به گزارش خبرگزاری فارس از سمنان، بیست و هفتم خرداد، روز جهانی بیابانزدایی است. دلیل این نامگذاری این است که در چنین روزی با توجه به پیشروی بیابانها و کم شدن مناطق سرسبز، 170 کشور جهان در مارس 2002 میلادی به کنوانسیون بیابانزدایی در سازمان ملل پیوستند.
بر اساس این کنوانسیون، کشورها متعهد شدند با سرمایهگذاری و آموزش عمومی مانع پیشرفت بیابانهای خشک و بیآب و علف شوند.
از سوی دیگر، با فرمان امام خمینی (ره) در چنین روزی جهاد سازندگی شکل گرفت که بعدها به وزارتخانهای در دولت تبدیل شد تا آنکه در سال 1379 وزارت جهاد سازندگی و وزارت کشاورزی در هم ادغام شدند و وزارت جهاد کشاورزی را تشکیل دادند؛ از اینرو، امروز هم منسوب به بیابانزدایی است و هم روز جهاد کشاورزی.
البته سنخیت این دو مناسبت کاملاً مشخص است؛ اگر کشاورزی و درختکاری در هر جامعهای اولویت پیدا کند، از توسعه بیابان کاسته میشود.
هر چند که در کشورمان به علت بهرهبرداری بیرویه از جنگل و بریدن درختان جنگلی، بهرهبرداری نادرست از زمینهای کشاورزی، ویلاسازی در جنگلهای سرسبز و قطع درختان سر به فلک کشیده، حفر چاههای فراوان و استفاده بیرویه از سفرههای آب زیرزمینی که نهایتاً منجر به شوری آب و شوری خاک میشود، به گستره بیابان دامن زدهایم.
از طرفی، برخی افراد نیز بهطور غیرعلمی و غیرتخصصی درختان جنگل را قطع میکنند تا زمین زراعی بیشتری داشته باشند یا با بیاحتیاطی مردم، هکتارها جنگل طعمه آتش شده و جنگلهای سرسبز مبدل به بیابان و برهوت میشود.
شاهد از بین رفتن دهها کیلومترمربع جنگل در مسیر مازندران به سمنان بودهایم؛ با این حال عوامل بیشمار دیگری وجود دارد که موجب گسترش بیابان و اضمحلال جنگلها و مراتع میشود که بیان همه آنها در اینجا میسر نیست.
مشکلاتی که بر سر راه کشاورزی شهرستان و استان سمنان قرار دارد، نیز باعث اندوه و رنج بیشماری است.
سمنان در گذشته موسوم به «شهری در باغ» بوده است و از سوی دیگر، کتاب حدودالعالم که حدود هزار سال پیش نوشتهشده، سمنان را شهری سرسبز با جلگههای فراوان و چشمههای جوشان و پرآب توصیف کرده است؛ بهگونهای که در جایجای اطراف سمنان چشمهسارهایی وجود داشته که تفرجگاه اهالی سمنان بوده است؛ ولی متأسفانه در طی سالیان گذشته، بهخصوص در نیم قرن اخیر، سمنانی با آب و آبادانی آن روز، به شهری کویری تبدیل شده که بیابانهایی آن را احاطه کرده است و اکثر باغهای آن که در محاصره درختان و میوههای سردرختی ناب بوده، یا از میان رفته یا درختان آن خشک شده است.
بهطور قطع، اگر با یک روش علمی باغهای سمنان آبیاری میشد، با توجه به کاهش کلی آب، از خشک شدن درختان جلوگیری به عمل میآمد.
غیر از کمآبی که دامنگیر اکثر نقاط کشور شده است، مشکلات و نواقصی در این مسیر وجود دارد که در اینجا به بعضی از آنها اشاره میشود.
نخست آنکه زمینهای یکپارچه وجود ندارد که به طریق علمی مثلاً قطرهای یا بارانی آبیاری شود.
دوم آنکه بیعلاقگی جوانان بهویژه مهندسان کشاورزی به کار کشاورزی باعث شده که پشتمیزنشینی را به کار روی زمین ترجیح دهند.
سوم آنکه در زمینهای محدود، بهکارگیری ماشینآلات مدرن امکانپذیر نیست.
چهارم آنکه کم بودن قیمت خرید تضمینی محصولات استراتژیک از قبیل خوراک دام و علوفه برای دامداران مقرون بهصرفه نیست و نهایتاً آبیاری غرقابی و به دنبال آن کمبود آب و حفر چاههای غیرمجاز باعث خشک شدن و از بین رفتن زمینهای کشاورزی شده است.
امروز از دستاندرکاران جهاد کشاورزی تقاضا داریم که تا وقتی باغهای اطراف شهر سمنان و شهرهای دیگر استان بهطور کامل نابود نشده است، به فکر باشند و به جای نشستن در اداره و دستورالعمل صادر کردن، از نیروی متخصص و باتجربه بهرهبرداری کنند و با کمک گرفتن از رسانهها بهویژه رسانه ملی برای آموزش کشاورزان همت گمارند؛ خصوصاً که گفته میشود بیش از 80 درصد آبی که در اختیار داریم، صرف کشاورزی میشود.
نگارش از ابوالقاسم کواکبیان
انتهای پیام/ذ