به گزارش گروه سیاست خارجی خبرگزاری فارس، گزاره برگ تصمیم جمهوری اسلامی ایران مبنی بر توقف بخشی از تعهدات برجامیاش براساس بندهای 26و 36 برجام به شرح زیر است:
«بسم الله الرحمن الرحیم
ترامپ از بدو تصدی ریاست جمهوری در آمریکا با این اعتقاد که «برجام بدترین و شرم آورترین توافق در تاریخ آمریکا است» به دنبال از بین بردن برجام بوده است. مدتها تلاش کرد تا ایران را وادار به نقض برجام کرده و لذا به دنبال آن بوده تا مسئولیت نابودی برجام را برعهده جمهوری اسلامی انداخته و اجماع از دست رفته جهانی علیه ایران را احیا کند؛ این توطئه علیه صلح و امنیت بینالمللی با خویشتنداری راهبردی و هوشیاری ایران و تداوم پایبندی به برجام ناکام ماند.
ترامپ سپس تلاش کرد تا کشورهای اروپایی را در خروج از برجام با خود همراه کند که باز هم ناکام ماند.
نهایتا ترامپ بدون توجه به تبعات تصمیم خود و با قبول انزوای سیاسی آمریکا در نظر جامعه بینالمللی از برجام خارج شد.
از دید ترامپ و هیأت حاکمه جنگ طلب آمریکا ایران برنده نهایی برجام بوده است، چرا که بر اساس برجام، ایران برنامه هستهای خود به شمول غنی سازی را تثبیت کرده، به غنی سازی و تحقیق و توسعه آن ادامه میدهد، زنجیرهای تحریم را از دست و پای خود باز کرده، به بازارهای جهانی دسترسی پیدا کرده، همکاریهای اقتصادی کشورها حتی در حوزههای سرمایه گذاری در ایران آغاز شده و مقبولیت و پذیرش بینالمللی پیدا کرده است؛ در عین حال سیاستهای منطقهای و سیاستهای دفاعی ایران تغییر پیدا نکرده است و اکنون جمهوری اسلامی ایران، مقتدرترین کشور منطقه به شمار میرود.
نتیجه طبیعی این جمع بندی، خروج آمریکا از برجام به منظور بازگرداندن تحریمها و زمین گیر کردن جمهوری اسلامی از طریق زنجیرها و وزنههای سنگین تحریم (به مثابه تروریسم اقتصادی) بود.
اکنون یک سال از خروج ایالات متحده آمریکا از توافق برجام میگذرد و امروز نه تنها آن کشور تمامی تحریمهای هستهای یکجانبه و غیرقانونی خود را به طور مجددا اعمال و اجرایی کرده است، بلکه رسما و علنا به دنبال سیاست «فشار حداکثری» و «به صفر رساندن صادرات نفت» برای ایران است.
پیگیری رسمی و علنی سیاست «فشار حداکثری» و «به صفر رساندن صادرات نفت» علیه ایران از سوی آمریکا، خروج غیر قانونی آن کشور از برجام و حتی مقابله با اجرای طرحهای هستهای مندرج در برجام ضمن اینکه در تقابل صریح با قطعنامه 2231 شورای امنیت قرار دارد، دیگر کشورها را نیز به نقض قطعنامه 2231 تشویق و حتی اقدام به تهدید در صورت عمل به آن میکرد.
جای بسی تاسف است این رفتار غیرمسئولانه آمریکا با هیچ اقدام درخور و متناسب از سوی شورای امنیت و جامعه جهانی مواجه نشده است.
این در حالی است که جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک عضو متعهد و مسئولیت پذیر جامعه بینالمللی به اصل وفای به عهد پایبند بوده و آژانس بینالمللی انرژی اتمی در 14 گزارش پیاپی خود، این پایبندی را تایید کرده است. هدف آمریکا آن است که ایران را از طریق فشارهای سیاسی و اقتصادی در وضعیت دوگانه تسلیم یا سازش قرار دهد. چنین رویکردی با ضرورتهای دیپلماسی سازنده مورد نظر ایران مغایرت خواهد داشت.
آمریکا توان زمین گیر کردن جمهوری اسلامی ایران را نخواهد داشت، اما به هر حال اقدام آن کشور بخش مهمی از آثار توافق برجام را بی اثر کرده و توازن اجرای اقدامات و تعهدات طرفین را به طور اساسی از بین برده است.
پس از خروج آمریکا در تاریخ 18 اردیبهشت 1397، رئیس جمهور به درخواست سه کشور اروپایی مهلتی چند هفتهای برای اعضای باقی مانده در برجام در نظر گرفت تا اثرات و تبعات خروج آمریکا را جبران کرده و تعادل از دست رفته را به این توافق برگردانند.
مهلت چند هفتهای به درخواست کشورهای مزبور تمدید شده و اکنون به یک سال رسیده است، اما غیر از صدور بیانیههای سیاسی، اقدام عملی معنادار و موثری در جهت رفع آثار به عمل نیامده است.
در این مدت جمهوری اسلامی ایران سازوکار حل اختلاف مندرج در بند 36 برجام را فعال کرده و کمیسیون مشترک برجام دو بار در سطح معاونان (4 خرداد و 15 اسفند 1397) و دو بار در سطح وزرای امور خارجه (15 تیر و 2 مهر 1397) تشکیل شد.
همچنین یک جلسه مشترک وزرای خارجه ایران و سه کشور اروپایی و خانم موگرینی در تاریخ 25 اردیبهشت 1397 برگزار شد.
در همه این جلسات کشورهای باقی مانده در برجام به صراحت اذعان کردند که رفع تحریمها و برخورداری ایران از منافع اقتصادی حاصله، بخش حیاتی از برجام است و متعهد شدند که برای تحقق این هدف «راه حلهای عملی» به منظور عادی سازی و حتی ارتقای همکاریهای اقتصادی با ایران طراحی کنند.
حوزههایی که این کشورها خود را بدانها متعهد کردند عبارتند از:
حفظ و ارتقاء روابط گستردهتر اقتصادی در حوزههای مختلف با ایران؛
حفظ و استمرار کانالهای مؤثر مالی برای تعامل با ایران؛
تداوم صادرات نفت و میعانات گازی، محصولات نفتی و پتروشیمی؛
تداوم روابط حمل و نقل دریایی (از جمله کشتیرانی و بیمه)، زمینی، هوایی و ریلی؛
تقویت پوششهای اعتبار صادراتی؛
حمایت روشن و مؤثر از کنشگران اقتصادی که با ایران تجارت میکنند، به ویژه شرکتهای کوچک و متوسط که شاکله اصلی بسیاری از اقتصادها محسوب میشوند؛
تشویق سرمایهگذاریهای بیشتردر ایران؛
حمایت از کنشگران اقتصادی در سرمایهگذاریها و دیگر فعالیتهای تجاری و مالی که با، یا در رابطه با، ایران انجام میدهند؛
گردهم آوردن کارشناسان بخش دولتی و خصوصی، از جمله از طریق تقویت شوراهای تجاری؛
حمایت عملی از تجارت و سرمایهگذاری در ایران؛
حمایت از شرکتها در برابر آثار فراسرزمینی تحریمهای ایالات متحده.
کانال مالی ویژه اروپا موسوم به اینستکس، تنها یک تعهد از بین بیش از ده تعهد پذیرفته شده از سوی وزرای امور خارجه کشورهای اروپایی است که پس از یک سال هنوز راه اندازی و مستقر نشده است.
در طول یک سال گذشته جمهوری اسلامی ایران با خویشتنداری استثنایی خود فضاها و فرصتهای زیادی برای دیپلماسی ایجاد کرد، اما متاسفانه طرف مقابل از این فرصتها استفاده نکرده است.
جمهوری اسلامی ایران همچنین در هر فرصت تذکر و هشدارهای لازم را به طرف های مقابل داده است، از جمله در نامه مورخ 16 خرداد 1397 رئیس جمهور به سران سه کشور اروپایی و 16 نامه وزیر امور خارجه به خانم موگرینی که در صورت لزوم در زمان خود منتشر خواهند شد.
در این هشدارها صراحتا گفته شده بود که چنانچه خواستهها و منافع ایران در برجام به نحو پیش پینی شده در برجام تامین نشود، قدم بعدی ایران توقف جزیی یا کلی اجرای اقدامات داوطلبانه خود در برجام طبق حقوق مصرح در بندهای 26 و 36 آن توافقنامه خواهد بود.
اکنون که نهایت حسن نیت و خویشتن داری ما و وقاحت و قانون شکنی بی حد و حصر ایالات متحده برای همه جهانیان ثابت شده است، جمهوری اسلامی ایران به منظور بازگرداندن توازن به اقدامات طرفین در اجرای برجام و تامین منافع ملی، با استناد به حقوق مصرح در برجام، اجرای برخی اقدامات داوطلبانه خود در این توافقنامه را از تاریخ 18 اردیبهشت 98 متوقف خواهد کرد و به کشورهای مزبور 60 روز زمان میدهد تا تعهدات خود به ویژه در حوزههای بانکی و نفتی را عملیاتی کنند؛ در غیر این صورت، جمهوری اسلامی ایران مرحله به مرحله اجرای اقدامات داوطلبانه بیشتری را در چارچوب برجام و به استناد بندهای 26 و 36 آن متوقف خواهد کرد.
این اقدامات در مرحله اول شامل توقف رعایت داوطلبانه محدودیتهای قبلی در نگهداری ذخایر اورانیوم غنی شده و ذخایر آب سنگین خواهد بود و در مرحله دوم به توقف رعایت داوطلبانه محدودیتهای مربوط به سطح غنی سازی اورانیوم و اقدامات مربوط به مدرن سازی رآکتور آب سنگین اراک منجر خواهد شد.
لازم به ذکر است که تحریم غیرقانونی اخیر ایالات متحده پیرامون همکاریهای هستهای (که هفته پیش اعلام شد اما به طور عملی از حدود یک سال پیش در دستور کار آمریکا بود)، با تلاش برای جلوگیری از صدور آب سنگین و اورانیوم غنی شده _که مخالف نص صریح برجام و قطعنامه 2231 شورای امنیت است_ عملا رعایت داوطلبانه محدودیتهای قبلی در نگهداری ذخایر اورانیوم غنی شده و ذخایر آب سنگین را ناممکن کرده است.
شورای عالی امنیت ملی ضمن هشدار نسبت به هر اقدام غیرمسئولانه، بر عکس العمل قاطع ایران تأکید کرده است.
جمهوری اسلامی ایران آمادگی دارد به مشورتهای خود با اعضای باقیمانده برجام در تمامی سطوح ادامه دهد.
جمهوری اسلامی ایران با حسن نیت وارد مذاکرات هستهای شد، با حسن نیت توافق کرد، با حسن نیت توافق را اجرا کرده، و پس از خروج آمریکا با حسن نیت زمان کافی در اختیار دیگر اعضای باقی مانده در برجام قرار داده است. اکنون نوبت کشورهای باقی مانده در برجام است که حسن نیت خود را ثابت کرده و قدمهای جدی و عملی برای حفظ برجام بردارند.»
*بیانیه شورای امنیت ملی
امروز 18 اردیبهشت ماه مصادف با خروج غیرقانونی و یکجانبه آمریکا از برجام، شورای عالی امنیت ملی در بیانیهای خطاب به کشورهای عضو برجام اعلام کرد که از امروز ۱۸ اردیبهشت ۹۸ برخی اقدامات خود در توافق برجام را متوقف میکند.
در بیانیه شورای عالی امنیت ملی کشورمان که طی نامههای جداگانه نیز از سوی حجت الاسلام والمسلمین حسن روحانی رئیس جمهور و رئیس شورای عالی امنیت ملی به سران کشورهای عضو برجام اعلام شده؛ به کشورهای باقیمانده در برجام ۶۰ روز برای اجرای تعهدات خود به ویژه در حوزههای بانکی و نفتی فرصت داده شده و تاکید شده است: «در هر زمان که خواستههای ما تامین شود؛ ما نیز به همان میزان اجرای مجدد تعهدات متوقف شده را از سر خواهیم گرفت، اما در غیر این صورت، جمهوری اسلامی ایران مرحله به مرحله تعهدات دیگری را متوقف خواهد کرد.»
به گزارش فارس، صبح امروز نیز سفرای کشورهای عضو برجام شامل آلمان، انگلیس، چین، روسیه و فرانسه به وزارت امور خارجه دعوت و نامه حسن روحانی رئیس جمهور کشورمان توسط سید عباس عراقچی معاون سیاسی وزارت امور خارجه به آنها تسلیم شد.
در این نامه تصمیم شورای عالی امنیت ملی کشورمان مبنی بر «توقف اجرای برخی تعهدات جمهوری اسلامی ایران ذیل برجام» به اطلاع سران کشورهای مزبور رسیده است.
همچنین طی نامه دیگری که امروز صبح توسط وزیر امور خارجه کشورمان برای خانم موگرینی، نماینده عالی اتحادیه اروپایی در امور خارجی و سیاست امنیتی ارسال شد جزئیات اقدامات ایران به اطلاع ایشان به عنوان هماهنگ کننده کمیسیون مشترک برجام رسید.(اینجا بخوانید)
به گزارش فارس، سه شنبه شب 18 اردیبهشت ماه سال گذشته (1397) بود که دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا در اظهاراتی خروج این کشور از برجام را اعلام کرد و گفت که سندی را برای بازگرداندن تحریمها امضا میکند و افزود که بالاترین سطح تحریمهای اقتصادی علیه ایران بعد از دورههای 90 و 180 روزه اعمال خواهد شد. دور اول تحریم های مزبور در مرداد ماه وارد فاز اجرایی شد و ترامپ شامگاه دوشنبه 15 مرداد ماه با امضای فرمانی رسما دستور اجرای اولین بسته تحریمها علیه ایران را صادر کرد و مقامهای دولت ترامپ جمعه 11 آبان ماه نیز اعلام کردند که دور دوم تحریمها از روز دوشنبه (پنجم نوامبر) 14 آبان ماه به اجرا درخواهد آمد.
انتهای پیام/