به گزارش خبرگزاری فارس از تبریز، از دیدگاه اقتصاددانان یکی از سریعترین راههای بازگشت سرمایه، صنعت توریسم و گردشگری است و بالاترین ضریب انباشت سرمایه را دارد.
کارشناسان،گردشگری را نه فقط صنعتی ارزآور بلکه فرصتی برای افزایش همکاریهای فرهنگی ملتها نیز اعلام میکنند.
بنیان وجودی صنعت توریسم و گردشگری، ایجاد ارتباطات است که در سالهای پایانی قرن بیستم و آغاز قرن بیست و یکم به یک گفتمان در بین کشورهای مختلف تبدیل شده است.
با وجودی که ظرفیتهای بسیار جذابی در کشور وجود دارد و ناظران و کارشناسان، ایران را جزو 10 کشور برتر در زمینه ظرفیتهای گردشگری دانستهاند ولی آن چنان که باید و شاید استقبال خوبی از سوی گردشگران داخلی و مخصوصا گردشگران خارجی صورت نمیگیرد.
این در حالی است که کشوری مثل ترکیه عمده درآمد خود را از توریسم دارد یا کشوری مثل مالزی در حوزه زیرساختهای گردشگری، فرهنگی و مذهبی برای گردشگران خود اقدامات بسیار مناسبی انجام داده است.
حفظ و تقویت فرهنگ و هویت بومی را میتوان یکی از نخستین زیرساختهای جذب گردشگر به کشور اعلام کرد چرا که مهمترین هدف از ورود گردشگران داخلی و مخصوصا گردشگران خارجی در یک روستای بکر و مورد هدف گردشگری، تماشای زبان، لباس، عادات، آداب و رسوم منطقه است و آنها انتظار ندارند در یک روستای زیبای گردشگری اجناس شیک و لوکس و مطابق با فرهنگ کلانشهرها را ببینند.
برجستهسازی المانهای بومی و منطقهای متناسب با هویت فرهنگی جامعه، ایدهپردازیهای فرهنگی، معرفی آداب و رسومی که باعث شناخت گردشگران از محیط پیرامون خود میشود، استفاده از رنگهای بومی هر منطقه در پذیرایی از میهمانان و هر آن چیزی که برای یک مهمان و گردشگر میتواند مفید و جذاب باشد، موجب ایجاد توانایی رقابت در دنیای گردشگری باشد.
تبلیغات و اطلاعرسانی حرف اول را در دنیا میزند
علی اسلامی، استاد دانشگاه در گفتوگو با فارس با اشاره به انجام پایاننامههای علمی دانشگاهی در این زمینه گفت: نتایج تحقیقات علمی که در دانشگاهها صورت گرفته، نشان میدهد بین تمایل به گردشگری و پیشینه ذهنی از جامعه میزبان، رابطه معنیداری وجود دارد. به این معنی که وقتی یک فرد به عنوان گردشگر و توریسم قصد سفر به یک کشور، شهر و حتی یک روستا دارد، تصوری که نسبت به آن مرکز در سطح جامعه و کشور منتشر شده است، باعث جذب گردشگر یا دفع آن میشود.
وی گفت: به عنوان مثال ایرانیان از دیرباز به مهماننوازی معروف بودهاند و این ویژگی یکی از شناخته شدهترین ویژگیهای مردمان کشورمان است که میتوان از این ظرفیت برای پذیرش گردشگر استفاده کرد.
این استاد دانشگاه افزود:همچنین وجود امنیت برای گردشگران یکی دیگر از زیرساختهای گردشگری را شکل میدهد، اگر گردشگر در منطقه احساس امنیت نکند، باعث میشود گردشگر فقط به راه حفظ سلامتی خود باشد و به زیباییهای محیط توجهی نداشته و در نتیجه برای مرتبه دوم دیگر هیچوقت آن کشور را برای سفر بعدی انتخاب نکرده و به فرد دیگری نیز توصیه نمیکند.
بین تبلیغات و اطلاعرسانی جامعه میزبان و تمایل به گردشگری رابطه معناداری است، این استاد دانشگاه با تاکید بر این موضوع ادامه میدهد: اکنون در تمام جوامع تبلیغات و اطلاعرسانی حرف اول را میزند، معرفی جاذبههای گردشگری، معرفی موقعیتها و امکانات برای سرمایهگذاری، معرفی جهانگردان و گردشگران شاخص بینالمللی که از کشورمان بازدید کردهاند، ایجاد تسهیلات اقامتی و ارائه خدمات متفاوت میتواند در جذب و ماندگاری توریست در کشور مفید و بسیار موثر باشد.
وی افزود:گردشگر به دنبال آسایش و راحتی است و اگر ما میخواهیم آنها را به کشور خودمان دعوت کنیم، باید شرایط رفاهیشان را فراهم آوریم و در این میان یکی از ضرورتهای توسعه گردشگری، توسعه راهها و خطوط ارتباطی همچنین ایجاد مراکز رفاهی ـ اقامتی است.
فرهنگ عامه مهمترین نکته از نظر توریسم داخلی و خارجی
امید نبوی، راهنمای گردشگری نیز در گفتوگو با فارس در مورد فرهنگ گردشگرپذیری معتقد است: هر کدام از ما به عنوان یک شهروند به خیلی از مسائل بیتوجه هستیم و رفتارهای بعضا نامناسبی که به عنوان یک عادت تلقی شده است را انجام میدهیم ولی فردی که به عنوان گردشگر به یک شهر وارد میشود، کوچکترین رفتارهای شهروندان برایش معنادار میشود.
وی افزود: یکی از مهمترین موارد از نظر یک توریسم داخلی و خارجی توجه به فرهنگ عامه است، شاید یک گردشگر داخلی به رفتارهای هموطنان خود آشنایی دارد و میتواند رفتار آنها را حدس بزند ولی یک گردشگر خارجی بدون هیچ پیش فرضی وارد یک شهر میشود بنابراین تمام رفتارهای شهروندان برای او تعجبآور همراه با حس سرگردانی، جالب، خندهدار، مضحک، کنایهدار آمیخته با خشم، مهربانی همراه با لبخند و ... تعبیر میشود.
نبوی، یکی دیگر از نکات بسیار مهم برای گردشگران خارجی را تمیز بودن و نظافت مکانهای گردشگری در ایران دانست و گفت: در همه جای دنیا گردشگران به تمیز بودن محیطهای گردشگری اهمیت زیادی قائل هستند و انتظار دارند مکانهای گردشگری اعم از جاذبههای تفریحی و طبیعی، موزهها، بوستانها،مکانهای مذهبی و مساجد تمیز و نظیف باشد.
وی معتقد است: گردشگران خارجی برای دیدن مجتمعهای لوکس و تجاری سفر نمیکنند چرا که چندین مرتبه شیکتر و لوکستر از این مجتمعها را در شهر و کشور خودشان دارند، آنها برای کسب تجربه و آشنایی با فرهنگ و آداب و رسوم همچنین بازارهای سنتی سایر کشورها سفر میکنند.
نبوی گفت: گردشگران برای دیدن ویژگیهای منحصر بهفرد، فرهنگ و آداب و رسوم هر منطقه است که هزینهای متقبل شده و سختی راه را بر خود هموار میکنند.
وی ادامه داد: برای آنها دیدن و گشت و گذار در بازارهای سنتی و آشنایی با مشاغلی که در بازار وجود دارد، شگفتانگیز است مخصوصا در کشور ایران که در بازار دین و اقتصاد از هم جدا نیست و میتوان انواع مساجد را در دل بازار به راحتی دید و از معماری آن شگفت زده شد چرا که بازارهای سنتی هر یک از شهرهای ایران دارای معماری زیبا و بسیار جذابی هستند که گردشگران خارجی را به سوی خود میخواند.
با توجه به الکترونیکی شدن داد و ستد در شهرهای مختلف باید امکانات و زیرساختهای الکترونیکی سفر نیز بهروزرسانی شود و یکی از مهمترین این زیرساختها کارتهای عابربانک گردشگران خارجی است که در ایران کار نمیکند، راهنمای گردشگری با اشاره به تجربه یکی از گردشگران خارجی میگوید: دو سال پیش یک گردشگر خانم لهستانی به تبریز آمده بود و کارت عابربانک او کار نمیکرد و او از این موضوع ناراحت بود چرا که هیچ دستگاهی کارتهای مسافرتی اروپا را قبول نمیکند و این موضوع برای گردشگران خارجی جالب نیست.
نبوی ادامه داد: برخورد خوب با یک گردشگر در اولین دیدار، راهنمایی کردن او برای پیدا کردن مکانی که میخواهد به آن دسترسی داشته باشد،احساس آرامش خیال، امنیت و احساس راحتی در کنار یک فرد ایرانی را تجربه کردن، قدم زدن دو نفره با گردشگری که به زبان فارسی مسلط نیست و پیام صلح و دوستی دادن به گردشگران خارجی از جمله اقداماتی است که خاطره بسیار خوشایندی را در ذهن گردشگران به یادگار میگذارد.
رفتارهای کاملا معمولی از نگاه تیزبین گردشگران دور نمیماند، مثلا رفتار همشهریان در مترو، رعایت نوبت همدیگر، نحوه سوار و پیاده شدن مسافران و کمک کردن به مسافران غریبه که به راحتی به مقصد خود برسند و اشتباه از قطار پیاده نشوند، نحوه رانندگی، احترام به حقوق عابر پیاده، رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی،رعایت عبور از خط قرمز و احترام به افراد میانسال و کودکان نیز از جمله فرهنگ عمومی در پذیرش گردشگر داخلی و خارجی است که میتواند مورد توجه قرار بگیرد.
یکی از مواردی که شاید برای ما اهمیت نداشته باشد ولی برای گردشگران خارجی بسیار حائز اهمیت است، استفاده از سرویسهای بهداشتی ایرانی است که نبوی در این زمینه اظهار داشت: به نظر میآید در کشور ما به این موضوع توجه خاصی صورت نگرفته است در حالی که یکی از مهمترین نیازهای هر فرد استفاده از سرویسهای بهداشتی است و گردشگران خارجی آشنایی چندانی با ساختار سرویس ایرانی ندارند بنابراین باید در کنار سرویسهای بهداشتی معمولی سرویس خارجی و به اصطلاح توالت فرنگی نیز برای راحتی آنها مدنظر قرار گیرد.
تعارف کردن یکی از ویژگیهای اخلاقی ایرانیان است که گاهی به شوخی و جدی و از سر صدق و صفای باطن به همدیگر تعارف میکنند و این موضوع برای گردشگرانی که ایرانیها آنها را به خانههای خود و مهمانی و مراسم خاص دعوت میکنند، تازگی داشته و باعث جذابیت سفر آنها میشود چرا که چنین برنامههایی معمولا در کشورهای اروپایی رواج ندارد.
این راهنمای گردشگری، با تائید این موضوع با اشاره به تجربه یک گردشگر ایرلندی اظهار داشت: تعارف کردن در کشورهای اروپایی جایگاهی ندارد، وقتی آنها در ایران حضور دارند و توسط برخی از شهروندان به مراسم عروسی یا ضیافت افطار دعوت میشوند، در ابتدا واکنشهای جالبی از خود نشان میدهند، چون فکر میکنند فرد مقابل با آنها شوخی کرده یا خدای نکرده حرف توهینآمیزی گفته است ولی وقتی متوجه میشوند، این موضوع بسیار برایشان جالب است.
حدود یک سال پیش یک زوج گردشگر به مراسم عروسی یک خانواده اصفهانی دعوت شدند و از این اتفاق بسیار خوشحال بوده و میگفتند تعارف بخشی از فرهنگ ایرانیهاست و دوست دارند جواب بله بشنوند در حالی که این اتفاق در اروپا به هیچ وجه رخ نمیدهد.
نبوی با اشاره به متفاوت بودن ذائقه غذایی ایرانیها و اروپاییها خاطرنشان کرد: یکی از نکاتی که باید به آن توجه کرد، احترام به نوع غذای گردشگران خارجی است به عنوان مثال شاید ما در کنار غذاهای مصرفی خود ماست خیار یا ماست موسیر استفاده میکنیم و خیلی نیز احساس خوشایندی داریم ولی ممکن است این پیشنهاد و آوردن ماست خیار برای گردشگران خارجی ناخوشایند باشد که این امر مهم باید در نحوه خدماترسانی غذایی گردشگران مهم باشد.
این راهنمای گردشگری با اشاره به مطالعه خاطرات گردشگران خارجی درباره ایران تصریح کرد: معمولا گردشگران خارجی با تورهای ارزانقیمت سفر میکنند و البته در بین آنها هستند افرادی که به صورت انفرادی مسافرت میروند و اغلب آنها در وبسایتهای گروهی و انفرادی خود خاطرات سفر و حتی کوچکترین موضوعی که توجه آنها را به خود جلب کرده است، یادداشت کرده و به سایر افراد نیز توصیه میکنند در سفر به ایران موارد را در نظر بگیرید.
وی گفت: یکی از نکات جالبی که در وبسایت یکی از گردشگران خارجی توجه مرا به خود جلب کرد، نحوه چایی خوردن ایرانیها بود که گردشگر لهستانی نوشته است، «پیشنهاد میکنم پیش از سفر به ایران یاد بگیرید که به روش مردمان این سرزمین چای بنوشید. اغلب ایرانیها چای را شیرین مینوشند. منظورم این نیست که چند حبه قند در آن میاندازند؛ اما اغلب نبات یا شیرینی و خرما و از این جور چیزها به شما تعارف میشود. پیشنهاد میکنم که حتی اگر همیشه چای را تلخ مینوشید، این بار در ایران چای شیرین را انتخاب کنید.»
****
نباید فراموش کنیم هرکدام از ما شهروندان میتوانیم یک میزبان برای معرفی شهر و کشور خود باشیم و به عنوان یک راهنمای گردشگری بتوانیم شهر خود را به خوبی برای گردشگران داخلی و گردشگرانی که از اقصی نقاط دنیا به شهرمان میآیند معرفی کنیم و پیام صلح و دوستی کشورمان را به سایر ملتهای دنیا برسانیم.
فراموش نکنیم کوچکترین رفتار شهروندی ما و فرهنگ و تمدنی که در طول تاریخ به آن افتخار میکنیم در معرض دید گردشگران قرار دارد و اگر ما بتوانیم میراثدار خوبی برای این فرهنگ و تمدن باشیم، میتوانیم ارتباطات خوبی با سایر ملتهای دنیا برقرار کنیم و اگر این امر مهم محقق شود، اقتصاد گردشگری میتواند دریچههای خوبی برای اشتغال و بهرهمندی از ظرفیتهای عظیمی که در کشور وجود دارد، باز کند.
گزارش از معصومه درخشان
انتهای پیام/الف