عنایت اهل بیت و اقبال مخاطب توفیق کمی نیست/ برقعی شایستگی بردن ده‌ها جایزه را دارد

به گزارش خبرنگار کتاب و ادبیات فارس، دومین کتاب سید حمید رضا برقعی شایسته تقدیر کتاب سال امسال جمهوری اسلامی شده است و توجه به ویژگی‌های ادبی این کتاب و ویژگی‌های شاعرانه شاعرش مهم است.

آنچه در ادامه می‌خوانید یادداشتی از علی محمد مودب شاعر نام آشنای کشورمان است درباره تقدیر از سیدحمیدرضا برقعی در کتاب سال، که برای انتشار در اختیار خبرگزاری فارس قرار داده شده است. این یادداشت به شرح زیر است:

**رویکرد دو سال اخیر جایزه کتاب سال قابل تقدیر است

رویکرد جدیدی که یکی دو سال است در جایزه کتاب سال اتفاق افتاده، قابل تقدیر است و بدیهی است که باید همین روند ادامه یابد. شاید بهترین تعبیر را یکی از رفقا داشت که آنقدر کار را بزرگ می‌پندارند که بعد در عمل این طور می‌شود که می‌بینی اکابر شعرای روزگار باید از دنیا بروند تا کتاب سال به خودش اجازه بدهد به آنها جایزه بدهد. مگر اصل موضوع چقدر ارزش دارد؟ یک جایزه است که به یک کتاب یا چند کتاب که در دوازده ماه (نه دوازده قرن!) اخیر با سلیقه چند داور- و نه همه جامعه‌ی ادبی- درخششی داشته‌اند، اهدا می‌شود.

**بعضی شاعران دچار تنگ نظری شده‌اند

همین اواخر در شب شعری در خدمت استاد گرمارودی بودیم و ایشان خاطره‌ای گفتند از جایزه‌ای سه هزار تومانی که برای یک تک شعر سپید در سنین جوانی گرفته بودند و با احتساب تورم عجیب و غریب این روزها- که دارد، همه سرمایه سی چهل سال ویراستاری و مقاله نویسی امثال ما را که رهن خانه و صاحبخانه و نه میکده و میخانه است به باد می‌دهد-  این مبلغ حدود اصل جایزه کتاب سال است. در حالی که اهالی  سینما و ... حتی بازیگردانان و گلادیاتورهای پدیده‌های ضدفرهنگی مثل فوتبال، اینهمه از بیت المال و بودجه‌هایی که باید صرف اعتلای فرهنگی کشور شود برخوردارند و مدام هم با همدیگر خوشند و با همدیگر یک صدا، به یک سخن، از بودجه بیت المال، هی مطالبه‌های بیشتر دارند، شاعر جماعت که باید افق نگاهش بسیار وسیع‌تر باشد،- البته نه در جست‌وجوی مادیات!- دچار این تنگ نظری‌ها شده‌اند و هی این طرف و آن طرف، شفاهی و کتبی اشکال می‌گیرند که چرا فلان جایزه به فلانی داده شد و به فلانی داده نشد امسال یا پارسال و پیرارسال و ...  مدام جریان را حیدری-نعمتی تحلیل می‌کنند و البته هزار و یک رقم ادبیات علمی هم برای تحلیل‌هایشان علم می‌کنند.

پدرجان یک گلادیاتور یا شومن در فوتبال یا تلویزیون درآمد و از آن مهمتر عزتی دارد به اندازه جماعت شما و مجموع بودجه های شعر کشور! بعد شما نشسته‌اید و هی بحث‌های الکی می‌کنید که چنین و چنان..!

**برقعی به خاطر حتی یک شعر درخشانش حق بردن ده‌ها جایزه دارد

شاعری مثل سید حمیدرضا برقعی به نظر من اگر فقط همان یک شعر (راستی فاطمیه نزدیک است) را گفته باشد ده تای این جایزه‌ها حقش است و چاپ بیست سی باره کتابش حقش است. اصل دعوا باید جای دیگری باشد و آن اینکه وزارت محترم فرهنگ و ارشاد، باید سیاستگذاری و برنامه ریزی برای شعر کشور را جدی بگیرد. به عادت کشاورزی تکرار می‌کنم که برای کاشت، داشت و برداشت و بعد البته ترویج و فروش محصول باید مطالعه و برنامه‌ریزی بشود. وزارت فرهنگ و ارشاد و سازمان های متولی در این حوزه، باید نقشه جامعی از صفر تا صد یعنی از کشف استعدادهای شعری در نوجوانی تا آخرین مراحل که طراحی مزار شاعران و به نام زدن خیابان‌ها و اینها است، برای شعر و شاعران، داشته باشند. بودجه‌های فراوانی که در خود وزارت هدر می‌روند، باید تجمیع و یک کاسه شوند و درست مدیریت شوند نه اینکه از تهران تا ابرقو هر کسی برای خودش جشنواره برگزار کند، بی‌تدبیر و طبعا بی‌فایده و ... 

**شعر و فرهنگ باید خودکفا شود/ متولیان چه کار می‌کنند؟

چه سازمانی متولی آموزش و پرورش استعدادهای هنری کشور است؟ چه تشکیلاتی باید در تعامل با دانشگاه ها و آموزش و پرورش، بخشی از استعدادهای موجود در آن فضاها را جذب کند به سمت ادبیات و هنر؟ و مگر نه که جنگ نرم است و جنگنده و رزمنده جنگ نرم، اهل قلم اند نه مهندس ها و دکترها؟ اگر قرار است چراغ خانه شاعر و نویسنده روشن بماند، چه کسی باید برای نظارت بر وضعیت نشر و گرفتن حق مولف از ناشر و جلوگیری از سرقت ادبی، برنامه بریزد و کی باید متولی توسعه فرهنگ کتابخوانی باشد تا ناشر هم بتواند حق مولف را به وقت و به اندازه پرداخت کند؟ با تشکیل شورای سیاستگذاری شعر، قدم خوبی برداشته شده است ولی به نظر می رسد آگاهانه یا ناخودآگاه، این شورا پوششی تبلیغاتی برای جشنواره شعر فجر بوده است و تا وقتی که شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی برای شعر، در آستانه جشنواره تشکیل جلسه بدهد و بعد هم نخود نخود هر که رود خانه خود! مزرعه پربرکت شعر و قلم در کشور که می تواند با تدبیر درست از صدقه خوری دربیاید و خودکفا باشد و حتی یکی از گزینه‌های جدی برای صادرات فرهنگی است، همین طور دیمی پیش خواهد رفت و همین طور ما دیمی درو می‌کنیم و دیمی خرمن می کنیم، هر چند که ما دهاتی‌ها می دانیم که گاهی مزه نان دیم را هیچ گندم آبی ندارد!

**برای کاشت و داشت مزرعه شعر و قلم چه کرده‌اید که جشن خرمن می‌گیرید؟

فردای قیامت قطعا متولیان فرهنگی کشور باید جواب بدهند که با کدام اتاق فکر و طرح و برنامه، در حوزه کاشت و داشت وارد شده‌اند که اینطور سرمایه‌های عظیم کشور را برای برداشت و جشن خرمن مصرف می‌کنند و طبعا وقتی ساختارهای درست تربیت مولف و تولید و عرضه آثار ادبی وجود نداشته باشد، این جشن خرمن‌ها همه مایه افتراق و حاشیه سازی است و دیگر هیچ، و ما به رفتگر و بقال و راننده تاکسی و کشاورز و چوپان و شاطر نانوایی بدهکاریم، چرا که بودجه‌های فرهنگی شان را هزینه کرده‌ایم ولی اتفاقی در حوزه اخلاقیات و فرهنگ و سبک زندگی شان نیفتاده است و بسیاری از مردم شب و روز با بچه هایشان بر سر مسائلی از این دست درگیرند.

**به جای دعواهای حیدری نعمتی، زیرساخت‌های فرهنگی را سامان دهیم

چه خوب است به جای اینکه در مورد مسائلی از این دست، دعواهای حیدری-نعمتی راه بیندازیم، دست به دست هم بدهیم برای سامان دهی زیرساخت‌های فرهنگی کشور و منجمله با طراحی شیوه‌های درست آموزشی و هدایت مطالعاتی و روش‌های متین کشف استعداد، روند شایسته ورود استعدادها به این حوزه را مدیریت کنیم و  نیز با بازبینی قوانین نشر و حقوق مولف و تلاش برای گرفتن سهم مناسبی از رسانه‌های تاثیرگذار و حتی راه اندازی روزنامه‌های تخصصی ادبی ... فرایندهای تولید و ترویج ثروت ملی‌مان -یعنی شعر- را تدبیر کنیم. فضاسازی- در آموزش و پرورش و آموزش عالی و رسانه ها و منابر و محافل موثر مذهبی- برای اقبال جامعه به حوزه کتاب می‌تواند بستری مناسب برای یک جریان پویای شعری فراهم کند و بسیاری ایده‌ها هستند که می توانند در قالب یک کار گروه جدی مطرح شوند و با تبدیل شدن به برنامه، زمینه رشد سالم جریان شعر کشور را فراهم کنند. در یک کلام فعالیت موثر باید جای فعالیت را بگیرد.

**عنایت اهل بیت و اقبال مخاطب سرمایه کمی نیست

من هم از این حرفها بلدم که برقعی باید در فرم و زبان و محتوا و اینها، چنین و چنان باشد و چنین و چنان کند و این جنس حرفها در مورد کی صادق نیست؟ و خود سیدحمیدرضا برقعی هم می‌داند این حرف‌ها را -کما اینکه رفتن به سمت موضوعی مثل لیله المبیت، در یکی از اشعار اخیرش، نشان هوشیاری اوست- و این بازی‌ها مغرورش نخواهد کرد ان شاالله. عنایت اهل بیت و اقبال مخاطب سرمایه کمی نیست و برقعی با اتکا به این سرمایه، بی‌گمان کاستی‌های خود را خواهد شناخت و یکی از چهره‌های رشید و جاودان شعر ما خواهد شد. انشاالله

انتهای پیام/و