اخبار فارس من افکار سنجی دانشکده انتشارات توانا فارس نوجوان

فرهنگ  /  تاریخ

مروری بر شکل گیری نهاد‌های انقلابی/1

دادستانی انقلاب چگونه شکل گرفت؟

اندکی پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ حفاظت از امام خمینی در مدرسه رفاه و دستگیری و محاکمه سران رژیم پهلوی در دستور کار بزرگان انقلاب اسلامی قرار گرفت.

دادستانی انقلاب چگونه شکل گرفت؟

به گزارش خبرنگار تاریخ خبرگزار فارس، اندکی پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ حفاظت از امام خمینی در مدرسه رفاه و دستگیری و محاکمه سران رژیم پهلوی ضروری‌ترین مسئله‌ای بود که در دستور کار بزرگان انقلاب اسلامی قرار گرفت.

مردم هر جا سران رژیم پهلوی می‌یافتند دستگیر می‌کردند هر لحظه به آمار دستگیر‌شدگان افزوده می‌شد و این مسئله باعث شد شورای انقلاب دادستان انقلاب و قاضی دادگاه انقلاب را مشخص کند. 

با حکم رهبر انقلاب امام خمینی (ره) حجت‌الاسلام صادق خلخالی، آیت‌الله محیالدین(محمد‌باقر) انواری، آیت‌الله ربانی شیرازی به عنوان قضات دادگاه انتخاب شدند که آیت‌الله ربانی شیرازی حاضر به پذیرفتن قضاوت نشد. در حکم حضرت امام خمینی(ره)  به حجت‌الاسلام خلخالی آمده است. 

«به جنابعالى مأموریت داده مى‏ شود تا در دادگاهى که براى محاکمه متهمین و زندانیان تشکیل مى‏ شود، حضور به هم رسانده و پس از تمامیت مقدمات محاکمه، با موازین شرعیه حکم شرعى صادر کنید.»

ماجرای انتخاب اولین دادستان کل انقلاب فراز و نشیب بسیار داشت نخستین نفری که پیشنهاد شد سمت دادستانی انقلاب را برعهده گیرد شهید آیت‌الله قدوسی بود اما او پس از یک روز استعفا داد بعد دولت موقت سید رضا زواره‌ای ره پیشنهاد کرد و امام خمینی(ره) موافقت کرد.

سید ‌رضا زواره‌ای

چند روز پس از استقرار زواره‌ای به عنوان دادستان انقلاب با معرفی آیت‌الله اشراقی، مهدی هادوی رئیس دادگستری استان قم در زمان قیام ۱۵ خرداد به عنوان دادستان کل انقلاب منصوب شد و زواره‌ای نیز به عنوان دادستان انقلاب تهران به کار خود ادامه داد. در حکم حضرت امام به دادستانی مهدی هادوی آمده است.

«بسمه تعالی

جناب آقای مهدی هادوی ـ دامت توفیقاته

جنابعالی به موجب این حکم به سمت دادستان کل انقلاب جمهوری اسلامی منصوب می‌شوید که وظایف خود را طبق موازین شرعیه انجام دهید.

روح‌الله الموسوی الخمینی

با اینکه سید رضا زواره‌ای به پیشنهاد دولت موقت به دادستانی کل انقلاب معرفی شد اما زمانی که ابراهیم یزدی به زواره‌ای اطلاع داد که بازرگان حکم ابلاغ تو را باید بزند با اعتراض زواره‌ای روبه رو شد که قاضی باید مجتهد باشد و این حکم باید توسط امام امضا شود. ابراهیم یزدی وقتی می‌بیند زواره‌ای شک دارد نامه امام را به او نشان می‌دهد. حتی با دیدن نامه امام زواره‌ای شخصا نزد امام رفت تا امام صریحا به او بگوید بروید و مسئولیت خود را در دادسرای انقلاب به عهده گیرید. 

ابراهیم یزدی معاون نخست‌وزیر در امور انقلاب

با تشکیل اولیه دادستانی انقلاب درگیری‌های سیاسی جناح‌های شورای انقلاب نیز به دادستانی سرایت کرد و یکی از مسله اختلاف در دادستانی نفوذ سازمان مجاهدین خلق در مرکز امنیتی و سیاسی بود به طوری که  ابراهیم یزدی، پرویز یعقوبی نفر دوم سازمان مجاهدین خلق را به دادستانی معرفی کرده بود که بعد‌ از مدتی زواره‌ای از فعالیت او جلوگیری کرد اما در بین بازرسان دادگاه انقلاب نیز اعضای سازمان مجاهدین خلق حضور داشتند. علی رضوانی، رضا خاکسار و نادر رفیعی‌نژاد از اعضای کمیسیون اولیه بودند حتی حکم اعدام صادر می‌کردند.  

اوج اختلاف مهندس بازرگان با زواره‌ای بر سر اعدام ناصر مقدم رئیس ساواک روی داد پس از این اختلاف زواره‌ای استعفاء داد آیت‌الله ذری قمی جانشین او شد اما او نیز در جو انقلابی ۱۳۵۸ بیش از چند ماه نتوانست در این سمت دوام بیاورد و در ۲۴ شهریور ۱۳۵۸ به دلیل بیماری استعفا داد . پیش از استعفای آذری قمی، شهید قدوسی شخصا مسئولیت دادستانی انقلاب تهران را برعهده گرفت.

مهندس بازرگان نخست‌وزیر دولت موقت

شهید قدوسی قبل از انقلاب مدیریت مدرسه حقانی را برعهده داشت تعدادی از طلاب مدرسه را برای اداره دادستانی به کار گرفت از جمله این افراد علی اصغر حجازی، حسینعلی نیری، روح‌الله حسینیان، و بیشتر طلاب که عهد‌ه‌ دار قضاوت شدند و به پیشنهاد اسد‌الله لاجوردی و اسد‌الله جولایی و احمد قدیریان به دادستانی پیوستند.

شهید آیت‌الله قدوسی

انتهای پیام/

این مطلب را برای صفحه اول پیشنهاد کنید
نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط خبرگزاری فارس در وب سایت منتشر خواهد شد پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد
Captcha
لطفا پیام خود را وارد نمایید.
پیام شما با موفقیت ثبت گردید.
لطفا کد اعتبارسنجی را صحیح وارد نمایید.
مشکلی پیش آمده است. لطفا دوباره تلاش نمایید.

پر بازدید ها

    پر بحث ترین ها

      بیشترین اشتراک

        اخبار گردشگری globe
        اخبار کسب و کار تریبون
        همراه اول