به گزارش خبرنگار اقتصادی باشگاه توانا خبرگزاری فارس، مرکز پژوهش‌های مجلس طی گزارشی کارشناسی به بررسی «لایحه ایجاد هشت منطقه آزاد تجاری- صنعتی»، «چالش‌های ناشی از وسعت این مناطق» و نیز «بررسی اجمالی نقشه‌های پیوسته این لایحه» پرداخته است. در سلسله گزارشات پیش رو هر یک از مناطق آزاد پیشنهادی جاسک، اردبیل، اینچه‌برون، بانه-مریوان، بوشهر، سیستان، قصر شیرین و مهران به صورت جداگانه مورد نقد و بررسی قرار می‌گیرد؛ فارس در اولین گزارش به ویژگی‌های منطقه آزاد پیشنهادی جاسک بر اساس گزارش‌های مرکز پژوهش‌های مجلس پرداخته است.
طبق این گزارش، آسیب‌شناسی عملکرد مناطق آزاد تجاری-صنعتی گویای این واقعیت است که مکان‌یابی و جانمایی این مناطق و تعیین محدوده‌های آنها در کارکردشان و هدایت این مناطق به سمت فعالیت‌های تجاری و بازرگانی و دور شدن از فضای تولید و صادرات نقش بسزایی داشته است.
همچنین در این گزارش آمده که مطابق تعریف نهادهای بین‌المللی، مناطق آزاد و ویژه اقتصادی، مناطقی هستند که به‌وسیله فنس‌کشی محصور شده و عموماً کمتر از 1000هکتار هستند که در آنها سرمایه‌گذاری و تولید انجام می‌شود.
بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، در حال حاضر برای 400 هکتار از این اراضی پرونده تصرفی وجود دارد. همچنین از 4سال قبل و پس از اعلام ریاست‌جمهوری مبنی بر ایجاد منطقه آزاد جاسک، برخی افراد اقدام به خرید زمین کرده‌اند. از طرفی هم برخی از محدوده‌های واگذار شده فاقد آثار کشت و زرع هستند و مناسب است در محدوده پیشنهادی تجدیدنظر شود. علاوه بر این، محدوده پیشنهادی فاقد بندر و گمرک بوده و نزدیکترین گمرک به این منطقه، گمرک جاسک است که 25کیلومتر با محدوده پیشنهادی فاصله دارد.
همچنین در بخش دیگری از این گزارش آمده است که با توجه به تشکیل سازمان توسعه سواحل مکران به‌عنوان سازمان توسعه‌ای و استفاده از تمامی امتیازات مناطق آزاد در این منطقه به‌موجب ماده (68) قانون احکام دائمی برنامه، به نظر ضرورتی برای ایجاد منطقه آزاد جدید جاسک نیست. با این حال در صورت تصویب، الزام است در مکان‌یابی مجدد این منطقه، با توجه به طرح‌های موجود در غرب جاسک بازنگری صورت پذیرد. همچنین وسعت30 هزار هکتاری برای این منطقه بسیار بالا بوده و حذف نقاط کوهستانی و فاقد زیرساخت و کاهش محدوده توصیه می‌شود.
به گزارش فارس، زیرساخت‌های موجود در منطقه آزاد جاسک توسط شورایعالی مناطق آزاد به کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی پیشنهاد شده که در جدول زیر اشکالات مرکز پژوهش‌های مجلس به موقعیت این منطقه آمده است:
| ردیف | اشکالات | توضیحات |
| 1 | فقدان زیرساخت‌های ارتباطی و مواصلاتی | برای مثال این منطقه در حال حاضر فاقد هرگونه فرودگاه، بندر، راه‌آهن و پایانه است و ازاین رو در بن‌بست قرار گرفتن آن در جنوب شرقی کشور، می‌تواند منجر به عدم کارآیی این منطقه به‌عنوان منطقه آزاد شود. |
| 2 | وجود اراضی نظامی نیروی دریایی ارتش و نیروی دریایی سپاه در مناطق همجوار | اراضی متعلق به نیروی دریایی، احتمالاً در آینده اکوسیستم منطقه را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد و یا از بُعد امنیتی مشکلاتی ایجاد می‌کند. این امر می‌تواند در جذب سرمایه‌گذار به‌ویژه سرمایه‌گذار خارجی آثار منفی داشته باشد. |
| 3 | وسعت 30 هزار هکتاری منطقه | به دلیل وسعت زیاد منطقه، ایجاد زیرساخت برای آن بسیار مشکل خواهد بود. |
| 4 | نبود برآوردی از میزان اعتبار مورد نیاز برای تکمیل زیرساخت‌ها | این موضوع از سوی دبیرخانه شورایعالی مناطق آزاد پیش‌بینی نشده است. |
| 5 | وجود نقاط کوهستانی در منطقه | بخشی از محدوده منطقه آزاد پیشنهادی به‌خصوص در شمال محدوده، جزء ارتفاعات است و این امر امکان بهره‌برداری برای صنایع مختلف را ندارد. |
| 6 | همجواری با منطقه حفاظت شده زیست محیطی | طبق اطلاعات ارائه شده از سوی دبیرخانه شورایعالی مناطق آزاد، محدوده انتخابی فاقد محدوده چهارگانه زیست‌محیطی است اما با بررسی‌ها نشان می‌دهد «منطقه آزاد پیشنهادی جاسک» با «منطقه حفاظت شده زیست‌محیطی» همجوار است و همین امر امکان توسعه این مناطق را با محدودیت روبرو می‌کند. |
| 7 | وجود 1000هکتار از اراضی شخصی در این منطقه | بازنگری در محدوده منطقه و بررسی مالکیت اراضی به‌واسطه پرهیز از بروز رانت برای اشخاص ضروری است و امکان بروز مشکلاتی از قبیل تملک این اراضی وجود دارد. |
| 8 | وجود منطقه شهری و روستایی در محدوده پیشنهادی | براساس اطلاعات واصله از دستگاه‌های نظارتی، محدوده پیشنهادی حداکثر دارای 4هزار هکتار وسعت است و احتمالاً رقم 30هزار هکتار با احتساب حریم و محدوده شهر جاسک محاسبه شده است. گفتنی است محصورسازی منطقه پیشنهادی به 16کیلومتر فنس‌کشی نیاز دارد اما به‌دلیل وجود تعداد زیادی معارض، محصورسازی محدوده با مشکلاتی مواجه خواهد شد. |
| 9 | جانمایی منطقه آزاد پیشنهادی در شرق جاسک | در محدوده غرب جاسک، طرح‌هایی در حوزه نفت و گاز، نیروگاهی و توسعه صنعتی و گردشگری تعریف شده است. ازاین‌رو این ابهام وجود دارد که علی‌رغم وجود طرح‌های مصوب در محدوده غرب، علت جانمایی منطقه آزاد جاسک در شرق جاسک چیست؟ ایجاد منطقه در شرق جاسک، مسلماً موجب عدم مزیت برای طرح‌های مصوب در غرب جاسک خواهد شد. |
| 10 | ایجاد منطقه آزاد پیشنهادی جاسک در کنار سازمان توسعه سواحل مکران | با ایجاد منطقه آزاد پیشنهادی جاسک و تشکیل سازمان دولتی منطقه آزاد در کنار سازمان توسعه سواحل مکران، امکان تداخل وظایف و تعارض اهداف این دو سازمان دولتی وجود دارد و می‌تواند مانعی برای توسعه و پیشرفت منطقه باشد. همچنین در بودجه سال1397 کل کشور مبلغ 100میلیون دلار و 3.500میلیارد ریال بابت توسعه مکران از محل صندوق توسعه ملی دیده شده است که ایجاد منطقه آزاد جاسک می‌تواند موجب مدیریت دوگانه در این محدوده و ایجاد موازی‌کاری در بهره‌برداری از اعتبارات فوق شود. |
انتهای پیام/
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
