به گزارش خبرنگار سایت افغانستان خبرگزاری فارس، علاقهاش به هنر موسیقی از دوران کودکی و زمانی که مادربزرگ در شبهای مهتابی افغانستان برای نواختن دایره روی بام خانه میرفت، شکل گرفت.
حکیم لودین موزیسین افغانستانی از قصههای مادربزرگ گفت و اینکه هزاران سال پیش زنان در کشورهای مختلف شبهای مهتابی را جشن میگرفتند تا اینکه یک شب «دایره» اختراع شد.
چند هفتهای است که این نوازنده افغانستانی به ایران سفر کرده و با مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی کلاسهای پرکاشن را برای هنرجویان موسیقی ایران برگزار کرده است.
این چندمین بار است که وی به ایران سفر کرده و به همین منظور در گفتوگوی صمیمی با لودین درخصوص برگزاری کلاسهای آموزش پرکاشن وی در ایران و موسیقی کشور افغانستان به گفتوگو پرداختیم.
حکیم لودین متولد سال 1332 شمسی در کابل است، پس از سفر به آلمان به اصرار خانواده در رشته مهندسی به ادامه تحصیل پرداخت اما به دلیل علاقه به هنر موسیقی رشته مهندسی را رها و به تحصیل در زمینه موسیقی ارکستر پرداخت.
وی هنرمندان مشهور جاز همچون «جونز هیلبرگ» ، «تیری بوزیو»، «الکس اکونا» و «لویی کونت» را در کنسرتهایشان همراهی کرده و چندین بار به عنوان گرداننده سمینار جهانی جاز و آلات ضربی در آکادمی موسیقی Bayerische در آلمان برگزیده شده است.
این نوازنده افغانستانی مولف سه کتاب دستورالعمل اجرای انواع کانگهها و دیگر آلات ضربی در موسیقی است. در فستیوالهای کوبهای مختلف در شهرهایی مثل پاریس و دوبی حضور داشته و برنامههای مختلفی را در هنگ کنگ، دوبی و کره اجرا کرده است، در کشور هند نیز به آموزش آلات ضربی درس موسیقی پرداخته و ریتم را فرا گرفته است.
لودین در گفتوگو با خبرنگار ما میگوید اسم «داود سرخوش» را نشنیده اما وقتی از «احمد ظاهر» میگویم میخندد و میگوید که به وی مدیون هستم.
زندگی در آلمان برخلاف ظاهرش نتوانسته احساس درونی و علاقهاش به افغانستان را بکاهد و میگوید هر کجای دنیا که باشم افغانستان خانه همیشگی من است و روزی به وطن باز خواهم گشت.
از وی بعنوان «پرکاشنیست پروگرسیو» یاد میشود و کمپوزیسیونهای وی که نبض زمان را هدف میگیرند، دارای مفاهیم فرامکانی است. آرامش برای کابل، رنگینه، حفره آبی، یک جهان ضرب، راه ابریشم، چنگ مرا برهان و ردپا از آثار این موزیسین افغانستانی است.
لودین در ایران با کمک گروه سرنا توسط «وحید اسداللهی» و «عسل ملک زاده» کار جدیدی ضبط کرده و منتظر ثبت است، و دوست دارد با هنرمند ایران همکاری کند، قصد دارد با همکاری «کارن همایون فر» «اتحادیه سازهای کوبهای» در ایران تأسیس کند و تجربیات خود را در اختیار هنرمندان ایران قرار دهد.
این هنرمند افغانستانی بعد از 37 سال سفری به افغانستان داشته و میگوید در افغانستان مدارس آمریکایی به تدریس هنرجویان میپردازند و دوست دارد روزی به کشورش باز گردد و به هنرجویان موسیقی تعلیم دهد.
***متن کامل این گپ صمیمی به شرح ذیل است***
فارس: خودتان را بیشتر معرفی میکنید؟
لودین: حکیم لودین متولد سال 1335 شمسی در کابل و متخصص سازهای کوبهای هستم.
فارس: در رابطه با آغاز فعالیتهایتان در عرصه موسیقی بگویید؟
لودین: از دوران کودکیام به یاد دارم مادربزرگم در شبهای مهتابی به روی بام خانه میرفت و دایره میزد، در واقع این کار بین زنان افغانستان رواج داشت و سابقه آن به کشورهای دیگری مثل سوریه هم بر میگردد، این خاطره همیشه همراه من تا پایان دوره دبیرستان بود تا اینکه به طور تخصصی هنر موسیقی و «طبله» روی آوردم.
در آن زمانها مرسوم بود پسرها دکتر یا مهندس شوند و برای همین در ابتدای فعالیتم در عرصه موسیقی پدرم بسیار مخالف بود، اما استاد من چون از صوفیهای قدیم افغانستان بود بالاخره پدرم رضایت داد تا من به هنر موسیقی روی بیاورم و به مدت چهار سال در افغانستان طبله را نزد استادم فرا گرفتم.
بعد از پایان دوران دبیرستان به آلمان سفر کردم اما بعد از رها کردن رشته مهندسی به تحصیل در رشته موسیقی ارکستر پرداختم و به دلیل کنجکاوی به فراگیری سازهای مختلف به تجربه و یادگیری موسیقی کشورهای مختلفی مثل کوبا، هند، برزیل و ایران پرداختم.
سال 1991 نیز برای انتقال تجربیات کلاسهای آموزشی برگزار کردم چرا که تجربه تدریس برای من مهم بود کتابهای را در رابطه با موسیقی را نوشتم.
در فستیوالهای کوبهای مختلفی در شهرهای مختلفی مثل پاریس و دوبی حضور داشتم و برنامههای مختلفی را در هنگ کنگ، دوبی و کره اجرا کرد، در کشور هند نیز به آموزش آلات ضربی درس موسیقی پرداختم و ریتم را فرا گرفتم.
بعد از آن با گروه «ضربان» اولین بار در ایران به همراه «رضا و بهنام سامانی»، «پژمان حدادی»، «جاوید افشاری راد»، «مرشد مهرگان» در زمینه ضرب زورخانه همکاری کردم، دف و تنبک آموختم و سعی کردم این ریتم های قدیمی را در فستیوالهای جهانی اجرا کنیم.
در حال حاضر در سوئیس مشغول تدریس هستم و همیشه به عنوان مهمان به کشورهای مختلف برای تدریس دعوت میشوم.
فارس: از حضورتان در ایران و برگزاری دورههای آموزش بگوید، نظرتان درباره هنرجویان موسیقی چیست و اینکه استعدادها را چطور دیدید؟
لودین: حضور در کشوری که همه فارسی زبان هستند حس دیگری دارد، قرار بود یک هفته در اینجا باشم اما این زمان به دلیل استقبال هنرجویان تمدید شد. از حضورم در کنار جوانان ایرانی خیلی خوشحال هستم که اینکه میتوانم تجربیات 400 ساله خود را که از اروپا کسب کردم در اختیار آنها قرار دهم.
در ایران آموزشگاههای موسیقی فراوانی است و جوانان زیادی مشتاق یادگیری و از این بابت خیلی خوشحال هستم.
در اروپا ذهنیت خوبی به کشورها و ممالک ما ندارند و فکر میکنند اینجا تروریست هستند اما من دوستان آلمانی ام را با خودم به اینجا آوردم تا به آنها ثابت کنم که آنچه که آنها درباره ما فکر میکنند درست نیست.
فارس: جایگاه هنر موسیقی در کشور افغانستان را چطور میبینید؟
لودین: افغانستان به مدت بیش از 30 سال است که درگیر جنگ است،همین موضوع باعث عدم پیشرفت هنر موسیقی در این کشور شده است.
فارس: از سبکهای هنر موسیقی و هنرمندان موسیقی ایران به کدام آثار علاقه دارید؟
لودین: من آهنگهای «حسین علیزاده» را دوست دارم و با توری که به همراه وی به آلمان و نروژ داشتیم با گروه ضربان نیز با آهنگ موسیقی فولکوریک ایران آشنا شدم.
در واقع آشنایی من به موسیقی ایران به سالهای قبل و موسیقی بندری ایران باز میگردد و وقتی به ایران بازگشتم در حال حاضر به سبک موسیقی پاپ ایران «محسن یگانه» و «سعید صارمی» علاقهمند هستم.
فارس: جایی گفته بودید که آشپزی هم میکنید به کدام غذاهای افغانستان علاقهمند هستید و آیا ارتباط بین هنر موسیقی و آشپزی وجود دارد؟
لودین: غذای قابلی پلو را از بین غذاهای افغانستان بیشتر دوست دارم و در خانه که هستم دیگچهپذی (آشپزی) میکنم و غذاهای مدن هنری ایتالیایی درست میکنم و از بین غذاهای ایرانی کباب و زرشک پلو را دوست دارم.
فارس: جایگاه موسیقی و استعداد هنرجویان موسیقی در ایران را چطور دیدید؟
لودین: در ایران آموزشگاههای موسیقی فراوانی است و هنرجویان علاقهمند بسیاری هستند که از استعداد خوبی برخوردار هستند برای همین کپی جزوههایم را بدون هزینه در اختیار هنرجویان قرار میدهم، دوست دارم تا آموزش آنها به روز شود و به تجربیاتشان اضافه شود چرا که آموزش آکادمیک تاثیر مهمی در فراگیری هنر موسیقی دارد.
فارس: این سه کلمه شما را یاد چه چیز می اندازد؟
رباب
لودین: رباب ساز اصلی افغانستان و قویترین ابزار موسیقی است.
داود سرخوش
لودین: نمیشناسم
واقعا نمیشناسید؟
لودین: اسمش را هم تا حالا نشنیده ام.
و احمد ظاهر
لودین (میخندد): بله که میشناسم من خیلی مدیون احمد ظاهر هستم.
فارس: از برنامه هایتان و اجراهایتان در آینده بگوید؟
لودین: اجراهای آینده به کمک گروه سرنا توسط «وحید اسداللهی» و «عسل ملک زاده» ضبط شد و منتظر هستیم که ثبت شود و کار جدیدی است و دوست دارم با هنرمند ایران همکاری کنم.
همچنین با دوست عزیزم «کارن همایون فر» قرار است همکاری کنم و قصد داریم «اتحادیه سازهای کوبهای» در ایران تأسیس کنیم و تجربیات خود را در اختیار هنرمندان ایران قرار دهم.
فارس: سازهای معرف افغانستان را معرفی میکنید؟
لودین:بله، اول همین رباب است که ساز مخصوص افغانستان است. سازهای دیگر افغانستان «تنبور»، «دوتار»، تنبوره و زیربغلی است. ساز نقاره نیز که به همراه سرنا در ماههای رمضان برای بیدار کردن مردم نواخته میشد.
فارس: آینده موسیقی افغانستان را چطور میبینید؟
لودین: بعد از 37 سال سفری که به افغانستان داشتم مشاهده کردم که مدارس آمریکایی به هنرجویان افغانستان آموزش میدهد. مشکل این است که در افغانستان مدارس آمریکایی است که به تدریس هنرجویان میپردازند و دوست دارم روزی به کشورم باز گردم و به هنرجویان موسیقی تعلیم بدهم.
امیدوارم آن روز برسد که بتوانم به افغانستان باز گردم و تجربیات خودم را در اختیار آنها قرار دهم و من هر جا که باشم در نهایت افغانستان خانه همیشگی من است و روزی به آنجا خواهم بازگشت. در این زمینه کشورهای همسایه از جمله ایران نیز میتوانند کمک کنند چرا که هنرمندان موسیقی بزرگی در ایران هستند.
در مرکز خرابات هنرمندانی در افغانستان بودند و الان مدارس بزرگی برای تدریس نداشتم و برای همین پیشرفت آن متوقف شد.
فارس: جایی گفته بودید «10 درصد موسیقی افغانستان نوشته شده و مابقی آن 90 درصد مانده است» در این رابطه بیشتر صحبت میکنید؟
لودین: سی سال جنگ در افغانستان باعث شد که موسیقی فولکوریک افغانستان جایگاه خود را پیدا نکند و به دلیل عدم آموزش و کلاسهای افغانستان از هنر موسیقی دور ماند.
در گذشته اساتید موسیقی در خرابات به فراگیری سه تار و طبله میپرداختند و اساتیدی از هند آمده بودند اما این آموزشها متوقف شد و برای همین موسیقی افغانستان از پیشرفت بازماند.
فارس: موسیقی مراسمها و آیینها در افغانستان چطور است؟
لودین: سابقاً استادها در مراسم عروسی ها میخواندند اما الان همه چیز فرق کرده و جوانها با کیبورد در مراسمها برنامه اجرا میکنند و موسیقی پاپ وارد شده است که همه چیز را خراب کرده است، صداها بسیار بلند شده و بسیاری از سازهای قدیم افغانستان مثل رباب و تنبور بی اطلاع هستند.
فارس: و صحبت پایانی؟
لودین: موسیقی تأثیر فراوانی در زندگی انسانها دارد چرا که یک ملت بدون موسیقی نمیتواند زندگی کند، در قصهها آمده که خدا توسط 33 فرشته خلق کرد تا به وسیله هنر و اصوات موسیقیایی از غمهای دنیا بکاهد.
انتهای پیام/ح