به گزارش خبرگزاری فارس از گرگان به نقل از روابط عمومی شرکت آب منطقه‌ای گلستان، شجاع شفیعی اظهار کرد: مقدار دبی سیل فروردین ماه 1398 رودخانه (گرگانرود در بالادست شهر آق‌قلا) و در پایین دست سد وشمگیر به میزان 666 مترمکعب بر ثانیه بود که براساس آمار مطالعاتی دوره بازگشت 500 ساله برآورد می‌شود و رودخانه گرگانرود با شرایط فعلی که دارای سیلاب دشت و پهنه سیلابی است، باید این سیل را اجبارا از سیلابدشت خود عبور می‌داده که این مهم نیز انجام پذیرفت و فرضا چنانچه بخواهیم این سیلابدشت را محدود کنیم می‌باید مقطع رودخانه شش برابر مقطع فعلی تعریض می‌کردیم.
وی تصریح کرد: مهندسی رودخانه علمی است که در مورد تمام مراحل مطالعه و برنامه‌ریزی، طراحی، اجرا و بهره‌برداری برای بهبود و یا تغییر وضعیت موجود رودخانه به منظور بهبود نقش رودخانه در حوضه بحث می‌کند.
شفیعی با بیان اینکه، میزان آب قابل عبور از مقاطع رودخانه تابع سطح مقطع و شیب کف رودخانه است، افزود: در مهندسی رودخانه، علاوه بر موضوع لایروبی و دیواره‌سازی باید به مباحث حاکمیتی دیگری، از جمله نقشه‌برداری، مطالعات حد بستر، علامتگذاری، گشت و بازرسی واخذ سند و اطلاع‌رسانی نیز پرداخته شود و تمام این موارد باید با هم دیده شود.
مدیر دفتر مهندسی رودخانه‌ها و سواحل استان گلستان گفت: معمولا در مباحث مهندسی رودخانه‌ها، با لایروبی، سیلاب‌ها را مهار نمی‌کنند و باید دانسته شود که لایروبی با هدف کنترل سیلاب در هیچ جای دنیا موضوعیت ندارد و اغلب لایروبی را برای جریان‌های پایه انجام می‌دهند ودر جریان های سیل با این دوره بازگشت، لایروبی تاثیر چندانی در مقدار سیلابدشت ندارد.
شفیعی بیان کرد: از طرفی رودخانه‌ها دارای دوره بازگشت‌های مختلف از جمله 5 ،10، 25، 50، 100، 500 و هزار سال و بالاتر نیز هستند که سیل فروردین 1398 گرگانرود در بالادست شهر آق‌قلا، با دوره بازگشت 500 ساله با مقدار دبی 666 مترمکعب بر ثانیه بود و با شرایط تعادلی و پایدار رودخانه فعلی، امکان عبور سیلاب از مقطع اصلی مقدور نبوده و به تبع شرایط طبیعی و درا بودن پهنه سیلابدشت، سیلاب مذبور در پهنه سیلاب دشت خود عبور کرده است.
وی بیان کرد: در همین راستا تعریض رودخانه‌ها با توجه به مباحث فنی و حقوقی براحتی امکان‌پذیر نیست و نمی‌توان تمام زمین‌ها و تاسیسات زیربنایی و منازل مردم را تنها به دلیل اینکه می‌خواهیم سیلاب دشت طبیعی رودخانه‌ها را در یک محدوده محبوس کنیم تخریب کنیم، این تعریض با رفتار طبیعی رودخانه‌ها که سالیان دراز خود را پایدار کرده است در تعارض است.
شفیعی بیان کرد: با فرض اینکه رودخانه گرگانرود 6 برابر تعریض می‌شد، این تعریض فقط می‌توانست سیل با دوره بازگشت 500 ساله را جواب دهد و اگر سیل با دوره بازگشت هزار ساله اتفاق می‌افتاد آن وقت باید چه می‌کردیم؟
آیا باید مجدد رودخانه فوق را تعریض کنیم از نظر فنی و حقوقی باید به دنبال راهکار علمی دیگری باشیم، مباحثی چون رفتار طبیعی رودخانه را که به عنوان یک پدیده طبیعی است و دارای سیل‌های با دوره بازگشت‌های بزرگ بوده و از خود بروز می‌دهند را باید پذیرا باشیم.
* هیچ‌گاه نباید در صدد مقابله با سیلاب پرداخت/ همواره تفکر همزیستی با سیلاب در محور کار قرار گیرد
وی اضافه کرد: همزیستی با سیلاب و مدیریت ریسک و بیمه سیلاب، سدسازی و ذخیره‌سازی در بالادست و نیز پخش و انحراف سیلاب را محور برنامه قرار داده و اینگونه سیلاب‌ها که در گذشته‌های دور به وقوع می‌پیوسته و در آینده هم نیز به وقوع خواهد پیوست به عنوان پدیده طبیعی قبول داشته باشیم و همزیستی با آن را که در گذشته‌های دور نیز انجام شده است، قبول داشته باشیم و هیچ‌گاه نباید در صدد مقابله با سیلاب پرداخت و همواره تفکر همزیستی با سیلاب در محور کار قرار گیرد.
وی بیان کرد: رودخانه‌ها معمولا یک سیستم دینامیک و متغیر دارند و همواره در حال فرسایش و رسوب هستند و ابعادشان در حال تغییر است به طوری که از جایی رسوب می‌گیرند و در جای دیگر رسوب می‌گذارند.
شفیعی تصریح کرد: مدیریت سیل و سیلاب دشت‌ها معمولا باید با مباحثی مثل سدسازی و آبخیزداری و نهایتا انحراف سیلاب در بالادست شهرها و روستاها انجام می‌شود. البته همه این موارد برای سیل‌هایی است که دوره بازگشت معینی برای آن تعریف کرده باشیم، یعنی اگر تمام تمهیدات را برای سیل با دور بازگشت 500 ساله انجام دادیم آن وقت در صورت بروز سیلاب با دوره بازگشت هزار ساله یقینا راهکارهای گفته شده پاسخگو نخواهد بود.
مدیر دفتر رودخانه‌ها و سواحل شرکت آب منطقه‌ای استان گلستان افزود: رودخانه‌های گرگانرود و قره‌سو به شیب تعادل و پایدار خود رسیده‌اند که شیب کف رودخانه گرگانرود و قره‌سو (سه در 10 هزار) یعنی سهمتر در 10 کیلومتر یا 30 سانتیمتر در یک کیلومتر و یا سه سانتیمتر در هر 100 متر است.
شفیعی خاطرنشان کرد: این رودخانه‌ها به شیب‌های پایدار و تعادلی خود رسیده‌اند و تقریبا حالت طبیعی آنها بدینگونه شکل گرفته است و لایروبی به صورت تعمیق در این رودخانه‌ها با توجه به شیب‌های اعلام شده تاثیری در سرعت آبگذری نخواهد داشت.
* لایروبی‌ها فقط می‌تواند رسوبات به جا مانده از سیل‌های گذشته را کاهش دهد
وی تصریح کرد: لایروبی‌ها فقط می‌تواند رسوبات به جا مانده از سیل‌های گذشته را کاهش دهد و این میزان می‌تواند تا حداکثر پنج درصد میزان آبگذری را افزایش دهد و در جریان سیل گرگانرود و قره‌سو که دارای حجم زیادی بوده، لایروبی تاثیر چندانی در آبگذری و پهنه سیلابی نداشته است.
مدیر دفتر مهندسی رودخانه‌ها و سواحل شرکت آب منطقه‌ای استان گلستان بیان کرد: موضوعات اصلی و اصولی مثل نقشه‌برداری، مطالعات تعیین حد بستر و حریم، علامتگذاری، حفاظت و صیانت از رودخانه‌ها، اخذ سند برای بسترها، آموزش و اطلاع‌رسانی، لایروبی و ساماندهی و دیواره‌سازی، هشت محور اساسی مهندسی رودخانه هستند که باید به این محورها به صورت یکپارچه پرداخته شود.
شفیعی افزود: رودخانه مجاری طبیعی است که آب به طور دایم یا فصلی در آن جریان باشد و نباید به شیب تعادل و پایدار شده آن دستکاری کرد، ما از نظر فنی و حقوقی اجازه نداریم به هر میزان بدنه رودخانه را تعریض یا تعمیق کنیم و چنانچه این موارد غیر اصولی را بر آن اعمال کنیم، به دلیل دینامیک بودن رودخانه و وجود انرژی در جریان آب، علاوه بر اینکه کمک به موضوع نمی‌کند، بلکه صدمات زیادی به دیگر افرادی که در پایین و بالادست قرار دارند، وارد می‌کند.
انتهای پیام/2307/
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
