برنامه‌ریزی غرب برای غارت نفت لیبی

مرتضی رحیمی سفیر سابق ایران در عمان در گفت‌وگو با خبرنگار سیاست خارجی خبرگزاری فارس، با اشاره به تحولات منطقه و بهار اسلامی که یک سال از عمر آن می‌گذرد، گفت: آنچه در سوریه در حال اتفاق است تلاش غرب برای ایجاد توازن قوا است که در پی سقوط حکومت مبارک به سود مقاومت برهم خورد.
مشروح این گفت‌وگو از نظر خوانندگان می‌گذرد.

فارس: تحولات منطقه یک سالگی خود را پشت سر می‌گذارد. ارزیابی شما از این تحولات چیست؟
رحیمی: بدون تردید تحولاتی که در منطقه شاهد آن هستیم که از تونس کلید خورد و یک سال از آن می‌گذرد کم سابقه و حتی بی‌سابقه است. آنچه در این کشورها در حال رخ دادن است و مجموعه تحولات موجود، این جوامع را در حال یک تولد دوباره قرار داده است.

* احساس حقارت نظام سلطه، وجه مشترک کشورهای انقلابی منطقه

آنچه مردم مسلمان منطقه را به این حرکت واداشت یک احساس حقارت تاریخی نسبت به آنان و ظلم نظام سلطه و به ویژه قدرت‌های غربی نسبت به جوامع اسلامی به خصوص خاورمیانه بود. این وجه مشترک همه کشورهای انقلابی است.

عدم و جور آزادی اجتماعی و سیاسی در این کشورها و به نوعی حکومت متمرکز حزبی یا فامیلی در این کشورها که سالیان دراز بر مردم حکومت می‌‌کنند،‌ از دیگر ویژگی‌هاست.
وجه دیگر این تحولات ضد آمریکایی و ضد صهیونیستی بودن این قیام‌هاست.

فارس: در نگاه اهل سنت قیام علیه حاکمان جایی ندارد. چه شد که این اندیشه تغییر کرد و آنان دست به قیام علیه حاکمان خود زدند؟ نقش ارتباطات جهانی و ایجاد دهکده جهانی در این تحولات به چه میزان است؟
رحیمی: مجموعه تحولات جوامع بر نقاط دیگر اثر می‌گذارد. نمی‌توان تحولات جامعه را در چارچوب مرزهای جغرافیایی آن کشور نگهداشت.
تاثیر تحولات جامعه بر یک جامعه دیگر مسلم است و قطعاً آثار حرکت مردم مسلمان ایران در پیروزی انقلابی اسلامی و مقاومت در مسیر استقلال طلبی و آزادی خواهی و مقاومت در برابر زیاده خواهی‌های قدرت‌های بزرگ در آنچه مردم در این کشورها انجام داده‌اند، موثر بوده است.

* ترکیه در پی صدور الگوی حکومتی خود بود که با واکنش منطقه روبرو شد

فارس: ترکیه پس از وقوع انقلاب در برخی کشورها الگوی حکومتی خود را به آنها پیشنهاد داد. ارزیابی شما در این باره چیست؟ 
رحیمی: انقلابیون خواستار آزادی و استقلال هستند، اما در عین حال کرامت، منزلت و انسانیت خود را دارند. از اینکه گفته شود از دیگر کشورها تبعیت می‌کنند چندان خشنود نیستند، لذا می‌بینیم یکی از مقامات بلندپایه ترکیه در مورد الگوی حکومتی این کشور برای کشورهای انقلابی سخنانی گفت که موجب ناراحتی در جوامع انقلابی شد و برخی از سیاسیون به خصوص در مصر واکنش نشان دادند.

مصری‌ها یک تمدن چند هزار ساله دارند و مردم این ظرفیت را دارند که آینده خود را رقم زده و احکام اسلامی که خواست همه مردم است را پیش ببرند. دیدگاه جمهوری اسلامی ایران نیز چنین است و ما در خطبه‌های مقام معظم رهبری پیش از سقوط رژیم مبارک به روشنی دیدیم که فرمودند جمهوری اسلامی قصد ندارد خود را الگوی انقلاب‌های منطقه قرار دهد اما آنچه مسلم است آنها در پی اسلام، عزت‌خواهی و استقلال طلبی هستند.

فارس: برخی صاحبنظران این کشورها این تحولات را صرفاً دموکراتیک می‌خوانند. نظر شما در این باره چیست؟
رحیمی: آنها در شرایط سخت و دشواری به لحاظ فشار غرب قرار دارند و باید با قدرت‌هایی که تلاش دارند حرکت‌ مردمی را در مسیر خواسته‌های خود قرار دهند مقابله کنند و لذا ملاحظات خاص آنها را باید مدنظر داشته باشیم.
شاید مجبورند به نحوی موضع‌ بگیرند که مشکلات آنها را در روند تحولات کشور بیشتر نکند، همان کاری که جمهوری اسلامی کرده و در تحولات داخلی آنها دخالت نکرد.
توصیه‌های ما به آنها از روی برادری و انسانیت است. جمهوری اسلامی هرگز قصد دخالت در امور داخلی آنها را نداشته و ندارد.

* برنامه‌ریزی برای غارت نفت لیبی

فارس: در لیبی و یمن افرادی بر سر کار آمده‌اند که از کارگزاران حاکمان گذشته بوده‌اند، این موضوع نمی‌تواند آفت انقلاب‌ها باشد و آن‌ها را منحرف کند؟
رحیمی: لیبی وضعیت متفاوتی دارد. آنچه اتفاق افتاد یک جریان صرفاً خیزش مردمی نبود و بلکه خیزشی بوده که منجر به تقابل نظامی بین مردم و حاکمیت قذافی شد و بعداً هم شاهد ورود ناتو و دخالت در تحولات لیبی بودیم که مشخص بود سیر تحولات متفاوت رقم خورد. امروز مردم و گروه‌های سیاسی تلاش دارند علی‌رغم همه سختی‌ها و مشکلات، مستقل عمل کرده و اختلافات را حل کنند.

امروز کسانی که منافع درازمدت خود را در غارت نفت و دخایر لیبی می‌بینند، تلاش دارند در بین گروه‌های حاضر در صحنه لیبی اختلاف افکنی کنند. این موضوع نیازمند درایت و هوشیاری خود آن نیروها است که بتوانند به جایگاه خود برسند.

در یمن وضعیت متفاوت است. در لیبی دخالت نظامی ناتو را داشتیم، اما در یمن دخالت سیاسی- امنیتی کشور همسایه یمن در قالب شورای همکاری خلیج فارس را شاهدیم و لذا وضعیتی که الان پیش آمده هنوز مورد حمایت مردم نیست و تحولات در جریان است.
در لیبی نظام ساقط شده، اما در یمن معاون رئیس جمهور آمده و هنوز ساختار و تشکیلات همان تشکیلات قبلی است و به نوعی یک رفرم (اصلاح) است. همسایگان در پی تبدیل انقلاب به اصلاحات بودند که از آثار آن حرکت مصون بمانند.

فارس:‌ آیا سکوت رژیم صهیونیستی در شرایط فعلی فعالیت با چراغ خاموش نیست؟
رحیمی: رژیم صهیونیستی مجموعه تحولات را به سود خود نمی‌بیند که برخی نشانه‌های آن را در مصر پس از انقلاب دیدیم. آنها ساکت نمی‌نشینند، اما شرایط داخلی شرایط رضایت بخشی برایشان نیست. مقامات این رژیم با احتیاط و جدیت مجموعه تحولات را دنبال کرده و تلاش دارند اقدامات و تحرکاتی را صورت دهند که تغییر و تحولاتی که به سود جریان مقاومت در منطقه شکل گرفته به وضعیت گذشته خود بازگردد؛ لذا شاهد تحرکاتی در برخی کشورهای همسایه از سوی آنها هستیم.
اهمیت تحولات برای اسرائیل بیش از هر کس دیگری است لذا تمام تلاش را در این راستا خواهد داشت. 

فارس: ارزیابی شما از وضعیت سوریه چیست؟
رحیمی: تحولات سوریه با سایر تحولات منطقه تفاوت‌‌هایی دارد. دخالت خارجی و تلاش بی‌وقفه و بی مهابای برخی کشورها در سوریه که از کمترین مشروعیت و مقبولیت مردمی هم برخوردار نیستند، مشهود است. متاسفانه برخی کشورهای دوست دیروز سوریه در این زمین بازی می‌کنند که البته متوجه شده‌اند این مسیر درستی نیست.
جامعه سوریه خواسته‌هایی به طور عام دارد که خواسته‌های مشروعی است و به طور طبیعی باید دنبال شود و به حاکمیت فرصت داده شود که خواسته‌های مردم را برآورده کنند و دولت هم نباید زمان را از دست دهد.

گزارشی که ناظران اتحادیه عرب تهیه کرده‌اند مبنای خوبی است برای اینکه فاصله آنچه اتفاق می‌افتد با آنچه که کشورهای متخاصم در رسانه‌های خود مطرح می‌کردند را بسنجیم.

فارس: برخی کشورهای اتحادیه عرب همچون قطر و عربستان تلاش دارند تحت عنوان ورود گزارشگران متخصص، زمینه‌ساز ورود غربی‌ها به سوریه باشند.
رحیمی: بین‌المللی شدن حوادث سوریه و تحولات رخ داده در آن به سود کشورهای عربی نیست. امیدواریم افرادی که در حاکمیت سوریه هستند و طرف‌های دیگر و کسانی که قصدی جز احقاق حقوق مردم ندارند به دیدگاه مشترکی برسند چرا که اگر جز در چارچوب تفاهم مشترک، مشکلات حل نشود معلوم نیست چه حوادث خونباری را در سوریه و کشورهای همجوار شاهد باشیم.
جمهوری اسلامی نیز توجه جدی به این موضوع دارد که طرفدار تفاهم بین معارضین و دولت است.
منافع همه کشورهای همسایه اعم از عرب و غیر عرب ایجاب می‌کند که مسائل سوریه با گفتمان معارضان و حکومت حل و فصل شود. کشیده شدن مشکلات سوریه به کشورهای همسایه ناگوارتر خواهد بود.

* غرب تلاش کرد موضوع سوریه را مانند لیبی پیش ببرد

فارس: جمع‌بندی شما از تحولات منطقه چیست؟ 
رحیمی: آنچه مسلم است ما در آغاز یک مجموعه تحولات در کشورهای منطقه هستیم و مجموعه تحولات یک پروسه طولانی مدت است.
برخی تلاش دارند این تحولات را در قالب پروژه پیش ببرند، همانطور که در لیبی چنین بود و در سوریه نیز دنبال می‌شود ولی با مقاومت‌هایی روبرو شدند. امروز شاهدیم همین مقاومت‌ها باعث شده که این کشورها مواضع خود را تغییر دهند.
این پروسه به سود مردم خواهد بود ولی باید هوشیاری خود را حفظ کنند و دولت‌ها با همراهی که انجام می‌دهند جلوی خسارت‌های بیشتر به مردم و کشور را بگیرند.

جمهوری اسلامی خواهان مناسبات مستحکم با همه کشورهای منطقه است و حتی رایزنی و همکاری روشنی با همه کشورها برای پیدا کردن راه حل‌های مناسب به منظور حل و فصل مسائل در برخی کشورهای منطقه دارد.

انتهای پیام/ش