به گزارش خبرگزاری فارس از تبریز، درختان منطقه حفاظت شده ارسباران به عنوان یکی از چشم‌اندازهای طبیعی و گردشگری آذربایجان‌شرقی در شمال‌غرب کشور، این روزها مورد طمع سودجویان قرار گرفته است، تیتر داغ رسانه‌های محلی و حتی کشوری چند ماه گدشته است.
انتشار فیلم و عکس‌هایی از کامیون‌های حامل درختان قطع شده منسوب به جنگل‌های ارسباران در رسانه‌ها و فضای مجازی، حساسیت‌ها را برانگیخت و مسوولان مرتبط را وادار به بررسی و پیگیری این موضوع و پاسخگویی به افکار عمومی کرد به طوریکه ماجرا تا جایی پیش رفت که نماینده ولی‌فقیه در استان و امام جمعه تبریز دقایق زیادی از خطبه‌های نماز جمعه را به این موضوع اختصاص داد.
او حتی از استاندار آذربایجان‌شرقی و مدیرکل صدا و سیمای استان خواست با تشکیل ستاد بررسی و دعوت از مسوولان مربوطه در برنامه ویژه تلویزیونی در این خصوص به اذهان عمومی پاسخگو باشند.
پیرو تذکرات نماینده ولی‌فقیه و بالا رفتن حساسیت موضوع در بین مردم، جهاد کشاورزی با صدور بیانیه‌ای قول به شفاف‌سازی ماجرا با حضور خبرنگاران و اصحاب رسانه داد.
۷ صبح روز دوشنبه، ۲۷ فرودین جمعی از رسانه‌های معتبر تبریز اعم از خبرگزاری‌های فارس، ایسنا، مهر، ایرنا، تسنیم، رسا، روزنامه‌های مهد تمدن، ایران، پایگاه‌های خبری نصر نیور، ترجمان صبح، عصر تبریز و قلم پرس به همراه مسوولانی از جهاد کشاورزی استان، اداره آب منطقه‌ای استان، اداره کل منابع طبیعی استان راهی سه منطقه اهر، کلیبر و خداآفرین شدند.
ساعت ۹صبح روز دوشنبه، ۲۷ فروردین ماه
در ابتدای جلسه محمد اسدی، مدیر جهاد کشاورزی شهرستان اهر گفت: زراعت چوب توسط روستائیان در اراضی زراعی و کنار رودخانه‌ها و مناطق حاشیه کشت انجام می‌گیرد که عموماً این درختان تبریزی، صنوبر هستند.
درختان بی‌ثمر و بیمار باغات با مجوز قطع می‌شوند
وی با ارائه توضیحات بیشتر گفت: قطع درختان در یک مقطع زمانی تعطیل و ممنوع اعلام شده بود که این موضوع با گلایه کشاورزان همراه بود چراکه تب برفکی، سرمازدگی درخت باعث نابودی زمین‌های آنها شده بود ولی نمی‌توانستند یک شاخه هم از درختان خود ببرند.
مدیر جهاد کشاورزی اهر به ابلاغ شیوه‌نامه‌ای برای حمایت از کشاورزان اشاره کرد و گفت: اصلاح باغات درجه دو و جایگزینی باغات درجه ۳ به منظور به دست آوردن شکل و اسکلت مطلوب درخت انجام می‌گیرد.
وی ادامه می‌دهد: طرح تعویض تاج درختان، سرشاخه کاری و پیوند در باغات به منظور اصلاح، هرس باغات و چوب حاصل از آن، اطلاعیه فنی و تحویل به دهیار و یا همیاران کشاورز، گزارش بازدید کارشناسان باغ از اقداماتی است که برای باغات انجام می‌گیرد.
اسدی اقدامات جهاد کشاورزی اهر جهت مقابله با قطع درختان غیر مجاز را مورد اشاره قرار داد و گفت: بازدید مکرر از مراکز خرید چوب، کنترل مجوز خرید به صورت هفته‌ای از جمله اینهاست.
او با تاکید بر اینکه اصل کار ما با درختان مثمر است، گفت: صنوبر، تبریزی از جمله درختان غیرمثمر است و در زمان‌های تعیین شده، کشاورز می‌تواند آن را ببرد و به فروش رساند.
اهر فقط جنگل‌های فندقلو را دارد که شکستن یک شاخه در آن جنگل نیز ممنوع می‌باشد
مدیر جهادکشاورزی اهر متذکر شد: در هر شرایطی با قطع درختان جنگلی مخالف هستیم و در شهرستان اهر نیز فقط جنگل‌های فندقلو را داریم که آن نیز تحت مراقب و نظارت شدید است و حتی نمی‌توان یک شاخه از آن را شکست.
او به توضیح علت قطع درختان در باغات شخصی پرداخت و گفت: در خود شهرستان اهر سرما به قدری زیاد است که برخی محصولات هسته‌‌دار هیچ صرفه اقتصادی برای کشاورز ندارد چراکه الان از یک باغ بزرگ بازدید خواهیم کرد و خبرنگاران متوجه خواهند شد که قبلا کشاورز زردآلو کاشته بود ولی همه ساله محصولات دچار یخبندان می‌شدند و الان جایگزین کشت انجام داده و گلابی و سیب می‌کارد.
اسدی ادامه داد: جایگزینی درخت گلابی به جای زردآلو توسط متخصص‌ترین کارشناس باغ انجام گرفته است و الان کشاورز راضی از این کار است.
او در پایان تاکید کرد: وقتی درخت قطع شده‌ای در تریلی می‌بینیم نباید غیر کارشناسی حرف زد چراکه این درختان اغلب صنوبر، تبریزی( قلمه) هستند و اگر درخت مثمر هم باشد قطعا به علت جایگزینی کشت بوده است.
در ادامه علی رخ‌افروز که از ابتدا تا انتهای این تور رسانه‌ای همراه خبرنگاران بود، اظهار کرد: زیبایی و سرسبزی این منطقه غیرقابل انکار است ولی در عوض بخش کشاورزی در این منطقه نیز با سختی بسیاری روبه رو است.
او با بیان اینکه ما هیچ‌گاه نسبت به این حواشی ایجاد شده موضع‌گیری نکرده و به دنبال یک شفاف‌سازی منطقی و با استناد هستیم، افزود: وظیفه ذاتی جهاد کشاورزی ارائه راهی مناسب و مقرون به صرفه برای درآمدزایی بخش کشاورزی است که از طریق اصلاح، جایگزینی به بهره‌برداری بیشتر در بخش کشاورزی می‌پردازد.
هرس یک باغ معادل یه تن درخت است
سرپرست معاونت بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان تصریح کرد: استان دارای ۱۱۶ هزار هکتار باغ است که ۱۰۰ هزار هکتار از آن بارور بود و همه ساله نیاز به هرس دارد به طوریکه در هر هرس یک باغ حداقل سه تن درخت هرس می‌شود.
او معتقد است: قبلا چوب صرفه اقتصادی برای کشاورز نداشت و اکثر این درختان هرس شده در محلی تلنبار می‌شدند که مسائل بهداشتی زیادی را همراه داشت ولی الحمدالله از وقتی چوب درختان حتی بیمار، پیر، درختان غیرمثمر ارزشی پیدا کرده، این مسائل نیز حل شده است.
۲۵ درصد باغات آذربایجان‌شرقی درجه ۳ است
رخ‌افروز ۲۵ درصد باغات استان درجه سه هستند، گفت: باغ درجه به باغی اطلاق می‌شود که هیچ صرفه اقتصادی نداشته و در اثر عدم رسیدگی به باغ با بیماری روبه رو شده است که حتی کوددهی نیز برای آن مثمر ثمر نیست.
او ادامه داد: برای حذف یک باغ درجه ۳، ۱۰ تُن چوب لازم است و بهتر است به موضوعاتی از قبیل حمل درختان قطع شده در استان با آمار و ارقام نگاه کنیم نه از روی بی‌اطلاعی و احساسی.
سرپرست معاونت بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان همچنین گفت: وجود چوب از زندگی جدا نیست چراکه هر روز کامیون‌های زیادی از کود و دام و غیره جابه جا می‌شود ولی کسی پیگیر آن نیست.
او ادامه داد: از زمستان سال گذشته حساسیت زیادی نسبت به حمل درخت شده است که جای خوشحالی دارد مردم بی‌توجه نیستند ولی باید با اعداد و ارقام و اطلاعات جلو رفت و با هر عکسی که در فضای مجازی منتشر می‌شود، یک طرفه نظر داد.
رُخ‌افروز تاکید کرد: البته نباید مدعی باشیم که تخلفات مطلقاً وجود ندارد چراکه باید دست در دست هم داده و این تخلفات اندک را نیز برطرف سازیم.
۱۶۰هزار هکتار از جنگل‌ها را ارسباران تشکیل می‌دهد
در این جلسه مسوولان و اصحاب رسانه، رستم صادقی، معاون امور اراضی و حفاظت استان اظهار کرد: آذربایجان‌شرقی دارای ۲۵۰۰ هکتار مرتع و جنگل است که ۱۸۰ هزار هکتار آن جنگل و ۱۶۰ هزار هکتار آن را ارسباران تشکیل می‌دهد.
او با بیان اینکه وظیفه اصلی همه مردم حفظ محیط زیست است، گفت: جهت حفاظت محیط زیست یگان حفاظت به فرماندهی نیروی انتظامی تشکیل شده است.
معاوت امور اراضی و حفاظت استان ادامه داد: طبق آمار تخریب و تصرفات در جنگل‌ها و مراتع سیر نزولی دارد و تلاش می‌شود تا به صفر برسد.
او تصریح کرد: قبلا متولی حفاظت و موارد حقوقی قضایی بر عهده محیط زیست و جهاد کشاورزی بود که الان بیش از ۸۰ درصد جنگل‌های ارسباران توسط محیط زیست حفظ می‌شود.
رستمی خاطرنشان کرد: کاداستر جنگل به اتمام رسیده و به زودی همه جنگ دارای نقشه یو تی ام (هوایی) می‌شود.
جلسه رسمی در ساعت ۱۱ پیش از ظهر به اتمام رسید و خبرنگاران به همراه مسوولان جهاد کشاورزی، منابع طبیعی سوار اتوبوس شده و به طرف یکی از باغات شخصی راهی شدند.
باغی به متراژ ۴۰۰ هکتار که قبلا زردآلو در آن کاشت می‌شد ولی به علت سرمازدگی محصولات طرح جایگزینی روی آن انجام گرفته بود و گلابی و سیب جایگزین محصولات شده بود.
بخشی از این باغ از نوع باغ درجه سه بود و خود کشاورز معتقد است که هیچ صرفه اقتصادی برای او نداشته و ۸۰ میلیون فقط هزینه کود به این باغ کرده ولی در نهایت کاری از پیش نکرده است.
رخ‌افروز در بازدید از این باغ به برخی سر شاخ‌کاری‌ها اشاره کرد و گفت: وقتی درختی بیمار می‌شود و با درمان کود و دارو باز هم بی‌فایده می‌ماند آن درخت را قطع می‌کنیم و برای کاشت درخت دیگر به هیچ وجه اجازه کاشت در همان ردیف را نمی‌دهیم.
ساعت ۱۲/۴۵ روز دوشنبه به منطقه روستایی کلیبر رسیدیم در حاشیه این بازدید محمد رضی اللهیان به خبرنگار فارس گفت: زراعت چوب از زمان‌های گذشته شروع شده و به حالت سنتی و در کنار زمین‌های شخصی انجام می‌گیرد.
او افزود: از ۲۵ سال پیش مجموعه زراعت چوب در منابع طبیعی در حال اجراست به طوریکه در زراعت چوب گونه‌ای که کاشت می‌شود، از نوع سریع رشد هستند و در عرض ۵ یا ۶ سال قابل بهره‌برداری است از این‌رو به آن زراعت چوب می‌گویند.
معاون آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی استان تصریح کرد: زراعت چوب به منظور کمک به حفاظت از جنگل‌هاست زیرا بیشتر نیاز کارخانه‌های چوبی از کارخانه‌های چوبی تامین می‌شود.
او ادامه داد: اصلی‌ترین هدف اجرای زراعت چوب تولید چوب بوده تا به تبع آن از جنگل‌ها حفظ و حراست شود.
اللهیان خاطرنشان کرد: برابر اعتبار هر سال، زراعت چوب انجام می‌گیرد به طوریکه زراعت چوب یک امر اجباری نیست ولی نفرات متقاضی زیادی نیز وجود دارد که البته ما برای تشویق باغداران تسهیلاتی در این خصوص ارائه می‌دهیم.
او ادامه داد: برابر اعتباری که اختصاص می‌یابد سالانه حدود ۵۰۰ تا ۶۰۰ هکتار را با توجه به موقعیت محل، وضعیت توپوگرافی و اقلیمی هر محل زراعت چوب انجام می‌گیرد.
معاون آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی استان خاطرنشان کرد: در حال حاضر ۲ هزار هکتار از زمین‌ها به زراعت چوب اختصاص یافته است که البته نوع گونه، میزان آب مصرفی و خاک فرق دارد.
علی نجفی، مدیر جهاد کشاورزی شهرستان کلیبر نیز در گفتگو با خبرنگار فارس با بیان اینکه طبق شیوه‌نامه ارسالی از سوی جهاد کشاورزی استان در فصل زمستان به درختان بی‌ثمر، مریض و پیر اجازه برش داده می‌شد، تصریح کرد: ممنوعیت قطع درختان از فروردین تا آبان ماه ادامه دارد و اجازه برش بعد از ماه هشتم سال خواهد بود.
مدیر جهاد کشاورزی شهرستان کلیبر متذکر شد: البته درختان خطرآفرین، بیمار که می‌تواند کل منطقه را آلوده کند و یا درخت بسیار بلندی که در زمان صاعقه باعث آتش گرفتن کل باغ می‌شود جز استثنا بوده و می‌تواند با تائید کارشناسان قطع شود.
او تاکید کرد: به درختانی که مجوز قطع داده می‌شود، اجازه حمل هم برای آنها وجود دارد و کسی نمی‌تواند جلوی آنها را بگیرد.
نجفی خاطرنشان کرد: اگر برخی از باغداران گلایه از عدم اجازه حمل دارتد به این خاطر است که بنده شاید از ماه‌ها پیش اجازه برش برای درختان غیرمثمر، بیمار و بلند داد‌ه‌ام ولی باغدار توجه نکرده است و الان که اجازه برش وجود ندارد، با ما سر دعوا دارد.
او اضافه کرد: قطعاً تمهیداتی برای حمل دوباره ارائه خواهد شد ولی مردم یقین بدانند که هیچ کدام از این درختات جنگلی نیستند و حتی یک درخت نیز قطع نشده است.
مدیر جهاد کشاورزی شهرستان کلیبر اذعان داشت: ما سربار انقلابیم و اجازه نمی‌دهیم بهشت گمشده ایران به تاراج رود چراکه این جا موطن ما بوده و همه قدر این درختان را می‌دانیم و همه این درختان قطع شده بیمار، خیلی بلند، اصلاح شده، هرس شده، بی‌ثمر هستند و شاخه‌ای از ارسباران به تاراج نرفته است.
یک هزار و ۷۲۵ هکتار کل باغات کلیبر است
وی با اشاره به اینکه کل باغات کلیبر اعم از مثمر و غیرمثمر یک‌هزار و ۷۲۵ هکتار است که ۲۳۷ هکتار از آن زراعت چوب است و مابقی مثمر است، تصریح کرد: در مجموع ۳۰ درصد باغات کلیبر به اصلاح‌هایی از قبیل تعویض تاج و سرشاخ کردن نیاز دارد.
نجفی بیان کرد: اصلاح باغ‌ها باعث جلوگیری از هدررفت آب، بهره‌برداری بیشتر از میوه‌ها می‌شود، گاها درخت به قدری بلند می‌شود که باغدار نمی‌تواند از محصولات بالای درخت بهره ببرد.
او اذعان داشت: پخش عکس‌هایی از حمل درختان یک شیطنت رسانه‌ای بود که باعث ایجاد چنین هجمه‌هایی شد در حالیکه ما اجازه قطع درخت جنگلی را به هیچ وجه نمی‌دهیم و درختان قطع شده موضوعی است که همیشه وجود دارد و امسال به خاطر با ارزش بودن چوب بیشتر دیده می‌شود.
مدیر جهاد کشاورزی کلیبر گفت: زراعت چوب، اصلاح، جایگزینی، قطع درختان بی‌ثمر، خیلی بلنداز دلایل اصلی قطع یک درخت می‌باشد.
ساعت ۱۶، روز دوشنبه، خداآفرین، انتهای مخزن سد خداآفرین
۱۰ درصد از زمین‌های سد خدآافرین برای پاکسازی باقی مانده‌اند
محمدرضا عزیزپور مدیر روابط عمومی شرکت آب منطقه‌ای استان در رابطه با سد خداآفرین و دلیل قطع درختان به خبرنگار فارس گفت: از سال ۸۸ تا سال ۹۷ منطقه زیر آب سد پاکسازی شده است.
او افزود: در حال حاضر فقط ۱۰ درصد از زمین‌هایی که زیر آب سد خواهند رفت برای پاکسازی باقی مانده است.
عزیزپور خاطرنشان کرد: در ۱۰ درصد باقی‌مانده در حدود ۶۰ درصد تملک اراضی مانده است که طی روزهای آتی جزو الزامات بوده که تملک و پاکسازی در آن انجام خواهد گرفت.
او ادامه داد: سد از سال ۸۸ به بهره‌برداری رسیده است که نهایی نیست.
عزیزپور با بیان اینکه کل زمین‌های زیر سد ۲ هزار و ۲۳ هکتار است، گفت: فقط ۱۰ درصد از این اراضی نیاز به پاکسازی دارد.
ساعت ۱۸، روز دوشنبه، ۲۷ فروردین ماه
در ادامه این تور رسانه‌ای به بخشی از جنگل‌های ارسباران رفتیم، نم نم باران بوی طراوت و تازگی و بهار را به مشام می‌رساند، از بین درختان در هم رفته به وسط جنگل رسیده و ادامه جلسه را در آن محل برگزار کردیم.
محمدرضی اللهیاری، معاون آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی استان، از زراعت و درمانی بودن برخی از گیاهان برای درمان سرطان صحبت کرد و حتی نمونه‌ای از درخت سرخ‌زا را نشان داد که نام ترکی آن "مال قیران" است چراکه اگر دام و طیور از برگ این درخت بخورند دچار مسمومیت شده و می‌میرند در حالیکه شیره برگ این درخت را برای درمان‌های سرطان استفاده می‌کنند.
او معتقد بود: هرس در جنگل‌ها برای ایجاد تنه واحد است تا بذر ایجاد شده و نهال پدید آید.
معاون آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی استان خاطرنشان کرد: برداشتی که از جنگل‌های ارسباران انجام می‌گیرد فقط و فقط در قالب مصارف روستایی است که همه این کارها توسط خود سازمان انجام می‌گیرد.
او توضیح داد: بخشی از این هرس طبیعی بوده و در اثر نرسیدن خورشید انجام می‌گیرد ولی بخش دیگر در اثر طرح مدیریت جنگلی است.
رئیس اداره محیط طبیعی حفاظت محیط زیست استان نیز در این بازدید با بیان اینکه اجازه دست درازی به جنگل‌های ارسباران را به کسی نمی‌دهیم و قاطعانه با متخلفان مقابله می‌کنیم، افزود: در سال ۹۷ حدود ۱۰ مورد تخلف(وجود درختان جنگلی در محموله‌ها) در این منطقه مشاهده شده و افراد دستگیر شده به مراجع قانونی تحویل داده شدند.
داوود غنی‌پور گفت: البته برخی محموله‌های چوب هم توقیف شده و بعد از بررسی‌ها مشخص شده که درختان از جنگل‌های ارسباران نبوده و از باغات اطراف رودخانه و همچنین از پشت سد خداآفرین قطع شده‌اند.
او تاکید کرد: پرونده افراد دستگیر شده مراحل قانونی را طی می‌کند.
غنی‌پور با تاکید بر اینکه مقابله با متخلفان تنها راه حفاظت از این جنگل‌ها نبوده و قطع احتیاجات مردم محلی از جنگل نیز نوعی حفاظت از محیط زیست محسوب می‌شود، افزود: اکنون اکثر روستائیان از امکانات گاز بهره‌مند هستند و در نقاطی که از این امکان برخوردار نیستند، استفاده از سوخت‌های پاک و آبگرمکن‌های خورشیدی را رواج می‌دهیم.
او با بیان اینکه مردم نیز باید مراقب جنگل‌ها باشند، گفت: افراد زیادی به صورت شبانه‌روزی در راستای حفظ جنگل‌ها تلاش می‌کنند و بر این اساس حتی یک مورد جنگل تراشی و قطع درخت در جنگل‌های ارسباران اتفاق نیفتاده و اصله درختی در این منطقه قطع نشده است.
او در خاتمه گفت: مردم هر جا که موردی در خصوص تخریب یا تعرض به محیط زیست مشاهده کردند مراتب را از طریق شماره تماس‌های ۱۵۴۰ و ۱۵۰۴ اطلاع دهند تا در اسرع وقت پیگیری شود.
گزارش فارس حاکی است، در این بازدید که خبرنگاران و اصحاب رسانه، نماینده و صدای مردم آذربایجان بودند همه مناطق را بررسی و تمام جوانب موضوع را بررسی کردند و مسوولان ذیربط نیز پاسخگوی سوالات آنها شدند به طوریکه سخاوت آبهشت، رئیس اداره منابع طبیعی شهرستان کلیبر نیز در اتمام این بازدید به صراحت گفت: اگر یک درخت قطع شده از جنگل پیدا کنید جایزه خواهید داشت.
گزارش از کتایون حمیدی
انتهای پیام/۶۰۰۲۷/ر
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
