اخبار فارس من افکار سنجی دانشکده انتشارات توانا فارس نوجوان

اقتصادی  /  نفت و انرژی

نفت و استعمار نوین؛ کالای اقتصادی و سیاسی

یک کارشناس نفت نوشت: عربستان سعودی برای درس دادن به بازار نفت همیشه به نفع تقاضا حرکت می‌کند و جرات نمی‌کند از لحاظ قیمتی و مقداری به نفع عرضه غش کند، این یعنی هنوز هم نفت تنها کالای اقتصادی مهم بلکه کالای سیاسی به شمار می‌رود.

نفت و استعمار نوین؛ کالای اقتصادی و سیاسی

صحبت کردن از  اهمیت نفت در زمانی که قیمت جهانی آن رو به نزول است شاید زیاد دلچسب نباشد، اما اگر واقع گرا باشیم نقش و اهمیت این منبع انرژی به راحتی ملموس خواهد بود. اصلا همین موضوع که عربستان سعودی برای درس دادن به بازار نفت همیشه به نفع تقاضا غش می‌کند و جرات نمی‌کند از لحاظ قیمتی و مقداری به نفع عرضه غش کند، این یعنی هنوز هم نفت تنها کالای اقتصادی مهم بلکه کالای سیاسی مهم نیز به شمار می‌رود.

بنابراین در ادامه مواردی که قبلا مطرح شده می‌توان گفت که اولاً نفت خام کالای مهمی است، ثانیاً جهان غرب به آن وابستگی دارد و ثالثاً بخش عمده ای از تولید و ذخایر نفت خام متعارف جهان در اختیار منطقه خلیج فارس است. حال ممکن است سوالاتی مطرح شود که نفت خام تا چه زمان کالای مهمی خواهد بود؟ سهم نفت خام متعارف و نا متعارف از آینده چه خواهد بود؟ سازو کاری که به جهان غرب امنیت انرژی را (از لحاظ  قیمتی و مقداری) اطمینان میدهد چه خواهد بود؟

نفت خام تا چه زمان کالای مهمی خواهد بود؟

براساس گزارش و نمودار ارائه شده توسط  اداره اطلاعات انرژی ایالات متحده(eia)، مصرف انرژی اولیه در جهان- برای بخش های صنعتی، حمل و نقل، تجاری و خانگی - طی سی دهه آینده حدود 50 درصد رشد خواهد داشت. این نمودار که براساس واحد گرمایی بی تی یو (BTU) ارائه شده است، سهم و اندازه هر یک از منابع تامین انرژی جهان را طی سه دهه آینده به خوبی نشان می‌دهد.

همان طور که مشخص است در سال 2018به ترتیب نفت(32%)، زغال سنگ(26%)، گازطبیعی(22%)، انرژی های تجدید شونده(15%) و انرژی هسته ای(5%) منابع تامین کننده انرژی جهان بوده‌اند.

همچنین این نمودار نشان می‌دهد در طی سه دهه آینده انقلابی در مصرف انرژی های نو ویا تجدید شونده وجود خواهد داشت و حجم مصرف این نوع از انرژی بیش از دو و نیم برابرافزایش خواهد داشت، به طوری که در سال 2050سهم آن از کل مصرف انرژی 28 درصد خواهد شد.

بنابراین می‌توان گفت، نیمی از رشد مصرف انرژی سه دهه آینده را انرژی های تجدید شوند، تامین خواهد نمود. همچنین از این گزارش میتوان دریافت که نیمی دیگر از رشد مصرف آتی انرژی جهان هنوز بایستی توسط نفت و گاز طبیعی تامین شود و این همان به مفهوم اهمیت جایگاه منابع هیدرو کربنی در آینده انرژی جهان است.

بنابراین، همانطور که این نمودار نشان میدهد، انقلاب در تولید انرژی های تجدید شونده به سختی میتواند مصرف زغال سنگ را (به عنوان یک منبع انرژی با آلودگی بالا) کنترل کند چه برسد که بخواهد جایگزینی برای نفت خام هم باشد.

نمودار ارائه شده فوق مربوط به سبد انرژی مصرفی جهان در سه دهه آینده بوده است، حال اگر بخواهیم فقط به آمار یک کشور خاص مثلا ایالات متحده هم نگاه کنیم وضع تفریبا به همین صورت خواهد بود.

براساس گزارش و نمودار ارائه شده توسط  اداره اطلاعات انرژی ایالات متحده (eia) سهم نفت خام از سبد مصرفی انرژی در ایالات متحده آمریکا 36 درصد است.

همچنین در این کشور سهم گاز طبیعی 31 درصد، زغال سنگ 13 درصد، انرژی تجدید شونده 11 درصد و انرژی هسته ای 8 درصد است.

همچنین بر اساس نموار سری زمانی مصرف انرژی در ایالات متحده (نمودار زیر) مشخص خواهد شد از یک سو سهم مقداری سوخت های مبتنی بر نفتخام در سبد مصرفی انرژی در سه دهه آینده تقریبا مانند شرایط کنونی خواهد بود. و از سوی دیگر گاز طبیعی و نیز انرژی های تجدید شونده قادر خواهند بود رشد سالانه  مصرف انرژی را پاسخگو باشند و نیز بتوانند مصرف زغال سنگ را در این کشور کاهش دهند.

بنابراین تا اینجای کار مشخص شد که حداقل در طی سه دهه آینده انرژی های نو نمی تواند رقیب جدی برای نفتخام محسوب شود.

سهم نفت خام متعارف و نفتخام نا متعارف از آینده چه خواهد بود؟

براساس گزارش و نمودار ارائه شده توسط  اداره اطلاعات انرژی ایالات متحده(eia)، درخصوص سهم تولید نفتخام متعارف و غیر متعارف در ایالات متحده مشخص میشود که در شرایط کنونی کمتر از دو سوم از کل تولید نفتخام از منابع نفتی شل(tight oil) و بیش از یک سوم از منابع نفتی غیر شیل (tight oil not) یا متعارف تولید میشود. نکته جالب اینکه هرچند روند تولید نفت شیل در طی  یک دهه گذشته جهش چند برابری داشته است، اما به لحاظ محدودیت تکنولوژیکی و نیز هزینه استخراج بالا (یعنی حدود40 تا 90دلار) روند تولید نفت شل در طی سه دهه آینده ثابت و حتی رو به نزول خواهد بود. 

نمودار فوق روند تولید نفت شل طی سه دهه آینده را در سه سناریو نشان میدهد، همانطور که مشخص است، حتی در قیمت های بالای نفتخام، که بهترین شرایط برای استخراج نفت شل محسوب میشود، روند تولید نفت شل درنهایت نزولی خواهد بود.

بنابراین تولید نفت شیل درجهان، که عمدتا درایالات متحده انجام میشود، نیز نمی تواند رقیب جدی برای نفت متعارف محسوب شود.

سازو کاری که به جهان غرب امنیت انرژی را (از لحاظ  قیمتی و مقداری) اطمینان میدهد چه خواهد بود؟

غرب برای جلوگیری از شکلی گیری کارتل های نفتی و یا به عبارتی تبانی نفتی عرضه کنندگان،  اقدام به ایجاد فاصله سیاسی بین این کشورها نموده است. ایجاد فاصله سیاسی که فاصله اقتصادی را در پی دارد هدف اصلی غرب و آمریکاست تا امنیت عرضه انرژی درجهان برای مصرف کنندگان و واردکنندگان عمده به خطر نیفتد. یکی از نقاط مهم مورد هدف غرب ایجاد فاصله سیاسی بین دو کشور ایران و عربستان است که یکی به عنوان برزگترین قدرت غرب ستیز و استکبار ستیز و دیگری بعنوان بزرگترین صادر کننده نفتخام در جهان شناخته می‌شوند.

مهدی لاریجانی کارشناس نفت

انتهای پیام/ب

این مطلب را برای صفحه اول پیشنهاد کنید
نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط خبرگزاری فارس در وب سایت منتشر خواهد شد پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد
Captcha
لطفا پیام خود را وارد نمایید.
پیام شما با موفقیت ثبت گردید.
لطفا کد اعتبارسنجی را صحیح وارد نمایید.
مشکلی پیش آمده است. لطفا دوباره تلاش نمایید.

پر بازدید ها

    پر بحث ترین ها

      بیشترین اشتراک

        اخبار گردشگری globe
        اخبار کسب و کار تریبون
        همراه اول