به گزارش خبرگزاری فارس از اراک، زنان و مردان به طور همسان حق استفاده از فضاهای عمومی شهری را دارند، دلایلی چون تفاوتهای رفتاری میتواند حضور زنان را در فضاهای عمومی محدود کند، ایجاد فضاهای ویژه بانوان در قالب پارک اختصاصی در راستای تأمین بیشتر رضایتمندی و امنیت و رفع نیازهای اجتماعی و کاهش محدودیت در استفاده از این فضاها از عمده دلایل برای وجود چنین فضایی است.
امروزه در اکثر شهرهای کشور فضایی به عنوان پارک بانوان به این قشر اختصاص یافته است، اما علیرغم کارکرد شهری پارک بانوان عملکرد این پارک منحصر به فعالیتهای ورزشی با آزادی پوشش و عملکرد در مقیاس محلی محدود شده و با توجه به محدودیت زمانی و اختیاری و اجتماعی زنان به نظر میرسد پارک بانوان در پاسخگویی به نیاز اجتماعی زنان در مقیاس شهری نتوانسته پاسخگویی کامل باشد.
سابقه ایجاد پارکهای بانوان به سال 1913 زمانی که زوجی به نام چیمزومری هیل زمینی را در شهر هلنا در ایالت مونتانا آمریکا برای ایجاد پارک به شهرداری اهدا کردند برمیگردد، این پارک را میتوان اولین پارک بانوان جهان نامید.
تاریخچه احداث پارک بانوان در ایران به یک دهه قبل بازمیگردد، پارک بانوان بروجرد اولین پارک ویژه زنان در ایران است، این پارک در سال 1380 در زمینی به مساحت بیش از 40 هزار مترمربع طراحی و به بهرهبرداری رسید.
مسؤولان فرهنگی ارومیه نیز در 17 اردیبهشت سال 1388 موظف شدند که احداث پارک بانوان را در دستور کار خود قرار دهند.
پارک بانوان تبریز به سال 1386 افتتاح شد، در سمنان نیز پارک بانوان در بلوار 17 شهریور سمنان راهاندازی شد، این در حالی است که پروژه پارک بانوان اراک در سال 1386 مطرح شد، اما با تأخیری نسبتاً طولانی نهایتاً در سال 1392 در میدان فراهان کلنگ این پروژه به زمین زده شد و پس از چندی مکان پروژه تغییر کرد و به بلوار آنجفی حدفاصل شهرک حافظیه و شهرک قدس انتقال یافت.
امروزه نیمی از جمعیت انسانی در جهان و ایران بانوان هستند و نیمی از مسئولیت اجتماعی و اقتصادی هر جامعهای به دوش زنان نهاده شده است، زنان یکی از ارکان اصلی نهاد خانوادهها و همچنین آموزش فرزندان جامعه را عهدهدار هستند؛ اما این سؤال پیش خواهد آمد که چرا هنوز زنان جایگاهی در فرصتهای اجتماعی و حقوق فردی و اجتماعی خود با مردان ندارند حتی در جوامع غربی به یک نسبت دارای ارزش نبوده و از برخورداری اجتماعی در جامعه به یک میزان بهره نمیبرند. این در صورتی است که در احادیث مذهبی اسلام و نیز در قرآن کریم برای زن و مرد در بهره بردن از فرصتها و حقوق اجتماعی به یک نسبت بیان شده است و نیز مطرح است در دوران قبل از اسلام در دوره هخامنشیان زنان پا به پای مردان فعالیت کرده و از دستمزد برابر برخوردار بودهاند.
در هر جامعهای برای حل کردن مسائل زنان و اعتبار پیدا کردن آنان نیازمند همراهی قانونگذاران و فرهنگسازان است تا در وجه حمایتی و فرهنگسازی بتوان گامهای مؤثر در این زمینه برداشت.در سالهای بعد از انقلاب و پس از جنگ تحمیلی و در دو دهۀ اخیر کشور ما شاهد رشد و گسترش مباحث زنان و توجه بیشتر جامعه به مسائل و مشکلات این قشر از جامعه بوده است، در این سالها اقدامات فراوانی نیز در تحقیق حقوق زنان و حل مشکلات آنان صورت گرفته است در این راستا و برای حل این معضل نهادها و مراکزی تأسیس شد که از جمله میتوان به شورای فرهنگی و اجتماعی زنان، دفتر امور مشترک زنان ریاست جمهوری، کمیسیونهای امور بانوان استانداریها، جمعیت گروههای غیردولتی زنان، تدوین لایحهها و طرحهای مصوب در زمینه مسائل و مشکلات زنان، همایش و کنگرههای تخصصی با موضوع زن و انتشار مجلات و کتابهایی در زمینه حقوق و شخصیت زن میتوان اشاره کرد.
در همۀ جوامع میزان توجه به مسائل زنان در زمرۀ شاخصهای رشد یک جامعه و کشور قرار دارد. متأسفانه زنان در جوامع ما به دلیل دید تکبعدی که به آنان شد و تحت تأثیر یک تفکر محوری خاص قرار گرفته و در حقیقت جامعه دیگر نمیتواند تمام ابعاد و مشکلات زنان را پاسخگو باشد و این بیتوجه به مقتضیات فرهنگی و اجتماعی زنان در کشور موجب ایجاد تعارض بین پیگیریکنندگان مسائل زنان با جریان معمول شده است.
انسان زمانی که در شرایط گروهی حضور آنان در جمعی قرار میگیرد عرصه برای انجام مشارکتهای اجتماعی و حضور آنان در جامعه فراهم میشود و در اجتماع رشد و پویایی بانوان در جامعه و کیفیت زندگی فردی و خانوادگی و بستر محیطی آنان افزایش خواهد یافت که این یکی از اهداف طراحی چنین پارکهایی است.
پارک بانوان بستری برای تعاملات بهتر اجتماعی زنان است، پارک بانوان بهعنوان بستری مناسب اهدافی را به شکل معیارهای عملکردی بر پایه رویکردهای فرهنگی اجتماعی تفریحی بهداشتی و اقتصادی مبتنی بر الگوهای رفتاری جامعۀ زنان ایرانی به منظور نیازهای آنان و خواستههای آنان دنبال میکنند؛ بنابراین پارک بانوان علاوه بر کارکرد تفریحی و ورزشی عرصهای برای فعالیت اجتماعی، فرهنگی، فراغتی و سلامت و بهداشتی و اقتصادی در جهت ارتقاء سطح کیفی زندگی و رضایتمندی آنان میشود حال با توجه به رویکردهای فوقالذکر در بستر پارک بانوان زمینهساز تعاملاتی در جهت رفع نیاز بانوان در عرصه اجتماعی میگردد.
پیرامون تأثیرات پارک بانوان بر تبادلات اجتماعی زنان باید گفت: پارک بانوان بستری برای تعاملات فرهنگی محسوب میشود.
پارک بانوان بستری برای معرفی زنان و آموزش ارزشهای فرهنگی و مهارتی زنان است تا متناسب با معیارهای هویتی جامعه زنان در مسیر توسعه فرهنگی و اجتماعی آنان قرار گیرد.
پارک به عنوان مکانی یکپارچه سبب میشود که زنان ضمن خودباوری، خوانشی مجدد از هویت خود داشته باشند، در مورد پدیدههایی که لازم است در حفظ آنها کوشید باید آموزشهای فرهنگی و اجتماعی به آنها داده شود.
پارکهای بانوان بستری برای تعاملات اوقات فراغت محسوب میگردد.
در دهۀ اخیر در اثر دگرگونیهای فرهنگی و اجتماعی زنان حصار محدود خانهها را توسط سه عامل کلیدی تحصیل، تغییر سبک زندگی و اشتغال شکسته و وارد فضای عمومی شدهاند و یکی از نیازهای آنان نیاز فراغتی است و در همین راستا باید گسترش فضاهای فراغتی عمومی نظیر ورزشگاهها و فرهنگسراها و مراکز تفریحی و پارکها با علایق زنان اقدام شود.
حال تمهیدات مناسب جهت پاسخگویی به نیازهای خاص در فضاهای بیرونی میبایست به کار گرفته شود. احداث فضاهای باز شهری مانند پارکها که مجموعهای از علایق زنان را در آن جای میدهد اقدامی است که در جهت شکوفایی فردی و اجتماعی ضمن تأمین ضریب ایمنی در محیط و فضای باز شهری سبب کاهش دیگر فراغتهای آسیبزا مانند مصرفگرایی و مدگرایی و خریدهای تفننی میشود.
پارک بانوان بستری برای برنامههای بهداشتی و سلامت است.
امروز سلامت جسمانی و روانی زنان با گسترش فرهنگ شهری و شهرنشینی به ضرورتی اجتنابناپذیر از طرف دولتها تبدیل شده است، این فرصتی است تا زنان بتوانند راهحل معقول برای پیشگیری و درمان فرسودگیهای فیزیکی و احساسی خود به کار گیرند.
پارک بانوان بستری برای تعاملات اقتصادی محسوب میشود. انجام فعالیتهای فیزیکی از جمله ورزش در فضاهای باز برای زنان و بهرهجویی از نور خورشید سبب کاهش بیماریهایی از قبیل حملههای قلبی، پوکی استخوان، ریزش مو میشود و امکان آموزش مهارتهای زندگی و برگزاری کلاسهای مناسب در اینگونه محیطها در راستای بهداشت روان بهبود روابط خانوادهها و کاهش اضطراب نیز در ایجاد نشاط جامعه مؤثر است.
زنان در جوامع روستایی ارزش توانمندیهای زنان و مشارکت آنان در امور اقتصادی را نمیتوان نادیده گرفت، در جوامع مدرن نیز زنان با تلاش فراوان پا به عرصه اجتماع نهاده و سعی کردند پا به پای مردان فعالیت کنند، زنان در عرصه اقتصادی هم مفید جامعه قرار میگیرند و هم به استقلال میرسند و نهایتاً حس توانمندی آنان افزایش مییابد.
درک ذهنی بانوان در وهلۀ اول از یک پارک اختصاصی متعلق به بانوان مواردی چون فضایی با محیط آرام به دور از مشکلات و دغدغههای روزمره، ایجاد فضاهای خوداشتغالی در پارک، تخصیص فضاهای ایمن برای اقامت چندساعته، ایجاد فضاهایی امن برای تجمع، تنوع فضایی و بصری بیشتری در فضای سبز طراحی شده در پارک بانوان، افزایش فضاهای خدماتی و ورزشی در پارک بانوان، تخصیص بخشی از پارک به فضای آموزشی و نمایشگاهی بر اساس نیازهای بانوان، برگزاری جشنهای ملی با شادی و پایکوبی را در برمیگیرد.
از نظر روحی و روانی و فکری ایجاد فضاهای سبز و ایمن در پارکهای بانوان موجب تجربه کردن فضایی بهشت گونه با حس تنهایی و به دور از مشکلات روزانه، لذت بردن از طبیعت در حین فعالیت ورزشی و به دور از نگاههای جنس مخالف، تجربه کردن محیطی آرام برای رسیدن به آرامش ذهنی، داشتن حس تعلق به محیط، داشتن حس امنیت، بالا بردن شادابی و روحیه بانوان، رضایت بانوان از آزادی پوشش در مکان مورد تأیید میشود.
وجود پارک بانوان و استفاده از این پارکها از نظر اجتماعی نیز بر بانوان تأثیر مثبت خواهد گذاشت.
با توجه به اینکه نیمی از جامعه را زنان تشکیل میدهند و آنان نیز بر خود این حق را قائل هستند که بتوانند آزادانه در عرصههای اجتماعی فعالیت کنند و این مکان آن روحیه را به آنها بازمیگرداند.
بانوان با داشتن حس امنیت، آرامش، آزادی، تأمین شخصیت و تشویق به ورزش احداث پارکهای بانوان را تأیید میکنند.
حضور بانوان در پارکهای بانوان به دلیل برقراری روابط بین آنان حس روحیه گروهی و مشارکت آنان را بیشتر خواهد کرد؛ در بازی ورزش و به صورت گروهی شرکت کرده و حس مشارکت در آنان قوی خواهد شد.
از فضای امن و با محیطی شاد می توانند تخصصی را یاد گرفته و این امر برای افزایش روحیه و مفید بودن در اجتماع بسیار مفید خواهد بود.
طراحی پارک بانوان در تمام مناطق شهری میتواند کاربرد بیشتر و افراد بیشتری را جذب خود کند.
به نظر میرسد میتوان در سطح شهر چند پارک را انتخاب کرد و قسمتی از آن را به پارک بانوان اختصاص داد شاید با این عمل بتوان همۀ زنان از این پارکها بهره برده در زمان و هزینه و تردد صرفهجویی شده و در مسائل فرهنگی نهایت بهره را ببرند.
************
روناک نخستین
************
انتهای پیام/