به گزارش خبرنگار سیاسی خبرگزاری فارس موسی فقیه حقانی، استاد دانشگاه و معاون پژوهشی موسسه مطالعات تاریخ ایران در نشست علمی "کودتای ۲۸ مرداد؛ نقش آمریکا و انگلیس در از بین بردن انسجام ملّی ایرانیان" که عصر یکشنبه (۲۸ مرداد) در مؤسسه پژوهشی- فرهنگی انقلاب اسلامی برگزار شد، با اشاره به انتقادات مکرر رهبر معظّم انقلاب مبنی بر عدم مطالعه تاریخ در جامعه، گفت: علّت این تاکیدات، اهمیت تاریخ و درس‌آموزی آن است.
حقانی با اشاره به واقف بودن کشورهای دنیا در اهمیت تاریخ، به نقل از یک پژوهشگر گفت: انگلیسی‌ها برای طراحی کوتای ۲۸ مرداد، سراغ پرونده "رژی" و موضوع تنباکو رفتند و با استفاده از مجموعه آن مطالعات و نیز امکاناتی که در اختیار داشتند، کودتا را طراحی کردند.
وی درباره رویکردهای مهمی که به ماجرای ملّی شدن صنعت نفت و کودتای ۲۸ مرداد وجود دارد گفت: برخی‌ها به اختلافات داخلی توجه می‌کنند و مسائلی از این قبیل که کدام طرف، مقصر هستند را دنبال می‌کنند.
حقانی با بیان اینکه هنوز حب و بغض در این باره حاکم است، اظهار داشت: ملی‌گراها و حزب زحمت‌کشان، هنوز این نگاه را دارند.
وی ادامه داد: رویکرد دیگر این است که بدون توجه به این دعواها و بدون وابستگی‌های جناحی، به بررسی این واقعه تاریخی بپردازیم که در رویکرد رهبر انقلاب، این نگاه وجود دارد.
معاون پژوهشی موسسه مطالعات تاریخ ایران، در توضیح رویکرد رهبر انقلاب نسبت به کودتای ۲۸ مرداد گفت: ایشان، تکیه دولت مصدق به آمریکا برای نجات از صدمه انگلیسی‌ها را درس‌آموز می‌دانند که باعث ایجاد چالش‌هایی در کشور شد.
حقانی تاکید کرد: فارغ از نگاه‌های جنجالی، باید به عملکرد خودمان در ماجرای ۲۸ مرداد بپردازیم.
وی، بحث خود را با موضوع نحوه عملکرد سرویس‌های اطّلاعاتی غربی در کودتای ۲۸ مرداد ادامه داد.
حقانی، در مقدمه، نهضت ملّی شدن صنعت نفت را نهضت عمیق مردمی و ضداستعماری عنوان کرد که لطمات جدی به انگلیس وارد کرد و خاطرنشان کرد: در جنگ اوّل جهانی، این نفت ایران بود که انگلیس را نجات داد.
در آن مقطع هم که نفت، ملی شد، انگلیس با بحران جدی تأمین بودجه مواجه بود و به همین دلیل سعی می‌کرد پای آمریکایی‌ها را به ماجرا باز کنند.
استاد دانشگاه با بیان اینکه بیشتر بودجه انگلیس، از مالیاتی که شرکت نفت پرداخت می‌کرد، تامین می‌شد، خاطرنشان کرد: آمریکایی‌ها هم علی‌رغم چراع سبزشان به نهضت، نمی‌پذیرفتند که یک نهضت، اساس منافع آنها را به چالش بکشد.
حقانی، سه اولویت انگلیسی‌ها، قبل از اقدام به کودتا را مانع شدن از فروش نفت ایران،
جنگ نظامی و تهدید و محاصره عنوان کرد و اظهار داشت: وقتی دیدند هیچ‌کدام از این اقدامات جواب نمی‌دهد، کودتا را در دستور کار قرار دادند.
وی ادامه داد: به همین منظور، آنها مرکزی را انگلیسی‌ها راه انداختند که مهره‌های سوخته دستگاه‌های جاسوسی انگلیس در آن به کار گرفته شد. رئیس این مرکز، نیروی اطلاعاتی بود و یک معاون اطلاعات عملیات، معاون دیپلماتیک و بخش دانشگاهی در آن لحاظ شد.
حقانی با بیان اینکه کارمندان چندملیتی، بازوهای اصلی این مرکز بودند، تصریح کرد: ادامه این روش را هچنان می‌بینیم و برخی از نیروهای اپوزیسیون را می‌بینیم که اکنون در این مراکز کار می‌کنند. روزنامه‌نگاران و اهالی رسانه در این طیف هستند.
وی، دامن زدن به وحشت بین‌‌المللی را یکی از اقدامات استکبار در رابطه با ایران دانست و گفت: یک انسجام در جامعه وجود داشت که نفت را ملّی کرده بود و باید این انسجام از بین می‌رفت.
کارشناس تاریخ معاصر افزود: چیزی که برای آنها اولویت داشت، ایجاد اختلاف در بین رهبران نهضت و سپس ایجاد بعد ارعاب در بین مردم بود.
حقانی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: شاه از ابتدا با کودتا موافقت نکرد، اما
رفتارهای مصدق و توده نفتی‌ها باعث شد شاه جرات کند با آنها همراه شود. اشتباه مصدق این بود که شاه را به سمت تصادم برد تا با کودتا همراهی کند.
وی با بیان اینکه افکار عمومی در آن زمان، هنوز شاه را دموکرات می‌دانست، خاطرنشان کرد: پایین کشیدن مجسمه شاه و القای اینکه شاه باید برود، ترس و تشویش را در مردم و روحانیت ایجاد کرد. مصدق هم به این اشتباهات دامن زد.
حقانی گریزی به مسائل جاری کشور زد و گفت: اینکه اکنون عده‌ای ساز خود را کوک کرده‌اند و می‌گویند دولت باید برود، همین نقشه، در زمان کودتای ۲۸ مرداد، به شکل دیگری طراحی شد.
وی به نقش مخرب مطبوعات در ایجاد زمینه‌سازی برای کودتا اشاره کرد و گفت در پی آن، شاهد ناامیدی مردم بودیم و سپس، همراه شدن شاه با کودتا و بعد هم سرنگونی نهضت.
حقانی افزود: رهبر انقلاب بر روی وحدت مردم و مسئولان تأکید دارند، زیرا استکبار باز دارد از همان روش‌های ۲۸ مرداد استفاده می‌کند.
وی، القای بن‌بست در کشور، بزرگنمایی مشکلات و مسائلی از این قبیل را اموری دانست که در حال رخ دادن است و در ماجرای کودتای ۲۸ مرداد نیز شاهد آنها بودیم.
انتهای پیام/
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
