طرح حمایت از ناشران داخلی در دستور کار سازمان فرهنگ قرار بگیرد

به گزارش خبرنگار آیین و اندیشه خبرگزاری فارس، حسام‌الدین آشنا مشاور فرهنگی رئیس جمهور در آیین رونمایی از طرح حمایت از ترجمه آثار فارسی به دیگر زبان‌ها«top» که صبح امروز (سه‌‌شنبه پنجم آبان ماه) در سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی برگزار شد، ابراز داشت: سیاست فرهنگی هر کشور سیاست‌های معطوف به هویت، حیات فرهنگی و امنیت فرهنگی است.

وی افزود: در حوزه هویت فرهنگی سؤال اصلی این است که ما چه کسی هستیم و چگونه هویت خود را می‌توانیم بازنمایی کنیم، در حوزه حیات فرهنگی نیز می‌پرسیم که فرهنگ در زندگی مردم چه نقشی دارد، اینجا است که از عدالت فرهنگی و فعالیت و نشاط فرهنگی سخن می‌گوییم.

آشنا با بیان اینکه زمانی می‌توان امنیت فرهنگی صحبت کرد که در دو حوزه ثبات و تغییر بحث کنیم، اظهار داشت: تغییر ناشی از تعامل و نوآوری در تماس فرهنگی است، یک فرهنگ در جریان حیات خود تغییر نمی‌کند، مگر اینکه با مسائل و مشکلاتی مواجه شود که نیاز به مسائل جدید داشته باشد، اگر یک فرهنگ بتواند به سؤالات جدید پاسخ دهد، مشکلاتش حل می‌شود، ولی اگر نتواند پاسخ جدید بدهد، امنیت این فرهنگ به خطر می‌افتد.

وی با بیان اینکه مسائل جدید در تعامل مطرح می‌شود، توضیح داد: انسان زمانی که می‌خواهد دیگری را درک کند به درک خود نیاز دارد. بنابراین ترجمه یکی از مظاهر بین فرهنگی است که نسبت مهمی میان ترجمه و امنیت فرهنگی وجود دارد، نگرانی‌هایی که در زمینه حضور فرهنگی ابراز می‌شود، بخشی از دغدغه در مسأله امنیت فرهنگی است.

آشنا ابراز داشت: نفوذ فرهنگی عمدتاً حاصل ترجمه بین فرهنگی موفق است، ما می‌توانیم ترجمه کنیم، ولی ناموفق باشیم و آثارمان به فروش نرود، اینها نشان از ترجمه‌های فرهنگی ناموفق است، اما اگر بخواهیم درباره ترجمه‌های موفق صحبت کنیم، باید توجه کنیم که نفوذ فرهنگی در کشور ما همواره با کار ترجمه و نشر گره خورده است.

وی همچنین یادآور شد: انتشارات فرانکلین که با حمایت وزارت خارجه آمریکا در کشورهای مختلف تأسیس و کار ترجمه متون آمریکایی را برای کشورهای مختلف برعهده گرفت، امروزه تاریخ انتشارات فرانکلین در کشور ما نوشته می‌شود، کسانی که در چارچوب فرهنگ دینی تربیت شدند، نقش بسیار مهمی در شکل‌گیری روشنفکری در جامعه ما داشتند، نقش فرانکلین در کار مترجمان و ویراستاران و ساماندهی چاپ در کشور امروز قابل نادیده گرفتن نیست، اما آنچه درباره فرانکلین گفته نشده و باید بدان توجه کنیم این است که فرانکلین توانست ترجمه آثار امریکایی به زبان فارسی را ارتقا داده و  به عنوان مهمترین ناشر کتاب‌های درسی ایرانی قرار بگیرد.

مشاور فرهنگی رئیس جمهور بیان داشت: بنابراین قدرت یک ناشر است، ما در تجربه فرانکلین تأمل کردیم و انتشارات الهدی را تأسیس کردیم، مطالعه تجربه الهدی از شکوفایی تا اصولش به لحاظ ساختاری و سازمانی قصوری نشده، اما از حیث تأثیرگذاری از آغاز تا اکنون باید مطالعاتی صورت گیرد، تجربه بسیار مهمی که ما در خواهر دوقلوی انتشارات الهدی یعنی بنیاد اندیشه انجام دادیم، هم قابل مطالعه جدی است.

وی با بیان اینکه در گذشته ترجمه یک امر ذوقی بوده است، گفت: نکته دیگر اشاره کنم که رئیس سازمان هم در تأکید بر دوره امیرکبیر اذعان داشتند که بین دولت و قدرت در حوزه ترجمه نقش‌هایی باید تعریف شود، چرا که هیچ جریان و ترجمه مؤثری در تاریخ بین دو فرهنگ اتفاق نیافته، مگر با حمایت و توافق دولت‌های مبدأ و مقصد!

آشنا با تعریف حضور فرهنگی ایران در لبنان و تجربیاتی که بر این اساس کسب کرده‌اند، گفت: این تجربه به ما کمک می‌کند تا دوره‌های ترجمه خود را بازنگری کنیم، مثال دیگرم هم تجربه ترکیه است که یکی از اساتید آن‌ها زمانی به من می‌گفت: «ترک‌ها با آثار شریعتی و سپس دکتر مطهری و سروش ایران را شناختند، چند سالی ما از این نسبت غافل شدیم تا اینکه به ترجمه آثار سروش و تحول فرهنگی و فکری او رسیدیم»!.

وی با تأکید بر اینکه با آموزش فراگیر و تخصصی زبان‌های خارجی در کشور نمی‌توان مقابله کرد و از سوی دیگر انتظار بهبود جریان ترجمه را داشت، توضیح داد: بنابراین از یک سو ما در این تعارض زندگی می‌کنیم که گسترش نفوذ آموزش زبان در کشور ما به معنای نفوذ فرهنگی بیگانگان صورت می‌گیرد و از سوی دیگر توقع داریم که ترجمه از زبان ما به زبان‌های دیگر شکوفا شود، اینجاست که ما به مترجمانی وابسته می‌شویم که اصل زبان مادری‌شان زبان دیگری است و زبان فارسی را تنها یاد گرفته‌اند.

مشاور فرهنگی رئیس جمهور ابراز داشت: اگر ما یک جریان فراگیر و عمومی آموزش زبان‌های خارجه در کشورمان نداشته باشیم، نمی‌توانیم توقع کنیم که از بستر آموزش زبان ضعیف و در حد تجاری بتوان مترجمان برجسته را تولید کرد، ما باید از این تعارض دور شویم، حمایت دولتی از ترجمه آثار یک کشور به کشور دیگر اگر معطوف به حمایت از ناشر خارجی شود، یک اتفاقی رقم می‌خورد و اگر معطوف به حمایت از ناشر داخلی شود که آثارش به زبان خارجی ترجمه می‌شود، اتفاق دیگری رقم خواهد خورد.

وی در پایان افزود: من تقاضا دارم جریان حمایت از ناشران داخلی هم در دستور کار اساتید ما در سازمان فرهنگ و ارتباطات قرار بگیرد.

انتهای پیام/