اخبار فارس من افکار سنجی دانشکده انتشارات توانا فارس نوجوان

دفاتر منطقه ای

افغانستان پس از توافق طالبان و آمریکا| مسیری دشوار؛ چشم‌اندازی مبهم

پس از توافق و مصالحه ایالات متحده و طالبان، مذاکرات بین طالبان و دولت افغانستان چه شکل و شمایلی خواهد داشت؟

افغانستان پس از توافق طالبان و آمریکا| مسیری دشوار؛ چشم‌اندازی مبهم

به گزارش خبرنگار دفاتر منطقه‌ای خبرگزاری فارس، آیا معامله‌ای که سرانجام آمریکا و طالبان علناً اعلام کرده‌اند به ایالات متحده امکان خواهد داد تا خود را از طولانی‌ترین جنگ خود رها سازد؟ احتمالا، آن هم  در صورتی که آزمون کاهش خشونت در بازه زمانی هفت روزه ثمربخش باشد، الزامی که امکان می دهد تا معامله مذکور رسما امضا شده و تدریجا پیاده‌سازی شود.

آیا افغانستان سرانجام رنگ صلح و آرامش را خواهد دید؟ شاید، آن هم در صورتی که طالبان، دولت افغانستان و مردم افغانستان بتوانند به سازشی مفید برای همه طرفین دست بیابند.

اما مسیر صلح حقیقی ممکن است طولانی و پر فراز ونشیب باشد، مانند «جاده سالنگ». با خروج نیروهای ایالات متحده و پس از آن چالش‌های بین‌الافغانی، شاید روند صلح به ثمر برسد.

اگرچه معامله اصلی باید علنی سازی شود، اما پارامترهای اصلی آن شناخته شده اند؛ در صورتی که از کارشکنی ها در طول مرحله آزمایشی کاهش خشونت ها جلوگیری شود، ایالات متحده حدود 5000 نفر از 12500 سربازش را در عرض 6 ماه بیرون خواهد کشید. مابقی تدریجا ، احتمالا در طول سه ماه یا کمتر، خارج خواهند شد اگرچه شمار محدودی از نیروهای مبارزه با تروریسم باقی خواهد ماند.

طالبان توافق کرده حملاتی علیه ایالات متحده و متحدین غربی‌اش انجام ندهد و به سایر شبه نظامیان اجازه نخواهند داد تا از قلمرو آنها برای این گونه حملات بهره برداری نمایند. بزودی طالبان مذاکره با افغان ها از جمله دولت افغانستان، که تاکنون از همکاری با آن خودداری کرده را آغاز خواهد کرد.

این شرایط زمانی رخ می دهد که "مجهولات" واقعاً دشوار روشن شوند.

بر اساس تازه ترین تحقیقات میدانی در افغانستان در اکتبر 2019، در این مجال برخی مدل ها در خصوص چگونگی مذاکرات بین طالبان و طرف افغان را مرور خواهیم کرد.

*** مسیرهای واگرایی

دولت افغانستان مشتاقانه به دنبال مذاکراتی شبیه آنچه با  «گلبدین حکمتیار» انجام شد، است. طی سالیان، حزب سیاسی او در بخش‌های اجرایی در زمان ریاست جمهوری حامد کرزی و در پارلمان افغانستان از قدرت بهره می برد.

در سال 2107، کابینه  اشرف غنی به او عفو داد و او به کابل نقل مکان کرد. مدتی نیز مجال سیاسی یافت اما در طول انتخابات ریاست جمهوری سال 2019 فرسوده شد و عملا به نیرویی بی رمق تبدیل شد.

از سوی دیگر، دولت افغانستان امیدوار است به تفاهمی شبیه آنچه در کلمبیا بین دولت و سازمان نیروی مسلح انقلابی کلمبیا (FARC) منعقد شد، دست یابد و به صلح برسد؛ در برابر خلع سلاح شدن طالبان، اعضای این گروه از زندانی شدن رهایی یافته به نوعی نیز کمکهایی جهت ملحق شدن به مردم را دریافت خواهند کرد.

دولت و طالبان متعهد به توسعه روستایی و احتمالا تا حدودی واگذاری قدرت خواهند شد، در حالیکه طالبان حزب سیاسی تشکیل خواهد داد و در انتخابات رقابت خواهد کرد.

این سناریوهای کاملا خوش بینانه، نامحتمل به نظر می‌رسند؛ اگرچه نبردهای افغانستان از سال 2013 به بعد تا حدودی فروکش کرده اما طالبان در مقایسه با نیروهای نظامی افغانستان، دارای عزم و توان هستند.

در کلمبیا، بعنوان نمونه، میزان درگیری ها بسیار کاهش یافت و FARC تمرکزش را عمدتا محدود به حوزه‌های پیرامونی غیر راهبردی نمود. حتی پس از آن، مذاکرات کلمبیا چهار سال طول کشید و پیاده‌سازی معاهدات صلح توام با خشونت در بخشهای مختلف کشور بوده است.

بسیاری از سیاستمداران اپوزیسیون از جمله «عبدالله عبدالله» و رئیس جمهور سابق «حامد کرزی»، مدلی متفاوت را در سر دارند. آنها امیدوارند معاهده ای پشت درهای بسته با طالبان داشته باشند و از این طریق هرچه سریع تر رئیس جمهور «اشرف غنی» را کنار بزنند. 

ایجاد دولت موقت مشترک با طالبان نیز شامل این امر خواهد شد. در این شرایط، قدرت را می‌توان در کابل و دیگر ولایات تقسیم کرد. بسیاری از سیاستمداران افغان بر این باورند که می توانند زیرکانه تر از طالبان عمل کنند یا حداقل، طالبان به مهارتهای تکنوکراتی آنها برای امور حاکمیتی نیاز خواهد داشت، حتی در صورتی که حاکمیت طالبان از نوع تعصبی باشد.

به نظر می رسد ممکن است طالبان از این مدل استقبال کند و قویا به دنبال اتخاذ تصمیمات پیرامون تغییرات  قانون اساسی باشد، آن هم پس از رسیدن به قدرت. پس از آن مسائل ماهوی ( اصلی و بنیادین) بررسی و تصمیم گیری خواهند شد، مسائلی از قبیل اینکه آیا یک سازمان دینی یا امیر امور افغانستان را اداره نماید، آیا انتخابات برگزار شود و در این صورت چه نوع انتخاباتی، کدام قواعد اجتماعی اعمال گردند،

مثلا در خصوص زنان در عرصه های عمومی ( مثلا آیا زنان می توانند به سمت وزارت برسند یا حجابشان چگونه باشد). اما آنهایی که در طالبان بودند از جابجایی نیروهایشان استقبال نمی کنند، حتی نمیخواهند نیروی نظامی جداگانه برای خود داشته باشند.

در عوض، آنها تمایل دارند که اعضایشان در نیروهای امنیتی افغانستان تلفیق شوند. در این بین، کنگره ایالات متحده زمانی شوک جدی تر را تجربه خواهد کرد که هزینه واقعی صلح را دریابد، به عبارت دیگر دلارهای مالیات‌دهندگان ایالات متحده صرف ورود طالبان به عرصه نظامی شود.

سرانجام، برخی در جامعه بین الملل امیدوارند صلحی شبیه به نپال اتفاق افتد؛ سالهای متمادی مذاکره که در طول آن آتش بس برقرار، توان سیاسی تسهیم و اقلیت ها توانمند شدند. در نتیجه، حاکمیت طی یک دهه و نیم دچار تزلزل و بی ثباتی شد و متعاقبا اعتراضات خیابانی و قومیتی منجر به فلج شدن کشور گردید.

برای نپالی ها یاس و نامیدی را به دنبال داشت، اما انتخابات تداوم یافت و شورشیان سابق مائویست، زمانی که امور دولتی را به دست گرفتند، روشهای کاپیتالیستی را در دستور کار قرار دادند.

*** آمادگی برای مسیری طولانی

چنانچه تاریخ افغانستان را یک چراغ راه بدانیم، پیکارها و مذاکرات فراتر از افغانستان طی سالها جریان داشته اند. در واقع شاهد معاهدات بی ثباتی بوده‌ایم که براحتی فروپاشیده‌اند، کودتای سیاسی و نظامی رخ داده و ایالات متحده منافعش را از دست داده است ( اما قدرتهای منطقه ای مداخلات فعالانه داشته اند).

در شرایط بهتر، مذاکرات دولت فیلیپین با جبهه آزادیبخش اسلامی مورو بیش از یک دهه طول کشید و در بسیاری موارد نیز فرو ریخت.

به نظر می رسد در پایان این مسیر پر پیچ و خم، طالبان احتمالا قدرتی چشمگیر خواهد داشت. در صورتی که ایالات متحده و جامعه بین الملل کمک ها به افغانستان را به سبب حاکمیت طالبان قطع کند، آنها نیز نفوذ خود بر مسائل و فرآیندهای تکثرگرایانه و حقوق زنان را محدود خواهند ساخت.

دولت و سیاستمداران افغانستان باید سریعاً در خصوص خطوط قرمز مورد نظرشان و امتیازاتی که می‌خواهند بدست آورند، بیندیشند.

ایالات متحده باید در خصوص اینکه چگونه با طالبان در قدرت به این شیوه تعامل داشته باشد بیندیشد، حتی اگرچه هنوز در خصوص  دستورالعمل ها اطلاعاتی در دست نیست.

انتهای پیام/ح

این مطلب را برای صفحه اول پیشنهاد کنید
نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط خبرگزاری فارس در وب سایت منتشر خواهد شد پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد
Captcha
لطفا پیام خود را وارد نمایید.
پیام شما با موفقیت ثبت گردید.
لطفا کد اعتبارسنجی را صحیح وارد نمایید.
مشکلی پیش آمده است. لطفا دوباره تلاش نمایید.

پر بازدید ها

    پر بحث ترین ها

      بیشترین اشتراک

        اخبار گردشگری globe
        اخبار کسب و کار تریبون
        همراه اول