گروه خانواده؛ نعیمه موحد: پسرک با شمشیرش به سمت مهمان‌ها حمله می‌کند و می‌گوید: «همتون رو می‌کشم!» مادر درحالی که سرخ و سفید شده روبه مهمان‌ها می‌گوید: « بچه است دیگه. از این کارتون‌ها می‌بینه!»
به احتمال زیاد همه ما کم و بیش با صحنه‌هایی از این دست مواجه شده‌ایم. رفتار خشن و نامناسب یا حرفی نابه‌جا که گاهی از زبان بچه‌ها بیرون می‌آید و باعث سرافکندگی یا احساس نگرانی والدین می‌شود. یا صحنه نامناسبی در وسط یک پویانمایی کودکانه که با یک لحظه غفلت سوالات زیادی را خیلی زود مهمان ذهن پاک کودکان می‌کند و سبک زندگی که از طریق این آثار توی ذهن کودک می‌نشیند.
اغلب در این موارد والدین گناه را به گردن پویانمایی یا برنامه تلویزیونی می‌اندازند که البته بسیاری از اوقات هم حق دارند. چون معیار و محک مناسبی برای تشخیص اثر مناسب کودک از اثر نامناسب وجود ندارد و البته والدین هم فرصت کافی ندارند تا یک اثر را به طور کامل تماشا کرده و درباره آن تصمیم بگیرند. بعد از این بعضی والدین دیگر تماشای هر برنامه‌ای را به طور کامل ممنوع می‌کنندو یا برای مدتی پابه‌پای بچه‌ها آثار نمایش کودک را دنبال می‌کنند که البته به خاطر مشغله یا عدم جذابیت زیاد هم پایدار نخواهد بود.
به هرحال هیچکدام از اینها مجوزی برای نشاندن بچه‌ها پای اثری هرچند کودکانه که نمی‌دانیم قرار است چه چیزی به فرزندم ما نشان بدهد، نمی‌شود. اما چه باید کرد؟ بچه‌ها تماشای پویانمایی،کارتون و فیلم سینمایی را دوست دارند. تماشای این دست برنامه‌ها طبق ساعاتی مشخص و محدود زیر نظر والدین یک فعالیت سرگرم‌کننده و مفید برای بچه‌هاست. اما اگر قرار باشد ندانیم که چه خوراکی به فرزندمان می‌دهیم به جز اثرات ظاهری مثل رفتار خشونت‌آمیز گاهی تشخیص اثرات ناپیدای روحی و روانی هم بر روی بچه‌ها مشکلات بزرگی ایجاد خواهد کرد.
این همان دغدغه‌ای است که ذهن تیم «چی خوبه» را به خود مشغول کرده است و باعث شده دنبال یک راه‌حل کاربردی برای حل این مشکل بگردد. در نهایت این دغدغه خانواده‌محور به ایده رده‌بندی سنی و محتوای آثار کودکان در قالب یک سایت کاربردی تبدیل شده است.
علیرضا گودرزی مدیر استارت‌آپ «چی خوبه» در این گفت وگو درباره ایده تا شکل‌گیری ماجرای استارت‌آپی برای کودک و خانواده، دغدغه‌ای که تیم در این مسیر داشته است و همچنین برنامه‌های آینده «چی خوبه» صحبت کرده است. تیم «چی خوبه» در یک دغدغه خانواده‌محور تلاش کرده است تا هم والدین را در انتخاب مسیر درست کمک کند، هم محتوای بهتر و مناسب سن را به بچه‌ها برساند و هم یک خلا بزرگ به نام نظام رده‌بندی سنی را حداقل در بخش پویانمایی تا حد زیادی از بین ببرد.
ایده شکل گیری یک استارت‌آپ برای رده بندی سنی محتوای کودکان از کجا متولد شد؟
در واقع این یک دغدغه بود. چون معتقدیم کودکان در عین اینکه باید از اسباب و تکنولوژی روزگار دیجیتال و عصر رسانه استفاده کنند اما به خاطر شرایط خاص سن و سالی که در آن قرار دارند، از کودکی گرفته تا نوجوانی، به شدت در برابر این فضا آسیب‌پذیر هستند. حالا باید چه کرد که در عین توصیه به استفاده مفید و موثر از آثاری که برای آنان تولید می‌شود، آسیب‌های آن هم از منظرهای مختلف مثل خشونت کلامی و رفتاری، محتوای جنسی، محتوای ضدفرهنگ ایرانی و... کم بشود و حتی به صفر برسد. این تمام دغدغه ما درباره موضوعی بود که در جامعه حل نشده باقی مانده بود.
ما دوست داشتیم که این کار فرهنگی که می‌خواهیم انجام بدهیم در واقع یک کار تمیز و موثر باشد. نه چند توصیه یا یک کار گذرا که بعد مدتی فراموش بشود. دوست داشتیم کاری باشد که بتوانیم آن را جهت رفع دغدغه مذکور عرضه کنیم و بگوییم شما والدینی که می‌خواهید فرزندانشان در برابر آسیب محتواهای نامناسب محافظت کنند، ما این دغدغه را برای شما حل کردیم. البته همیشه هم این دغدغه‌ها وجهه منفی و سلبی ندارد. مثلا زیاد پیش می‌آید که والدینی که فرزندان همسن و سال دارند از هم بپرسند: یک کارتون آموزشی برای پسرم که کلاس سوم هست می‌خواهم. چیزی سراغ دارید؟ یک کارتون سراغ داری که دخترم تشویق به مسواک زدن بشود ؟ از این کارتون‌های موزیکال خسته شده‌ام. کارتونی سراغ دارید که یک چیز خوب هم یاد بچه بدهد؟
اینها همه دغدغه ما هم به عنوان کسانی که می‌خواستیم در حوزه خانواده و سبک زندگی کار فرهنگی موثر انجام بدهیم هم بود. به هرحال مطالبه‌ای بود اما برای آن نه پاسخی بود و نه ایده‌ای. همین مسیر بالاخره و در نهایت ایده یک استارت‌آپ رده‌بندی سنی تصویب شد و ما کار راه‌اندازی « چی خوبه» را شروع کردیم.
این رده‌بندی سنی بر اساس چه متر و معیاری صورت می‌گیرد؟
ما یک نظام‌نامه داریم که در واقع اولین نظام‌نامه رده‌بندی سنی پویانمایی در ایران است. در تدوین این اساسنامه ما از محتواهای مشابه در کشورهای خارجی استفاده کردیم. حتی نظام رده‌بندی سنی بازی‌های رایانه‌ای به اسم «اسرا» که مدتهاست در ایران فعالیت می‌کند را هم مورد مطالعه و بررسی قرار دادیم و با این دوستان هم جلساتی داشتیم. تقریبا وضعیت 15کشور که رده‌بندی سنی را برای محتوای کودک و نوجوان اعمال می‌کندد، در مرحله پیش تولید ما مورد بررسی و کنکاش قرار گرفت.
در مرحله بعد طبق هدفی که داشتیم تغییرات لازم را معیارها ایجاد کردیم و همچنین طبق فرهنگ جامعه آنها را بومی‌سازی کردیم. این نظام‌نامه حدودا سیصدصفحه‌ای، جنسیت، سن، خشونت، مباحث جنسیتی و باقی فاکتورهایی که لازم است در یک پویانمایی مدنظر قرار داده بشود را به طور کامل تعریف کرده است.
مثلا گفته‌ایم که اگر در پویانمایی «خون» وجود داشته باشند چه رده سنی می‌توانند آن را تماشا کنند. اگر خون رنگ خاصی داشته باشد با به صورت خاصی موردنمایش قرار بگیرد، باز هم رده سنی آن متفاوت خواهد شد. برمبنای این توضیحات فرمولی تهیه شده است که از آن برای دادن یک عدد به هر اثر پویانمایی استفاده می‌شود. مثلا مثبت هفت یا مثبت یازده.
در سایت هم برای راحتی کار والدین دسترسی به گزینه‌های سنی از سه تا هجده سال موجود است.
یعنی همه کارها با یک فرمول سنجدیده می‌شوند؟
این فرمول وجود دارد اما تحلیلگران ما هم انیمیشن‌ها را می‌بینند. در واقع فرمول برای رده‌بندی نهایی بعد از تماشای فیلم توسط تحلیلگر مورداستفاده قرار می‌گیرد. در حال حاضر ما صدنفر تحلیلگر در سرتاسر کشور داریم که در اولین فرصت پویانمایی‌های روز دنیا را تماشا کرده و رده‌بندی سنی را برای آن اعمال می‌کنند. البته این تحلیگران بر مبنای نظام‌نامه ما آموزش دیده‌اند و هر کار هم قبل از قرار گرفتن بر روی سایت توسط تیم «چی خوبه» بازبینی می‌شود.
این سرویس با توجه به گرایش‌های خاص کودکان و نوجوانان در گروه‌های سنی مختلف و متناسب با جنسیت آنها به پایش، گزینش و دسته‌بندی این زمینه‌های موضوعی می‌پردازد تا بهترین سرگرمی‌های سازنده و جذاب را برای رشد و شکوفایی خلاقیت کودکان و نوجوانان شناسایی و معرفی کند.
فکر نمی‌کنید در این صورت والدین به نوعی از چرخه انتخاب و تماشای پویانمایی در کنار فرزندانشان حذف می‌شوند؟
اتفاقا برعکس ما معتقدیم این کار والدین را بیشتر با آثاری که فرزندشان می‌بیند آشنا می‌کند. مراجعه به «چی خوبه» برای این مبنا نیست که والدین یک کار را انتخاب، دانلود و برای فرزندشان پخش کنند. ما ویدئوهای چند دقیقه‌ای یا پادکست درباره بعضی پویانمایی‌ها تهیه کرده‌ایم که موضوع یا معیارهای رده‌بندی در آن به صورت اجمالی گفته می‌شود. چون شاید والدین فرصت کنند یک اثر را قبل از تماشای فرزندانشان به صورت کامل ببینند با این کلیپ‌ها در جریان کلیت اثر قرار می‌گیرند.
مثلا یک کلیپ چند دقیقه‌ای درباره پویانمایی «پاندای کونگ فو کار» دقیقا برای والدین مشخص می‌کند که داستان این کار چیست. چه محتوایی را به کودک انتقال می‌دهد. حاوی خشونت است یا نه. و یا حتی حاوی خشونتی هست که والدین بخواهند فرزندشان آن را ببیند یا نه. به هرحال روش و سبک تربیتی در هر خانواده‌ای متفاوت است. حتی نسبت به فرزند دختر و پسر هم قطعا روش‌های تربیتی متفاوتی توسط والدین اعمال می‌شود. مثلا شاید پدر و مادری مشکل نداشته باشند که فرزندشان شمشیربازی یا صحنه‌های ورزش رزمی که زد و خورد دارد را در یک پویانمایی ببیند. اما والدین دیگری با توجه به روحیاتی که از فرزندشان سراغ دارند در همین حد را هم جایز ندانند. پس این والدین هستند که تصمیم نهایی را درباره تماشای یک اثر می‌گیرند. اما ما این تصمیم‌گیری را با روش‌هایی برایشان راحت‌تر و سریع‌تر کرده‌ایم.
در واقع والدین نه تنها با این روش از مسیر تصمیم‌گیری درباره محتوای بصری فرزندشان حذف نمی‌شوند بلکه با صرف وقتی کم، به صورت کامل و موثر در جریان این محتوا و تاثیرش بر روی فرزندشان قرار می‌گیرند.
در حال حاضر محتواهای تولیدی شما از چه طریق قابل دسترسی است؟
در حال حاضر این محتوا در سایت مجموعه به آدرس chikhoobeh.com و همچنین در پیام‌رسان‌ها با آدرس chikhoobeh قابل دسترسی است. شما با مراجعه به سایت دسترسی به پویانمایی‌ها را بر اساس رده‌بندی سنی، جدیدترین‌ها، پربازدیدترین‌ها، برترهفته و پیشنهادی خواهید داشت.
با کلیک بر روی هرکدام از پویانمایی‌ها این اطلاعات برای شما قابل دسترسی است. داستان پویانمایی که البته هشدار لو رفتن داستان هم دارد و درباره فیلم‌های سینمایی سعی می‌کنیم داشتان لو نرود. شخصیت‌های موجود در پویانمایی، آنچه والدین باید درباره آن بدانند، پیشنهادهایی برای صحبت والدین با فرزندان درباره اثر، حواشی، شناسنامه و امکان نمایش کامل آن از طریق نرم‌افزار تلویبیون. همچنین نقاط ضعف و قوت کار در قالب امتیازبندی از صفر تا پنج هم موجود است. بچه‌ها و والدین می‌توانند تحلیل و نظر خودشان را هم درباره کاری که تماشا می‌کنند بنویسند و به آن رتبه بدهند. اینطوری بقیه هم می‌توانند قبل از تماشا از نظرات دیگران استفاده کنند.
به نظر می‌رسد تبلیغات برای «چی خوبه» به اندازه کافی نبوده است. چون علی‌رغم نیاز خانواده‌ها افراد زیادی از وجود این سایت مطلع نیستند.
خوشبختانه در یازدهمین جشنواره رسانه‌های دیجیتال، سایت چی خوبه در بخش خانواده و سبک زندگی توانست رتبه نخست را به دست بیاورد. از آن طرف شرکت‌هایی مثل تلویزیون‌های اینترنتی خواهان همکاری با ما در زمینه رده‌بندی سنی هستند. چون به هر حال برای خود این سایت‌ها هم اعتماد و مراجعه بیشتر والدین و کودکان را به همراه خواهد داشت. شاید در سطح عمومی تبلیغات ما کافی نبوده است چون بودجه کافی نداریم و تمام امکاناتمان به صورت رایگان است. اما در بین خانواده رسانه‌های دیجیتال حرف‌های خوبی برای گفتن داریم.
الان با همین سطح تبلیغاتی روزانه چندصد نفر مراجعه‌کننده جدید به سایت داریم. اینها به علاوه صدهزارنفر کاربر فعال سایت است. تبلغیات ما در حال حاضر بیشتر طبق قراردارد و همکاری با نرم‌افزارهای پاربازدید دیگر است. مثلا بنر ما هم‌اکنون در نرم‌افزار «بادصبا» وجود دارد که باعث شده افراد زیادی با «چی خوبه» آشنا بشوند. البته قبول داریم که تبلیغات عمومی باید بیشتر بشود.
در ادامه هم تیم ما درصدد انجام این مسیر رده‌بندی برای بازی‌های رایانه‌ای، کتاب و اسباب‌بازی است و ان‌شاالله می‌خواهیم کار را بیشتر گشترش بدهیم چون معتقد هستیم که جای کار بیشتری در این زمینه وجود دارد. امروزه دسترسی به اینترنت برای کودکان و نوجوانان بسیار ساده شده و موضوع امنیت کودکان و نوجوانان هنگام استفاده از اینترنت به یک دغدغه جهانی تبدیل شده است. در بسیاری از کشورهای پیشرفته هم کودکان فقط به محتوای مناسب سن خود دسترسی دارند و این محتوا هم شامل محتواهای برخط و وب و هم شامل محتواهای عرضه شده در فضای حقیقی می‌شود که به عنوان مثال موضوعی مثل کتاب می‌تواند شامل هردوگزینه باشد.
قصد راه‌اندازی نرم‌افزار موبایلی را ندارید؟
حتما این کار جزء برنامه‌های آینده ما هست. اما متاسفانه جایی مثل کافه‌بازار کل دسترسی اندرویدی ما را حذف کرد. علت کارشان را هم این‌طور توضیح می‌دهند که کلا کارهایی که «وب ویو» باشند، یعنی دسترسی به آنها فقط از طرق نسخه وب موثر باشد را در کافه بازار قبول نمی‌کنند. درحالی که دسترسی اندرویدی ما هم اکنون در فروشگاه گوگل قابل دسترسی است و در سایت تعداد زیادی کاربر ایرانی حضور دارند که از معیارهای قرار گرفتن در کافه بازار است. اما کافه‌بازار آن را حذف کرد و باعث شد تعداد زیادی از کاربران و امضای دیجیتال ما هم از دست برود.
انتهای پیام/
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
