قفل «پرونده الکترونیک سلامت» پس از ۱۵ سال باز شد

خبرگزاری فارس- گروه سلامت: اواخر دهه هشتاد بود که بحث طرح پرونده الکترونیک سلامت، برای ثبت دیجیتالی اطلاعات سلامت ایرانیان در کشور مطرح شد، و طی این سال‌ها مسؤولان وزارت بهداشت در دولت‌های مختلف بارها قول افتتاح این سامانه را دادند اما نتوانستند این طرح را به صورت کامل اجرایی کنند.

هرچند تاکنون سامانه‌های متعددی در حوزه سلامت ایجاد شدند، اما این سامانه‌ها هنوز با آنچه که پرونده الکترونیک کامل و واقعی خوانده می‌شود و بر اساس آن باید سطوح مختلف ارائه خدمت از خانه بهداشت گرفته تا ارائه خدمات تخصصی و فوق‌تخصصی در بیمارستان‌ها و کلینیک‌های همه بخش‌ها اعم از دولتی، خصوصی و... به یکدیگر متصل شوند، فاصله داشته است.

اجرای این طرح با وجود اینکه در برنامه‌های چهارم، پنجم و ششم توسعه به وزارت بهداشت تکلیف شده است اما سال‌های سال است که به تعویق افتاده بود و تنها به راه اندازی چندین سامانه الکترونیکی ثبت اطلاعات افراد از جمله سامانه سیب و سامانه سپاس و .. منتهی شد، البته در دوران وزارت قاضی‌زاده هاشمی برای استقرار پرونده الکترونیک سلامت گام‌هایی برداشته شد و بنا به گفته رئیسی معاون بهداشتی وزیر در سال گذشته اطلاعات نزدیک به ۷۰ میلیون نفر در این سامانه ثبت شده اما طبق نظر کارشناسان این‌ها تنها اطلاعات بهداشتی افراد است.

* ۱۷۰ هزار نقطه باید به هم متصل شود

به نظر می‌رسد اجرای پرونده الکترونیک سلامت کار آسانی نبوده، اما تاکنون گام‌های موثری برای اجرای این طرح در حوزه بهداشت برداشته شده است، به طوری که بر اساس اظهارات مسؤولان وزارت بهداشت در حال حاضر تمام روستاها و شهرهای زیر ۲۰ هزار نفر پزشک خانواده و پرونده الکترونیک سلامت دارند.

علیرضا رئیسی معاون بهداشت وزارت بهداشت چندی پیش درخصوص اجرای پرونده الکترونیک سلامت در حوزه بهداشت به خبرنگار فارس گفت: در حال حاضر تمام روستاها و شهرهای زیر ۲۰ هزار نفر پزشک خانواده و پرونده الکترونیک سلامت دارند اما مشکل اصلی ما در سطح شهرها است که حوزه بهداشت در زمینه فعالیت خود را آغاز کرده و در حال حاضر ۲۶۰۰ مرکز شهری دارای مراکز جامعه سلامت داریم وهمچنین ۵۵۰۰ پایگاه نیز به سیستم الکترونیک متصل هستند.

وی با بیان اینکه پرونده الکترونیک سلامت زمانی کامل خواهد شد که ارتباط با سطح دو و سه برقرار شده باشد و به کلینیک‌های تخصصی، پاراکلینیک و مراکز رادیولوژی متصل باشند توضیح داد: وقتی که همه حوزه‌ها به هم وصل شد پرونده الکترونیک شکل می‌گیرد، به‌طور دقیق تر ۱۷۰ هزار نقطه در حوزه سلامت وجود دارد که باید به هم متصل شود، تاکنون با تمام اقداماتی که انجام شده بیش از ۱۲۰ هزار نقطه به یکدیگر وصل شده است و کاری که اکنون به دنبال آن هستیم این است که دوازده گام اجرای پزشک خانواده را طراحی کرده ایم و به شرط تأمین منابع تا سال ۱۴۰۰ می‌توانیم این کار را به پایان برسانیم و اگر منابع مد نظر تأمین نشود این کار ممکن است با دو سال تاخیر صورت پذیرد، در حال حاضر به این سمت پیش می‌رویم که سامانه‌های الکترونیکی سطح ۲ و ۳ و بخش خصوصی کامل شود و سپس آنها به حوزه بهداشت متصل شوند.

*اجرای کامل پرونده الکترونیک سلامت در ۶ استان

چندی پیش معاون درمان وزارت بهداشت از تکمیل زیرساخت‌های پرونده الکترونیک سلامت خبر داده بود. براساس اظهارات وی در حال حاضر هر شخصی که به مراکز درمانی دولتی مراجعه کند می‌تواند از این خدمت استفاده کند و تا پایان سال اجرای این طرح در بیمارستان‌های خصوصی به پایان خواهد رسید.

قاسم جان‌بابایی معاون درمان وزیر بهداشت چندی پیش درباره وضعیت پرونده الکترونیکی سلامت گفته بود: زیرساخت پرونده الکترونیکی کاملا فراهم شده و اکنون هرکس در مراکز دولتی خدمات بهداشتی و درمانی بگیرد، این امکان وجود دارد که اطلاعات آنها در سامانه ثبت شود و به عنوان سابقه فرد درنظر گرفته می‌شود،‌ضمن اینکه تا پایان سال بخش‌های خصوصی نیز به پرونده سلامت متصل می‌شوند.

معاون درمان وزیر بهداشت با اشاره به قطعات مختلف الکترونیکی در نظام سلامت یادآور شد: از اول تیر در شش استان تمام پرونده‌های بیماران به شکل الکترونیک به بیمه ارسال می‌شود و تا پایان سال نیز تمام بیمارستان‌ها به سمت ارسال الکترونیکی اسناد به بیمه حرکت می‌کنند. 

جان‌بابایی با اشاره به قطعات دیگر الکترونیکی شدن خدمات سلامت بیان داشت: نسخه‌نویسی الکترونیکی یکی دیگر از قطعات خدمات الکترونیکی که در ۶ استان شروع شده که این استان‌ها شامل مازندران، گلستان، زنجان، خراسان رضوی و گیلان است و در بخش دولتی این کار در سطح پزشکان عمومی انجام می‌شود تا در زمان ارائه خدمات، احقاق‌سنجی صورت گیرد. 

وی متذکر شد: بحث نوبت‌گیری الکترونیکی یکی دیگر ازبخش های خدمات الکترونیکی است که هم‌اکنون در ۶ استان یادشده به صورت کامل انجام می‌شود؛ البته در ۲۰ استان دیگر نیز بخشی از خدمات مربوط به نوبت‌گیری به صورت الکترونیکی انجام می‌شود. 

معاون درمان وزیر بهداشت افزود: اکنون هر شخصی به بیمارستان‌های دولتی و مراکز درمانی مراجعه کند، داده‌های اطلاعاتی آن فرد ثبت می‌شود و قاطبه مردم اطلاعاتشان در سامانه ثبت شده است.

*مزایا و معایب پرونده الکترونیک سلامت

وقت‌گیر بودن ثبت داده‌ها، نبود یا کندی سرعت اینترنت در برخی از روستاهای کشور و بالا بودن جمعیت تحت پوشش پزشکان برای ثبت اطلاعات در سامانه از جمله نقاط ضعف پرونده الکترونیک سلامت از دیدگاه پزشکان به شمار می‌روند.

ابراهیم نوری کوشگی نماینده دستیاران تخصصی پزشکی کشور در خصوص مزایا و معایب اجرای این طرح به خبرنگار فارس گفت: فراهم کردن زیرساختهای مناسب از جمله امکانات سخت افزاری و نرم‌افزاری مناسب همراه با سرعت اینترنت بالا از پیش‌نیازهای راه اندازی یک سیستم ارجاع مناسب و کارآمد است. بدون این امکانات عملا وقت زیادی از نیروهای متخصص کشور هدر می‌رود و منتظر برقراری ارتباط با سایر بخشها می مانند و بازدهی کار آنها بسیار کاهش می‌یابد.

وی با بیان اینکه طراحی و اجرای یک سامانه الکترونیک پرونده سلامت مناسب وکاربردی که با استفاده از آن ارائه دهنده خدمت بتواند به سادگی و در حداقل زمان داده‌های بیمار را در سامانه ثبت کند و کار با آن ساده و راحت باشد گفت: باید ارائه‌دهندگان خدمت بتوانند در مراجعات بعدی دسترسی مناسبی به اطلاعات پرونده بیمار داشته باشند یا سطوح مختلف ارائه خدمت از جمله پزشکان متخصص در مواقع ضروری به اطلاعات سلامت بیمار دسترسی داشته باشند و از تجویز خدمات پزشکی غیرضروری و تکراری برای بیمار پرهیز نمایند که باعث صرفه جویی در منابع سلامت خواهد شد.

*لزوم تقویت زیرساخت‌های اینترنت

نماینده دستیاران تخصصی پزشکی تصریح کرد: ارائه‌کنندگان خدمت باید زمان کافی برای ویزیت و مراقبت و درج اطلاعات در سامانه پرونده الکترونیک سلامت داشته باشند تا بتوانند داده‌ها را به‌طور کامل و صحیح در سامانه وارد کنند. بالا بودن جمعیت تحت پوشش ارائه دهندگان خدمت یا لیست بلند بالای خدمات مورد انتظار و ازدحام مراجعین در سطح اول ارائه خدمت باعث می‌شود تا زمان کافی برای ویزیت و مراقبت و ثبت اطلاعات بیمار وجود نداشته باشد و عملا داده‌ها به‌علت کمبود وقت با کیفیت مناسبی ثبت نمی‌شوند. بدین منظور لازم است از جمعیت تحت پوشش هر ارائه کننده خدمت یا خدمات مورد انتظار او کاسته شود تا فرصت کافی برای ارائه مراقبتهای استاندارد را داشته باشد.

نوری ادامه داد: با الکترونیکی شدن پرونده سلامت و لزوم ارسال اطلاعات بیماران از طریق اینترنت بین سطوح مختلف ارائه خدمات مشکل ارتباط بین سطوح مختلف دوچندان می‌شود چرا که علاوه بر نیروی تخصصی کافی در بیمارستان‌ها، درمانگاه‌های تخصصی، داروخانه‌ها و مراکز پاراکلینیک، تجهیزات مخابراتی پیشرفته با سرعت بالای اینترنت نیز مورد نیاز است که هنوز زیرساخت‌های لازم برای آن فراهم نشده و ارائه دهندگان خدمات آموزش‌های لازم برای کار با این تجهیزات را فرا نگرفته‌اند.

وی گفت: با وجود سامانه‌های مختلف پرونده الکترونیک سلامت از جمله سیب ، سینا و ناب امکان ارائه خدمات به‌طور یکسان در سراسر کشور وجود ندارد و در برنامه‌ریزی هرکدام از این سامانه‌ها آیتم‌های متفاوتی برای ارائه خدمت درنظر گرفته شده و در هر سامانه انتظارات متفاوتی از ارائه دهنده خدمت دیده شده و داده‌های متفاوتی در سامانه ثبت می‌شود و تجمیع این داده‌ها در عمل غیرممکن است و عدالت در پرداخت دستمزد کارکنان در سراسر کشور نیز دچار مشکل می‌شود.

نوری با بیان اینکه اکثر سامانه های پرونده الکترونیک سلامت در راستای اهداف اقتصادی عده‌ای از افراد خاص و برای کنترل و نظارت مسئولین ستادی طراحی شده‌اند که می‌توان با آنها بر کار نیروها در محیط نظارت کرد و از راه دور فعالیت‌ها و رفتار کارکنان را رصد کرد گفت: اما ارائه خدمت به مراجعان با این سامانه‌ها در عمل بسیار وقت گیر است و زمان زیادی از ارائه دهندگان خدمت را تلف می‌کند و این سامانه‌ها برای ارائه دهندگان خدمت طراحی نشده‌اند.

*قرعه اجرای پرونده الکترونیک سلامت به نام نمکی

سعید نمکی، وزیر بهداشت پس از نشستن برکرسی وزارت بهداشت قول اجرای طرح پرونده الکترونیکی سلامت ایرانیان را تا پایان بهار امسال داد و اجرای این طرح را یکی از سیاست‌های اصلی‌اش عنوان کرد.

امروز پس از گذشت حدود ۱۵ سال از مطرح شدن اجرای پرونده الکترونیک سلامت، صبح امروز مراسم استقرار پرونده الکترونیک سلامت با حضور رئیس جمهور برگزار و این طرح از امروز در تمام کشور اجرا می‌شود.

نمکی در این مراسم، استقرار پرونده الکترونیک سلامت را آغاز روند مدیریت هزینه‌های سلامت دانست و گفت: از این ابزار باید به ریلی برای عبور نظام ارجاع و پزشک خانواده استفاده کرد.

وزیر بهداشت با بیان اینکه تا امروز این ریل را نداشتیم، گفت: امکان ندارد پزشک خانواده و سیستم ارجاع و گایدلاین‌های بالینی را بدون چنین زیرساختی عملیاتی کنیم؛ به همین دلیل تشخیص دادیم که اولویت ما ایجاد این زیرساخت باشد. از امروز برای ورود به سیستم ارجاع ،پزشک خانواده و اجرای گایدلاین‌های بالینی آماده هستیم.

وی همچنین در پایان این مراسم، از استقرار پزشک خانواده و نظام ارجاع تا نیمه دوم سال خبر داد.

به گزارش فارس، اکنون که پس از گذشت چندین سال پرونده الکترونیک سلامت کار خود را به صورت رسمی آغاز کرده است، لازم است وزارت بهداشت با شناسایی نقاط ضعف پرونده الکترونیک سلامت تلاش خود را برای برطرف کردن این مشکلات به کار گیرد تا بتوان با اجرای کامل و دقیق پرونده الکترونیک سلامت گام موثری برای کنترل هزینه‌ها در نظام سلامت برداشت.

انتهای پیام/