چکیده
جمهوری‌خواهی در ایران از زمان طرح در دورۀ قاجار تا زمان وقوع در انقلاب اسلامی و پس از آن با برداشت‌ها و تفاسیر گوناگون ارائه و پیگیری شده است. ایرانیان که بر اثر سابقۀ طولانی حکومت‌های پادشاهی مطلقۀ وراثتی، فاقد تجربۀ دموکراسی بودند، بر اثر کسب آگاهی‌های ناشی از ورود مفاهیم سیاسی جدید، به اعتراض علیه حکومت استبدادی پرداختند. سلطنت، نماد استبداد و اصلی‌ترین مانع تحقق ارادۀ سیاسی ایرانیان دانسته می‌شد. در نتیجه به‌رغم آمیختگی سلطنت با سنت و کسب مشروعیت از جانب مذهب، جامعۀ ایران خواستار محو سلطنت شد. بدیهی است که جایگزین سلطنت، جمهوری است. در نتیجه جمهوری‌خواهی ایرانی بیش از آنکه مفهومی ایجابی و در راستای ایجاد یک نظام دموکراتیک باشد، مفهومی سلبی بود که صرفاً در پی محو نظام سلطنتی به عنوان نماد استبداد مطلقه بوده است.
کلیدواژه ها: استبداد؛ جمهوری‌خواهی؛ دموکراسی؛ سلطنت؛ مشروطیت
نویسندگان:
محسن مدیر شانه چی: دانشیار گروه علوم سیاسی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد
حسین شریعتی: دانشجوی دکتری گروه علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
فصلنامه سیاست - دوره 46، شماره 3، پاییز 1395.
برای مشاهده کامل مقاله روی فایل مقابل کلیک کنید. 
