خبرگزاری فارس؛گروه موسیقی ـ علیرضا سپهوند: «جناب آقای محمد الهیاریفومنی نظر به شایستگی و تجارب مدیریتی جناب عالی بنا به پیشنهاد معاون امور هنری به موجب این حکم به سمت «مدیرکل دفتر موسیقی» منصوب میشوید.» این متن پیام سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در شامگاه دوشنبه ۳۰ اردیبهشت ماه بود که با صدور حکمی محمد الهیاریفومنی را به عنوان مدیرکل جدید دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی منصوب کرد.
انتصاب الهیاری در شرایطی صورت گرفت که طی ماههای گذشته ماجرای تصویب قانون «اختصاص ۱۰ درصد مبلغ فروش کنسرتها به فعالیتهای فرهنگی» توسط مجلس شورای اسلامی باعث استعفای شبانه «علی ترابی» گردید. شامگاه روز بعد از استعفای ترابی، وزیر ارشاد، الهیاری را به مدیریت دفتر موسیقی منصوب کرد.
محمد الهیاریفومنی مدیری جوان اما دارای سوابقی موفق در «مدیریت اداره کتاب و کتابخوانی وزارت ارشاد»، «معاونت نهاد کتابخانههای عمومی کشور» و «مدیریت دفتر آموزش و توسعه فعالیتهای فرهنگی و هنری وزارت ارشاد» است.
بیشک مدیریت بر فضای پرچالش و همواره پرحاشیه موسیقی با بودجه اندکی که در اختیار دفتر موسیقی است، قطعا کار سادهای نیست و محمد الهیاری در بغرنجترین شرایط، اداره دفتر موسیقی را عهدهدار شده است. به همین بهانه با او در مورد مسائل روز موسیقی و آشنایی بیشتر با دیدگاه، اهداف و برنامههایش به گفتگو نشستهایم که در ادامه میخوانید:
از زمانیکه شما تصدی مدیرکلی دفتر موسیقی را عهدهدار شدهاید به واسطه نابهنگامی این قضیه و استعفای آقای ترابی، انتظار زودهنگامی از ارائه برنامهای مدوّن و تنظیم شده از شما طی یک ماه نمیرود لیکن در طول این مدت چنانچه برنامهای برای آغاز فعالیت خود تعریف کردهاید در این مورد توضیح بفرمایید.
بنام خدا ضمن عرض سلام خدمت شما و مخاطبین محترم خبرگزاری فارس؛ بنده تلاش کردم با اطلاع از کم و کیف مسائل و برنامههای مدون دفتر موسیقی برای سال جاری، برنامه کاری را آغاز کنم. البته با توجه به تجربه قبلی در دفتر آموزش معاونت هنری و ارتباط نزدیک با جناب آقای ترابی، در جریان برخی برنامهها بودم.
تلاش کردم در این مدت گفتگوهایی با کارشناسان و صاحبنظران و صنوف مختلف حوزه موسیقی داشته باشم.
همزمان در داخل معاونت و وزارتخانه نیز جلساتی با مدیران بخشهای مختلف از جمله دفتر حقوقی وزارتخانه، انجمن موسیقی ایران، بنیاد رودکی، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی داشتم.
همچنین با دست اندرکاران جشنواره موسیقی جوان، جشنواره موسیقی کلاسیک ایرانی، جشنواره موسیقی معاصر تهران و جشنواره موسیقی نواحی ایران نیز نشستهایی برگزار کردم و در مورد این جشنوارهها به گفتگو نشستیم.
در این نشستها به بررسی موضوعات و سرفصلهای مختلف پرداخته و به تبیین راهکارهای تعاملی برای پیشبرد بهینه امور جشنواره های موسیقی پرداختیم. مساله سهم ۱۰ درصد حاصل از فروش اجراهای صحنهای یکی از مسائلی بود که در طی نشست با رییس خانه موسیقی، رییس انجمن صنفی هنرمندان و رییس مجمع صنفی ناشران موسیقی مطرح شد و به نتایج امیدبخشی نیز منتهی شد.
در این ارتباط مذاکراتی در داخل وزارتخانه صورت گرفت و منجر شد به نامه وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی به دولت مبنی بر افزودن تبصرهای به قانون مبنی بر مستثنی شدن سه ژانر «موسیقی محلی» «موسیقی سنتی» و «موسیقی کلاسیک» از شمول قانون ۱۰ درصد که امیدوارم سریعتر به صحن علنی مجلس راه یابد.
میدانید که چالشبرانگیزترین مساله معاونت هنری و دفتر موسیقی همان مساله قانون ۱۰ درصد درآمد اجراهای صحنهایست. شما نوید اصلاح این قانون را دادهاید و با این خبر امید را در دل بسیاری از اهالی موسیقی ایجاد کردهاید. لطفا بفرمایید چه زمانی این اصلاحیه به تصویب میرسد چراکه این مورد بیشترین سهم را در میان سوالات اهالی هنر به خود اختصاص داده است.
همانطور که در جواب سوال اول اشاره کردم مساله نحوه اجرا و اصلاح قانون ۱۰ درصد را با برگزاری چند جلسه داخل وزارتخانه و نیز چند جلسه با صنوف حوزه موسیقی پیگیری کردیم و با توجه به وجوه متعددی که در این مساله وجود داشت به بررسی آن برای اجرای قانون و همزمان افزودن تبصرهای و ارسال آن به مجلس پرداختیم.
همانطور که میدانید هر طرحی که به مجلس ارائه شود و چنانچه به تصویب برسد به قانون تبدیل شده و برای تمام دستگاههای اجرایی کشور لازمالاجرا میشود و این قانون ۱۰ درصد نیز از فروردینماه سال ۹۸ لازمالاجرا شده بود و تنظیم مجدد تبصرهای که بتوان آن را به مجلس ارائه داد و حصول اطمینان از نحوه تنظیم و ارائه استدلالات محکم برای گرفتن تصویب مجلس، کاری بس دشوار است و نیازمند جلسات متعدد تخصصی بود.
ازینرو تبصره را آماده کردیم و قرار شد وزیر محترم آن را به دولت ارسال کنند و با تلاش ایشان، از دولت نیز با عنوان طرحی دوفوریتی به کمیسیون فرهنگی مجلس ارائه شود و برای بررسی و تصویب در دستور کار مجلس قرار گیرد.
در همین پیشنهادی که بر قانون ۱۰ درصد پیگیری کردهاید، تکلیف آن بخش عظیم از موسیقی را که تنها با عنوان «موسیقی پاپ» معرفی کردهاید، چه میشود؟ ژانرهایی چون فیوژن و تلفیقی که سالهای سال در چهارچوب درست علمی موسیقی را دنبال کردهاند و همانها که حداقل مخاطبین خاص خود را دارند و به نوعی قشر آسیبپذیر موسیقی محسوب میشوند. ضمن اینکه در تعریف ژانرهای «نواحی» «ایرانی» و «کلاسیک غربی» چالشهایی اساسی در دستهبندی به وجود خواهد آمد. در مورد دستهبندی درست اینها چه پیشبینیها و اقداماتی صورت میگیرد؟
بیشک این تبصره بخش اعظم ژانرهای موسیقی اصیل که نیازمند حمایت هستند را از این پرداخت مستثنی میکند. لازم به ذکر است که این طرح ۱۰ درصد همانطور که میدانید و پیشتر در مورد جزئیاتش شنیدهاید، تنها در ۹ کلانشهر لازمالجرا است و در باقی شهرهای کشور هرگونه کنسرتی برگزار شود مشمول این قانون ۱۰ درصد نخواهد شد. شایان ذکر است که از همین ۹ کلان شهر دو شهر «قم» و «مشهد» که اجرای صحنهای در این شهرها برگزار نمیشود و عملا تنها ۷ کلانشهر باقی میماند. ضمن اینکه این ۱۰ درصد که به حساب خزانه واریز میشود، مقرر است بدون دخل و تصرف و در جهت توسعه و تجهیز مراکز فرهنگی و هنری شهرهای محروم و کمتر بهرهمند هزینه شود و ریالی از آن در پروژهها و برنامههای غیرفرهنگی هنری خرج نشود.
گروه محلی «سازینه» قرار بود به صورت خیریه کمک به سیلزدگان لرستان کنسرتی برگزار کند لیکن به دلیل اطاله مراحل اداری و بروکراتیک نتوانستند مجوز کنسرت بگیرند و این اجرا که میتوانست بخشی از نیازهای سیلزدگان را مرتفع سازد لغو شد. این درحالی اتفاق افتاد که شما در همان روزها در دیداری که با علیاکبر مرادی نوازنده مشهور تنبور داشتید بر حمایت هرچه بیشتر از موسیقی نواحی تاکید داشتید درحالیکه اجرای سازینه که هم کنسرتی محلی بود هم خیریه، اما لغو شد. در این خصوص توضیح بفرمایید.
سرپرست این گروه در گفتگو با تسنیم و ایرنا بابت پیگیری و مساعدت دفتر موسیقی تشکر کردند. منتهی مشکل اصلی از برنامهریزی خود گروه شروع شد که حدودا ۸ روز مانده به کنسرت برای صدور مجوز اقدام کردند که این زمان برای این کار واقعا کم بود. اما با پیگیری همکاران دفتر مجوز برگزاری با کمترین بوروکراسی اداری و طی هشت روز صادر شد اما گروه زمان کافی برای تبلیغات و بلیط فروشی برایش باقی نماند. امیدوارم این گروه مجدد همت کنند و این اجرا انجام شود.با این وجود ما با تمام وجود از موسیقی محلی و مقامی حمایت میکنیم. این ژانر موسیقی برای ما در اولویتی ویژه دارد.
آیا شما در دستور کارتان در فکر استثنا کردن بزرگان و پیشکسوتان موسیقی از پروسه گرفتن مجوز هستید؟ برای مثال استاد حسین علیزاده چنانچه قصد برگزاری کنسرتی شاخص داشته باشند باید همچون دیگر هنرمندان تمام مراحل اداری اخذ مجوز را طی کنند؟ آیا شما نمیخواهید پیشگام حرکتی باشید که بسیاری از مدیران پیشین جسارت یا انگیزه کافی برای انجام چنین اقدامی نداشتند هرچند در دوره آقای ترابی مواردی از اجرای استادان بهنام که ایشان با مسولیت خود و در راستای ارزش و احترام به زحمتکشان عرصه موسیقی از صدور مجوز را عهدهدار شدند.
استادان و پیشکسوتان موسیقی جایگاه ویژهای دارند. ایدههایی برای حمایت از پیشکسوتانی که در شهرستانهای دورافتاده و نقاط محروم هستند داریم که به کمک موسسه هنرمندان پیشکسوت میتوانیم پیش ببریم. با این وجود تاکنون تنها روش معمول برای اخذ مجوز برای تمام اقشار جامعه موسیقی همان روش اداری همیشگی است هرچند ما در شرایط خاص حواسمان به این موارد خواهد بود و تمام سعیمان این خواهد بود که پیشکسوتان و زحمتکشان موسیقی، راضی و خرسند از اینجا بروند و از هر ایده و روش برای کاهش فرایندهای غیرضروری حمایت میکنیم. اساتید و پیشکسوتان صاحبان واقعی این حوزه هستند.
برای ارکستر ملی چه برنامهای دارید؟ آیا به این زودیها شاهد انتصاب رهبر و مدیر هنری برای این ارکستر خواهیم بود؟
مساله ارکستر ملی و ارکستر سمفونیک یکی از مسائل مطروحه در نشستهایی بود که در این مدت اندک داشتیم و به نتایج نسبتا امیدوارکنندهای با مدیران محترم بنیاد رودکی رسیدیم که اعلام خواهد شد. اخیرا از تمرین ارکستر ملی ایران به رهبری آقای سهراب کاشف و خوانندگی حسامالدین سراج دیدن کردم تا با برقراری ارتباطات نزدیکتر در جهت بهبود وضعیت ارکستر ملی و انتخاب رهبر شایسته گامهای خوبی برداشته شود.
آیا برای کنترل و مهار پدیده ستارهسازیهای یک شبه موسیقی که از سوی عدهای سرمایهگذار که تنها به دنبال بازدهی مالی هستند، برنامهای دارید؟ گروهها و خوانندههایی که با کمترین دانش موسیقایی و صرفا با عوامفریبی و مخاطبفریبی کنسرتگذارانشان، اجراهایی با جذابیتهای ظاهری پرزرق و برق را که به لحاظ محتوایی و کلامی بسیار نازل و ضد فرهنگی بوده، را روی صحنه میبرند و به نوعی، هیزم به آتش جنگ نرم دشمن میریزند.
موضوع گرایش جوانان به موسیقی پاپ یک موضوع است و سو استفاده ازین موضوع و ستارهسازیهای نامعتبر و بهرهمندی از ترانه و ژانرهای نامناسب با اقتضای فرهنگ ایرانی اسلامی ما موضوعی دیگر است که مورد تایید اهالی موسیقی نیست.
جشنواره موسیقی نواحی طبق آماری که معاونت هنری در ماه گذشته منتشر کرد با بودجه یک پنجم بودجه دیگر جشنواره های موفق موسیقی یعنی جشنواره ملی موسیقی جوان، دارای کمترین اعتبار و بودجه در بین این رویدادهاست مادامی که یکی از مهمترین جشنوارهها را هرساله برگزار میکند و دهها گروه محلی از تمام استانهای کشور را در این رویداد روی صحنه میبرد. جشنواره موسیقی نواحی تبعات مثبت فراوانی دارد که در این مقال نمیگنجد تنها سوال این است که آیا برنامهای برای افزایش بودجه این جشنواره در آن در نظر دارید چراکه با افزایش بودجه سهم قابل توجهی از آن به صورت دستمزد به گروهها و نوازندههایی تعلق میگیرد که در بدترین شرایط اقتصادی بهسر میبرند.
در همین مدت چند جلسه صرفا با موضوع جشنواره موسیقی نواحی داشتم. در سال جاری در سقف بودجه سال گذشته و اندکی بیشتر از سوی معاونت هنری تخصیص برای این جشنواره داده شده ضمنا استانداری کرمان نیز تعهد کرده است تا دقیقا به همان میزانی که ما بودجه برای جشنواره نواحی تخصیص دادهایم استانداری هم همان میزان را تقبل کند. موسیقی نواحی نهتنها در بحث جشنواره نواحی بلکه در بسیاری موارد دیگر نیازمند رسیدگی است ازجمله بیمه هنرمندان شهرستانها و نیز مساله بازنشستگی پیشکسوتان موسیقی نواحی که در دستور کار موسسه هنرمندان پیشکسوت و صندوق اعتباری هنر قرار دارد.
جشنواره موسیقی فجر سال گذشته یکی از ضعیفترین دوران خود را تجربه کرد و کارنامه نهچندان خوبی از خود بجای گذاشت حال آنکه آقای شاهین فرهت مجددا به عنوان دبیر جشنواره امسال نیز منصوب شدند و هنوز اهداف و برنامههای خود را برای برگزاری جشنواره امسال ارائه ندادهاند. آیا برای بهبود جشنواره امسال که قطعا مهمترین رویداد موسیقی کشور محسوب میشود کاری صورت گرفته است؟
در مورد جشنواره فجر در همان روزهای آغازین با دبیر محترم جشنواره استاد شاهین فرهت گفتگو داشتیم و مسائل جشنواره را بررسی کردیم. جشنواره فجر در اولویت قرار دارد . به نظرم نکته اصلی درباره جشنواره حضور گسترده هنرمندان با سلایق مختلف و گروههای شاخص تهران و استانهای کشور و نیز توسعه بخش اجراهای بینالملل باید باشد. جشنواره نیازمند همراهی همه اهالی موسیقی است.
این روزها بحث «مافیای موسیقی» در محافل رسانهای داغ شده است. گزارشهای مختلفی از رسانهها در این مورد منتشر شده که نشان از پیگیریهایی در این زمینه و اشاره به افرادی به عنوان مافیای موسیقی دارد. موضع شما در این رابطه چیست و آیا برنامهای برای مقابله با مافیای موسیقی دارید؟
دفتر موسیقی در مواجهه با هرآنچه که به سوء استفاده و رانت و مافیا در حوزه موسیقی باشد موضع خواهد داشت. در داخل دفتر موسیقی تلاشمان کاهش فرایندهای زمانی و افزایش قانونگرایی و شفافیت است. دفتر موسیقی در تمامی تعاملات و برنامههای خود این مساله را در نظر دارد و اجازه سوءاستفادهای در حوزه کاری خود نخواهد داد.
در زمینه در اختیار گذاردن سالنها و تمام پروسههای تبلیغات و اسپانسر و بلیتفروشی نیز مطالعاتی آغاز شده است. اصل؛ بهرهمندی عادلانه از امکانات و فرصت ها برای تمامی هنرمندانی ست که دارای شرایط علمی و عملی هستند.
انتهای پیام/