چکیده
پژوهش حاضر در حوزۀ اخلاق کاربردی، به تبلیغات بازرگانی در رسانه ها از دیدگاه فایده گرایی اخلاقی می پردازد. شرکت های تولیدی برای اقناع مخاطبان و نیز برای پیشبرد اهداف خود، یعنی افزایش فروش محصولات تولیدی، از هر ابزار و روشی-گاه نادرست و غیر اخلاقی-استفاده می کنند که این موضوع خواسته یا ناخواسته اثرات نامطلوبی بر افراد می گذارد. تبلیغات بازرگانی با پیشرفت تکنولوژی و افزایش تولیدات مازاد بر مصرف، رونق گرفته و امروزه کمتر کسی در اقصی نقاط جهان با آن بیگانه است. اهمیّت موضوع زمانی روشن میشود که ببینیم تبلیغات بازرگانی با استفاده از رسانه ها و بکارگیری علوم و هنرهای مختلف، چه تأثیراتی بر افراد گذاشته و جامعه را به کدام سو کشانده است. این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی به مسألۀ تبلیغات بازرگانی و اثرات آن بر مخاطبانِ رسانه های جمعی پرداخته و با تکیه بر یکی از نظریات مشهور اخلاق هنجاری در فلسفۀ اخلاق، یعنی فایده گرایی اخلاقی، در صدد پاسخگویی به پرسشهای زیر بر آمده است: بر اساس نظریۀ فایده گرایی، اصحاب رسانه باید به چه تبلیغاتی اجازۀ پخش دهند؟ تمسّک به تقلّب و فریبکاری به هر شکل در تبلیغات، از نظر فایده گرایان چه حکمی دارد؟ بر اساس فایده گرایی معیارهای درست تبلیغات کدام است؟ چه نوع تبلیغاتی مجاز و یا غیر مجاز است؟
کلیدواژه ها: اخلاق کاربردی؛ رسانه های جمعی؛ اخلاق رسانه؛ تبلیغات بازرگانی؛ فایدهگرایی اخلاقی
نویسندگان:
علیرضا والی اصل: دانش آموخته کارشناسی ارشد فلسفه اخلاق دانشگاه زنجان
محسن جاهد: دانشیار گروه فلسفه دانشگاه زنجان
سحر کاوندی: دانشیار گروه فلسفه دانشگاه زنجان
دو فصلنامه رسانه و فرهنگ - دوره 6، شماره 12، پاییز و زمستان 1395.