استانها / آذربایجان شرقی

۱۴:۵۱ ۱۳۹۸-۶-۱۷

یک ماه از مهلت استاندار گذشت / موزه مطبوعات آذربایجان همچنان چشم انتظار بازگشایی

یک ماه از این سه ماه سپری شده و آنچه از شواهد امر پیداست، در خانه‌ حریری، نه خانی آمده و نه خانی رفته! یک ماه گذشته و هنوز درهای چوبی خانه حریری، برای ماندگار شدن یادگاران تاریخی یک‌صدسال فعالیت رسانه‌ای شهر اولین‌های ایران زمین، باز نشده‌اند.

به گزارش خبرگزاری فارس از تبریز، همین امروز دقیقا یک ماه از مهلت سه ماهه ای که استاندار آذربایجان شرقی برای راه اندازی و افتتاح رسمی موزه مطبوعات آذربایجان داده بود، سپری شد.

درست یک ماه قبل، در چنین روزی، مدیریت ارشد استان در جمع بزرگ اهالی رسانه و مدیران شهر تبریز که به مناسبت روز خبرنگار و به میزبانی انجمن صنفی روزنامه نگاران استان برپا شده بود، با صحه گذاشتن بر دغدغه رسانه‌ای موجود در خصوص راه اندازی موزه مطبوعات، صراحتا از لزوم اتمام و افتتاح این موزه سخن گفت.

دکتر محمدرضا پورمحمدی، طی سخنانی متولیان امر را ملزم به فراهم نمودن زمینه لازم برای افتتاح موزه مطبوعات آذربایجان در خانه تاریخی ختایی نمود و با امضای لوح تمبر این موزه، ابراز امیدواری نمود به امید خدا آخرین استانداری هستم که این لوح را پیش از افتتاح امضا می کنم و تا سه ماه آینده شاهد بازگشایی موزه خواهیم بود.

حالا یک ماه از این سه ماه سپری شده و آنچه از شواهد امر پیداست، در خانه‌ی حریری، نه خانی آمده و نه خانی رفته! یک ماه گذشته و هنوز درهای چوبی خانه حریری، برای ماندگار شدن یادگاران تاریخی یکصدسال فعالیت رسانه ای شهر اولینهای ایران زمین، باز نشده اند.

پس از تعیین تکلیف سازمانی که اکنون نام ورزاتخانه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری را به دوش می‌کشد، و با توجه به همراهی مشفقانه فعالان رسانه‌ای در تبریز و سراسر کشور با رویدادهای این حوزه، انتظار اهالی رسانه شهر تبریز برای تعیین تکلیف موزه مطبوعات و عمل به تعهد کهنسال راه اندازی این موزه، خواسته‌ نابجایی نیست.
با این وجود سعی می‌کنیم خوشبین باشیم و با نگاهی به نیمه پر لیوان، دو ماه باقی مانده از مهلت استاندار محترم را در نظر بگیریم. دو ماهی که مثل برق و باد می‌آیند و می‌گذرند...

اولین یادگار تولد موزه مطبوعات به زمانی در حدود سال 1387 و تفاهم رئیس اسبق سازمان میراث فرهنگی استان برمی‌گردد، وقتی که تراب محمدی، در جمع اهالی رسانه اهمیت این موضوع را خاطرنشان کرد و گفت: «مطبوعات آذربایجان در طول تاریخ نقشی ویژه و منحصر به فرد را ایفا کرده‌اند به همین دلیل تاسیس موزه‌ای تخصصی در این زمینه ضرورت دارد.»

مرداد ماه سال 1387 اولین خبرها از طریق دفتر خبرگزاری فارس در شهر تبریز و از قول تراب محمدی، رئیس وقت سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مبنی بر تاسیس موزه مطبوعات در همان سال در محل خانه تاریخی حریری در پیاده راه تربیت، به تیتر یک بسیاری از نشریات تبدیل گشت و گفته شد به دلیل لزوم معرفی نقش ویژه مطبوعات آذربایجان و تبریز در طول تاریخ و برای مستند کردن این اقدامات، مکتوبات و مطبوعات ارزشمند منتشر شده در استان را جمع‌آوری کرده و «موزه مطبوعات و مکتوبات» در یکی از خانه‌های قدیمی تبریز در مجموعه‌ای منسجم در قالب موزه مطبوعات برای بازدید آماده خواهیم کرد.

پیگیری این خبر برای اجرا در آن سال به جایی نرسید و دو سال بعد از آن تاریخ، در آستانه روز خبرنگار سال 1389، راه‌اندازی «موزه مطبوعات و رسانه» دوباره از سوی رئیس وقت سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مورد تاکید قرار گرفت و محمدی در این رابطه گفت: «همان‌گونه که پیش از این نیز وعده داده‌ایم، آماده هستیم تا نخستین موزه مطبوعات و رسانه کشور را در تبریز راه‌اندازی کنیم.»

از این مرحله به بعد، چندین بار خانه‌ها و مدرسه‌های تاریخی مختلفی از سوی سازمان میراث فرهنگی استان به انجمن صنفی مطبوعات برای راه‌اندازی موزه پیشنهاد شد که به دلیل قرار گرفتن آنها در محل‌هایی دور از دسترس عموم یا مشکلات رفت و آمدی یا موارد مشابهی که در روند تاسیس و بازدید و کاربری از موزه مطبوعات می‌توانست خلل ایجاد کند، دو نهاد به دیدگاهی مشترکی نرسیدند تا اینکه خانه حریری در پیاده راه تربیت برای این منظور به انجمن صنفی روزنامه‌نگاران استان پیشنهاد شد و با توجه به قدمت، اهمیت، مسیر و ارزشمندی این خانه، تفاهم کلی در رابطه با آن شکل گرفت.

پس از کش و قوس‌های فراوان برای مستحکم شدن قول تاسیس موزه، در سال 92 تفاهم‌نامه‌ای میان سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان با انجمن صنفی روزنامه‌نگاران استان امضا شد و در آن سازمان، قول خود مبنی بر تاسیس موزه مطبوعات استان در خانه تاریخی را مکتوب کرد.

پس از رفتن تراب محمدی از ساختمان رشدیه و آغاز فعالیت فرزین حق‌پرست به عنوان مدیرکل سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان، در تمام جلسات رسانه‌ای نه چندان پر تعداد وی، صحبت موزه مطبوعات از سوی اهالی رسانه مطرح شد و مدیرکل وقت هم قول مساعد و زمان‌بندی‌هایی را برای آغاز به کار موزه اعلام کرد.

این مسئله پوشش گسترده‌ای در رسانه‌های شهر داشت و اهالی رسانه و پژوهشگران شهر را به افتتاح موزه در پایان سال 94 امیدوار کرد.

در مدت مدیرکلی وی، تکمیل نشدن مرمت خانه حریری، بزرگ بودن آن خانه تاریخی برای تبدیل شدن به موزه، نبود مدارک موزه‌ای به اندازه پر کردن فضای موزه‌ای خانه حریری و دلایل مشابه به عنوان علت‌های عدم افتتاح موزه اعلام شد؛ در حالی که هم از سوی اهالی رسانه شهر و هم از طرف سازمان اسناد شمال‌غرب اعلام آمادگی لازم برای اهدای اسناد مختلفی در این رابطه صورت گرفته بود و آثار لازم برای نمایش در دسترس وجود داشت.

فرزین حق‌پرست هم ساختمان رشدیه را ترک کرد بدون اینکه اهالی رسانه شهر اولین‌های ایران، جامه تحقق را بر تن رویای قدیمی‌شان ببینند.

در تمام این مدت، علاوه بر مدیران میراث فرهنگی، مدیران استانی نیز درگیر موضوع بودند، از دکتر سعید شبستری، معاون اسبق سیاسی امنیتی استانداری و مهندس پورمهدی معاون عمرانی این مجموعه گرفته تا مدیران کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان و فرمانداران این سال‌ها و کارشناسان و افراد متعدد دیگر.

مرتضی آبدار، مدیرکل فعلی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان در حال حاضر در انتهای این کلاف پیچ در پیچ ایستاده است.

به نظر می‌رسد او خواهان تعامل جدی‌تری با اهالی رسانه شهر و تحقق خواسته ایشان است، زیرا در مراسم معارفه‌اش، اولین قول خود را (بدون اشاره به مکان در نظر گرفته شده برای این موزه) تکمیل و تخصیص موزه مطبوعات عنوان کرده بود و در مراسمی که در سال 96 در محل موزه با عنوان آغاز تجهیز برگزار شد، شرکت نمود و قول‌های مساعدی نیز داد.

این ماجرا و رایزنی‌های متعدد مربوط به آن به روز خبرنگار سال 96 رسید و مراسمی با حضور تمامی مسوولان بلندپایه استان در خانه حریری برای افتتاح از تمبر آغاز تجهیز موزه مطبوعات آذربایجان.

در این مراسم، اسماعیل جبارزاده استاندار اسبق با تاکید بر اهمیت وجود موزه مطبوعات در شهر اولین‌های ایران، خواستار تسریع و همت مسوولان در راه‌اندازی موزه به خصوص با توجه به رویداد «تبریز2018» شده بود.

صادق نجفی، شهردار سابق تبریز نیز با امضای لوح این موزه، از لزوم گردآوری آثار تاریخی مرتبط با مطبوعات در این موزه سخن گفت.

در این مراسم مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان هم مستندات و شواهد تاریخی بسیار را نشانی بر پیشتازی استان در عرصه رسانه‌ای کشور دانسته و گفته بود که با این تاریخ کهن و پر محتوا لازم بود در حوزه رسانه موزه و گنجینه‌ای در شهر داشته باشیم.

محمدپور، در مراسم آغاز تجهیز موزه مطبوعات، جمع‌آوری آثار مختلف موجود در دست مردم و سازمان‌ها در حوزه نشر و رسانه را مدنظر قرار داده و موزه مطبوعات را معرف قدمت تاریخی و فرهنگی آذربایجان‌شرقی به گردشگران داخلی و خارجی دانسته بود.

در نهایت، آبدار مدیرکل میراث فرهنگی استان، احداث این موزه را جزو برنامه‌های تبریز 2018 دانسته و از ایجاد آن با هماهنگی انجمن صنفی روزنامه‌نگاران آذربایجان‌شرقی سخن گفته بود.

روز خبرنگار سال 96 با تمام هیاهو و اخبار آن گذشت تا سال 97 که باز هم در آستانه روز خبرنگار، شاهد انتشار مطالب و بازدیدهای مدیران استانی از این مجموعه بودیم، اتفاقی که با وجود گردآوری بخش مهمی از آثار و نشریات تاریخی، به بازگشایی بخشی از موزه منتهی نشد و پرونده «موزه مطبوعات آذربایجان» باز هم در روند پیچیده بروکراسی و انجام نشدن سوق پیدا کرد.

با این وجود، همان سال و در مراسم روز خبرنگار، مجید خدابخش استاندار سابق آذربایجان‌شرقی، سه ماه برای افتتاح این موزه به متولیان فرصت داد و خواستار تسریع این روند شد.

اتفاقی که تا رفتن وی از کاخ استانداری محقق نشد و فعالان رسانه‌ای تبریز، این خواسته خود را در اولین جلسه خود با محمدرضا پورمحمدی، استاندار فعلی آذربایجان‌شرقی نیز به دوش کشیدند و خواستار توجه به این موضوع به عنوان مطالبه به حق اهالی رسانه شهر شدند.

با وجود اقبال چشمگیر مردم شهر تبریز به بازدید از موزه‌های شهر و با توجه به از میان رفتن و آسیب دیدن بسیاری از مستندات و آثار تاریخی مطبوعاتی از جمله آرشیوها و عکس‌ها و حتی خاطرات بزرگان مطبوعاتی تبریز، راه‌اندازی نشدن موزه مطبوعات در شهر اولین‌های مطبوعاتی کشور جای سوال دارد.

فعالان مطبوعاتی و اهالی رسانه در آذربایجان و شهر تبریز همواره با تمام توان حامی میراث کهن و ارزشمند منطقه و کشور بوده‌اند، و با توجه به غنای تاریخی فعالیت‌های رسانه‌ای و مطبوعاتی در این منطقه، شایسته است.

مسوولان امر به جای دادن وعده‌های جدید در مناسبت‌های خبری مختلف، به گفته‌های قبلی در این زمینه عمل کند و به احیا و معرفی جایگاه مطبوعات شهر تبریز یاری رسانند.

اهالی رسانه شهر، رویای خانه‌دار شدن مطبوعات و تولد موزه مطبوعات آذربایجان در شهر اولین‌های ایران را با فوت کردن شمع 10 سالگی این پرونده قطور سپری نموده؛ با این وجود با تمام توان برای تولد این موزه ارزشمند ایستاده‌اند.