چشم و هم‌چشمی؛ تحفه‌ای نامبارک که بلای جان مشهدی‌هاست

به گزارش خبرگزاری فارس از مشهد، سال‌هاست که چشم و هم‌چشمی و تب تنوع‌طلبی و نوگرایی؛ وبال گردن اهالی مشهد است و انگار اسب سرکش تجمل‌گرایی و رقابت‌های بیهوده به این زودی‌ها رام نمی‌شود؛ در این میان بسیاری از افراد گمان می‌کنند که انجام انواع و اقسام جراحی‌های زیبایی، داشتن لباس‌های برند و اتومبیل‌های آخرین مدل می‌تواند به اعتبار و شخصیت آنان بیفزاید.

در حال حاضر افراد زیادی حاضرند تا تمام پس‌اندازها و سرمایه‌های خویش را برای یک شب زیبایی و آراستگی خود خرج کرده و ماهی یک بار دکوراسیون منزل خویش را مطابق آخرین مدل‌های روز بچینند زیرا گمان می‌کنند که آبرومندی و اعتبار یک فرد به ثروت‌های مادی و ظواهر زندگی اوست اما به راستی چه شد که در شهر مشهد، ملاک‌ها و معیارهای سبک زندگی تغییر کرد و چشم و هم‌چشمی رواج یافت؟ برای یافتن پاسخ این سئوال ابتدا به سراغ مردم و سپس کارشناسان امور اجتماعی رفته‌ایم تا علت واقعی این امر را مورد واکاوی و بررسی عمیق قرار دهیم.

اکبر فرجام‌پور در این زمینه به خبرنگار فارس گفت: همسرم علاقه فراوانی به خرید انواع و اقسام زیورآلات و وسایل آشپزخانه دارد و تقریبا هر سه ماه یک‌بار باید طلاها و لوازم آشپزخانه را تغییر دهیم و این در حالی است که انواع سرخ کن، ساندویچ‌ساز، قهوه‌ساز و غذاساز، کابینت‌های چند میلیونی، انواع هود و گاز تنها به خاطر چشم و هم‌چشمی خریداری شده و خیلی از این اسباب و وسایل حتی یک بار هم در منزل ما استفاده نشده است.

شهاب‌پور جانی یکی دیگر از شهروندانی است که از چشم و هم چشمی و مدگرایی گلایه‌مند است، وی در گفت‌وگو با خبرنگار فارس اظهار کرد: دوستانم هر سه ماه یک‌بار به سفرهای خارجی می‌روند و همسر من نیز به خاطر رقابت و چشم و هم‌چشمی دوست دارد به خارج از کشور سفر کند.

وی ادامه داد: تب سفرهای خارجی و تمایل برای گذاشتن گونه و عمل بینی توسط همسرم سبب شده تا شرایط اقتصادی من با وجودداشتن شرکت بازرگانی خوب نباشد و این مسئله به شرایط اقتصادیم لطمه وارد کرده است.

سهراب تکافی که جوان 25 ساله است؛ شوق خرید کالا را با پدیده چشم و هم‌چشمی بی‌ارتباط دانست و به خبرنگار فارس گفت: میل به زیبایی و توجه به دکوراسیون منزل و مدل ماشین نباید به عنوان پدیده چشم و هم‌‌چشمی قلمداد شود چرا که این حق افراد جامعه است که برای نحوه زندگی خویش تصمیم بگیرند بنابراین زمانی باید این موضوع را به چشم یک معضل نگاه کرد که واقعا در سطح جامعه به صورت گسترده فراگیر شود.

* ارتباط شتاب در تغییر و تحول با پدیده کلاس روز

وی ادامه داد: اکنون برخی افراد در برابر فردی که بینی خود را عمل کرده می‌ایستند در حالی که همین افراد با وجود اینکه بینی کوچکی دارند نسبت به جراحی آن اقدام می‌کنند لذا در جامعه ما به جای پدیده چشم و هم‌چشمی؛ موضوع رقابت‌های ناسالم و بی‌دلیل موج می‌زند.  

مریم کازرونی که دو سال است ازدواج کرده، یکی از علاقمندی‌های زندگی خویش را گشتن در پشت ویترین مغازه‌ها و خرید کالا عنوان کرد و گفت: تمام دوستان و آشنایانم هر شش ماه یکبار تمام دکوراسیون منزل خویش را عوض می‌کنند و در چنین شرایطی اگر من شتابی در تغییر و تحول نداشته باشم در نظر آنان فردی بی‌کلاس جلوه می‌کنم.

وی بیان کرد: جامعه نسبت به افرادی که کمتر تمایل به خرید کالا دارند، نگاه و نگرش مناسبی ندارد و من معتقدم اگر چشم و هم چشمی برای خرید بد است پس باید مدیران و مسئولان ما هم به همین سمت حرکت کنند و فرهنگ‌سازی‌های لازم برای مقابله با این پدیده صورت پذیرد.

یکی دیگر از شهروندان نیز معتقد است؛ برخی افراد اعتقاد دارند که حرکت به سمت خرید کالای برند و چشم و هم‌چشمی‌ها، جامعه را مصرف‌گرا کرده و از پیشرفت و توسعه باز می‌دارد اما در حقیقت عدم مسئولیت‌پذیری و نداشتن دغدغه از عواملی است که می‌تواند یک جامعه را از ریل توسعه خارج سازد و در غیر این صورت میل به خرید و تغییر در زندگی ارتباطی با نبود پیشرفت ندارد.

* تب تجمل‌گرایی در میان ثروتمندان

عباس کیمیایی با اعلام اینکه من به عنوان یک شهروند هرگز با پدیده چشم و هم‌چشمی و خرید بیش از نیاز موافق نیستم، بیان کرد: به اعتقاد من مردم مشهد و یا حتی سایر شهرها آنقدرها هم به دنبال مدگرایی و رقابت برای خرید کالا نیستند بلکه به نظر می‌رسد؛ تجمل‌گرایی، درون ثروتمندان و صاحب منصبان را بیش از سایر افراد جامعه قلقلک می‌دهد زیرا مردم عادی اگر هم بخواهند، نمی‌توانند به خاطر چشم و هم چشمی هر روز کالایی را از بازار خریداری کنند.

مهرانه صادقی هم که جوانی 27 سال است، اظهار کرد: در گذشته خرید کالاهای برند یکی از عادت بانوان بود اما امروز مردان نیز برای خرید کالاهای مارک و سپردن دماغ هایشان به زیر تیغ جراحی تب و تاب دارند و به جمع مدگرایان و شیفته گان مصرف‌گرایی پیوسته‌اند.

وی عنوان کرد: پدیده چشم و هم چشمی و ربودن گوی سبقت برای پیروی از کلاس و مد روز در میان مردان بیش از زنان دیده می‌شود و این امر ناشی از تغییر سبک زندگی و تاثیرات ماهواره و اینترنت است.

امروزه بیماری واگیردار چشم و هم چشمی در لایه‌های پیدا و پنهان و در بین طبقات متوسط و مرفه جامعه نفوذ کرده و عطش خرید کالاهای مارک و انجام جراحی‌های زیبایی، مصرف‌کننده را مغلوب سودای سرمایه‌داران کرده طوری که مطابق گفته کارشناسان امور اجتماعی حدود 80 درصد مردم مشهد، اغلب کالاها را نه برحسب نیاز بلکه به خاطر رقابت با دوستان و آشنایان خویش خریداری می‌کنند.

* رقابت و چشم و هم چشمی 80 درصد مردم مشهد برای خرید کالا

یک کارشناس امور اجتماعی در این ارتباط به خبرنگار فارس گفت: در حال حاضر چشم و هم‌چشمی‌ها همه زندگی مردم مشهد را در برگرفته و به همین خاطر اغلب مردم این شهر در دام مصرف گرایی فرو افتاده‌اند. 

نریمان شاهپسند ادامه داد: مطابق تحقیقات و پژوهش‌های صورت گرفته 80 درصد مردم مشهد، اغلب کالاها را نه برحسب نیاز بلکه به خاطر رقابت با دوستان و آشنایان خویش خریداری می‌کنند که این مسئله ناشی از رواج پدیده چشم و هم‌چشمی است و بی‌تردید در چنین جامعه ای جای خالی فرهنگ و هویت اصیل ایرانی احساس می‌شود.

وی با اشاره به اینکه افراد این جامعه با ربودن گوی سبقت در خرید کالاهای غیرضروری به فرهنگ و هویت خویش آسیب می‌زنند، افزود: سبقت گرفتن در خرید کالاها و رونق جراحی‌های زیبایی تنها به صرف جانماندن از کلاس و مد روز سبب شده تا روحیه تعاون و کمک به نیازمندان در جامعه کمرنگ شود و این موضوع رفته رفته ارزش ها را ضد ارزش جلوه داده و به همه افراد به ویژه جوانان و نوجوانان القا می‌کند که تنها با مصرف‌گرایی می‌توان در جامعه ابراز وجود کرد.

این کارشناس امور اجتماعی بیان کرد: امروز مردان نیز در کنار بانوان، به درد چشم و هم‌چشمی مبتلا هستند و به عنوان نمونه حتی اگر هم وضع مالی چندان خوبی نداشته باشند، هر دو سه ماه یکبار گوشی موبایل و اتومبیل خویش را عوض می‌کنند چرا که سال‌هاست در رسانه، داشتن زندگی شیک و تلفن همراه مدل بالا به عنوان یک ارزش تلقی شده است.

شاه‌پسند عنوان کرد: در حال حاضر هزینه‌های گزافی برای خرید کالاهای غیرضروری از جیب شهروندان خرج شده اما در مقابل پول کمتری برای خرید کتاب پرداخت می‌شود و این موضوع نشان می‌دهد که فرهنگ در تیررس تخریب و تهدید قرار گرفته است.

وی گفت: جامعه ای که تمام هم و غم و دغدغه مردم آن، پرداختن به ظواهر باشد؛ هیچ گاه به پیشرفت و توسعه نمی‌رسد زیرا سالانه بیش از 300 میلیارد تومان هزینه جراحی بینی در ایران است و ماهانه میلیاردها تومان برای به روز کردن لباس، اتومبیل و دکوراسیون آشپزخانه و منزل صرف می‌شود و در چنین شرایطی زمانی برای رسیدن توسعه باقی نمی‌ماند.

این کارشناس امور اجتماعی تاکید کرد: نوگرایی و علاقه برای به دست آوردن چیزهای جدید به شادابی و تقویت روحیه و ارتقای شخصیت آدمی کمک می‌کند اما زمانی که تمام هوش و حواس و سرمایه و انرژی افراد صرف رسیدن به کالاهای نو می‌شود، دیگر جامعه از اصالت و دغدغه‌های خود دور شده و به قله سعادت نمی‌رسد. 

* بیگانگی و تعارض شخصیتی از مهمترین دلایل رواج چشم و هم‌چشمی

یک روانشناس نیز در ارتباط با این موضوع به خبرنگار فارس گفت: عدم اعتماد به نفس و بیگانگی و تعارض شخصیتی از مهم‌ترین دلایل رواج چشم و هم چشمی در جامعه است و چنین مسئله ای به دنبال حقارت و خود کم‌بینی در افراد بروز و ظهور یافته و به فخرفروشی دامن می‌زند. 

پروانه عابدی تاکید کرد: امروز همه افراد به ویژه جوانان و نوجوانان باید بیاموزند که ظاهر تنها بخشی از زندگی است و در واقع ظاهربینی و آنچه که در رسانه‌های دیداری و شنیداری و در ماهواره‌ها و شبکه‌های مجازی تبلیغ می‌شود به معنای خوشبختی و سعادت نیست.

وی ادامه داد: نهاد خانواده به عنوان نهادی تاثیرگذار و با اهمیت باید تربیت و ارزش‌های معنوی را به فرزندان خود بیاموزد اما متاسفانه سال‌هاست که جوانان ما به دلیل تربیت نامناسب؛ ضد ارزش‌ها را ارزش و مصرف گرایی و مدگرایی را نوعی حسن قلمداد می‌کنند. البته رسانه نیز در این میان جزء مقصران اصلی است و در حقیقت شبکه‌های تلویزیونی چیزی جزء مصرف‌گرایی و مد را به نمایش نمی‌گذارند.

این روانشناس تصریح کرد: اینکه افراد جامعه بدون در نظر گرفتن وضعیت اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی خود با چشم و هم‌چشمی انواع و اقسام کالاها را خریداری کرده و در صف طالبان عمل زیبایی قرار می‌گیرند، نتیجه دور شدن از هویت فردی و اصالت فرهنگی است.

* لزوم برخورد با ناهنجاری‌های اجتماعی

وی یادآور شد: گرایش به سمت خرید کالاهای نو و جدید به خودی خود پدیده ای خطرناک و بد نیست اما زمانی که تمام ذهن افراد جامعه درگیر این موضوع است باید نگران شد و با این ناهنجاری اجتماعی از طریق فرهنگسازی برخورد کرد.

عابدی ابراز کرد: تنوع‌طلبی کاذب و تحمیل هزینه‌های سنگین بر خانواده دو آسیب مهم چشم و هم چشمی است و افرادی که به این درد مبتلا می‌شوند، به ارزش ها و فرهنگ خود دهن کجی کرده و به همان میزان از سعادت و رستگاری دور می‌شوند.

* چشم ها را باید شست

این روانشناس بیان کرد: امروز باید چشم‌ها را شست و باور کرد که خرید بیش از نیاز، پایه های زندگی را متزلزل می‌سازد و در نهایت هم احساس رضایت درونی را در فرد ایجاد نمی‌کند بنابراین تغییر و تحول‌های متعدد و رقابت برای خرید وسیله ای که مورد نیاز نیست، نمی تواند به اعتبار و شخصیت آدمی بیفزاید. 

به گفته وی افراد جامعه با خریدهای غیرضروری تنها و تنها سرمایه‌ها را به هدر داده و ناهنجاری اجتماعی و روحیه مصرف‌گرایی را تقویت می‌کنند.

*****************

گزارش: مرضیه صاحبی

*****************

انتهای پیام/70005/صا40/پو3002