تکان دل‌ها همراه با تکان خانه‌ها

خبرگزاری فارس مازندران ـ سرویس فرهنگی|مریم یوسفی عضو هیأت علمی دانشگاه در حاشیه مراسم «ضیافت به پیشواز بهار» با حضور دانشگاهیان و اهالی فرهنگ و هنر در چالوس در گفت‌وگو با فارس، درباره آیین‌های نوروز، چنین گفت: جشن چهارشنبه‌سوری نخستین جشن قبل از نوروز است که از غروب آخرین سه‌شنبه سال شروع و تا طلوع صبح روز بعد ادامه دارد، این جشن شامل ۴ آیین اصلی آتش افروختن، قاشق‌زنی،‌ فال‌گوش ماندن و مشگل‌گشایی است.

* ۷ سبزه

سبز کردن سبزه یکی دیگر از آیین‌های استقبال از بهار و نوروز است؛ تعداد ۷ سبزه به عدد ۷ امشاسپند یا ۱۲ سبزه (شماره مقدس برج‌ها) غلات را بر ستون‌های خشت خام سبز می‌کردند و رویش بهتر هر غله نشانه فراوانی آن محصول در آن سال بود.

* جشن مردگان

مراسم بازگشت مردگان نیز در این آیین دیده می‌شود؛ اعتقاد بر این بود که روح مردگان به دنیا باز می‌گردد و وقتی که خانه‌های زندگان را تمیز و معطر ببینند، خوشحال می‌شوند و برای‌شان دعا می‌کنند، به همین دلیل قبل از نوروز خانه‌ها را تمیز می‌کردند و یک روز قبل از نوروز که بی‌بی‌حور نام داشت، غذاهای خوب درست می‌کردند و برای خانواده‌هایی که عزیزی از دست داده بودند می‌فرستادند تا جشن مردگان را برگزار کنند.

* حاجی‌فیروز

در بام خانه‌ها و سر درِ خانه‌ها آتش می‌افروختند و روشنی و گرما را در همه جا به‌پا می‌کردند، یکی دیگر از آیین‌ها حاجی‌فیروز بود که فردی با چهره سیاه و دایره‌ای در دست با خواندن ترانه نوید بهار را در کوچه و خیابان می‌داد.

* نوروزخوانی

نوروزخوانی نیز یکی از آیین‌های زیبای نوروز و استقبال از بهار است که در استان‌های مازندران و اردبیل گروه‌های نوروزخوان با لباس‌های محلی در خیابان‌ها می‌خواندند و با سازهای محلی خبر آمدن نوروز را به مردم می‌دادند.

* میرنوروزی

میرنوروزی دیگر بخش این آیین بود که طی آن یک نفر از طبقه پایین اجتماعی را انتخاب می‌کردند و به‌جای سلطان می‌نشاندند؛ اگر فرمان بی‌جایی صادر می‌کرد، برکنار می‌شد و البته این فرد بیشتر اسباب خنده و تفریح عموم بود.

* هفت‌سین‌های باستانی

در دوران قدیم برخلاف امروز به‌مناسبت نوروز همه در خانه شیرینی می‌پختند و از مهمان پذیرایی می‌کردند و سفره هفت‌سین در دوران باستان دارای اجزای آب و سبزه (نماد روشنایی و فزونی)، آتشدان (نماد پایداری نور گرما)، تخم مرغ (نماد نژاد و نطفه)، آینه (نماد شفافیت و صفا)، سنجد (نماد داداگی و زایش)، سیب (نماد عشق)، انار(نماد تقدس)، سکه تازه (نماد برکت)، ماهی (نماد عبور از ماه اسفند) و نارنج (نماد گوی زمین) بود و با توجه به این اجزا امروزه سفره هفت سین با سیر، سرکه، سماق، سنجد، سمنو، سبزه، سیب و سنبل چیده می‌شود.

* خانه‌تکانی

خانه‌تکانی از بخش‌های مهم استقابل از نوروز و بهار در آیین ایرانی بود؛ یکی از آیین‌های نوروز خانه‌تکانی است و همه نیاز داریم که زمانی از چارچوب‌ها خارج شویم و این کار را با خانه‌تکانی انجام می‌دهیم.

خانه را زیر و رو می‌کنیم، رنگ‌آمیزی کرده، به سفر می‌رویم تا رنگ زندگی را عوض کنیم و بتوانیم حرکت کنیم، برای حرکت باید در جایی خانه وجودمان را بتکانیم و ذهن‌مان را نو کنیم تا این که بتوانیم اتفاق‌های نو را رقم بزنیم، ببینیم کجای زندگی ما نیاز به نو شدن دارد.

* دوری از کینه‌ها

خیلی وقت‌ها نمی‌دانیم کجا نیاز به پالایش داریم، همان‌طوری که گاهی دستمال روی وسایل می‌کشیم و متوجه آلودگی آن می‌شویم، خوب است هر چند وقت یک‌بار دستمالی به روان‌مان هم بکشیم تا چرک روح را پاک کنیم؛ وقتی کینه داریم، روح‌مان چرک دارد.

وقتی از کسی بغض داریم، وقتی هنوز به چیزی یا اتفاقی فکر می‌کنیم و عصبی می‌شویم، وقتی در زندگی رشد نمی‌کنیم، همه این‌ها یعنی چرک روانی داریم و باید گردگیری کنیم پس حواس‌مان جمع باشد که روح‌مان نیاز به پاک کردن دارد.

انتهای پیام/۸۶۰۱۹/ج