نقد و بررسى مجرد یا مادى بودن ادراک حسى

چکیده

این پژوهش درباره یکى از احکام هستى شناختى ادراک حسى است. نگاه هستى شناسانه به ادراک حسى احکامى دارد؛ از آن جمله (که شاید مهم ترین آن نیز به شمار مى آید)، مجرد یا مادى و فیزیکى بودن ادراک است و از بین انواع ادراک، ادراک حسى به دلیل ارتباط مستقیم با خارج، بیشتر در مظان مادى و فیزیکى بودن است؛ لذا در این پژوهش مى کوشیم نظریات مادى بودن ادراک حسى را رد کنیم. براى رسیدن به مقصود، مسئله را از دو دیدگاه حصولى و حضورى بررسى کرده ایم، و براى جلوگیرى از اطاله، از سویى دیدگاه مؤسسان سه مکتب مشاء، اشراق و حکمت متعالیه و از سوى دیگر دیدگاه روان شناسان احساس و ادراک را محور قرار داده ایم و از امور دیگر چشم پوشى کرده ایم. حاصل این تتبع آن است که قول ابن سینا و روان شناسان و فیزیولوژیست ها در ادراک حسى به مادى بودن آن مى انجامد و به دلیل نقدهاى فراوان، مردود است، و قول اشراقیون که قایل به حضورى بودن ادراک حسى اند و قول پیروان صدرالمتألهین که به حصولى بودن ادراک حسى معتقدند، هر دو به تجرد ادراک مزبور مى انجامد و مورد تأییدند.

کلیدواژه ها: ادراک حسى، فیزیکى، مجرد، مغز، ذهن، هستى شناسى علم.

نویسندگان:

محمدحسن فاطمى نیا / دانشجوى دکترى فلسفه مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى قدس سره           

عسکرى سلیمانى امیرى /  دانشیار مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى قدس سره     

فصلنامه معرفت فلسفی - سال سیزدهم، شماره 3 (پیاپی 51)، بهار 1395.

برای مشاهده کامل مقاله روی فایل مقابل کلیک کنید.