دیدگاه دوانی دربارة علم حصولی و لوازم معرفت شناختی آن

چکیده

 مسئلة علم حصولی یکی از مسائل مهم و مورد توجه در فلسفة اسلامی به ­شمار می­ رود. فلاسفه و متکلمین در مورد علم و ماهیت آن نظرات متفاوتی ارائه نموده ­اند. ازجمله دیدگاه­­ های بدیع در مسئلة علم، دیدگاه علامه دوانی است. علامه دوانی برخلاف جمهور حکما علم حصولی را از مقولة کیف نمی­داند و معتقد است عقیدة کسانی که علم را کیف نفسانی شمرده­اند، مستلزم تشبیه و تسامح در تعبیر است.این دیدگاه مورد انتقاد متأخرین بزرگی چون ملاصدرای شیرازی واقع شده است. نگارندگان با بررسی و تتبع در آثار مختلف محقق دوانی و پیگیری اندیشه او در آثار ملاصدرا، به تبیین دیدگاه علامه دوانی و لوازم معرفت­شناختی آن پرداخته­ اند. مهم­ترین لوازم عبارتند از: انکار دیدگاه اضافه، تحقق و ایجاب معدومات، مغالطه کاربرد عرفی به­ جای کاربرد حقیقی، ردّ دیدگاه اشباح محاکی، ارتباط مدرَک با محکی و مقوله بودن علم، ارجاع علم حصولی به حضوری.

کلیدواژه ها: دوانی؛ ملاصدرا؛ علم حصولی؛ صورت؛ معلوم؛ ذهن و عین

نویسندگان:

محمود آهسته: دانشجوی دکتری دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی

 عین الله خادمی: استاد دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی تهران

دو فصلنامه پژوهشهای معرفت شناختی - دوره 6، شماره 14، پاییز و زمستان 1396.

برای مشاهده کامل مقاله روی فایل مقابل کلیک کنید.