تصمیم ترامپ درباره جولان به خاطر فشار نتانیاهو بود

گروه بین الملل خبرگزاری فارس: «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور آمریکا روز دوشنبه ۵ فرودین ۱۳۹۸ در اقدامی مغایر با قطعنامه‌های سازمان ملل با امضای اعلامیه‌ای حاکمیت رژیم صهیونیستی بر بلندی‌های جولان اشغالی سوریه را به رسمیت شناخت.

قطعنامه ۴۹۷ شورای امنیت سازمان ملل متحد که در سال ۱۹۸۱ به تأیید اکثریت اعضای این شورا از جمله آمریکا رسیده به طور مطلق ادعای رژیم صهیونیستی برای حاکمیت بر جولان را رد و الحاق این منطقه به اراضی اشغالی فلسطین را باطل و ملغی اعلام کرده است.

بلندی‌های جولان اشغالی، بخشی از استان «القنیطره» سوریه است. رژیم صهیونیستی در جنگ شش روزه سال ۱۹۶۷ این منطقه را اشغال و در سال 1981 آن را ضمیمه خود کرد؛ جامعه بین‌الملل هرگز این اقدام را به‌رسمیت نشناخته است.

«ریچارد فالک» گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور حقوق بشر فلسطین در گفت و گو با خبرگزاری فارس به بررسی اقدام ایالات متحده آمریکا در به رسمیت شناختن حاکمیت رژیم صهیونیستی بر بلندی های اشغالی جولان پرداخته است.

«ریچارد فالک»، پروفسور آمریکایی بازنشسته حقوق بین الملل در دانشگاه پرینستون و گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور حقوق بشر فلسطین بوده است. وی نویسنده ۲۰ جلد کتاب در این زمینه است.

فارس: اخیرا ترامپ رئیس جمهور آمریکا، بلندی های اشغالی جولان را به عنوان بخشی از سرزمین رژیم صهیونیستی به رسمیت شناخت. تحلیل شما از این اقدام چیست؟ چرا ترامپ این زمان را برای اعلام این موضوع انتخاب کرد؟

به طور کلی از زمانی که ترامپ رییس جمهور شد از فعالیت‌های توسعه طلبانه اسرائیل حمایت و در مجامع بین المللی و سازمان ملل متحد از اسرائیل پشتیبانی کرد. اولین حرکت عمده این چنینی بیانیه ۲۰۱۷ بود که طبق آن آمریکا سفارت خود را به قدس (اورشلیم) منتقل کرد.

این اقدام اهمیت این موضوع که وضعیت قدس در آینده باید توسط اسرائیل و فلسطین از طریق مذاکره حل  می‌شد را کاهش داد. تصمیم حمایت از حاکمیت اسرائیل بر بلندی‌های جولان باعث به چالش کشیده شدن حمایت‌های جهانی از حاکمیت حقوق بین‌الملل شد که اجازه تصرف هیچ قلمرویی را با استفاده از نیروی نظامی نمی‌دهد.

فارس: چرا ترامپ این زمان را برای به رسمیت شناختن ادعای حاکمیت تل‌آویو بر بلندی‌های اشغالی جولان انتخاب کرد؟

دلیل اینکه ترامپ این زمان را برای رسمیت دادن به حاکمیت اسرائیل بر بلندی‌های اشغالی جولان انتخاب کرد تقویت جایگاه بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل در انتخابات 9 آوریل است.

نتانیاهو به ترامپ فشار آورد تا این حمایت دیپلماتیک را در این بازه زمان انجام دهد.

فارس: تاثیر این تصمیم بر توافق دائمی سازش چه خواهد بود؟

به طور رسمی، دیدگاه رسمی دولت آمریکا در خصوص بلندی‌های جولان ارزش قانونی و حقوقی ندارد و به نظر می‌رسد برعکس، تایید این نقض حقوق بین‌الملل توسط اسرائیل که سرزمینی را در نتیجه جنگ از آن خود کرده اقدامی غیرقانونی است که توسط آمریکا صورت گرفت.

سازمان ملل نیز به چنین روشی عمل می‌کند یعنی تصرف از طریق استفاده از نیروی نظامی را خلاف و مغایر حقوق بین الملل می داند و آن را پیگیری می کند.

بلندی‌های جولان به عنوان بخش اشغالی از خاک سوریه در تطابق با الزامات حقوق بین الملل بشردوستانه است. نه اسرائیل و نه آمریکا در موقعیتی نیستند که این موقعیت را تغییر دهند.

تصمیم آمریکا یک ادعای ژئوپلتیک است که احتمال دارد پروسه دیپلماتیک آینده را تحت تأثیر قرار دهد. در شرایط کنونی هنوز هیچ احتمالی برای از سرگیری تلاشهای دیپلماتیک برای حصول به صلح در قضیه اسرائیل و فلسطین به چشم نمی‌خورد.

حمایت و تشویق آمریکا از اقدام یکجانبه اسرائیل به نظر می‌رسد مسیر مناقشات را به سوی راه حل یک دولت (one-state solution) به پیش ببرد که در آن اسرائیل یک کشور یهودی با ساختارهای نژادپرستانه باقی می‌ماند که برای سرکوب و تجزیه و پراکنده کردن جمعیت فلسطینیان طراحی شده است.

فارس: آیا فلسطینیان با این تصمیم موافقت می‌کنند؟

فلسطین هیچ نفوذ رسمی یا ادعایی در رابطه با بلندی‌های جولان ندارد. ادعای اسرائیل یک تجاوز علیه حاکمیت سوریه است و دولت سوریه مانند بسیاری از کشورها حرکت ترامپ را محکوم می‌کند. مقامات فلسطینی ممکن است به عنوان راهی برای همبستگی با اعراب این تصمیم را محکوم کنند.

فارس: تاثیر این تصمیم بر رابطه آمریکا و کشورهای عربی چه بوده است؟

در ظاهر این اقدام جدید در خصوص بلندی‌های جولان به نظر می‌رسد به جز سوریه کشورهای عربی را نیز آزار دهد البته نه در حدی که انتقال سفارت آمریکا به قدس مسئله ساز شد. از طرفی این نمونه خطرناکی برای منطقه است.

من پیش بینی می‌کنم دولت‌های عربی به شدت مخالفت کنند. اتحاد جهان عرب را در سال ۱۹۹۱ در مقابل حمله عراق برای الحاق کویت به عراق به یاد بیاورید؛ یا حتی پیشتر بحران سوئز را در سال ۱۹۵۶ در نظر بگیرید که آمریکا با عملیات نظامی بریتانیا، فرانسه و اسرائیل در آنجا مخالفت کرد و آنها را برای خروج از خاک مصر که با حمله نظامی اشغال شده بود تحت فشار قرار داد.

انتهای پیام/