به گزارش خبرگزاری فارس از گرگان، گلستان در بخشی از حوزه آبریز دریای خزر واقع شده است که با توجه به موقعیت جغرافیایی و شرایط اقلیمی دارای رودخانههای مهم و پرآبی است.
رودهای جاری گلستان به طور عمده از جنوب به شمال و از شرق به غرب استان جریان دارند و از شریانهای اصلی و ارزشمند حیات اقتصادی به ویژه در عرصه کشت انواع محصولات کشاورزی استان محسوب میشوند، در این میان سه رود مهم اترک، گرگانرود و قره‌سو از جمله رودهای دائمی گلستان به شمار میروند که با یک هزار و ۷۰۰ کیلومتر طول به طور مستقیم بر حیات جمعیت یک میلیون و ۹۰۰ هزار نفری استان نقش آفرینی دارند.
وقوع سیل در اواخر سال گذشته و ابتدای سال جاری مشکلات و خسارات عدیدهای به سکونتگاه‌های شهری و روستایی و اراضی کشاورزی استان وارد کرد برخی کارشناسان معتقد هستند یکی از عوامل مهم در تشدید قدرت سیلابهای گلستان کم‌توجهی به ضرورت لایروبی رودخانه‌ها برای آسان‌سازی گذر آب به سمت پایین‌دست و دریاست در واقع رسوب‌گذاری و افزایش ساخت و سازها در حریم رودخانه‌ها ظرفیت آب‌گذری رودخانههای استان را نسبت به گذشته کاهش داده و همین موضوع سبب تشدید خسارت سیلاب شده است به بیانی دیگر اگر ظرفیت رودخانههای استان به حالت طبیعی و گذشته خود برسد و نهرهای فرعی لایروبی شود دبی آب رودخانههای استان کاهش یافته و در نتیجه حجم سیلابها و خسارت‌های ناشی از آبگرفتگی کم خواهد شد.
تجارب ادوار گذشته حاکی از آن است هر 10 سال حداقل یکبار سیل بزرگی در گلستان اتفاق افتاده که درس نگرفتن از آن و کم‌توجهی به برطرف شدن ضعف نارساییها، این استان را آسیب‌پذیر و به محلی برای تاخت و تاز سیلابهای ویرانگر تبدیل کرده است.
شرکت آب منطقه‌ای، تکلیف قانونی در خصوص لایروبی رودخانه‌ها ندارد
به گفته مدیر عامل شرکت آب منطقه‌ای گلستان طبق قانون توزیع عادلانه آب وزارت نیرو، شرکت آب و منطقه‌ای را مکلف به تعیین حریم و بستر رودخانه‌ها کرده است و در خصوص لایروبی رودخانه‌ها تکلیف قانونی تعیین نشده است.
علی نظری با بیان اینکه لایروبی براساس مقدار اعتباری که دولت تخصیص میدهد انجام میشود، اظهار کرد: برای مقابله با سیل در گلستان تنها اقدامی که شاخص شده لایروبی است در حالیکه در هیچ کجای دنیا تنها لایروبی باعث مقابله با سیل نمیشود چون دورههای بازگشت چند ساله داریم.
وی تصریح کرد: نکتهای که در استان ما حائز اهمیت است این است که شیب ما نسبت به دریا عدد ۲ در ۱۰ هزار میباشد لایروبی اگر معنای آن کف‌کنی باشد که در این شرایط معنایی ندارد اگر از آن عمق بیشتر برویم آب را از دریا به سمت آق‌قلا میبریم و اگر بحث تعریض کردن در میان باشد به اعتبار جاری نیاز داریم.
مدیر عامل شرکت آب منطقه‌ای گلستان با اشاره به میزان لایروبی رودهای استان گفت: در حوزههای اصلی در گرگانرود، قره‌سو و اترک ۱۵۶ کیلومتر لایروبی انجام شده است علاوه بر لایروبی باید سازههای فنی را برای رودخانه‌ها و بالادست آن نیز اجرا کنیم در واقع اقداماتی از جمله آبخوان‌داری و آبخیزداری، مشجر کردن ارتفاعات حوزه آبریز موجب کاهش خسارات سیل خواهد شد با این وجود هیچ موقع نمیتوانیم با سیل مقابله کنیم چرا که سیل دورههای بازگشت متفاوت دارد.
ناکافی بودن تخصیص اعتبار برای لایروبی رودخانههای گلستان
معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری گلستان نیز در خصوص چگونگی تخصیص اعتبار به لایروبی رودخانه‌ها گفت: نظام برنامه‌ریزی کشور و توزیع اعتبارات منابع، براساس قانون بودجه سالیانه و سند بالادستی است که صورت می‌گیرد در برنامه بودجه هر سال وزارتخانه‌ها نیاز خود را به دولت اعلام و دولت لایحهای به مجلس ارائه میدهد و براساس پیش‌بینی که دولت کرده درآمدهایش محقق میشود در واقع یک صف به اعتبارات عمرانی وزارتخانه‌ها به استانها ابلاغ میشود که قطعی و تحقق یافته نخواهد بود چون از لحاظ شرایط درآمدی کشور باید اعتبارات محقق شود.
میرمحمد غراوی تصریح کرد: به دلیل آنکه خیلی از اعتبارات دستگاه‌های اجرایی و دستگاه‌های استانی درآمدهایشان محقق نمیشود تخصیصها مطابق با ابلاغ ۱۰۰ درصدی نیست.
وی با بیان اینکه طرحهایی همچون لایروبی رودخانه‌ها براساس تخصیصی که دارند فعالیتشان را در دستگاه‌های اجرایی انجام میدهند، افزود: متوسط دریافتی ما برای مهندسی رودخانه‌ها و لایروبی طی پنج سال گذشته سالیانه بیش از ۶ میلیارد نبوده است و این نیاز استان را رفع نخواهد کرد و رقم بیشتری نیازمندیم.
معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری گلستان خاطرنشان کرد: استان ما ۲ هزار و ۷۰۰ کیلومتر رودخانه در پنج حوزه آبریز دارد در این حوزهها، آبی که در رودخانه‌ها از بارندگی جاری میشود توام با گل و لای خاک رسی است که از سرشاخهها وارد رودخانه میشود از سویی ظرفیت رودخانه‌ها محدود است و باید رودخانههای اصلی لایروبی شوند.
دولت بعد از سیل رقم خوبی برای مهندسی رودخانه‌ها و لایروبی اختصاص داد
غراوی اضافه کرد: امسال دولت بعد از سیل رقم خوبی برای مهندسی رودخانه‌ها و لایروبی اختصاص داد در حالیکه ۴۰ میلیارد تومان در نظر گرفته شد اما هنوز به طور کامل تخصیص نیافته است.
وی به عوامل طغیان رودخانه‌ها در زمان سیل اشاره کرد و گفت: نخستین عامل طغیان رودخانه‌ها عامل انسانی است وقتی حریم و بستر رودخانه‌ها تصرف و ساخت و ساز انجام میدهیم مدخل رودخانه‌ها نیز کاهش مییابد و در زمانی که جریان سیلاب میخواهد هدایت شود با آن حجم و سرعتی که انتظار است، تخلیه صورت نمیگیرد.
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار گلستان گفت: در زمان سیل گلستان از سر منشأ رودخانه‌ها که از دریا شروع میشود لایروبی انجام شد و دستگاه‌ها از اعتبارات داخلی خود برای مقابله با سیل استفاده کردند ۱۰۴ کیلومتر لایروبی در زمان سیل انجام شد و ۱۵۰ کیلومتر لایروبی را در دست انجام داریم.
براساس این گزارش اگر اجرای طرحهایی زیربنایی همچون تکمیل زهکشی و لایروبی رودخانههای گلستان با تأخیر مواجه یا به فراموشی سپرده شود باز هم گلستان باید در انتظار سیلابهای مخربی باشد لایروبی رودخانه‌ها موضوعی منحصر به دشتهای گلستان نیست بلکه خطر آن مناطق بالادستی و جنگلی استان را تهدید میکند که نباید مورد غفلت مسوولان واقع شود به طور قطع اقدام عملیات مهمی همچون لایروبی رودخانه‌ها میتواند در پیشگیری از خسارت‌های احتمالی سیل مؤثر باشد.
انتهای پیام/83017/ق
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
