پرده‌دری فضای مجازی از زندگی‌های خصوصی/ حکایت لایک‌هایی که اسرار هویدا می‌کنند

خبرگزاری فارس_فاطمه ستاری| امروزه شاهد هستیم که بسیاری از افراد پست­‌هایی را از زندگی مشترک خود و اتفاقات خوب و بد و حتی خصوصی در فضای مجازی منتشر می­‌کنند، برخی از خانم­‌های جامعه احساس می­‌کنند اگر از سفره رنگین غذا در خانه عکس گرفته و در فضای مجازی منتشر کنند، توجه افراد زیادی را جلب می­‌کنند. در حالیکه کدبانویی، دسپخت خوب و سلیقه زیبا در تزئین غذا و سفره برای خانواده مهم است نه برای مخاطبان شبکه‌های اجتماعی!

گویی این افراد هدف اصلی خود را از زندگی مشترک و این کارها ندانسته و به جای ایجاد فضای آرام، شاد و مطمئن در بین اعضای خانواده، سعی در جلب توجه دیگران دارند.

پُز خوشبختی در شبکه‌های مجازی

بعضی افراد آرامش روحی را از خود گرفته و دائماً به فکر این هستند که از کدام اتفاق در زندگی خود عکس گرفته و در اینستاگرام منتشر کنند، به جای اینکه با خیال راحت  آسوده در کنار خانواده خود سر سفره غذا بنشینند و از خوردن غذا با هم لذت ببرند، به دنبال عکس گرفتن از سفره و غذا و بارگذاری آن در فضای مجازی هستند؛ به طوری که این کار را یک رقابت و مسابقه برای جلب توجه بیشتر تلقی می‌کنند، در حالیکه ظاهر زیبای غذا و سفره رنگین نشان از خوش طعمی آن و خوشبخت بودن آن خانواده نیست.

اگر سری به فضای مجازی بخصوص اینستاگرام بزنیم، پست­‌های زیادی از لباس­‌ها و مدهای مختلف، غذاهای گوناگون، مجلس‌­های عروسی و تولد لاکچری و شیرین­‌کاری افراد مخصوصاً کودکان می­‌بینیم. در حالیکه بسیاری از آن­ها مربوط به زندگی خصوصی افراد است؛ نه پیج‌ها و صفحه‌ها فضای مجازی که معلوم نیست چه افرادی در پشت نقاب آن صفحه‌ها و اقدامات هستند. به عبارت دیگر می­‌توان گفت این لاف زدن­‌های بی مورد گویای این است که به من توجه کنید و من نیاز به توجه دارم. یا اینکه می­‌خواهند حس حسادت و غبطه دیگران را نسبت به زندگی خود برانگیزند.

شبکه‌های اجتماعی که از زندگی خصوصی افراد پرده دری می‌کنند

برخی از ایرانیانی که در سنت و فرهنگ پاک خود به حفظ حریم خصوصی اعتقاد فراوان داشته و از پرده‌برداری بیزار بودند، اکنون خصوصی‌ترین زوایای زندگی خود را در فضای مجازی به نمایش گذاشته و دیگران را در شادی‌ها و غم‌های زندگی خصوصی خود سهیم می‌کنند. این افراد به مرور زمان از دستپخت، استعدادها و مهارت­‌های تزئیناتی، زیبایی ظاهر و در کل زندگی خود خسته شده و دائم به دنبال تازگی و تنوع هستند. این امر موجب سرخوردگی از زندگی مشترک می­‌شود.

وقتی تصاویر رنگین، جذاب و حتی مصنوعی از سفره غذا، عقد، هفت سین، جشن شب یلدا، مهمانی­‌های خانوادگی، عروسی و تولد در فضای مجازی منتشر شود، موجب رواج تجملگرایی در جامعه، تقلید و چشم و هم‌چشمی و افسردگی افراد کم‌توان در وضعیت مالی شده و فرهنگ غرب را گسترش می­‌دهد.

در ادامه به صحبت­‌های صاحب نظران درمورد  این مباحث می­‌پردازیم؛

مشاور خانواده و استاد دانشگاه در چهارمحال و بختیاری با اشاره به تاریخچه تجمل­گرایی در زندگی انسان­‌ها گفت: در زمینه مد و مسائل تجملاتی، چندین نظریه وجود دارد که از قدیم نیز به آن­ها پرداخته شده ­است، یکی از پدیده­‌های دائمی که مردم با آن­ها سر و کار داشتند، مد و به نمایش گذاشتن خود بود، در افسانه­‌های یونانی قدیم نیز نمونه‌­های زیادی از کسانی که خود را به نمایش می­‌گذاشتند، وجود داشت.

زهرا جلالی اصل با بیان اینکه یکی از دلایل افزایش پدیده مدگرایی و تجمل­گرایی، باورهای غیر منطقی افراد است؛ اظهار داشت: این افراد باید مورد تأیید همه باشند و زندگی­شان ظاهر خوبی داشته باشد؛ لذا انرژی زیادی را برای این باورهای غیر منطقی یا خطاهای شناختی صرف می‌کنند.

پست‌های لاکچری همیشه بیانگر خوشبختی در زندگی نیستند

وی افزود: گاهی اوقات در کانال­‌های شوخی و طنز، پشت صحنه پست­‌های تجمل­گرایی و مد را منتشر می­‌کنند که متوجه می­‌شویم پست­‌های تجملاتی و مدگرایی در فضای مجازی بخصوص اینستاگرام، واقعیت اصلی را نشان نمی‌­دهند.

مشاور خانواده با اشاره به نظریات وجودی در روانشناسی بیان کرد: طبق این نظریات، انسان می­‌داند که فانی است و مرگ و نیستی به سراغش می‌­آید؛ لذا یک اضطراب بهنجاری که منبع رشد و کمال اوست، به او دست می­‌دهد، اما خیلی از افراد این اضطراب را بد تلقی کرده و با فرار از این اضطراب و حس مسؤولیت نسبت به زندگی سعی در انکار آن دارند.

شبکه‌های اجتماعی عامل ایجاد پوسته‌های ظاهری برای نشان دادن خوشبختی است

جلالی اصل خاطرنشان کرد: زمانی که این اضطراب‌­های اصیل و بهنجار را انکار کنیم، از مسیر اصلی خود منحرف شده و به دنبال کمال منحصر به فرد خود نمی­‌رویم، دوست داریم در زندگی یک پوسته ظاهری داشته باشیم و جدی گرفتن زندگی را در امور سطحی و فرعی می‌دانیم؛ به ­طوری که مدگرایی، تجمل­گرایی، مشغولیت به موارد مادی و هم رنگ جماعت شدن را در اولویت قرار می­‌دهیم.

وی تصریح کرد: از منظر دیگر، کسانی که ماشین و خانه و ظاهر خوبی دارند، دارای اعتماد به نفس بالایی هستند؛ ولی این اعتماد به نفس نشانه عزت نفس نیست، عزت نفس یعنی باورهای درونی و پذیرش درون، به طوری که خود را همان­طور که هستند، بپذیرند، نقاط قوت خود را افزایش داده و نقاط ضعف را اصلاح کنند، افرادی که خود را با پست­‌های تجملاتی و آرایش ظاهری در فضای مجازی به نمایش می­‌گذارند، عزت نفس کاملی ندارند.

استاد دانشگاه در چهارمحال و بختیاری با بیان اینکه نوجوانان و جوانان دوست دارند برجسته و مورد توجه باشند و عیب­‌های خود را بپوشانند، ادامه داد: بسیاری از جوانان ما با نمایش خود در فضای مجازی و لایک زیاد، توجه دیگران را جلب می‌کنند؛ در حالیکه اگر جایی برای پیدایش استعدادهای ذاتی آنها وجود داشته ­باشد و در پی شکوفایی آن استعدادها بکوشند، از راه صحیح و درست مورد توجه دیگران قرار می­‌گیرند.

هر کسی برای یک هدفی تلاش می‌کند! برخی برای رسیدن به چیزی و برخی برای دیده شدن!

جلالی اصل زندگی را دارای معانی دانست که زندگی با آنها تعبیر و تفسیر می‌­شود و گفت: طبق جدیدترین نظریه‌ها انسان­‌ها برای رسیدن به برخی اشیاء زندگی می‌­کنند.

وی هدف دیگر زندگی را معنای موقعیتی دانست و افزود: برخی افراد برای رسیدن به یک موقعیت شغلی و اجتماعی، مسؤولیت و مقام تلاش می‌کنند.

این مشاور خانواده با بیان اینکه هدف بالاتر، معنای انسانی دارد و فرد برای انسان­‌ها و خدمت­‌رسانی به آن­ها تلاش می­‌کند، خاطرنشان کرد: بالاترین این اهداف، معنای خدایی و ماوراءالطبیعه دارد و فرد برای جلب رضایت معبودش می­‌کوشد.

جلالی اصل در توصیه پایانی اضافه کرد: هرکس باید سعی کند تا استعدادهای خود را کشف کرده و از طریق آن استعدادها عزت نفس خود را ارتقا بخشد تا انرژی­‌اش به حاشیه نرود و از مسیر اصلی منحرف نشود.

وی تصریح کرد: مقایسه­‌های ذهنی از فضای مجازی مخصوصاً اینستاگرام نوعی اضطراب ایجاد می­‌کند؛ به گونه­‌ای که از خود واقعی­مان فاصله گرفته و دوست داریم یک شخصیت با توانمندی­‌های دیگری باشیم، افراد باید تفکر نقادانه و سواد رسانه‌­ای را در خود گسترش دهند تا بتوانند پشت صحنه پست­‌های تجملاتی و غیر واقعی را در فضای مجازی تشخیص دهند.

نمایش تجملات در فضای مجازی و ایجاد یأس اجتماعی

ناصر باقری در گفت‌وگو با خبرنگار فارس با اشاره به تجمل­گرایی و به نمایش گذاشتن تصاویر زندگی شخصی در فضای مجازی گفت: ترویج تجمل­گرایی در شرایط فعلی غلط است، یک وجه غلط بودن تجمل­گرایی این است که اکثر مردم نمی­‌توانند زندگی تجملاتی داشته باشند؛ بنابراین با دیدن درصد کمی از افراد با زندگی تجملاتی، دچار یأس اجتماعی می­‌شوند.

مشاور خانواده و استاد دانشگاه در چهارمحال و بختیاری اظهار داشت: این افراد به عنوان کسی که هرگز نمی‌­تواند به زندگی تجملاتی برسد، احساس ناامیدی کرده و هرچه تلاش می­‌کنند، نمی‌­توانند به آن زندگی دست یابند.

وی با بیان اینکه تجمل­گرایی در خانواده مشکلات دیگری را ایجاد می­‌کند، افزود: جوانان و نوجوانان دوست دارند به هر چیزی که علاقه دارند، سریعاً دست یابند؛ اما با شغل فعلی خود، در شرایط اقتصادی خانواده­‌شان یا حتی بیکاری موجود در جامعه، نمی­‌توانند به آن خواسته­‌ها برسند؛ بنابراین میل به بزهکاری شدیدا در آن­‌ها ایجاد می­‌شود، یعنی حتی حاضرند از راه خلاف به زندگی تجملاتی باب میلشان دست یابند.

این مشاور خانواده بیان کرد: اگر فرض کنیم که این مشکلات ایجاد نشود، حداقل موجب افسردگی می­‌شود، یعنی نوعی یأس اجتماعی برای بسیاری از افراد ایجاد می­‌شود که چرا ما نمی­‌توانیم این گونه زندگی کنیم، این افراد شاید به ناراحتی و ناامیدی خود اعتراف نکنند؛ اما در وجود خود دچار مشکل می­‌شوند.

باقری خاطرنشان کرد: از عوارض بعدی تجملگرایی و پست­‌های تجملاتی در فضای مجازی می­‌توان به بدبینی گسترده نسبت به شرایط اقتصادی کشور اشاره کرد، فردی که نتواند مثل افراد دیگر زندگی تجملاتی داشته باشد، علت این تفاوت طبقاتی را سیاست­‌های اقتصادی غلط می­‌داند، وقتی این گونه ناامیدی و تفکری در جامعه ایجاد شود، روحیه کار کردن و تعهد کاری پایین آمده و فرسودگی شغلی افزایش می‌­یابد.

جلب توجه در فضای مجازی ناشی از کمبودهای درونی است

وی تصریح کرد: افرادی که دارای زندگی تجملاتی بوده و تصاویر آن­ را در فضای مجازی به نمایش می­‌گذارند، دچار یک سری کمبودها در زندگی خود هستند؛ اگرچه که از لحاظ مالی در شرایط عالی قرار دارند، ولی علاقه به جلب توجه دیگران به این نوع، نشان از کمبودهایی است که برای پوشاندن آن‌ها به نمایش زندگی شخصی خود در فضای مجازی روی آورده‌­اند.

مشاور خانواده با بیان اینکه تجملگرایی در زندگی روی کودکان تأثیر منفی دارد، ادامه داد: اگر کودکان تصاویر تجملاتی از زندگی دیگران را ببینند، زندگی آن گونه را حق خود می­‌دانند در حالیکه امکان داشتن زندگی آنچنانی برای خانواده وجود ندارد؛ لذا عوارض روانشناختی بدی در کودکان دارد.

باقری در توصیه پایانی گفت: وقتی افراد تجملگرا و دارای وضعیت مالی خوب و حتی متوسط می­‌بینند که بسیاری از افراد در شرایط اقتصادی فعلی نمی‌­توانند حتی یک سفره ساده هفت‌سین داشته باشند یا ساده‌ترین آجیل­‌ها را بخرند، به هیچ عنوان تجملی زندگی نکنند، سفره هفت‌سین آنچنانی تدارک نبینند یا لااقل تصاویر آن­ را در فضای مجازی به نمایش نگذارند، در این صورت یک همدلی بین اقوام و آشنایان ایجاد می­‌شود و موجب خجالت­‌زدگی و شرمندگی خانواده‌­های کم­‌بضاعت نمی‌­شود.

وی اضافه کرد: پولی که می­‌خواهیم صرف زندگی تجملاتی کنیم، قطعاً می‌­تواند برای خانواده­‌های ضعیف اطرافمان نجات‌بخش باشد، اگر هرکسی به اطراف خود نگاه کند، به خانواده‌­های فقیر در اطراف خود برخورد می‌کند، لذا پولی که قرار است هزینه تجملات غیرضروری شود را برای رفع مشکل دیگران مصرف کند.

به حراج گذاشتن زندگی خصوصی برای لایک بیشتر

رئیس پلیس فتا در چهارمحال و بختیاری در این زمینه گفت: باید در شبکه­‌های اجتماعی به دنبال اخبار، اطلاعات و پست­‌هایی باشیم که متناسب با فرهنگ و باورهای ما باشد.

مرتضی عسگری اظهار داشت: برخی افراد دارای یک نوع زندگی تجملاتی هستند؛ لذا چشم و هم­‌چشمی بین خانواده‌­ها و افراد باعث می­‌شود تصاویری را از زندگی شخصی خود در فضای مجازی بارگذاری کنند که با فرهنگ ما هم­خوانی ندارد.

وی با بیان اینکه برخی افراد نیز بخاطر یک لایک بیشتر یا افزایش دنبال­‌کننده، زندگی خصوصی خود را به حراج می­‌گذارند، افزود: با توجه به نزدیک شدن به ایام عید، برخی افراد با بارگذاری تصاویر هفت سین آنچنانی و مغایر با فرهنگ ایرانی اسلامی سعی در جلب توجه دیگران دارند در حالیکه این کار غیر عقلانی است.

رئیس پلیس فتا در چهارمحال و بختیاری بیان کرد: افرادی در فضای مجازی تصاویری از زندگی خصوصی خود به نمایش می­‌گذارند و بعد از مدتی آن تصاویر در همه جا منتشر می­‌شود، این افراد هم شاکی می­‌شوند؛ باید به این افراد گفت وقتی چند نفر در فضای مجازی پیج شما را دنبال می­‌کنند، دیگر نمی‌­توان به آن صفحه گفت صفحه شخصی؛ چون ممکن است یکی از همان دنبال کننده‌­ها اطلاعات شخصی شما را در جاهای دیگر منتشر کنند.

عسگری در توصیه‌­ای به مردم تصریح کرد: با توجه به شرایط اقتصادی فعلی، به دنیال چشم و هم‌چشمی و زندگی تجملاتی نباشیم، در فضای مجازی به دنبال باورهای اصیل خود باشیم، با همین فرهنگ و باورهای خود نیز می‌­توان بهترین مراسمات را برپا و سفره هفت‌سین زیبایی آماده کرد.

وی به کاربران فضای مجازی که سعی در سوء استفاده از احساسات کاربران دارند، گفت: برخی افراد تصاویر بسیار زیبایی از هفت‌سین با قیمت نازل در فضای مجازی منتشر می­‌کنند، تعدادی از کاربران نیز آن پیج را دنبال کرده و جنس را به صورت مجازی خریداری می­‌کنند؛ درحالیکه ممکن است اصلا جنسی وجود نداشته باشد.

رئیس پلیس فتا در چهارمحال و بختیاری ادامه داد: فضای مجازی صرفاً برای آشنایی است؛ نه خرید، خرید باید به صورت حضوری انجام شود یا اینکه هزینه جنس خریداری شده بعد از تحویل آن به خریدار پرداخت شود.

عسگری با هشدار جدی به سوءاستفاده کنندگان در فضای مجازی بیان کرد: فضای مجازی کاملا در رصد پلیس فتاست و در صورت مشاهده کوچکترین تخلف وارد عملیات شده و با متخلف برخورد قاطع می‌­شود.

انتهای پیام/3339/م