صرفاً ایجاد فضاهای شاد به نشاط اجتماعی منجر می‌شود؟

خبرگزاری فارس سمنان- گروه اجتماعی: یکی از شعارهای سازمان جهانی بهداشت، تأکید بر ارتقای سلامت روان بوده و بر همین اساس، وزارت بهداشت، درمان و آموزش و پزشکی نیز شعاری را با عنوان «ارتقای سلامت روان، جامعه بانشاط» انتخاب کرده است.

ارتقای سلامت روان و ایجاد جامعه‌ای بانشاط یکی از نیازهای اساسی جوامع امروزی است و جسم و روان مانند دو بال برای پرواز یک پرنده لازم و ملزوم یکدیگرند و توجه هم‌زمان به هر دوی آنها تضمین‌کننده بهداشت و سلامت روان افراد جامعه است.

به دنبال صنعتی شدن جوامع، مسائل مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و ... چرخه زندگی را تغییر داده و تجمع افراد از سطوح مختلف اجتماعی در یک منطقه منجر به رشد مواردی مانند فقر، بیکاری، تضاد و تبادل فرهنگی و... شده است.

این موارد آسیب‌های روانی مانند افسردگی، استرس، خشونت، طلاق، خودکشی و بسیاری از آسیب‌های دیگر را با خود به ارمغان آورده است.

نشاط اجتماعی؛ احساس خشنودی پایدار و درونی

شهلا حقیقت، کارشناس مسؤول گروه سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی سمنان در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری فارس استان سمنان با بیان اینکه نشاط و شادمانی یکی از شاخص‌های مهم در ارتقای سلامت روان است، گفت: اگر فردی در جامعه از حمایت اجتماعی برخوردار باشد، حضور مؤثرتری در جامعه دارد و نقش هم‌افزایی هم می‌تواند داشته باشد.

وی افزود: زمانی که بحث اجتماع مطرح می‌شود، باید همه نهادها، سازمان‌های مردم‌نهاد، دستگاه‌ها و خود مردم دست در دست یکدیگر بگذارند و مشارکت قوی داشته باشند تا بتوانیم حمایت اجتماعی ایجاد کنیم و همه خانواده‌ها زیرپوشش این چتر حمایتی در آرامش زندگی کنند.

کارشناس مسؤول گروه سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی سمنان با بیان اینکه وزارت بهداشت فقط متولی سلامت است و نقش مؤثری در ایجاد نشاط اجتماعی و افزایش طول عمر افراد دارد، اظهار کرد: در تعریف نشاط اجتماعی، شاخص‌های زیادی مانند ادراک فساد، درامد سرانه، ویژگی‌های شخصیتی فرد یا احساس آزادی افراد در انتخاب شیوه زندگی نقش دارد که مجموع این موارد باعث ایجاد نشاط اجتماعی در جامعه می‌شود.

حقیقت با تأکید بر لزوم همکاری همگانی در ایجاد نشاط اجتماعی گفت: برخی‌ها خیلی سطحی با این مسأله برخورد می‌کنند و معتقدند صرفاً ایجاد فضاهای شاد منجر به نشاط اجتماعی می‌شود.

وی تصریح کرد: نشاط اجتماعی احساس خشنودی پایدار، درونی و دائمی و نتیجه رضایت فرد از شغل، درآمد و ارتباطات بین‌فردی است؛ ولی شادی یک تجربه هیجانی و زودگذر از جنس هیجان و عاطفه است؛ مانند دعوت شدن به یک جشن عروسی، شرکت در یک مسابقه هیجانی و... که برای مدت کوتاهی می‌تواند احساس رضایتمندی و شادی را در فرد ایجاد کند اما پایدار نیست و موجب رضایتمندی کامل نمی‌شود.

توجه به معنویت؛ سبب افزایش سلامت روانی

کارشناس مسؤول گروه سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی سمنان با بیان اینکه توجه به معنویت سبب افزایش سلامت روانی افراد می‌شود، بیان کرد: افرادی که نگاهشان یادآور عظمت خداوند است و نیازهایشان را از خداوند درخواست می‌کنند، احساس آرامش بیشتر و مثبت بودن دارند و دارای سلامت روان بیشتری هستند.

وی رسانه‌ها را نیز یکی از ابزارهای قدرتمند در ارتقای سلامت روان و ایجاد نشاط اجتماعی در جامعه دانست و افزود: رسانه‌ها با اقدامات به‌موقع خود و ایجاد برنامه‌های با محتوا و نشر افکار مثبت در جامعه نقش مؤثری در ایجاد نشاط اجتماعی دارند.

حقیقت بیان کرد: ارتباطات بین فردی هم می‌تواند به‌عنوان یک عامل مهم در افزایش نشاط اجتماعی مطرح شود؛ به‌طوری که اگر اشخاص در نوع رابطه خود با دیگران احساس رضایتمندی کنند، می‌توانند این نشاط اجتماعی را در خود ایجاد کرده و به خانواده، همکار، همسایه و دیگر اعضای خانواده تسری دهند.

وی، حمایت اجتماعی را زمینه‌ساز نشاط اجتماعی برشمرد و افزود: هر چه دایره حمایت اجتماعی از یک فرد گسترده‌تر باشد؛ یعنی بداند افراد زیادی در اطراف او هستند که در مواقع مشکلات و ناراحتی از او حمایت می‌کنند، مسلماً نشاط اجتماعی در وجود او و بین افراد این جامعه روزبه‌روز بیشتر می‌شود.

ارائه خدمات روان‌شناسی رایگان

کارشناس مسؤول گروه سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی سمنان، بحث خود مراقبتی را یکی از برنامه‌های وزارت بهداشت در راستای پیشگیری اولیه و ارتقای سلامت روان برشمرد.

حقیقت افزود: طبق این برنامه فرد با یک رفتار جست‌وجوگرانه، علائم یک بیماری و مشکل خود را به‌زودی تشخیص می‌دهد و برای پیشگیری و بهبود بیماری خود و دریافت خدمات، اقدام می‌کند.

وی از دیگر برنامه‌های وزارت بهداشت و دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور، به ارائه خدمات سلامت روان توسط روانشناسان ارشد بالینی در مراکز خدمات جامع سلامت اشاره و بیان کرد: در این مراکز، مراقبان سلامت با پرسیدن سؤالاتی مردم را غربالگری کرده و افرادی را که دارای اختلالات سلامت روان هستند، برای مداخلات روان‌شناختی به روانشناس و برای خدمات دارویی به پزشک ارجاع می‌دهند که خدمات روان‌شناسی رایگان و خدمات پزشکی طبق تعرفه بیمه برایشان انجام می‌شود.

حقیقت بحث فرزندپروری و افزایش مهارت‌های زندگی را از دیگر برنامه‌های دفتر سلامت روانی اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت برشمرد و افزود: مسأله فرزندپروری مداخله‌ای در راستای بهبود روابط والد و فرزند است که نقش پیشگیری‌کننده دارد و می‌تواند از خیلی از مسائلی که ممکن است در آینده برای بچه‌ها پیش بیاید، جلوگیری کند.

وی بیان کرد: طبق این برنامه، والدینی که کودکان دو تا 12 و 12 تا 17 ساله دارند، در کلاس‌های مختلف فرزندپروری شرکت کرده و توسط روانشناسان دوره‌دیده خدمت می‌گیرند و پکیج‌های جداگانه‌ای که برای هر کدام از آنها تهیه‌شده در اختیارشان قرار می‌گیرد.

آموزش 10 مهارت مختلف به افراد

کارشناس مسؤول گروه سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی سمنان گفت: در کارگاه‌های آموزش مهارت‌های زندگی نیز 10 مهارت مختلف به افراد آموزش داده می‌شود تا بتوانند آن را در زندگی‌شان به کار ببندند.

حقیقت اضافه کرد: افراد می‌توانند مهارت‌های مدیریت استرس و خشم، نحوه برخورد با مشکلات و حل مسأله، چگونگی تصمیم‌گیری‌ها و ارتباط با دیگران را به‌طور رایگان آموزش ببینند.

وی ارائه آموزش‌های فردی را زمینه‌ساز ایجاد نشاط اجتماعی برشمرد و افزود: اگر آموزش‌های فردی در جوامع رشد پیدا کند به خانواده و جوامع هم تسری پیدا می‌کند و پررنگ‌سازی نقش افراد در پذیرش مسؤولیت‌ها و حل مشکلات به دست خودشان علاوه بر بالا رفتن رضایت فردی، سبب بالا رفتن نشاط اجتماعی می‌شود.

وی افزود: علاوه بر آن، ارتقای زیرساخت‌هایی که می‌تواند منجر به نشاط اجتماعی در جامعه شود، خود سبب ایجاد سرزندگی در جامعه و بهبود شرایط بهتر زیستن برای شهروندان خواهد شد.

کارشناس مسؤول گروه سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی سمنان ادامه داد: ایجاد روحیه شادابی در جامعه، امیدواری و افزایش مشارکت اجتماعی مردم در زمینه‌های مختلف سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و افزایش کیفیت زندگی در محیط‌های خانوادگی و شغلی را به دنبال دارد.

حدود ۲۳.۶ درصد افراد؛ تجربه‌کننده اختلال روان‌پزشکی

کارشناس مسؤول گروه سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی سمنان گفت: طی پیمایش انجام‌شده در سال‌های اخیر، مشخص شد که ۲۳.۶ درصد از افراد ۱۵ تا ۶۴ ساله کشور یکی از اختلالات روان‌پزشکی را طی یک سال تجربه کرده‌اند که از این تعداد، درصد خانم‌ها بیشتر از آقایان و شایع‌ترین اختلالات، اضطراب و افسردگی بوده است.

حقیقت با بیان اینکه حدود 60 درصد از این افراد از بیماری خود بی‌اطلاع بودند و امید به بهبودی خودبه‌خود داشتند و در نتیجه برای درمان آن اقدام نکرده‌اند، افزود: موانع دریافت خدمات سلامت روان ازجمله کم‌اهمیت شمردن مشکل سلامت روان، مشکلات مربوط به هزینه و بیمه، عدم دسترسی به درمان مناسب، نگرانی از انگ بیماری و مصرف دارو و... سبب شد تا وزارت بهداشت برنامه تحول نظام سلامت را مطرح کند.

وی تصریح کرد: با به‌کارگیری روانشناسان بالینی و دوره‌دیده برای ارتقای سواد سلامت روان و ارائه خدمات روان‌شناختی به مردم تلاش می‌شود.

کارشناس مسؤول گروه سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی سمنان با اشاره به اینکه اطلاعات افرادی که به مراکز خدمات جامع سلامت رجوع می‌کنند، در سامانه‌ای به نام سامانه یکپارچه سیب جمع‌آوری می‌شود، گفت: این اطلاعات کاملاً محرمانه است و وضع هر فرد فقط در اختیار شخصی است که وی را تحت درمان و مراقبت قرار می‌دهد.

حقیقت افزود: افرادی که به این مراکز مراجعه می‌کنند، از لحاظ بیماری‌های مختلف غربالگری می‌شوند که یکی از آنها بحث سلامت روان است.

وی گفت: چنانچه فردی به بیماری یا اختلال سلامت روان دچار باشد از جانب مراقبان سلامت، روانشناس و پزشک مداخلات درمانی‌اش آغاز و پیگیری می‌شود.

کارشناس مسؤول گروه سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی سمنان از وجود ۲۴ مرکز جامع خدمات سلامت در سطح شهر و روستا در استان سمنان خبر داد و افزود: این مراکز در همه شهرهای استان وجود دارد و مراکزی که فاصله آنها از هم زیاد است، بین آنها پایگاه‌های بهداشتی در دسترس مردم قرار دارد که خدمات سلامت ازجمله سلامت روان به مردم ارائه می‌شود.

انتهای پیام/2249/م/