک گیر کرد با جرثقیل بیرون آوردند، این فاضلاب به بلای جان مردم این منطقه تبدیل شده است به ویژه در فصول بارانی سال به مکان برای تجمع زباله تبدیل می‌شود.
محلاتی که حاشیه امن معتادان شده‌اند
«تقتقان» هم یکی از مناطق حاشیه‌ای شهر سنندج است که ساکنین آن حال و روز خوشی ندارند و از مشکلاتی حرف می‌زنند که سال‌های سال است سخت به زندگی‌شان تنیده است.
زنان بیش از مردان در این محله به خاطر وضعیتی که دارند نگران هستند و می‌گویند اگر این مناطق به مکانی امن برای معتادان تبدیل شده است به دلیل نبود امکانات و زیرساخت‌های لازم است.
صبریه خانم میگوید: زندگی ما در این مناطق بر مدار بدبختی و رنج استوار است، مجبوریم بسوزیم و بسازیم اگر داشتیم که ما هم مثل سایر مردم در نقاط بهتر زندگی می‌کردیم.
حضور معتادین و مصرف آشکار موادمخدر به بزرگترین ترس در بین خانواده‌ها تبدیل شده است فرزندانمان الان کم سن و سال هستند از این می‌ترسیم که فردا اینها الگوی کودکان بی‌گناهمان می‌شوند.
اینجا نه کتابخانه و نه مدرسه درست حسابی وجود ندارد همین مسئله موجب می‌شود که جوانان ساکن در این مناطق بیشتر گرفتار آسیب‌های اجتماعی شوند.
گسترش بی‌رویه حاشیه شهرها و ساخت و سازهای غیرمجاز
بهمن مرادنیا، استاندار کردستان در جلسه شورای مسکن استان از گسترش بی‌رویه حاشیه شهرها و ساخت و سازهای غیرمجاز ابراز نگرانی کرد و گفت: افراد سودجو و فرصت‌طلب در چند سال اخیر از جمله در برخی از بنگاه‌های معاملات ملکی در حاشیه شهرها از خلأ قانونی سوءاستفاده کرده و اقدام به تغییر کاربری اراضی ملی و کشاورزی به مسکونی کرده‌اند که باید این افراد را شناسایی و به مراجع قضایی معرفی کنیم.
به دلیل عدم اجرای دقیق قانون مبارزه با زمین‌خواری، شاهد برخی تخلفات در این حوزه هستیم و باید با پیگیری‌های قانونی از طریق مراجع قضایی, با متخلفین به‌شدت برخورد شود.
به دلیل عدم اجرای دقیق قانون مبارزه با زمین‌خواری, شاهد برخی تخلفات در این حوزه هستیم
ورود افرادفرصت‌طلب و سودجو در معامله و نقل و انتقالات این حوزه موجب افزایش غیرواقعی و غیراصولی قیمت‌های زمین و مسکن در استان شده است، مبارزه با زمین‌خواری و جلوگیری از تصرف اراضی حاشیه شهرها باید به صورت ویژه در دستور کار قرار گیرد.
اجرای ۴۹ پروژه بازآفرینی شهری در کردستان
مدیرکل راه و شهرسازی کردستان هم در گفت‌وگو با ما تصریح کرد: ۳۶ درصد از مساحت هفت شهر استان کردستان در حوزه بازآفرینی شهری شامل بافت فرسوده، بافت با پیشینه روستایی، سکونت گاه های غیر رسمی، بافت ناهمگون و بافت تاریخی بوده که نیازمند بازآفرینی و احیا هستند.
محمدصدیق ثابتی خاطرنشان کرد: وزارت راه و شهرسازی برای بازآفرینی در این مناطق ۴۹ پروژه بازآفرینی شهری با اعتباری بالغ بر ۱۱۰ میلیارد تومان در شهرهای سنندج، سقز، مریوان، قروه، بیجار، کامیاران و بانه تعریف کرده که عملیات اجرایی این پروژه‌ها از سال گذشته شروع شده و تعدادی به بهره‌برداری رسیده و بقیه پروژه‌ها نیز باسرعت مناسب در حال انجام است.
وی با بیان اینکه ۵۰ درصد از جمعیت شهرهای کردستان در محدوده با تراکم بالا و کم برخوردار از استانداردهای زندگی شهری ساکن‌اند، افزود: برای رفع مشکلات این میزان جمعیت که جمعیت قابل توجهی است باید چاره‌ای اندیشید.
ثابتی هم با اذعان بر وضعیت نامناسب نواحی منفصل شهری در سنندج گفت: کمبود فضای آموزشی، فضای سبز، اماکن تفریحی و معبر گذرگاهی را از اهم مشکلات مردم در این مناطق است.
کمبود فضای آموزشی، فضای سبز، اماکن تفریحی و معبر گذرگاهی را از اهم مشکلات مردم در این مناطق است
وی در خصوص مشکلات نایسر هم گفت: اداره‌کل راه و شهرسازی کردستان، احداث خیابان گاز، خیابان حاج فیضه و دکل و ساخت دو واحد مدرسه 6 و ۹ کلاسه، منبع آب شرب و همچنین مرکز خدماتی، فرهنگی، ورزشی در محله نایسر در دستور کار دارد.
مدیرکل راه و شهرسازی کردستان اضافه کرد: یک مجموعه چند منظوره خدماتی، ورزشی و فرهنگی (مرکز محله) با بیش از ۶۰ درصد پیشرفت در حال حاضر در نایسر در حال ساخت است.
وی اضافه کرد: با تلاش ها و رایزنی های صورت گرفته کردستان رتبه نخست در جذب اعتبارات بازآفرینی را به خود اختصاص داده و تمام سعی و تلاش ما این است با تعریف و اجرای پروژه‌های مختلف در قالب بازآفرینی شهری زمینه را برای ارتقای استانداردهای لازم در این مناطق را فراهم سازیم.
ضرورت برنامه ریزی برای مقابله با گسترش حاشیه‌نشینی
رییس کمیسیون عمران شورای شهر سنندج هم میگوید: جمعیت مرکز استان کردستان از ۳۵۰ هزار نفر در سال ۸۵ به ۴۱۸ هزار نفر در سال ۹۵ افزایش یافته و این واقعیت انکارناپذیری است که نمی‌توان جلوی مهاجرت و سیل جمعیت به شهرها را گرفت.
برنامه‌ریزی برای جلوگیری از افزایش بی‌رویه حاشیه‌نشینی ضرورتی است که بنا به گفته مجید شاه‌اویسی نباید نادیده گرفته شود البته بی‌توجهی به برخی قوانین در کنار نبود برنامه‌ریزی مناسب نیز از منظر این عضو شورای شهر مزید بر علت شده تا روند حاشیه‌نشینی در مرکز استان کردستان گسترش پیدا کند.
وی اعتقاد دارد؛ واگذاری انشعاب‌های گاز، تلفن، برق و تلفن به ساختمان‌های بدون مجوز در سال‌های اخیر به عنوان یک قانون روند افزایش و توسعه سکونتگاه‌های غیررسمی و حاشیه شهر را افزایش داده است.
وی خاطرنشان کرد: اجرای کامل طرح بازآفرینی شهری در ساماندهی مناطق حاشیه شهرها بسیار موثر است، البته باید برای اجرای آن بصورت جدی گام برداشت و با پای کار آوردن تمام دستگاه‌ها اقدامات اساسی انجام گیرد.
شاه‌اویسی اذعان داشت: رفع مشکلات سکونتگاه‌های غیررسمی نیازمند توانمندسازی ساکنان و ساماندهی بافت کالبدی این مناطق است که اگر هر دستگاهی مسوولیت اجتماعی خود در این راستا را انجام دهد ساماندهی این مناطق محقق می‌شود.
و اما...
حاشیهنشیی با یک نگاه واقع‌بینانه و علمی، خود فقط یک معلول است و علت‌های مختلفی ممکن است به ایجاد این پدیده منجر شوند.
بیش از 50 سال است که پژوهشگران و کارشناسان مسائل اجتماعی، شهری و توسعه در ایران در زمینه شناسایی و تحلیل مسائل حاشیه‌نشینی بررسیهای بسیاری انجام دادهاند، اما سهم این بررسی‌ها در رشد و توسعه دانش جامعه شناسی شهری ایران، از بابت پدید آوردن عناصر ضروری برای ایجاد مبانی نظری بسیار ناچیز بوده است.
امروزه حدود 5 میلیون نفر در ایران به شکلهای مختلف این سبک زندگی را تجربه می‌کنند و این روند هنوز یک سیر افزایش را طی می‌کند. حاشیهنشنی و چگونگی برخورد با آن امروزه به یکی از مسائل عمده برای برنامهریزان و مجریان شهری بدل شده است.
نگاه سطحی و برخورد سلیقهای با پدیده حاشیه نشینی به هیچ وجه نمیتواند از رویش سکونتگاه‌های خودرو ممانعت کند، تجربه هم نشان داده است که با اعمال فشار و محدودیت و محرومیت نمی‌توان به معضل حاشیه نشینی پایان داد.
نگاه سطحی و برخورد سلیقهای با پدیده حاشیه نشینی نمیتواند از رویش سکونتگاه‌های خودرو ممانعت کند
امروزه، تقریباً تمام کارشناسان مسائل توسعه بر این باورند که رشد نامتعادل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی موجب نابرابری‌ها و عدم توازن شهر و روستا می‌شود و در پی آن گروه‌های متعدد روستائیان به سمت شهرها مهاجرت می‌کنند البته این گروه که آمارشان هم کم نیست در شهرها نه جذب فعالیت‌های اقتصادی و نه به جامعه و فرهنگ شهری میپیوندند بلکه در پیرامون بافتهای فقیرنشین شهری سکنی میگزینند، و سکونتهای نابهنجار خودرو و خودساز را پدید میآوردند.
مردم از مسئولان و متولیان امر انتظار دارند حداقل هر از گاهی به مناطق حاشیه شهرها سری بزنند و یک روز کاری خود را با مردمان این مناطق بگذارنند تا در برنامه‌ریزی‌ها و تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری‌ها ببینند.
از نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی هم گلایه‌هایی وجود دارد که تنها در زمان تبلیغات انتخاباتی به مردم وعده می‌دهند و به آن عمل نمی‌کنند و یا اینکه وعده‌های آنان غیرقانونی و خارج از مسوولیت آنان است و بعد از پیروزی در انتخابات مردم این مناطق را فراموش می‌کنند.
حاشیه‌نشینی، بزنگاهی است که دولتمردان باید با تدبیر از آن عبور کنند و ما نیز امیدوارانه منتظر برنامه‌های این دولت و دولت‌های آینده برای ساماندهی و رسیدگی به وضعیت ساکنان این مناطق هستیم.
انتهای پیام/2330/71/ی
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
