چرا دعاهای‌مان به اجابت نمی‌رسد/ سه شرط اجابت دعا

حجت‌الاسلام علی راد عضو هیأت علمی دانشگاه قرآن و حدیث در گفت‌وگو با خبرنگار آیین و اندیشه خبرگزاری فارس به بررسی موانع اجابت دعا و راه‌های برآورده شدن حوائج پرداخت و گفت: دعا کردن یک اصل مسلم قرآنی است که در آیات متعددی از قرآن کریم به آن تاکید شده است از جمله می‌توان به آیه «ادْعُونِی أَسْتَجِبْ لَکُمْ» یا آیه «مَا یَعْبَأُ بِکُمْ رَبِّی لَوْلَا دُعَاؤُکُمْ» اشاره کرد.

وی با بیان اینکه اصل دعا کردن به عنوان یکی از اسباب فیض و رحمت الهی عنوان شدهاست به گونه‌‌ای که بدون دعا کردن، شخص از رحمت خاصه الهی محروم خواهد شد، عنوان کرد: از این رو آیه «ادْعُونِی أَسْتَجِبْ لَکُمْ» بر اجابت در درگاه الهی اشاره دارد که از آن می‌توان به سنت استجابت دعا یاد کرد. یعنی خداوند هر دعایی را که شرایط اولیه را داشته باشد به اجابت می‌نشاند.

این محقق و پژوهشگر قرآنی با اشاره به عوامل اجابت دعا تصریح کرد: نکته اول داشتن ایمان خالص به خداوند تبارک و تعالی  آن از موانع اجابت دعا محسوب می‌شود. به سخن دیگر فردی که به لحاظ ایمانی و اعتقادی دچار ضعف یا تزلزل باشد به همان میزان اجابت دعای او دچار ضعف خواهد بود.

عضو هیأت علمی دانشگاه قرآن و حدیث ابراز داشت: شرط دوم در اجابت دعا داشتن طهارت باطنی است یعنی شخص دعا‌کننده بایستی ضمیر باطن خویش را از هرگونه زشتی و پلیدی پیراسته نموده و سپس دعا کند و این تطهیرِ جان همان استغفار است که ائمه اطهار (ع) در ادعیه مختلف بدان فراوان اشاره کرده‌اند.

حجت‌الاسلام راد زمان دعا کردن را شرط سوم از عوامل اجابت دعا برشمرد و گفت: برخی از زمان‌ها و مکان‌ها در استجابت ادعیه مؤثر است مانند شب‌های قدر، شب‌های جمعه، روز جمعه، سحرگاهان و زمان‌هایی که قرآن کریم از آنها به ایام‌الله یاد می‌کند؛ روزها و ساعاتی است که حوادث خاص در آن اتفاق افتاده است و به لحاظ مکانی نیز همچون عتبات عالیات، مزار انبیاء و اولیاء الهی در اجابت دعا موثرند. بنابراین فقدان این شروط در عدم اجابت دعا نقش جدی دارند.

وی در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه چرا دعای عده‌ای از افراد به اجابت نمی‌رسد، اظهار داشت: اولاً خودِ دعا کردن یک توفیق الهی بوده و نشانگر رحمت الهی نسبت به شخص داعی است. ثانیا اجابت دعا بر اساس حکمت و عدالت الهی صورت می‌پذیرد لذا یا آنچه که ما در دعا طلب می‌کنیم و می‌خواهیم به مصلحت ما نیست و یا اجابت آن خلاف عدالت و حکمت الهی است. همچنین ممکن است اجابت دعا در وضعیت فعلی به صلاح ما نباشد از این رو اجابت دعا به تأخیر می‌افتد و یا اساسا به اجابت نمی‌رسد.

وی ادامه داد: خداوند مظهر رحمت است «کَتَب عَلى نَفْسِهِ الرَّحْمَة»، همچنین پروردگار عالمیان هیچ گاه به بندگان خود ظالم نیست؛ «لَیْسَ بِظَلاَّمٍ لِّلْعَبِیدِ» و خود، اجابت دعا را تضمین کرده است؛ «ادْعُونِی أَسْتَجِبْ لَکُمْ» پس هرگاه دعایی به اجابت ننشست قطعا حکمت و مصلحتی در عدم اجابت یأ تاخیر در اجابت آن وجود دارد و بر شخص داعی شایسته نیست نسبت به عدم اجابت، داوری و یا اعتراض کند.

عضو هیات علمی دانشگاه قرآن و حدیث گفت: دعا روشی خاص و کارآمد در گره‌گشایی از مسائلی خاص است و برای امور و مسائل و مشکلات عادی روزمره که انسان با تلاش، مشورت و تدبیر می‌تواند خود گره‌گشایی از آنها کند دعا راهکار اولیه و ابتدایی برای رویارویی با این مشکلات نیست.

وی ادامه داد: بدین معنا که بنده باید ابتدائاً تمام تلاش و همت خود را در گرهگشایی از مشکلات خویش به کار بندد و از هم‌اندیشی عقلا بهره ببرد و در صورتی که از توان خود خارج شد، دعا کند. بنابراین در این مرحله است که فرد دچار اضطرار و عجز می‌شود که در این مقام عجز، قطعاً دعای او اگر سایر شرایط را داشته باشد به اجابت هم خواهد رسید.

انتهای پیام/ک