خبرگزاری فارس، همدان، در حال جستجو درباره آداب و دعاهای ماه شعبان بودم که به مناجات شعبانیه و سخنان بزرگان در خصوص این مناجات رسیدم خصوصا امام خمینی(ره)، که چه زیبا و ظریف به این مناجات پرداخته و آن را تحلیل کرده و به تفکر در این دعا اهمیت داده است.
نیمنگاهی به نگاه پیر جماران به مناجات شعبانیه:
مناجات شعبانیه، مناجاتی که انسان را به یک جایی میرساند
مناجات «شعبانیه » را خواندید؟ بخوانید آقا! مناجات شعبانیه از مناجاتهایى است که اگر انسان دنبالش برود و فکر در او بکند، انسان را به یک جایى میرساند. آن کسى که این مناجات را گفته و همه ائمه هم به حسب روایت میخواندند، اینها، آنهایى بودند که وارسته از همه چیز بودند، ذلک آن طور مناجات میکردند، براى اینکه خودبین نبودند. هر چه بودند این طور نبوده که خودش را ببیند که، حالا من امام صادقام دیگر، نه، امام صادق مثل آن آدمى که در معصیت غرق است مناجات میکند، براى اینکه میبیند خودش هیچ نیست و هر چه هست نقص است و هر چه هست از اوست. هر چه کمال است از اوست، خودش چیزى ندارد. هیچ یک چیزى ندارند، انبیا هم هیچى نداشتند. همه هیچاند و اوست فقط، همه هم دنبال او هستند، همه فطرتها دنبال او هستند، منتها چون ما محجوبیم، نمیفهمیم که ما دنبال او هستیم؛ آنهایى که میفهمند، آنها وارسته میشوند و میشوند سراغ همان معنا. این کمال انقطاعى که خواستند، این کمال انقطاع همین است...
( ۱۶ اردیبهشت ۱۳۶۴ در جمع علما و روحانیون شیعه و سنى در میلاد حضرت مهدى«عج »، صحیفه امام، ج ۱۹ )
در هیچ یک از ادعیه گفته نشده که ادعیه مال همه ائمه است مگر مناجات شعبانیه
من در نظر ندارم که در هیچ یک از ادعیه گفته شده باشد که ادعیه مال همه ائمه است. این دعاى شعبان، مناجات شعبان، مناجات همه ائمه است و در این، مسائل بسیار هست، معارف بسیار هست و ادب اینکه انسان چه جور باید با خداى تبارک و تعال مناجات کند. ما غافلیم از این معان که وضع چی است.
( ۱ فروردین ۱۳۶۷ ، پیام رادیو- تلویزیونى، صحیفه امام، ج ۲۱، ص ۲)
مناجات شعبانیه، عامل تقویت روحی و نورافکنی معجزهآسا
این دعاهایى که در ماهها هست، در روزها هست، خصوصاً، در ماه رجب و شعبان و ماه مبارک رمضان، اینها انسان را همچو تقویت روحى میکند- اگر کسى اهلش باشد، ماها که نیستیم- همچو تقویت روحى میکند و همچو راه را براى انسان باز میکند و نورافکن است براى اینکه، این بشر را از این ظلمتها بیرون بیاورد و وارد نور بکند که معجزه آساست. به این دعاها عنایت بکنید. دلیل بر بزرگى این مناجات است که همه ائمه این مناجات را میخواندند این از دعاهایى است که من غیر از این دعا ندیدم که روایت شده است همه ائمه این دعا را، این مناجات را میخواندند، این دلیل بر بزرگى این مناجات است که همه ائمه این مناجات را میخواندند. چى بوده انْقِطاعِ اَلیْکَ کمال است این؟ بین آنها و خداى تبارک و تعالى چه مسائلى بوده است؟ هَبْ لِى کَماَل الانقطاع چى است؟ وَ بِیَدِکَ لا بِیَدِ غَیْرِکَ زِیادَتى وَ نقْصِى وَ نفْعِى وَ ضَرّى؛ خوب، آدم به حسب ظاهر میگوید خوب، همه چیز با اوست. اما وجدان این مطلب که هیچ ضررى به ما نمیرسد الا به دست اوست، هیچ به اوست، اوست ضارّ و نافع، اینها چیزهایى است که دست ماها از آن کوتاه است.
دعا کنید مومن به مناجات شویم؛ نگوییم اینها حرفهاى درویشى است
دعا کنید که خداى تبارک و تعالى به ما توفیق بدهد که در این ماه شریف و ماه شریف رمضان از این مسائل هم یک حظى و لو یک جلوه کوچکى در دلها و قلبهاى ما واقع بشود، و لا اقل مؤمن به این بشویم که قضیّه «صَعِقَ» چه قضیهاى است. مؤمن به این بشویم که مناجات خدا با انسان چى هست. مناجات را مؤمن بشویم به آن، انکار نکنیم، نگوییم اینها حرفهاى درویشى است. همه این مسائل در قرآن هست به نحو لطیف و در کتب ادعیه مبارکه ما که از ناحیه ائمه هدى وارد شده است، همه این مسائل هست، نه به آن لطافت قرآن، لکن به نحو لطیف. آن هم و همه اشخاصى که بعدها این اصطلاحات را به کار بردهاند فهمیده و نفهمیده از قرآن و حدیث گرفتند و ممکن است که اصل مسندش هم درست ندانند؛ البته به حقیقتاش هم کم آدمى است که میتواند پیبررد تا چه رسد به اینکه ذایقه روح بچشد این را. چشیدن ذایقه یک مسئله فوق این مسائل است.
(۷ خرداد ۱۳۶۲ / مسئولین کشوری/ میلاد امام زمان عج، صحیفه امام، ج ۱۷ ، ۴۵۶ الی ۴۵۸ )
مناجات شعبانیه، راهی برای تسهیل شهادت طلبی
لسان قرآن یکجور زبان است، زبان دعا یکجور زبان است... این ادعیهاى است که از ائمه ما وارد شدهاند. ائمه ما- (ع) که تقریباً همهشان گرفتار به یک ابرقدرتهایى بودند که نمیتوانستند یک کارى را انجام بدهند شاخص، علاوه بر آن هدایتهاى زیرزمینى که میکردند این ادعیههایشان براى تجهیز مردم بود، برخلاف آن دولتهاى قاهرى که بودند. همین ادعیه بودند که اشخاص وقتى که ادعیه را میخواندند قوّت روحى پیدا میکردند و سبکبار میشدند و شهادت براى آنها هَیِّن و آسان میشد. این ادعیه در ماه مبارک رجب و خصوصاً در ماه مبارک شعبان اینها مقدمه و آرایشى است که انسان به حسب قلب خودش میکند براى اینکه مهیا بشود برود مهمانى؛ مهمانى خدا، مهمانیاى که در آنجا سفرهاى که پهن کرده است قرآن مجید است و محلى که در آنجا ضیافت میکند مهمش «لیلةالقدر» است و ضیافتى که میکند ضیافت تنزیهى و ضیافت اثباتى و تعلیمی است. نفوس را از روز اول ماه مبارک رمضان به روزه، به مجاهده، به ادعیه مهیا میکند تا برسند به آن سفرهاى که از آن باید استفاده کنند و آن «لیلة القدر » است که قرآن در آن نازل شده است.
(۲۱ تیر ۳۵۹ ۱، صحیفه امام، ج ۱۳ ، ص ۳۱ الی)
و نیز استاد علیرضا پناهیان نیز در مورد اهمیت تفکر در این مناجات مطالب بسیاری را در کانال خود متذکر شده و بیان میکند: تضرّع موقع دعا زیباست اما تفکّر در متن دعا، گاهی قیمتش بیشتر است، پس یکبار از سر کنجکاوی، متن مناجات خصوصی علی(ع) با خدا را مطالعه کنیم.
وی اشاره میکند که اساساً دعاها را به چند صورت میشود خواند؛ یکبار برای مطالعه از سر کنجکاوی، یکبار از سر تفکر و یکبار هم با حالت تضرّع و گریه و ادامه میدهد که وقتی یک مناجات خصوصی بین امیرالمؤمنین(ع) و خداوند متعال در جایی ثبت شده، واقعاً باید کنجکاوی انسان برانگیخته شود؛ انسان باید سرک بکشد و ببیند آنجا چه گفتگویی صورت گرفته است؟ فرض کنید شما پشت در اتاقی هستید که در آن اتاق، علی(ع) دارد با خدا مناجات میکند و صدای مناجات ایشان بلند است. اگر شما مجاز باشید این صدا را بشنوید، آیا کنجکاو نمیشوید که بفهمید امیرالمؤمنین(ع) چه موضوعاتی را در مناجاتش با خدا مطرح میکند؟
دعایی که از یک امام به ما میرسد، در واقع عصارۀ ایمان، تقوا و معرفت ایشان است و مناجات شعبانیه هم عصارۀ وجود معنوی امیرالمؤمنین(ع) است. فرازهای این دعا خیلی تأملبرانگیز هستند، هم میتوانند ما را به فکر وادار کنند و هم اگر کسی اهل فکر باشد، بهترین متن برای تفکر، همین دعاست.
استاد پناهیان در مورد چگونگی تفکر در مورد این مناجات را این گونه مطرح میکند که راهش این است متن این دعا را در مقابل خودمان بگذاریم و بعد از اینکه یکبار آن را با ترجمهاش مطالعه کردیم و با مضامینش آشنا شدیم، برگردیم و یکبار دیگر با «تفکر» با این دعا برخورد کنیم البته تضرّع و گریه در موقع دعاخواندن هم در جای خودش بسیار زیباست اما تفکر هم کمکاری نیست، بلکه گاهی از اوقات ممکن است قیمتش از آن اشکریختن، بالاتر برود. اگر کسی بعد از مطالعه و تفکر، این مناجات به جانش نشست، شروع کند در یک خلوتی بین خودش و خدا، فرازهای این دعا را بهعنوان یک «نجوا» بخواند و مطرح کند؛ اصلاً «مناجات» یعنی درِگوشی سخنگفتن.
پس بیاییم در این روزهای باقیمانده تا پایان شعبان و قرنطینه و این گرفتاری که برای همه ما بوجود آمده، رو به خدا کنیم و این مناجات را در گوش خدا نجوا کنیم و با جان دل بگوییم که «مهربانخدای من آن چنان اجابتمان کن که به تو گمان داریم نه آنگونه که تو از درون من باخبری. پناهمان ده زیرا جز تو یار و پناهگاهی ندارم. وجودم را با نورت روشن کن و جلایی دوباره ببخش و زنده کن همانگونه که در بهار زمین طبیعت را جان دوباره دادی، شوق پریدن و پرواز کردن در هوایت را به من عطا کن تا مدهوش عظمت و قدرت تو شوم و فرمانت را سبک نشمارم و مطیع و تسلیم درگاهت شوم؛ خدایا همه ما را از بلا و مصیبت نجات بده و در کارهای ما گشایشی ایجاد کن».
انتهای پیام/89001/