چکیده
درحالی‌که دیدگاه مسلط رابطۀ ضروری میان گسترش دسترسی به رسانه‌های دیجیتال و بسط ظرفیت‌های استقرار و تثبیت دموکراسی قائل است، تجربۀ انقلاب‌های عربی، نتایجی خلاف این دیدگاه خوش‌بینانه پیش روی ما قرار می‌دهد. مقاله نشان می‌دهد که رسانه‌های دیجیتال در مراحل مختلف تحولات کشورهای عربی، تأثیرات مختلفی برجای گذاشته‌اند. در مرحلۀ فروپاشی رژیم‌های اقتدارگرا، این تأثیر بسیار سریع و شدید بوده است؛ در مرحلۀ شکل‌گیری نظم بدیل دموکراتیک، این تأثیرگذاری اندک بوده و در نهایت در مرحلۀ آخر، از قابلیت‌های این شبکه‌ها به‌عنوان ابزاری در خدمت نفرت‌پراکنی قومی و دینی و تشدید خشونت استفاده شده است. براساس الگوی «دولت‌های ضعیف- جوامع قوی» نشان داده‌ایم که چگونه ضعف ساختاری دولت و وجود یک جامعۀ به‌شدت پراکنده، فاقد انسجام و «قوی» در خاورمیانه باید به‌عنوان کلید درک تأثیرگذاری سریع و شدید سیاست دیجیتال در مرحلۀ فروپاشی رژیم‌های اقتدارگرای عرب و بدل شدن این ابزارها به عنصر تشدیدکنندۀ روند تباهی سیاسی این کشورها در مرحلۀ انحطاط انقلاب‌های عربی لحاظ شود.
کلیدواژه ها: انقلاب‌های عربی؛ تباهی سیاسی؛ دموکراسی؛ دولت‌های ضعیف؛ سیاست دیجیتال
نویسنده:
حجت کاظمی: استادیار گروه علوم سیاسی دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران
فصلنامه سیاست - دوره 46، شماره 3، پاییز 1395.
برای مشاهده کامل مقاله روی فایل مقابل کلیک کنید. 
