رسالت علوم اجتماعی در توسعه سیاسی، اقتصادی و اجتماعی جامعه ایران

به گزارش خبرگزاری فارس از یزد  دکتر ناصر فکوهی در ابتدای این نشست با طرح این سؤال که چرا باید علوم اجتماعی وجود داشته باشد و اساساً چه فایده‌ای دارد؟ گفت: نظام دانشگاهی علوم انسانی و اجتماعی ما هم به تبعیت از مدل‌های جهانی است و همه گرایش‌های علوم اجتماعی یک هدف یعنی نقد اجتماعی و تحلیل مسائل روز را دنبال می‌کنند و دسته‌بندی و تفکیک آن‌ها اگر مبنای موضوعی و نه روش‌شناسی باشد، یک تقسیم‌بندی تصنعی است و این فرایند امری سیاسی باهدف سرکوب و به حاشیه راندن آن‌هاست، زیرا اساساً ماهیت علوم اجتماعی فارغ از گرایش‌های مختلف آن، نقد است.

فکوهی افزود: امروزه در دانشگاه‌های درجه‌یک جهان گرایشی مطرح است و آن تفکیک نه بر اساس رشته بلکه بر اساس حوزه مطالعه است و ظهور مطالعات جوانان، مطالعات ورزش و غیره به‌عنوان مصادیق این ادعاست که در ترکیب این گروه‌ها از متخصصان رشته‌های گونان حضور دارند.

استاد دانشگاه تهران ادامه داد: اگر جنبه انتقادی و آسیب‌شناختی را از علوم اجتماعی بگیریم و از آن انتظار داشته باشیم در راستای امور مطلوب نظام سیاسی قلم بزند، درواقع مرگ علوم اجتماعی رقم خورده است. برای همین است که عموماً حوزه سیاسی، جامعه‌شناسی را طرد می‌کند.

وی افزود: در برهه‌ای تاریخ جامعه‌شناسی، این علم تبدیل به رشته‌ای شد که در خدمت صنعت قرار گرفت تا میزان بهره‌وری را افزایش دهد. گرایش خطرناک‌تر این بود که ظهور مؤسسات نظرسنجی، جامعه‌شناسی را به علم جامعه سنجی و بازاریابی اجتماعی تبدیل کرد. اگرچه این امور به دلیل شناسایی دغدغه‌های گروه‌های اجتماعی می‌تواند مفید باشد اما علوم اجتماعی در درجه اول کارش آسیب‌شناسی است چندان‌که برخی جامعه شناسان اولیه صراحتاً گفته‌اند اگر علوم اجتماعی نتواند دردی از جامعه خود دوا کند به هیچ دردی نمی‌خورد!

علوم اجتماعی برای آینده ایران ضروری‌تر از فناوری است

استاد گروه انسان‌شناسی دانشگاه تهران در ادامه سخنان خود با تبیین اهمیت علوم اجتماعی در توسعه جامعه در حوزه‌های مختلف گفت: علوم اجتماعی برای آینده ایران ضروری‌تر از فناوری است.

دکتر فکوهی عمده مشکل کشور را فرهنگی و اجتماعی دانست و گفت: به همین دلیل گروه‌های مختلف حاضر به تحمل یکدیگر نیستند. علوم اجتماعی می‌تواند به همه کنشگران اجتماعی کمک کند تا از طریق پذیرش تفاوت‌ها، به جامعه انسانی مدرن و موفق دست یابند.

وی بابیان اینکه فناوری قابل خریدن است، اما مدنیت را نمی‌توان خرید، اظهار داشت: علوم اجتماعی بخش تفکیک‌ناپذیر نظام شناختی و دانشگاهی است.

استاد گروه انسان‌شناسی دانشگاه تهران تصریح کرد: علوم اجتماعی در ایران نیازمند سیاست‌گذاری و در نظر گرفتن جنبه‌های مختلف کم و کیف آن است. برای مثال می‌توان برخی فعالیت‌های علمی را جایگزین واحدهای درسی کرد.

انتهای پیام/