ضرورت تیمی متشکل از افراد باسابقه رسانه برای مقابله با شایعات

علیرضا پورجعفری کارشناس حوزه رسانه، در گفت و گو با خبرنگار حوزه رسانه، با اشاره به نقش رسانه ها در روزهای بحران بهداشتی کرونا، اظهار داشت: رسانه‌های رسمی کشور باید با شناخت فضای حاکم بر رسانه‌های غیر رسمی و معاند و تحلیل داده‌هایی که قطعاً به آن‌ها دسترسی دارند، به حوزه ورود کرده و با اطلاع‌رسانی مناسب، امنیت روانی جامعه را تأمین کنند. 

وی افزود: اخبار ساعات 14 و 21 در روزهای سوم و چهارم اسفندماه نشان می‌دهد که پس از گذشت 35 الی 40 دقیقه از خبر، به موضوع کرونا پرداخته شد؛ این یعنی موضوع کرونا در اولویت خبری سیاستگذاران خبر سیما نبوده است. طبیعی است که وقتی در این فضای گسترده رسانه‌ای، رسانه‌های رسمی کشور اعم از خبرگزاری‌ها، مطبوعات و رسانه ملی دیر هنگام به موضوع ورود می‌کنند، دیگران بی کار نمی‌نشینند و هدایتگری افکار عمومی مردم را به دست می‌گیرند.

این کارشناس حوزه رسانه تصریح کرد: در همین بازه زمانی، شبکه‌های اجتماعی، رسانه‌های آنلاین و به دنبال آن‌ تلویزیون‌های خبری معاند با نظام، مانند ایران اینترنشنال، BBC فارسی، رادیو فردا و غیره از این فرصت نهایت استفاده را بردند و به تعبیری در این حوزه به مرجعیت خبری رسیدند.

وی بیان کرد: بررسی اخبار پیج اینستاگرامی این شبکه های خبری در بازه زمانی پانزده روزه ابتدای اسفند ماه نشان می‌دهد که مطابق با چارچوب بندی اخبار این رسانه‌ها، سیاستگذاران آن ها سعی دارند تا القا کنند، نه تنها نظام اسلامی توانمندی مقابله با این ویروس را ندارد بلکه در این خصوص اطلاعات دروغ به مخاطبان خود ارائه می‌کند.

پورجعفری اظهار داشت: رسانه‌های فوق هرآنچیزی که در چارچوب سیاست‌های خبری آن‌ها تعریف شده بود را به مخاطب ایرانی ارائه کردند که از شبکه‌های خبری داخلی و رسانه‌های مکتوب دریافت منطقی اطلاعات نداشته یا اگر هم اطلاعاتی دریافت کرده، کامل نبوده است.

وی خاطرنشان کرد: در این وضعیت تنها سناریویی که رسانه‌های داخلی به ویژه صدا و سیما اجرا کردند آن بود که به اجبار با حرکتی پدافندی و از موضع پایین، به خبرها و اطلاعات شبکه‌های اجتماعی، رسانه‌های آنلاین و تلویزیون‌های خبری معاند پاسخ دادند که گزارش‌های بی‌شمار بخش خبری 20:30 را می‌توان از این دست قلمداد کرد.

این کارشناس حوزه رسانه یادآور شد: در نگاه اول شاید شفاف سازی عملکرد عملیات رسانه ای دشمن کمی خوشایند باشد، اما نباید فراموش کرد که این اقدام موجب آن می‌شود تا رسانه‌های ما از پرداختن به رسالت اصلی خود که آگاه‌سازی و هشیار کردن جامعه است باز بمانند و در این رقابت در جایگاهی قرار بگیرند که صرفاً مطالب رسانه‌های معاند را تکذیب کنند.

وی ادامه داد: در این وضعیت است که مجبور می‌شویم اعتماد ستانده شده از نظام رسانه‌ای خود را در قالب اصرار به مردم برای جدی گرفتن سواد رسانه‌ای پنهان کنیم تا هر خبری را قبول نکنند و اصطلاحاً فلج خبری نشوند، غافل از اینکه اگر بخواهیم کمی عمیق‌تر به موضوع بنگریم، به راحتی می‌توان فهمید که ریشه همه این اتفاقات اشتباهات استراتژیک نظام رسانه‌ای  کشور ( صدا و سیما- خبرگزاری‌ها – مطبوعات) در مدیریت رسانه، تولید محتوا و مدیریت افکار عمومی است.

این کارشناس حوزه رسانه تصریح کرد: همین اشتباه استراتژیک موجب آن شد که اطلاع‌رسانی پیرامون ویروس کرونا از حوزه سلامت به حوزه بحران تغییر وضعیت داده و به همین منظور مؤلفه‌های خبررسانی نیز به همان میزان جا به جا شود؛ به این وضعیت اطلاع‌رسانی ناقص مسئولان در خصوص آمارهای مختلف از جمله مبتلایان، فوتی‌ها و سیاست‌های در نظر گرفته شده برای ادامه مسیر و غیره این را اگر اضافه کنید، می‌شود آن چیزی که امروز اتفاق افتاده است.

وی بیان کرد: به نظر می‌رسد برای برون رفت از شرایط فعلی ضروری است تا مسئولانی که در خط مقدم مبارزه با این ویروس منحوس قرار دارند هر چه سریعتر تیمی متشکل از افراد با سابقه رسانه‌ای به ویژه در حوزه خبر تشکیل داده و قبل از حضور در مقابل دوربین‌ها یا فضای مجازی، با این افراد مشورت کنند.

پورجعفری اظهار داشت: آن چیزی که این روزها با آن دست و پنجه نرم کردیم و شاید بتوان آن را یک دلیل عمده باور پذیری بالای شایعه پذیری در جامعه دانست، اطلاع رسانی ناقص برخی مسئولان از این بیماری و حواشی مربوط به آن است. به عنوان مثال بعد از فرمان رهبر معظم انقلاب به رئیس ستاد کل نیروهای مسلح مبنی بر ورود به کنترل و مبارزه با بیماری کرونا، سردار باقری رئیس ستاد کل نیروهای مسلح از سیاست هایی مانند خلوت شدن شهرها تا 24 ساعت خبر دادند، اما اینکه این وضعیت چه زمانی آغاز خواهد شد، نقطه ابهامی بود که مخاطب با آن مواجه شد.

وی ادامه داد: دقیقا به همین علت هم بود که وقتی صرفاً خبر قرینطه شهر که آن هم از یک خبرگزاری رسمی کشور منتشر نشد، سیل رجوع مردم به فروشگاه ها به وجود آمد؛ قبل از این هم، اخبار پیرامون بسته شدن پمپ های بنزین وضعیت ناگواری را به وجود آورده بود.

این کارشناس حوزه رسانه یادآور شد: این ها همه ریشه در این مساله دارد که اطلاع‌رسانی ناقص شایعه را در پی خواهد داشت و شایعه نیز قاتل اعتماد عمومی بوده که رفتارهای هیجانی مردم یکی از آثار آن است.

انتهای پیام/