لزوم همراهی دیپلماسی فعال با اقتصاد مقاومتی

مقام معظم رهبری در شهریور ماه سال 1389 در دیدار با کارآفرینان برای نخستین بار واژه « اقتصاد مقاومتی» را مطرح فرمودند که فصل جدیدی از جریان شکل‌گیری پایداری و مقاومت را رقم میزد.

به دلیل بدیع و بی بدیل بودن این واژه در گفتمان انقلاب اسلامی که ناشی از دیده‌بانی صحیح و به موقع رهبر فرزانه انقلاب اسلامی است و اصحاب قلم و رسانه و فرهیختگان میهن اسلامی ضرورت دارد به تبیین و تشریح پیرامون این موضوع پرداخته و هر کس به فراخور و از ابعاد مورد نظر خود به تجزیه و تحلیل آن بپردازد. 

معظم له نیز در چندین نوبت دیگر علاوه بر لزوم تاکید بر اهتمام ویژه به این موضوع خود به ویژگی ها و مبانی و ابعاد و ارکان آن پرداخته و تنها راه گذر از پیچ تاریخی و دستیابی به چشم انداز پر فروغ انقلاب اسلامی را ادامه پای بندی به این مسیر می دانند.

چندی است که نغمه تنش زدایی و دیپلماسی « دوری از افراط » در ادبیات برخی از مسئولان و فعالان سیاسی در حال ترویج و گسترش است که به نظر می‌رسد، شبهه فاصله گیری از فرهنگ مقاومت را تداعی می نماید.

مروجان این نظریه راه نجات را مذاکره و دیپلماسی فعال و به تعبیر آنها عدول از افراطی گری دانسته و نتایج انتخابات اخیر که با شعار اعتدال به دست آمده را شاهدی بر ادعای خویش می‌دانند.

این نوشتار در صدد پرداختن به این موضوع است که واقعیت چیست؟ آیا مسیری غیر از مقاومت می تواند در برگیرنده تامین منافع ملی باشد؟

همگان براین باورند که ریشه اصلی تحریم از سوی معدودی از کشورهای سلطه طلب صرفا و تنها به دلیل  استقرار مقتدرانه و حضور عزت مدار جمهوری اسلامی ایران در منطقه استراتژیک خاور میانه و خلیج فارس است و موضوعاتی چون فعالیت هسته ای و حقوق بشر بهانه ای واهی بیش نبوده و اگر کسی جز این فکر کند بسی در ساده اندیشی و خطاست.

از این رو این که برخی با روی کار آمدن دولت یازدهم گمان کنند معبری برای کاهش تحریم باز شده و مرتب بر آن تاکید می‌نمایند، بسیار جای تامل و تدبر دارد، زیرا مروری بر تحولات منطقه ای دوران معاصر و حرکت های حق طلبانه مردمی در جغرافیای سیاسی بین الملل مؤید این پندار ناصواب نیست.

مناسب است برای روشن شدن این موضوع پرسش دیگری مطرح شود.

چه زمانی آمریکا و کشورهای عضو اتحادیه اروپا تحریم ها را کاهش می‌دهند؟ اینکه تحریم ها اثر بخش باشد یا نباشد؟ حتما تصدیق می‌نمایید که موثر بودن تحریم ها عاملی برای فشار بیشتر تحریمی بر ایران اسلامی خواهد بود، تا بد خواهان به اهداف غایی خود برسند.

اکنون سئوال این است اگر روی کار آمدن دولت یازدهم با شعار های اعتدال، تنش زدایی و تعامل و اشاعه این ادعا که رای مردم به آقای روحانی نشانگر خواست مردم به این رویکرد و خروج از تحریم با این سبک و سیاق است، آیا دشمنان و تحریم کنندگان این پیام را دریافت می کنند؟ آیا آنها نیز با مشاهده این علائم از اعمال فشار تحریمی عدول نموده و کوتاه می آیند و منصرف می شوند؟

برای پاسخ به این سئوال اساسی باید بررسی نماییم آیا به گمان غربی ها و کشورهای سلطه طلب تحریم های انجام شده موثر بوده یا خیر؟ آیا همین سطحی که در وضعیت فعلی، کشور به لحاظ تحریمی قرار دارد مورد قبول و تایید آنهاست؟ و آیا آنها به دنبال تغییر اساسی نظام در ایران و برخورد بر اندازی نیست؟ فکر می کنید غربی ها کدام سیاست را پیروی می کنند؟ سیاست کاهش تحریم ؟ یا افزایش دامنه تحریم؟

ارباب عقول و عقل سلیم کدامین را حکم می کنند؟ شاهد این مدعا تحریمهای جدید کنگره آمریکا در ایام پس از اعلام نتایج انتخابات ایران بود. به عبارت دیگر آنها تشخیص داده‌اند که تحریم ها موثر بوده و بنابر این تا رسیدن به هدف اصلی که کوتاه آمدن ملت ایران از آرمانها و حقوق مشروع خود و در نهایت تغییر نظام اسلامی در ایران است، به تشدید تحریم ها ادامه می‌دهند یا در یک تحلیل خوش بینانه باید اذعان نمود که قطعا دشمنان ملت و کشور ایران، استراتژی خاص و دائمی خود را در تقابل با جمهوری اسلامی که از سه دهه گذشته آغاز شده تا آینده ادامه خواهند داد.

آنها این روند را با راهبردهای گوناگون و ابزارهای مختلف پیگیری می کنند و جابجایی دولت ها چه اصولگرا، اصلاح طلب یا اعتدال گرا در سیاست آنها هیچ گونه تغییری ایجاد نمی کند و رفتار آنها با دولت های متعدد و مستقر جمهوری اسلامی در سه دهه گذشته گواه صادق بر این مدّعا است.

بنابراین خوش باوری و خوش بینی از سوی دولتمردان با استناد به نتایج حاصله از انتخابات اخیر بیانگر سیاست و رفتاری مشابه از طرف مقابل نیست. بلکه آن چه قابل پیش بینی است علاقه و اصرار به افزایش شدت تحریمها از سوی دولت‌های سلطه طلب به دلیل درک علائم اثر بخشی ناشی از تحریم های قبلی آنان است.

البته این به معنای آن نیست فاقد دیپلماسی فعال باشیم و یا با بی‌تدبیری در صحنه‌های بین المللی رفتار نماییم، بلکه تاکید بر آن است که نباید با پرداختن به سیاست صرف تعامل و مذاکره خوش بین بوده و از اقتصاد مقاومتی و پای بندی به عزت، حکمت و مصلحت برای حفظ ارزش ها و آرمانها غافل شویم.

باید همواره به یاد داشته باشیم تنها و تنها عامل خروج و برون رفت از فشارهای سیاسی و اقتصادی ظالمانه بدخواهان، همان مقاومت است. نباید در کنار دیپلماسی فعال همراه با روحیه انقلابی که لازمه مقاومت است، از اصل مقاومت غافل باشیم و در این شرایط باید از برنامه ها و راه حل های معمول و سنتی پرهیز و اجتناب کنیم.

اما آنچه در برنامه تعدادی از وزرای دولت یازدهم مشهود است، غفلت از این موضوع مهم است. اگر آنها بر این باورند که در شرایطی عادی و معمولی می خواهند فعالیت خود را آغاز کنند و یا شرایط در مسیر بهبود و بهتر خواهد بود بی تردید در مسیری قدم بر می دارند که بر واقعیت ها منطبق نیست.

بدیهی است کشورهای سلطه طلب غربی زمانی دست از تحریم ها دست بر خواهند داشت که نه فردی نظیر آقای حسن روحانی رییس جمهور ایران باشد و نه مجلس اصول گرایی چون مجلس نهم عهده دار امور باشد، حتی اگر به فرض محال آنها قادر به تغییر اساسی در ایران اسلامی شوند، سوابق تاریخی و تجربه سایر کشورها نشانگر آن است که در یک بازه زمانی حداقل ده ساله نسبت به حذف کامل تحریم ها اقدام می نمایند.

پس با واقع بینی که شرط عقل است به گونه‌ای عمل کنیم که دشمن از فرصت غافلگیری استفاده نکند و ضروری است وزرای دولت به ویژه اقتصادی با بازنگری برنامه های خود آمادگی لازم برای گزینه ها و سناریو های مختلف را داشته تا ضمن از دست ندادن فرصت شاهد رشد و رونق اقتصادی در آینده تحت هر شرایطی باشیم.

سید مسعود میر کاظمی/ رییس کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی (وزیر اسبق بازرگانی و نفت)

انتهای پیام/ب