خبرگزاری فارس ـ اراک؛ در استان مرکزی و در نزدیکی شهر اراک روستایی تاریخی به نام انجدان قرار دارد که با جاذبه‌های منحصربفرد و تماشایی به جایگاه خوبی در بین گردشگران رسیده است. وجود جاذبه‌هایی چون کوه‌های مرتفع، غارهای عجیب و غریب و طبیعتی چشم نواز روستای انجدان را به جاذبه‌ای توریستی تبدیل کرده که هر هفته گردشگران بسیاری را به سمت خود می‌کشد.
قدمت این روستا به بیش از هزار سال پیش برمی‌گردد و دارای آثار تاریخی فراوانی است که تعدادی از آنها به عنوان اثر ملی به ثبت رسیده‌اند.
میراث فرهنگی حاصل تجربه گذشتگان و مسیر انسان‌ها در راستای توسعه و پیشرفت را نشان می‌دهد، هویت مردم هر سرزمین به بناهای تاریخی بازگشته و صیانت از این میراث گران‌بها که عمری به قدمت تاریخ بشریت دارند، امری حیاتی است.
در کنار بناهای تاریخی، بقاع متبرکه نیز جزو آثار معنوی ارزشمند و معرف نقش مذهب در زندگی مردم هستند که صیانت و حفاظت از آنها بنا بر تاکیدات مقام معظم رهبری باید در اولویت قرار گیرد.
وجود امامزاده و بقاع متبرکه اثرگذاری ویژه‌ای بر روح انسان داشته و به نوعی یکی از عناصر فرهنگ‌ساز در جامعه به شمار می‌رود، این مهم در حالی بوده که رهبر معظم انقلاب نیز همواره بر تبدیل بقاع متبرکه به قطب فرهنگی تاکید دارند.
اما علیرغم تاکیدات بسیار در باب تکریم جایگاه والای امامزادگان، مشاهده کم‌لطفی‌هایی به این اماکن مذهبی از سوی برخی ارگان‌ها بسیار دردآور و ناراحت‌کننده است.
آستان امامزادگان چهل دختران(ع) در بخش مرکزی شهرستان اراک، روستای انجدان از دهستان امان آباد واقع شده که در سال ۸۷ به ثبت ملی رسیده است، این بقعه سراسر نور و برکت که کرامات بسیاری از گذشته تا حال داشته، این روزها وضعیت مناسبی نداشته و مردم روستا از بی‌مهری برخی مسئولان به این امامزاده گله‌مند هستند.
بر اساس روایت در هنگام ولایتعهدی امام رضا(ع) گروهی از سادات به سرپرستی ابراهیم مرتضی فرزند موسی ابن جعفر(ع) به سمت ایران حرکت کردند، مامون عباسی برای جلوگیری از حرکت آنها لشکری را روانه کرد.
گروه تحت امر ابراهیم در مقابله با لشکر مامون شکست خورد و متفرق شد، سرانجام ابراهیم باگروهی از سادات باقیمانده به بغداد برگشت با به خلافت رسیدن متوکل عباسی فرزندان ابوطالب دوباره پراکنده شدند، در عصر المستعین بالله خلیفه عباسی گروهی از سادات علوی به دلیل تنگی معیشت به ناحیه جبال(منطقه قم قدیم) مهاجرت کردند،سرپرستی این گروه بر عهده محمدبن احمدالاعرابی بن محمدبن حسن بن علی بن عمربن علی السجاد(ع)بود.
از دیگر بزرگان همراه آنها می‌توان از احمدابن عیسی(شیخ) بن علی بن حسین بن اصغربن علی السجاد(ع) محمدبن علی خزری وحسن ابن احمدالکواکبی نام برد.
چون خبر آمدن آنها به عبدالعزیزبن دلف حاکم عراق عجم و نوه ابی دلف رسید، یکی از سرداران خود را برای دستگیر کردن آنها تعیین کرد، در نتیجه عده‌ای از امامزادگان پس از جنگ و گریز کشته شده بقیه آنها نیز به عنوان اسیر نزد عبدالعزیز آورده شدند و عبدالعزیز بیرحمانه حکم به قتل آنها داد.
چهار تن ازنوادگان امام حسن مجتبی(ع) به نام‌های ابوطالب هادی، محمود، حکیمه خاتون و خدیجه سلطان جزو گروهی بودند که به وسیله سپاهیان عبدالعزیزبن دلف کشته و سرانجام در انجدان دفن شدند.
چندسال پس از شهادت آنها (حدود280ه.ق) سیدی از نوادگان امام سجاد (ع) به نام «عبدالله» بقعه‌ای محقر بر روی بارگاه آنان ساخت، این بنا سپس به احتمال زیاد در سال370ه.ق هم زمان با به قدرت رسیدن رکن الدوله برادرعلی بن بویه درعراق عجم بازسازی شد، این بنا در نیمه دوم قرن هفتم هجری که مصادف با ورود اسماعیلیه به انجدان است، بار دیگر بازسازی شد و بنای امروزه اگرچه به مرور زمان تغییراتی درآن انجام شده، ولی یادگار دوره صفویه است که در حال حاضر در حال تخریب و نابودی است.
این بنا در سال 87 به ثبت آثار ملی رسید، بنای ساختمان بقعه قدیمی است، داخل حرم ۴ طاقنما داشته و گنبدی با پوشش سیمانی بر فراز آن قرار گرفته است، راه پله‌ای در بیرون بنا به سوی پشت بام بقعه وجود دارد.
بر تابلوی داخل حرم راجع به ساخت بنا نوشته شده است: در حدود سال ۲۸۰ هجری از نوادگان امام سجاد(علیه السلام) سیدی بنام عبدالله بقعه کوچکی ساخت در ۳۷۰ هجری قمری در زمان رکن الدوله آل بویه این بقعه بازسازی شد و در نیمه دوم قرن ۷ هجری قمری مجدداً بازسازی شد، ضریح مطلای تا جدار قلمکاری شده در سال ۱۳۸۴ شمسی نصب شده است.
بر روی ضریح کتیبه قرآنی (سوره انسان) به خط ثلث و اشعار محتشم کاشانی درباره نهضت کربلای حسینی به خط نستعلیق نقش بسته است.
مردم و اهالی روستای انجدان درحالی از وضعیت نامناسب امامزاده چهل اختران این روستای هدف گردشگری گلایه‌مند هستند که سرپرست اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مرکزی مدعی است مرمت امامزاده به طور کامل انجام شده و مشکلی در زمینه مرمت این بنای تاریخی و مذهبی نیست، خبرگزاری فارس با حضور در روستای انجدان وضعیت این امامزاده و دیگر بناهای تاریخی این روستا را به تصویر کشیده و از نزدیک با مردم و اهالی این روستا به گفت‌وگو نشسته است.
میراث فرهنگی بنای این امامزاده را به ویرانه تبدیل کرده است
بتول ابراهیمی از ساکنان روستای انجدان در مورد وضعیت امامزاده چهل اختران(علیها السلام) می‌گوید: میراث فرهنگی بنای این امامزاده را به ویرانه تبدیل کرده است.
وی می‌افزاید: نیمی از سنگ بنای امامزاده خراب شده؛ جوانان رغبتی به حضور در امامزاده ندارند و تنها سالمندان و قدیمی‌های روستا به زیارت می‌روند.
ابراهیمی با اشاره به کرامت‌های بسیار این امامزاده ادامه می‌دهد: امامزاده چهل اختران(علیها السلام) فضای نورانی و با برکتی داشته و مردم بهترین روزها و ساعات خود را به زیارت می‌رفتند اما با تخریب این امامزاده، مردم کمتر حضور پیدا می‌کنند.
وی با اشاره به وضعیت دیگر بناهای تاریخی می‌گوید: امروز نه تنها امامزاده بلکه بقاع شاه قلندر و شاه غریب نیز به ویرانه تبدیل شده و در حال تخریب هستند، درحالی که از قدمت بسیار بالایی برخوردارند و باید به عنوان اثر ملی حفظ و حراست شوند.
امامزاده کاملا تخریب و ارگانی هم پاسخگو نیست
یکی دیگر از ساکنین این روستا می‌گوید: روستای انجدان به روستای هدف گردشگری تبدیل شده، اما تبدیل شدن آن به روستای هدف گردشگری همان و تخریب امامزاده به بهانه تعمیر و بازسازی همان.
حسین محمدی بیان می‌کند: چندین سال است که امامزاده چهل اختران توسط میراث فرهنگی به بهانه بازسازی تخریب شده، اما نه تنها بازسازی نشده، بلکه به وضع بسیار بدی تبدیل شده که هیچ نهادی هم در این رابطه پاسخگو نیست.
وی ادامه می‌دهد: روستای انجدان به دلیل آب و هوای خوش و طبیعت دلپذیر آن هر هفته پذیرای گردشگران بسیاری است که از اقصی نقاط استان و حتی کشور به این روستا سفر می‌کنند، در حالی که زیرساخت‌های گردشگری برای آن پیش‌بینی نشده و هیچ اقدامی در این راستا از سوی مسوولان امر صورت نگرفته است.
از اهالی روستای انجدان می‌گوید: چندین اثر ملی تاریخی در این روستا وجود دارد که همه آنها در حال تبدیل شدن به خرابه هستند، مهم‌ترین آن امامزاده چهل اختران است که امروز جز ویرانه از آن چیزی باقی نمانده است.
محمدی ادامه می‌دهد: بنای تاریخی شرفه‌خاتون نیز اواخر سال ۹۸ ثبت آثار ملی شده، اما این اثر ملی هم کاملا تخریب و حال نابودی است و هیچ رسیدگی به آن از سوی دستگاه‌های متولی صورت نمی‌گیرد.
وضعیت فعلی امامزاده به عنوان یک اثر ملی در باور نمی‌گنجد
جوانی که از قم به همراه خانواده برای زیارت به امامزاده چهل اختران انجدان آمده، با انتقاد از وضع امامزاده می‌گوید: در باورم نمی‌گنجد که یک امامزاده شاخص که مکان آن به عنوان اثر ملی به ثبت رسیده است، به این وضعیت دچار باشد.
داودی که در رشته طلبگی مشغول تحصیل است، اظهار می‌کند: بقاع متبرکه به عنوان قطب فرهنگی همواره مورد تاکید مقام معظم رهبری هستند، اما جای بسی تاسف است که امروز شاهد چنین وضعیتی در یکی از بقاع متبرکه روستای انجدان و شهر اراک هستیم.
وی با بیان اینکه امکان متبرکه و آثار تاریخی هویت ملی و پشتوانه فرهنگی ملت و بازتابی از تمدن و اصالت ایرانیان است، می‌افزاید: پاسداری از این میراث ارزشمند ضرورتی انکارناپذیر است و همه به ویژه اداره میراث فرهنگی باید در حفظ و حراست از این بناهای ارزشمند بکوشند.
این زائر با اشاره به وضعیت نامناسب بناهای مذهبی روستای انجدان تاکید می‌کند: ارزش بالای این بناها که امروز علاوه بر کارکردهای فرهنگی با جذب گردشگران دارای کارکرد اقتصادی نیز هستند، ضرورت حفاظت از آنها و تحویل‌شان به نسل‌های بعدی را دو چندان می‌کند، اما متاسفانه شاهدیم این بناهای مذهبی با ارزش به راحتی در حال تبدیل شدن به یک خرابه هستند.
مشکل اصلی این بقعه متبرکه کم‌لطفی و بی‌مهری میراث فرهنگی است
رستمی عضو هیئت امنای امامزاده چهل اختران(علیها السلام) نیز می‌گوید: مشکل اصلی این بقعه متبرکه کم‌لطفی و بی‌مهری میراث فرهنگی بوده که به بهانه مرمت، این امامزاده را به ویرانه تبدیل کرد.
وی می‌افزاید: ساختمان انتهایی امامزاده که به نوعی انبار بود، توسط میراث فرهنگی تخریب و هنوز بخشی از نخاله‌های ساختمانی آن جمع‌آوری نشده است.
رستمی بیان می‌کند: خدا زیباست و زیبایی را دوست دارد، با تخریب این امامزاده مردم رغبتی به حضور نداشته و این بقعه متبرکه درآمد و نذوراتی نیز ندارد.
عضو هیئت امنای امامزاده چهل اختران(علیها السلام) خاطرنشان می‌کند: تریلر میراث فرهنگی درب ورودی امامزاده را از جا کند و هنوز هم در ورودی درست نشده؛ با مشاهده این اقدامات، تصور نسبت به کار ظریف میراث فرهنگی تغییر می‌کند.
رستمی ادامه می‌دهد: به تازگی سپاه و قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا اقداماتی انجام داده‌‌اند که جای تقدیر دارد، اما مردم روستا از وضعیت این امامزاده که زمانی مورد استقبال بی نظیر گردشگران قرار می‌گرفت و امروز به واسطه تخریب خالی از زائر شده است به شدت گلایه دارند.
وی می‌گوید: انجدان در حالی روستای هدف گردشگری است که هیچ نظارتی بر آن نیست، وضعیت جاده، روشنایی آن بسیار نامناسب است، ساخت وسازهای فراوانی در آن صورت می‌گیرد که اکثر آنها مجوزهای لازم را ندارند، از حضور نیروهای امنیتی در این روستا خبری نیست.
این اظهارات در حالی بوده که سرپرست میراث فرهنگی استان مرکزی مدعی بوده مرمت امامزاده چهل اختران(علیها السلام) تکمیل شده است.
امامزاده چهل اختران به طور کامل مرمت شده است!
مصطفی مرزبان نیز در پاسخ به خبرنگار فارس، با اشاره به وضعیت مرمت بقاع متبرکه اظهار می‌کند: امامزاده چهل اختران(علیها السلام) در روستای انجدان به طور کامل مرمت شده و در حال حاضر هیچ مشکل مرمتی ندارد.
وی بیان می‌کند: عملیات مرمت این بقعه با استفاده از اعتبارات ملی و استانی انجام شده در حالی که میراث فرهنگی نیز همچون سایر دستگاه‌های اجرایی با کمبود اعتبار مواجه است.
سرپرست اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مرکزی ادامه می دهد: به منظور مرمت بقاع شاه قلندر و شاه غریب نیز آمادگی وجود داشته تا طی تفاهم سه جانبه مابین اداره میراث فرهنگی، اوقاف و امور خیریه و دهیاری، عملیات مرمت و بهره‌برداری به دهیاری واگذار شد.
مرزبان خاطرنشان می‌کند: بقعه شاه قلندر تا حدودی مرمت شده اما نیازمند اعتبار برای مرمت تکمیلی است اما در امامزاده شاه‌غریب به دلیل کمبود بودجه اقدام مرمتی انجام نشده است.
وی تصریح می‌کند: واگذاری مرمت امامزاده به دهیاری به گونه‌ای بوده که اعتبار مورد نیاز از محل بودجه دهیاری تامین و طرح و شرح خدمات مرمتی توسط اداره میراث فرهنگی ارائه می‌شود.
سرپرست اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مرکزی می‌گوید: مالکیت بقاع با سازمان اوقات و امور خیریه بوده و به همین سبب باید به میزان مساوی در حفظ و نگهداری آنها مشارکت کند.
مرزبان عنوان می‌کند: بنای تاریخی شرفه‌خاتون نیز اواخر سال ۹۸ ثبت آثار ملی شده و نقشه برداری و تهیه نقشه کاداستر برای تعیین حدود و آزادسازی حریم در دست اقدام است.
وی می‌افزاید: به منظور رفع خطر و مرمت اضطراری در بنای شرفه‌خاتون اقداماتی انجام شد در حالی که میراث فرهنگی هیچ درآمدی جز اعتبارات ابلاغی مدیریت برنامه‌ریزی نداشته و سقف بودجه نیز محدود است.
سرپرست اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مرکزی بیان می‌کند: با توجه به تعدد بناهای تاریخی و آسیب‌‌های جدی سال‌های اخیر در تلاش هستیم تا وضعیت بناهای تاریخی بدتر نشده و براساس اولویت در حفظ و نگهداری آنها اقدام شود.
مرزبان بیان می‌کند: در حریم بقعه شاه‌غریب ساخت و ساز غیرمجازی صورت گرفته که دستور قضایی جهت تخریب آن، اخذ شده است.
**********************
گزارش از حمید جلالی
**********************
انتهای پیام/
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
