بررسی مداخله بشردوستانه در نظام فقهی اسلام

چکیده

یکی از اهداف اساسی حقوق اسلام و بین‌الملل در تنظیم روابط بین‌المللی تأمین و تضمین رعایت حقوق انسان‌هاست. در حقوق اسلام و بین‌الملل، مداخله در امور داخلی دولت‌ها بر اساس اصل اعتزال منع گردیده است؛ اما با بین‌المللی‌شدن مستمر حیات‌اجتماعی و طرح مقوله نفع و مصلحت جامعه بین‌المللی، اختیار و آزادی عمل دولت‌ها در جلب و تأمین صرف منافع ملی محدود شده و تعهدات و تکالیف جدیدی به دولت‌ها محول شده است. به ویژه اهمیت‌پیدا‌کردن حقوق اساسی بشر با استناد به کرامت انسانی و حمایت از مستضعفین و الزام دولت‌ها به رعایت آن ها، سبب ‌ایجاد استثنائاتی بر اصل اعتزال شده که یکی از آن ها مداخله بشردوستانه است.
مداخله بشردوستانه جهت تأمین و تضمین رعایت حقوق انسانهاست که درحقوق اسلام دارای مبانی قرآنی، روایی، اجماع و عقل می‌باشد و بر اصول اولیه کرامت انسان، تألیف قلوب و تولی و تبری استوار است و دارای مصادیقی از جمله؛ دفاع از اسلام، دفع تجاوز و دفاع از مسلمانان و حمایت از مستضعفان و حق‌طلبان می‌باشد.

کلیدواژه ها: مداخله بشردوستانه؛ اسلام؛ مظلوم؛ کرامت ذاتی انسان؛ نظام فقهی اسلام

نویسندگان:

مجید وزیری: استادیار گروه فقه و حقوق اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی/ نویسنده مسئول

جبار محمدی بلبان آباد: کارشناس ارشد فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

فصلنامه حقوق اسلامی - دوره 12، شماره 45، تابستان 1394.

برای مشاهده کامل مقاله روی فایل مقابل کلیک کنید.