نقطه اوج اختلاف‌های میان کاخ سفید و جمهوری خواهان کنگره نشین در تصمیم کنگره نشینان مبنی بر کاهش بودجه نمایان شده است. یعنی همان چیزی که موجب نگرانی و حتی نوعی کدورت در روابط جان کری با همکاران سابقش شده است.
نگرانی جان کری از سیر نزولی بودجه دستگاه عریض و طویل دیپلماسی امریکا به اندازه‌ای است که وی از این تصمیم کنگره نشینان به عنوان «اولین و بالاترین تهدید» نام برد. جان کری مدعی است که کنگره با قطع بخشی از بودجه مهم وزارت خارجه در واقع همه ارکان زندگی شهروندان امریکا را هدف قرار داده است زیرا دستگاه دیپلماسی امریکا با همه ابعاد تجاری ، فرهنگی و امنیتی 300 میلیون امریکا گره خورده است.
وزیر امور خارجه آمریکا در اولین سخنرانی خود به کنگره این کشور نسبت به کاهش بودجه کمک‌های خارجی و دیپلماسی هشدار داد و گفت: چالش اصلی سیاست خارجی کشور نه چین در حال رشد و نه بی‌ثباتی در خاورمیانه که خود کنگره است. کاهش بودجه یک "تهدید" است. آرامش وزیر خارجه کهنه کار اوبامازمانی برهم خورد که منابع خبری امریکا اعلام کردند که احتمالاً کنگره این کشور بودجه وزات امور خارجه آمریکا را به میزان 6 / 2 میلیارد دلار کاهش دهد در این گزارش همچنین تصریح شده بود که مبلغ 7 / 1 میلیارد دلار از بودجه کمک‌های خارجی وزارت امور خارجه نیز احتمالاً کاسته خواهد شد.
این گزارش برای تیم جدید وزارت خارجه اوباما که با رویای تحول و تحرک به این دپارتمان گام نهاده‌اندٍ یک شوک بزرگ است زیرا جان کری به تجربه دریافته است که بدون پشتوانه مالی دیوانسالاری بزرگ دیپلماسی امریکا نمی تواند در عرصه‌های بین المللی کاری پیش ببرد در واقع تصمیم کنگره امریکا در صورتی که جنبه عملیاتی پیدا کند به مثابه متوقف کردن چرخ دیپلماسی وی هست.
البته جان کری می گوید که هنوز ناامید نشده است و از هر روشی برای جلوگیری از تصویب چنین طرحی بهره خواهد جست. او مهمترین دفاعیه خویش را در دانشگاه ویرجینیا از ضرورت تقویت و تزریق امکانات تازه به دستگاه دیپلماسی امریکا بیان کرد. به باور جان کری سهم بودجه سیاست خارجی فقط کمی بیش‌از یک درصد کل بودجه کشور است، او حتی از این تمثیل در برابر مخالفانش بهره جست که رقم اعطایی به سیاست خارجی در طرح کنگره مخارج تمامی هزینه‌ها از قبیل محافظت از کودکان در برابر نوشیدن آب کثیف یا ایدز در پروژه‌های خارجی آمریکا را تامین می‌کند.
در هر حال، از دو منظر می توان نخستین چالش وزیر خارجه امریکا با کنگره را مورد تحلیل قرار داد؛
در نگاه اول، او وارث یکی از مشکلاتی است که هیلاری کلینتون به اتفاق وزیر دفاع امریکا در کابینه اول اوباما با آن روبرو شدند. موضوع کاهش بودجه یکی از الزامات جدی و غیر قابل اجتناب اقتصاد امریکا است و دولتمردان این کشور برای عبور از بحران کسری بودجه و نیز بدهیهای کلان لاجرم به آن تن داده‌اند. در همین راستا در دوره وزارتخارجه هیلاری کلینتون بخشی از سفارتخانه‌ها و نمایندگیهای سیاسی این کشور ادغام شده و یا تعطیل گشتند.
از سوی دیگر لایحه بودجه و کاهش و افزایش آن مهمترین ابزار پارلمانهای جهان در رسیدن به نوعی توازن قدرت با قوه مجریه است. در امریکا که جمهوری خواهان اکنون بیش از هر زمان تلاش می کنند از این اهرم در اعمال خواسته‌های خویش بر دولت اوباما بهره گیرند. تجربه نشان می دهد که در 4 سال دوم ریاست جمهوری سران امریکا ، حزب رقیب ، لوایح بودجه را میدان اصلی زور آزمایی با کاخ سفید قرار داده است. با این فرض انتظار نمی رود لابی گریها یا چانه زنیهای امثال جان کری تغییر جدی در این معادله رقابت بر کاهش بودجه بوجود آورد.
افشین شهمرادی
انتهای متن/
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
