خبرگزاری فارس ـ گروه موسیقی ـ علیرضا سپهوند: خراسان از نظر وسعت جغرافیایی برابر با کشور ژاپن است و بی‌شک موسیقی این منطقه به گستردگی و تنوع این کشور شرق دور است. از شمال تا جنوب و از شرق تا غرب خراسان آنچنان غنی از موسیقی‌ست که هرگوشه از این منطقه را روایت‌ها و تاریخی شفاهی چندهزار ساله عریض و طویل از آواز و دوتار و کمانچه فراگرفته است. از این رو اگر موسیقی خراسان را گسترده‌ترین و متنوع‌ترین موسیقی نواحی ایران بنامیم شاید سخن به گزاف نگفته باشیم.
از «حاج قربان سلیمانی» تا «غلامعلی پورعطایی» بسیار استادانی که روایت‌گر فرهنگ شفاهی موسیقایی این سرزمین پهناور و کهن بوده و هستند و این میراث اکنون به دست نسلی جوان رسیده که وظیفه‌اش از تمام پیشینیان خود برای حفظ و اشاعه این هنر به غایت دشوارتر است چراکه فناوری‌های نوین بشری و ابزار اطلاع‌رسانی و موتورهای جستجویی همچون گوگل و سایت‌هایی چون نت‌فلیکس و آمازون، همه و همه ره‌آورد جذاب و اغواگر خود را خوراک امروزه بشر کرده‌اند و به هزار لطایف‌الحیل جوانان را مجذوب فرآورده‌های غیرنفتی خود کرده‌اند که بسیاری از آنان را به نادرست «هنر» می‌نامند.
یکی از مهم‌ترین آمال جشنواره ملی موسیقی جوان که سیزدهمین سال برگزاری خود را می‌گذراند، حفظ و تقویت فرهنگی هنری بین نسل گذشته و حال است و خوشبختانه تا به امروز کارنامه قابل قبولی از خود ارائه کرده است.
تالار رودکی در این روز از نوازندگان شمال خراسان در بخش‌های دوتار، آواز و دوتار، کمانچه و دایره در حضور هیأت داوران، حسین ولی‌نژاد، گل‌افروز و محمد یگانه میزبانی کرد.
گروه سنی الف در بخش ساز دوتار آغازگر نهمین روز جشنواره بودند. سامه قدیمی در رشته دوتار از رده سنی الف روی صحنه آمد و به اجرا پرداخت. پس از او فرهاد اسلامی، امیرحسین حسین‌زاده، علیرضا ملکی، نیما جمشیدی، محمد پاکبازمیاب، احمد اعتمادی‌پور، سیپان سپاهی‌لائین، رضا مهرابی‌ورگ و سروش نظری‌شیروان از این رده سنی و مصطفی اسلامی، جابر دلربائی، فرشاد علینژادچری، ساناز جنگجو، مبینا خواجه‌نژاد، اسماعیل شهرامیان، الهه اسدی‌جعفرنژاد، سهراب بابازاده، مهدی قربانی و امیرمحمد عیسی‌زاده از رده سنی ب به نوبت به روی صحنه آمده و برنامه خود را به اجرا گذاشتند.
ساز دوتار در گروه سنی ج ادامه یافت و مهدی کمالی روی صحنه آمد و به اجرای قطعات خود پرداخت. شهاب رضازاده، ابراهیم ابراهیم‌زاده لاین، بامداد غفاری، سیروس مهاجریامی، ذبیح‌الله احمدی‌اول، سامان فیروزه، موسی یوسفی‌گوگدره، اعظم کارگرفلاح، محمد جعفری و مجتبی حیدری دیگر شرکت‌کنندگان این گروه سنی بودند که برنامه خود را به اجرا گذاشتند.
ساز کمانچه ادامه بخش سوم موسیقی خراسان بود که فرهاد اسلامی از رده سنی الف و جابر دلربائی از رده سنی ب شرکت‌کنندگان این بخش بودند. پس از اجرای این دو نوازنده، در بخش دایره فاطمه رمضانی در گروه سنی الف روی صحنه آمد و پس او، بهار برادران‌آجیلیان از این رده سنی و مهدی قربانی از رده سنی ب و عاطفه هاشم‌زاده از رده سنی ج هنر خود را به اجرا گذاشتند.
بخش پایانی روز نهم جشنواره، به آواز و دوتار، کمانچه و دایره اختصاص داشت. ابتدا در بخش آواز و دوتار، علی‌اکبر حداد کارگرگلیان، محمدمهدی ولی‌نژاد، ژیکان سپاهی‌لائین، مهدی عقیقی، سیدپدرام خلیق، امیرحسین حسین‌زاده، رحمان خوشوقت علی‌آبادی و علی انصاری‌لائین از رده سنی الف و رامین نوروزی، سعید هوشمند، صادق غلامرضا زاده تنسوان، وحید طاهری، جلیل خانی‌علی‌آبادی، مجید الیاسی، فرشاد علینژادچری و سیدمحمد جلالی‌نژاد از رده سنی ب و همچنین مظاهر حدادیان‌فاروجی، غلامحسین غلامی و احسان تصدیقی از رده سنی ج به نوبت به روی صحنه حاضر شدند و به اجرای قطعات خود پرداختند.
هر روز از این رویداد علاوه بر مخاطبین و علاقمندان به موسیقی، بعضا از اساتید و مقامات مسول نیز برای تماشای برنامه‌های جوانان و نوجوانان هنرمند حضور می‌یابند و در این روز «محمد اله‌یاری‌فومنی» مدیرکل دفتر موسیقی، «حمد صدری» دبیر دوازدهمین جشنواره موسیقی نواحی ایران و «علی غلامرضائی‌آلمه‌جوقی» پیشکسوت موسیقی خراسان و نوازنده دو تار مهمانان روز نهم جشنواره ملی موسیقی جوان بودند.
اجراهای نهمین روز جشنواره ملی موسیقی جوان که به موسیقی خراسان اختصاص داشت یکی از بهترین و کم‌اشتباه‌ترین روزهای جشنواره تا این روز بود که چندین عامل موجب این سطح نوازندگی و خوانندگی شده است. اول اینکه مردم این منطقه از جنبه پیشینه تاریخی در سطح وسیعی موسیقی در زندگی‌شان جریان دارد بخصوص اینکه در گذشته‌ها موسیقی در تمام ارکان زندگی‌شان از تولد تا رویدادها و مراسم دوران نوجوانی و جوانی و عقد و ازدواج و عروسی و جوان‌مرگی و مصیبت‌ها و تا مراسمی که برای مرگ با موسیقی انجام می‌گرفته در تمام شئونات زندگی‌شان حضور محسوس و جدی داشته است و همین امر تا به امروز ادامه داشته لیکن امروز با این وجود که کارکرد گذشته خود را از دست داده، به عنوان بخشی از فرهنگ و علایق درونی و نهادینه در سطحی بالاتر از دیگر جوامع، بین خراسانی‌ها رواج دارد.
دوم اینکه این منطقه به لحاظ وسعت جغرافیایی دارای فرهنگ‌های بسیار متنوعی بوده و پراکندگی قومی جمعیتی، باعث تنوع هنری موسیقایی شده و این امر در رویدادی چون جشنواره جوان تجلی یافته است. سوم اینکه بخش اعظمی از موسیقی خراسان به نوعی مناجات‌گونه بوده و خود اهل هنر دوران‌های گذشته این بخش از موسیقی را کاملا جدای از دیگر بخش‌ها می‌پنداشته‌اند. ازینرو تمام این عوامل باعث شده که خراسان مهد و خواستگاه بخش قابل توجهی از موسیقی مقامی و محلی کشور باشد.
نوازندگان دوتار در این روز همه از یک سطح متوسط به بالا بودند و به هیچ وجه نوازنده ضعیف و اجرای ضعیف در بین اجراهای این روز نبود. نوازندگانی با ده الی پانزده سال سن با آنچنان مهارتی ریز‌های پُر و نُت‌های سریع و تکنیکی خود را به اجرا می‌گذاشتند که موجب حیرت مخاطبین و داوران شده بود. جالب اینجاست که در اغلب اجراها این مهارت و تسلط در اجرای تکنیک‌های نفس‌گیر تومان با احساس و بار عاطفی جملات و موتیف‌های موسیقی بود که در سرپنجه نوازندگان جوان تجلّی می‌یافت.
اجرای مقام‌های «نوایی»، «شاه ختایی»، «تجنیس» و «گرایلی» توسط جوانان و نوجوانان کم سن و سال امید را در دل دلسوزانی که نگران حفظ این میراث گرانبها برای آیندگان هستند شعله‌ور می‌ساخت. یکی از نوازنده‌ها مقام ریتمیک بسیار دشوار «حریف‌کش» را به اجرا گذاشت که تحسین تمامی حاضرین در سالن را به همراه داشت.
در بخش کمانچه‌نوازی هم اجراها رضایت‌بخش بود. تنها موردی که در برخی از شرکت‌کنندگان دیده می‌شد وجود استرس حین اجرا بود که بر برخی از آنان مستولی می‌گشت. متاسفانه استرس باعث می‌شود بسیاری از قابلیت‌های نوازندگی و خوانندگی هنرمند به نمایش گذاشته نشود و بر آن تاثیری منفی بگذارد. حتی چنانچه هنرمندی با استرس نیز بتواند تکنیک‌ها را به درستی و مهارت به اجرا درآورد اما قطعا در انتقال حس و احساس اثر اجرایی خود با مشکل مواجه خواهد شد و استرس همچون سدی جلوی انتقال حس که مهم‌ترین بخش یک اجرای هنری است را می‌گیرد.
در مجموع اجراهای نهمین روز جشنواره موسیقی جوان مطلوب و از سطحی رضایت‌بخش برخوردار بود. همین حضور جوانان و اجرا و تکرار رپرتوارهای محلی و مقام‌های هر منطقه موجب حفظ و اشاعه این میراث می‌شود. جشنواره ملی موسیقی جوان نیز با حرکت و پیشرفت رو به جلوی خود هرساله بر اعتبارش افزون می‌گردد و اگر تداوم یابد در سال‌های آینده به جایگاهی می‌رسد که قشر بیشتری از جوانان و استعدادهای خاص در این رویداد حضور یابند و به عنوان مرجعی برای محک هر هنرمند موسیقی تبدیل شود. یکی از مهم‌ترین فاکتورهایی که جشنواره باید مدام حفظ کند همین جنبه تخصصی و حرفه‌ای این رویداد به صورت تخصصی و دوری‌گزینی از جنبه فِستیویته است.
سیزدهمین جشنواره ملی موسیقی جوان با دبیری هومان اسعدی و با مشارکت اساتید موسیقی کشور توسط انجمن موسیقی ایران، با حمایت معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، دفتر موسیقی و با همکاری بنیاد رودکی از تاریخ پنجم مردادماه تا پنجم شهریورماه سال جاری در تالار رودکی تهران در حال برگزاری است.
انتهای پیام/
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
