نویسندگان برجسته عرب درباره توافق هسته‌ای ایران چه می‌گویند

به گزارش خبرگزاری فارس، امضاء توافق هسته ای بین ایران و شش کشور صنعتی در ژنو بسیاری از تحلیلگران برجسته عرب زبان را دست به قلم کرده است. اکثر تحلیلگران مشهور منطقه‌ای در گزارش‌های خود به بررسی ابعاد موفقیت ایران در امضای این توافقنامه و نحوه ایستادگی این کشور در ده سال گذشته برای حفظ و صیانت از دستاوردهای هسته‌ای قلم زنی کردند.

البته برخی دیگر نیز در راستای سیاست‌ها و منافع کشورهای خود دست به قلم برده و اقدام به سیاه نمایی و نامتوازن خواندن این توافق کردند، این تحلیلگران که عمدتا مربوط به ارگان‌های رسانه‌ای رژیم صهیونیستی و کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس بودند، سعی کردند غرب را به نادیده گرفتن فعالیت‌هایی متهم کنند که از دید آنها جنبه نظامی دارد، آنها مدعی شدند این کسب زمان برای ایران باعث پیشبرد فعالیت‌های نظامی این کشور شده و کار را برای تقابل با این کشور تنگ‌تر خواهد کرد. آنچه در این مقاله مورد توجه قرار می‌گیرد، نظرات کارشناسان و مراکز مطالعاتی برجسته در جهان عرب است.

«عبدالباری عطوان» سردبیر سابق روزنامه القدس العربی در مقاله‌ای در نشریه رای‌الیوم با عنوان «ایرانی‌ها پیروز بزرگ توافق تاریخ با غرب...عرب‌ها یتیمان روی سفره خائنان» نوشت: بررسی موازنه‌های سود و زیان می‌توانیم با تمام اطمینان بگوییم که ایران مذاکره‌کنندگان غربی را تحقیر کرده و با مدیریت مذاکرات ضمن بازی با اعصاب آنها، آنها بویژه آمریکا را به عجله واداشت تا به این توافق برسند و به این ترتیب ایران بزرگترین برنده این میدان بود، چرا که حق خود در غنی‌سازی اورانیوم در خاک خود را تقویت کرده و از این حق حتی تا آخرین لحظات کوتاه نیامد. ایران موفق شد مکتب جدیدی را در علم مذاکرات پایه گذاری کند، چرا که در مسابقه انگشت به دندان گزیدن موفق شد و هرگز از خطوط قرمز خود عقب نشینی نکرد، بلکه عقب‌نشینی‌ها همگی در حاشیه و میزان غنی‌سازی بود.

عطوان نوشت: عرب‌ها و بویژه کشورهای حوزه خلیج [فارس] – البته رژیم‌های عربی و نه ملت‌های عربی- بزرگ‌ترین بازنده این توافقنامه بودند، آمریکا و غرب آنها را در این روند کنار گذاشت، این در حالی بود که با بزرگنمایی در مورد خطر ایرانی‌ها برای افزایش سطح نگرانی‌های آنها و کشاندن این کشورها به اتخاذ مواضع خصمانه علیه ایران و تمامی شیعیان در منطقه، اموال آنها را در معامله‌های سلاح به ارزش 130 میلیارد دلار در قالب خرید سلاح برای دشمن ناشناس غارت کرد.

عطوان در مقاله امروز خود نیز نوشت: من امید داشتم عربستان سعودی اولین استقبال کننده از توافق هسته ای ایران باشد و اولین کشوری باشد که گروهی را برای تبریک این توافق به ایران اعزام کند و گفتگوهای خود را با مقامات این کشور در راستای همکاری و تعمیق روابط سیاسی و اقتصادی و تقریب مذاهب و پایان دادن به حملات تحریک آمیز طایفه ای از طریق موتور فتنه انگیزی منطقه ای آغاز کند. این اتفاق گر چه دیر شده، اما هم اکنون نیز مفید خواهد بود، چرا که ایران از طریق اختلاط در فعالیت های دیپلماتیک و توسعه پروژه های نظامی و اتمی داخلی خود در راستای طرح مذاکراتی کاملا بررسی شده خود توانسته به قدرت بالا و به رسمیت شناخته شدن از سوی جامعه بین الملل دست پیدا کند.

ناله و زاری واکنش مناسبی به توافق ایران با غرب نیست؛ بلکه ابتکار و انتقاد از خود و اعتراف به کوتاهی‌های خود و باز کردن چشم ها به سوی آینده وخروج از ایده تکیه به دیگران و و همچنین توحید صفوف عربی و تحقق مساوات و عدالت و احترام به حقوق ملت ها و توزیع عادلانه ثروت و مبارزه با فساد از جمله اقداماتی است که می‌تواند در این زمینه کارآیی داشته باشد.

«فهمی هویدی» تحلیلگر مسایل منطقه‌ای با اشاره به امضای این توافق نوشت که آمریکا در تامین امنیت منطقه خلیج فارس روی ترکیه و ایران حساب باز کرده است، این اتفاق بعد از آن روی داد که مصر از دایره تاثیرگذاری منطقه‌ای خارج شد، ایران در سوریه و عراق و لبنان و تا حدی در شمال یمن نفوذ دارد. وی تاکید کرد که سهم ایران در تعاملات منطقه‌ای بویژه در خلیج فارس افزایش خواهد یافت؛ این موضوع در سوریه و عراق و لبنان نیز خود را نشان خواهد داد و کشورهای خلیج فارس به نسبت ایران در موضع ضعف قرار خواهند گرفت. این در حالی است که این کشورها برای قوی نشان دادن خود روی آمریکا حساب باز کرده بودند.

«امین حطیط» تحلیلگر مسایل راهبردی منطقه در مقاله‌ای با اشاره به این توافق نوشت که ایران در مرحله جدیدی از مناسبات خارجی خود وارد شده که به کلی با مراحل قبل تفاوت دارد؛ انقلاب ایران با حفظ سیاست استقلال در تمامیت ارضی و با تصمیم مستقل به دور از دیکته یا وابستگی به خارج و بر اساس شعار نه شرقی نه غربی موفق به امضای این توافق با غرب شد.

وی تاکید کرد که در زمینه هسته‌ای نیز ایران با تاکید بر روش علمی و فنی برای رسیدن به حق طبیعی خود بر مبنای قوانین بین‌المللی وارد عمل شد و برای تهیه منابع انرژی و استفاده از فنآوری هسته ای در زمینه های مختلف از جمله پزشکی و کشاورزی و محیط زیست و ... استفاده کرد.

این تحلیلگر مسایل راهبردی تصریح کرد که مهم‌ترین موضوعی که در این توافق به آن تاکید شده به رسمیت شناختن بین المللی حق غنی سازی ایران و ادامه روند فعالیت های هسته ای جمهوری اسلامی ایران است و البته ایران نیز تعهد می دهد که بمب اتم تولید نکند، غرب نیز از بخشی از تحریم‌های بین المللی علیه ایران چشم پوشی می‌کند.

«مرکز مطالعات راهبردی اطلس» نیز در این زمینه با درج مقاله ای تاکید کرد که توافق گام به گام ژنو یک دستاورد دیپلماتیک برای دولت روحانی به شمار می‌رود. وی در تهران قادرخواهد بود بر روی این دستاورد به عنوان یکی از مهمترین موفقیت‌های دولت تدبیر و اعتدال مانور دهد. موفقیتی که پیوند دهنده اصول و دستاوردهای ایران با نتایج فضای باز گفتگوست. دولت روحانی با این توافق توانست از دستاوردهای ایران صیانت کرده و ضمن کاستن از خطرات حمله نظامی و متزلزل کردن برخی از دیواره های سازمان تحریم، در نقش یک دولت مؤثر و تأثیرگذار ظاهر شود و پل گفتگو و مذاکره با آمریکا و غرب ایجاد کند. دولت یازدهم همچنین توانست موضع نابخردانه رژیم صهیونیستی را به چالش بکشد و از آن گذشته بزرگترین بحران بی اعتمادی را در روابط تل آویو و واشنگتن ایجاد نماید.

توافق به گونه ای امضا شده که اگر حلقه های آن از هم گسسته شود، کار برای آمریکا در شرایطی که دیپلماسی اعتدال ایران بتواند در امر بازاریابی موفق عمل کند، بسیار سخت خواهد شد. این در حالی است که در دیدگاه ایران، ممکن است غرب بر روی کسی که از لحاظ روحی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی آماده برداشتن تحریمهاست، حساب باز کند و از نتایج باز شدن فضای گفتگو و کاهش محاصره منتفع شود. در این صورت غرب دیگر نخواهد توانست چرخ را به عقب برگرداند و بیش از گذشته در فشار قرار خواهد گرفت.

انتهای پیام/ر