به گزارش خبرگزاری فارس از کرمانشاه، مسئله گردشگری و ارز آوری از این طریق یکی از برنامههای مهمی است که اگر با برنامهریزی دقیق انجام شود قطعاً میتواند تا حدود زیادی به اشتغال و رهایی از اقتصاد نفتی کمک کند. استان کرمانشاه به دلیل جاذبههای بی بدیل تاریخی، گردشگری و آب و هوایی یکی از ظرفیتهای خوب کشور در زمینه رونق گردشگری است.
از این رو با آقای «امیدقادری» مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کرمانشاه به گفتوگو نشستیم و شرایط پیش روی استان در این زمینه را به بحث گذاشتیم. آنچه میخوانید حاصل گفتوگوی بیش از یک ساعته ایشان در دفتر خبرگزاری فارس است.
فارس: رویداد 2020 بین اهالی رسانه عنوان پرتکراری است، کمی در خصوص در رویداد توضیح بدهید؟
اول عرایض تمایل داریم که از عملکرد خوب، وزین وحرفهای خبرگزاری فارس در پوشش و انتشار اخبار تشکر کنم. رویداد جهانی 2020 به اسم گردشگری اکوتوریسم (گردشگری طبیعی و روستایی) یکی از انواع گردشگری است.افراد با اهداف مختلفی گردشگری میکند و یکی از نوزده نوع گردشگری، طبیعت گردی است.
بر اساس بررسی سازمان جهانی گردشگری(WTO) برای ایران با توجه به شرایط موجود برگ برندهاش گردشگری روستایی و طبیعت است. در گردشگری شهری و مدرن زیاد نمیتوانیم پیشرفت کنیم. بعضی کشورهای منطقه نظیر امارات و ترکیه در این زمینه سرمایهگذاری بسیار کردهاند و ما نمیتوانیم با آنها رقابت کنیم.
روستاهای ایران در منطقه بینظیر و در جهان کم نظیر هستند؛ به لحاظ طبیعت، آیینها، آداب و سنن و قدمت بسیار بالا؛ که این موارد برای گردشگران بسیار جذاب است. در دی ماه گذشته آقای مونسان رئیس سازمان میراث فرهنگی کشورمان در اجلاس جهانی گردشگری در اسپانیا یک تفاهمنامه امضا کرد تحت عنوان میزبانی گردشگری روستایی در سال 2020 و مقصد گردشگری روستاها قرار گرفت.
فارس:پس 2020 یک طرح جهانی است که شما بر اساس آن پیش میروید.
بله همینطور است. خوشبختانه ایران میزبانی این رویداد را گرفته است و ما دنبال آن هستیم با توجه ظرفیتای استان و وجود 2600 روستای دارای سکنه، آبو هوای چهار فصل، آداب و سنن و اقوام مختلف و مرکزیت استان کرمانشاه در غرب کشور و زیرساختهای مناسبتر نسبت به استانهای همجوار مثل فرودگاه بینالمللی، هتلها و... میزبانی اجلاس گردشگری جهانی را در کرمانشاه برگزار کنیم.
خوشبختانه پروپوزال ما در خصوص 2020 تا 95 درصد پذیرفت شده است و تفاهم نامهای بین استاندار و سازمان میراث فرهنگی در حال انعقاد است که با امضای آن رسما این رویداد در کرمانشاه برگزار میشود.
*به دنبال شناسایی بیشتر کرمانشاه به ایران و جهان هستیم
کار بسیار سخت است و 7 الی 8 ماه بیشتر فرصت نداریم و باید سریعاً زیرساختهای روستایی را بازنگری کنیم و بومگردیها را تقویت کنیم.
عدهای به ما انتقاد میکنند چرا با وجود این مشکلات اصرار برانجام این رویداد دارید. اما ما معتقدیم باید کار را از یک جایی شروع کرد و ضعیت را تغییر داد و کرمانشاه رابه جهان معرفی کرد.
مردم به ما انتقاد میکنند که با وجود این همه آثار تاریخی و جاذبههای طبیعی چرا گردشگران کمی به استا ما میآیند.علت این است که استان کرمانشاه شناسایی نشده است. ما با 2020 میخواهیم کرمانشاه را بشناسانیم. وقتی یک اجلاس جهانی با حضور فعالین گردشگری و تورگردانهای حرفهای از سراسر دنیا برگزار شود و در تابلو سازمان جهانی گردشگری اسم کرمانشاه به عنوان مقصد گردشگری معرفی شود باعث معرفی کرمانشاه خواهد شد.
فارس: اجازه بدهید اهدافمان را در دسترستر قرار دهیم. در مورد جذب گردشگران داخلی چه کاری کردهایم؟چون جذب گردشگر داخلی راحتتر است. نمودار جذب گردشگران داخلی به چه صورت است؟
قطعا این نکته مهمی است. در فصول شایع مسافرت مثل نوروز و تابستان مقاصد اصلی مسافران معمولا استانهای جنوبی و شمالی و تا حدودی شمالغرب کشور و مشهد هم که قبلهگاه همگان است. غرب کشور در این خصوص مغفول مانده است.در سیاستهای سازمان میراث فرهنگی کشور مطرح شد که باید گردشگری به سمت غرب کشور کشیده شود.استان کرمانشاه در این موضوع همه چیز دارد و هیچ استانی پتانسیل ما را ندارد.
ما در این رابطه دو حلقه مفقوده داریم; یکی تبلیغات کم که همان موضوعی است که در 2020 دنبال آن هستیم و دیگری عدم رویداد سازی.
رویداد سازی هم برمیگردد به تبلیغات. رویدادسازی تبلیغات میآورد و تبلیغات هم رویدادسازی.
*هیچ وقت حرمت شکنی را تائید نکردیم/ هر برنامهای ممکن است حواشی هم داشته باشد
رویدادسازی به این معنی که باید رویدادهای گردشگری تعریف کنیم که گردشگر در یک برهههایی ما را انتخاب کند.ما امسال کرمانشاه را به عنوان پایتخت نوروز کشور به عنوان یک رویداد مطرح کردیم که از سراسر کشور آیینهای نوروزی در کرمانشاه برگزار شد و دنبال آنیم که این رویداد به نام کرمانشاه ثبت شود و سالهای آینده به صورت بینالمللی برگزارش کنیم تا گردشگران بدانند نوزوز اگر به کرمانشاه بیایند با برنامههای متنوع زیادی مواجه میشوند.البته ممکن است این رویدادها یک سری حواشی و یا حرمتشکنیها داشته باشد که به هیچ وجه مورد تأیید ما نیست و باید شئونات اخلاقی و اسلامی رعایت شود.
ما میخواهیم یکسری رویدادهای بینالمللی، ملی و استانی در سطح شهرستان و روستاها برگزار کنیم. ما در سطح ملی توانستیم «کرمانشاه پایتخت نوروز» را برگزار کنیم که در کشور بینظیر بود و مورد استقبال رئیس سازمان میراث فرهنگی و معاون رئیس جمهور قرار گرفت و آنجا بود که احساس کردند ما توانایی برگزاری این رویدادها را داریم.
البته رویدادسازی به دستگاههای دیگر نیز مربوط میشود و ما باید در سطح استان یک کارگروه به منظور هماهنگی جهت برگزاری رویدادهای مختلف را داشته باشیم. ما برای ظرفیت بزرگ اربعین که نزدیک 2 میلیون نفر از استان میگذرند هیچ برنامهای نداریم.
*در حوزه گردشگری کرمانشاه فرصت سوزی بسیاری شد
فارس: به سرمایههای معنوی و معماری کرمانشاه آسیب جدی رسیده است. اورامانات یک ظرفیت بزرگ گردشگری است اما شاهدیم که به سازههای منحصر به فرد روستایی این بخش آسیب رسیده است.
متأسفانه این موضوع در گذشته خیلی مغفول مانده است. در دهه 60, 70 و اوایل دهه 80 یک سری صدمات به معماری و میراثهای ما وارد شد.هر استانی بافتهای قدیمی خود را حفظ کرد برگ برنده را در دست دارد. ما متأسفانه دیر به این مقوله توجه کردیم.الان با وجود استاندار خیلی خوبی که داریم به این موضوع رسیدهایم.
در این قضیه بسار فرصت سوزی شد است.ما روزانه با شهرداریها و بعضی نهادها درگیر این مسائل هستیم و با سیاست سخت گیرانه سعی در حفظ بافتهای قدیمی را داریم.
مانع اصلی ثبت جهانی اورامانات از بین رفتن بافت معماری است.مثلا در روستای هجیج دو خانه با نمای کامپوزیت ساخته شده است. ارزیابهای یونسکو این موضوع را از ما نخواهند پذیرفت. یا مثلا طرحهای هادی ایجاد شد توسط بنیاد مسکن بدون در نظر گرفتن بافت تاریخی روستاها انجام شده است.
از همه بدتر در بازسازی بسیاری از روستاهای زلزلهزده بدون توجه به معماری سنتی اقدام به بازسازی یا جابجایی شده است.این یک فرصتسوزی است.ما میتوانستیم بعد از زلزله با استفاده از فرصت بازسازی بسیاری از روستاها را با همان معماری سنتی خودشان بازسازی و مقاوم سازی کنیم.
فارس: عدم توجه به معماری بومی و تخریب آنها بیداد میکند. گویی مردم نسبت به اهمیت این سبک از معماری توجیه نیستند؟
بله این از کم کاری ماست.در منطقه اورامانات زمین کم است، صنعت هم در آنجا نه میشود احداث کرد و نه توجیه اقتصادی دارد.در آنجا کولبری فعال است که آن هم مصداق قاچاق است و برای اقتصاد کشور مضر است و تنها راهی که وجود دارد گردشگری است.
5 رشته شال بافی، خراطی چوب، گیوهبافی زیرآجیده، جاجیم بافی و مرصبافی از رشتههای منسوخ شده هستند که ما از کسانیکه بتوانند ایم رشتهها را احیا کنند حمایت میکنیم.
مطلبی که برای اولینبار اعلام میکنم این است که 7 رشته صنایع دستی ما در حال منسوخ شدن هستند. که عبارتند از: نمدمالی، موجبافی،کاشی هفترنگ، گیوه هرسینی، اهرامی بافی، و قفلسازی و قلم زنی.
خوشبختانه گردشگری برای مردم جا افتاده است و در خون مردم جریان دارد. بعضی روزهای آخر هفته در بعضی روستاهای منطقه یک جای خالی پیدا نمیشود و حتی مدارس هم پر میشود و این نشان میدهد مردم اورامانات این موضوع را پذیرفتهاند و باید آن را حفظ کرد.
برنامه ما برای ثبت جهانی اورامانات این است که روستاهایی که حداقل آسیب را دیدهاند سریعتر درست کنیم و بعد از تکمیل پرونده در شهریور ماه و تأیید آن توسط سازمان میراث فرهنگی کل کشور و ارسال به سازمان یونسکو در طی دو سه سال که به ما فرصت ارزیابی میدهند نواقص را رفع کنیم وگرنه ثبت جهانی نمیشود.
ما باید از همین امروز شروع کنیم و روستاهای «شرکان» و «نجار» را که بهتر حفظ شدهاند را باید زودتر درست کنیم.
فارس: ما در حال حاضر 12 مجوز بوم گردی در استان داریم.همکاران شما در جلسهای با حضور استاندار اعلام کردند تا پایان سال 98 تعداد این مجوزها به بیش از 100 عدد خواهد رسید.بعضی فعالین گردشگری عنوان کردند که این امر محال است. شما چطور میخواهید به این عدد برسید؟
ما در حال حاضر بومگردی بدون مجوز زیاد داریم.همین الان در یک روستای ما 35 بومگردی وجود دارد که مجوز ندارند که ما میخواهیم آنها را ساماندهی کنیم. خیلی از افرادی که ادعای بومگردی دارند در بازدید کارشناسان ما معیارهای لازم را نداشتهاند و نتوانستهاند مجوز بگیرند ولی در حال فعال هستد. ما در حال طراحی هستیم که آنها بتوانند با یک هزینه کم و تغییرات کوچک به سطح مجوز داشتن برسانیم.
الان در روستای هجیج نزدیک 200 خانه که شرایط دریافت مجوز را دارند، وجود دارد. هدف ما این است در روستاهای هدف گردشگری حداقل 6 مجوز بومگردی داشته باشیم تا به شاخص تعریف شده، برسیم.
*هفت صنایع دستی در کرمانشاه در حال انقراض است
فارس: گویا ارتباط مناسبی بین صنایع دستی و گردشگری در حوزه جذب گردشگر صورت نگرفته است. چه چالشهایی در این بخش داریم؟
صنایع دستی ظرفیتی بزرگ و مکمل بخش گردشگری است و گردشگر قطعا صنایع دستی تهیه میکند و اصولا یکی از مقاصد گردشگران صنایع دستی است.در سال رونق تولید صنایع دستی میتواند در تولید بسیار مهم باشد. ولی خیلی از ظرفیتهای بزرگ این حوز شناسایی نشده است.
ما در استان 13 هزارو 725 پروانه تولید انفرادی و 506 پروانه کارگاهی صنایع دستی و 4 هزارو 429 کارت شناسایی صنعتگر صادر کردهایم.60 رشته صنایع دستی در استان داریم که 50 رشته از آنها فعال است.رشتههای غیر فعال به دلایل بازار کم یا کمبود صنعتگر و یا صنعتی شدن آن حوزه غیر فعال هستند.
5 رشته شال بافی، خراطی چوب، گیوهبافی زیرآجیده، جاجیم بافی و مرصبافی از رشتههای منسوخ شده هستند که ما از کسانیکه بتوانند ایم رشتهها را احیا کنند حمایت میکنیم.
مطلبی که برای اولینبار اعلام میکنم این است که 7 رشته صنایع دستی ما در حال منسوخ شدن هستند. که عبارتند از: نمدمالی، موجبافی،کاشی هفترنگ، گیوه هرسینی، اهرامی بافی، و قفلسازی و قلم زنی. با این حال 105 نشان ملی برای برای اثرهایمان گرفتهایم و 12 نشان بینالمللی اصالت از یونسکو دریافت کردهایم.
از طرفی نشان جغرافیایی گلیم هرسین ثبت جهانی شده و پرونده چاقوسازی کرند برای ثبت ملی ارسال شده است.نودشه شهر ملی گیوهبافی و فش دهکده ملی ساخت سازهای سنتی شده است. همچنین در بخش گهواره شهرستان دالاهو ثبت دهکده ساخت سازهای سنتی را پیگیری میکنیم.
فارس: مسئله استانداری سازی صنایع دستی کمک زیادی می تواند به این حوزه داشته باشد. چه اقداماتی انجام گرفته است؟
دنبال استاندارد سازی در زمینه صنایع دستی، همانند علامت استاندارد واصالت در سایر کالاها هستیم. در رشتههایی چون سازهای سنتی، ارغوان بافی، پاپوش گیوهای، چاقوی کرند، گلیم هرسین، گیوه زیرپارچهای هم آیین کارشان و هم ویژگیهایشان را بعضی ترکیبی و بعضی یک مورد را به صورت استاندارد تعریف کردهایم.
برای حمایت از صنایع دستی 4 بازارچه دائمی صنایع دستی در تکیه معاونالملک، جنب اداره کل میراث فرهنگی و یک بازارچه هم در شهرستان دالاهو داریم.
همچنین یک مرکز صنایع دستی یا اشتغال زایی 40 نفر در خیابان دبیراعظم داریم. در هفته آیندت هم قرار است عملیان اجرایی 3 بازارچه جدید در روانسر، اسلام آباد و صحنه آغاز شود. سال آینده هم یک بازارچه در سنقر و یک بازارچه جدید هم در کرمانشاه احداث خواهد شد.
فارس: در مورد احداث روگذر میدان امام خمینی(ره) اسلام آبادغرب که در مجاورت تپه چقاگاوانه قرار دارد یک سری نگرانیهایی وجود دارد.نظر شما در این خصوص چیست؟
ما در استان 4هزارو 200 اثر تاریخی شناسایی شده داریم و هرکس بخواهد در مجاورت اینها ساخت و ساز کند باید از ما استعلام بگیرد و تابع ضوابط ما باشد. ممکن است در یک جایی کلا اجازه ساخت وساز ندهیم و یا ممکن است با یک شرایطی با آن موافقت کنیم.
موضوع روگذر اسلام آباد در زمن مدیریت قبلی استعلام گرفته شده و با رعایت یک سری ضوابط و شرایط با ساخت آن موافقت شده است. بنده مجددا این موضوع را بررسی خواهم کرد و اگر به این اثر تاریخی آسیبی وارد کند حتما جلوی آن را خواهیم گرفت.
مصاحبه از بهنام بسامی
انتهای پیام/ح