به گزارش خبرگزاری فارس از همدان، در گذشته محله‌های همدان به نام «چمن» خطاب می‌شدند، به طوری که محوطه‌ها به شکل مستطیل، ذوزنقه، مربع و حتی بدون شکل هندسی وجود داشت که همه کوچه‌های اصلی محله بدان منتهی می‌شوند. در این محوطه‌ها مسجد، حمام، چشمه، زیارتگاه، سقاخانه و چند دکان مانند نانوایی، بقالی، عطاری و سبزی‌فروشی وجود داشت تا اهالی محل نیازهای خود را به راحتی تهیه کنند. درختان تنومند و کهنسال شاخصه بارز این محله‌ها بود که امروز تنها نشانه‌هایی از آنها باقی مانده است.
کارکرد اجتماعی این محلات برجسته‌تر از سایر شاخصه‌های آن است به شکلی که می‌توان آن را «میدان‌گاهی اجتماعی» نامید.
صبح‌ها، اول وقت کارگران ساختمانی، بناها و یا کارگران کشاورزی منتظر می‌ماندند تا اگر مردم به خدمات آنها نیاز داشتند، در دسترس باشند. در گوشه دیگر نیز مستمندانی پیدا می‌شدند که منتظر دریافت کمک‌های نقدی و یا جنسی اهالی محل بودند، عصرها نیز «چمن» به محلی برای گفت‌وگو گفت و شنود تبدیل می‌شد و گاهی هم میدان برای معرکه‌گیران، پهلوانها و زنجیرپاره‌کن‌ها فراهم می‌شد تا همه جمع شوند نظاره‌گر آن باشند.
در برخی از این محله‌ها، عطاری یا پزشکی سنتی هم حضور داشت، البته برخی از عطاری‌ها در یک محل در سطح شهر معروف بودند، به عنوان مثال حکیم‌خانه معروف «سیدخسرو» در محوطه چمن «محله حاجی» قرار داشت. مسجد چمن نیز محل برگزاری مجالس ترحیم، نماز جماعت و عزاداری محرم و صفر بود. به طوری که دسته‌های عزاداری در روز عاشورا از این مبدأ حرکت می‌کردند. امروزه نیز بسیاری از افراد حتی اگر در همان محله قدیمی منزل نداشته باشند در محرم و صفر به محله پدری بازمی‌گردند.
چشمه‌های اطراف چمن علاوه بر تامین آب آشامیدنی بسیاری از اهالی محل، جایی برای شست و شوی ظروف، لباس، قالی، گلیم و جاجیم و مانند آن بود.
معروف‌ترین چمن‌های همدان می‌توان به چمن «ورمزیار»، چمن «کُلَپا»، چمن «کبابیان»، چمن «محله حاجی» چمن «چوپانان» اشاره کرد؛ برخی از آنها مانند چمن ورمزیار یا چوپانان در اثر خیابان کشی به کلی از بین رفته و تنها بخشی از آنها باقی مانده است.
چمن ورمزیار
«چم ورمزیار» در هنگام خیابان‌کشی خیابان شریعتی کامل از بین رفته است، تقریبا می‌توان آن را بین چهارراه خواجه‌رشید و خیابان پاسداران ترسیم کرد. در گذشته طایفه‌ای از لران ورمزیاری در آنجا ساکن بودند. این محله از مختاران به ورمزیاران تبدیل شده است.
چمن کلپا
«چمن کلپا» یکی از چمن‌هایی است که امروز هم وجود دارد و بین خیابان‌های بوعلی، خیابان طالقانی و بلوار مدنی قرار گرفته است.
چمن کبابیان
«چمن کبابیان» نیز یکی از معدود چمن‌های حفظ شده است که امروز وجود دارد و بین خیابان شریعتی و بلوار خواجه رسید واقع شده است و از هر دو خیابان قابل دسترس است. مسجد، نانوایی و دکان‌های این چمن هنوز برقرار است.
چمن محله حاجی
«چمن محله حاجی» نیز خوشبختانه باقی مانده است. خیابان تختی، خیابان شهدا و بلوار مفتح راه‌های دسترسی به این چمن قدیمی است که امروز حمام آن نیز به یک جاذبه گردشگری بدل شده است. محله حاجی منسوب به حاج محمد اسماعیل‌اصفهانی(معتمد التجار) است.
چمن چوپانان
«چمن چوپانان» تقریباً از بین رفته است و تنها مسجد و نانوایی آن به جا مانده است. دسترسی این چمن از بلوار کاشانی است و مسجد آن در کنار بلوار مشخص است.
رفته رفته با احداث خیابان‌ها و میدان‌های جدید از اهمیت چمن‌ها کاسته شده و امروزه تنها آثاری از آنها پابرجاست و چنانچه این چمن‌ها دوباره احیا شود می‌توان از آن به عنوان محلی برای رفع گرفتاری‌های مردم استفاده کرد و یا اینکه از این مکان‌های تاریخی به عنوان ابزار اهرمی در راه پیشبرد اهداف و مقاصد اجتماعی اقتصادی بهره گرفت.
انتهای پیام/89033/ 40
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
