به گزارش خبرنگار قرآن و فعالیت‌های دینی خبرگزاری فارس، موضوع مهدویت و در پی آن نحوه عملکرد منجی عالم بشریت از جمله اموری است که هر ساله و با فرا رسیدن نیمه شعبان در میان نظریه‌پردازان حوزه دین، خاصه تشیع داغ می‌شود. در این میان کم نیستند نظریه‌پردازانی که با استناد به برخی روایات، ظهور منجی را توام با جنگ، خونریزی، خشونت و قلع و قمع مخالفان دانسته و بروز این رفتار را حتمی تلقی کرده‌اند.
اما در مقابل این گفتمان غالب که سال‌هاست منجی را با کلیشه‌هایی چون «شمشیر و اسب»، «منتقم» و «جنگ فراگیر» نشان می‌دهند، گفتمان جدیدی در حال شکل‌گیری است که منجی را نه بر اساس روایات و احادیث قابل تردید که بر مبنای ادله عقلی و نقلی مورد بررسی قرار می‌دهند. این گفتمان برخی انگاره‌های سنتی غالب را با تردیدهای جدی مواجه کرده و ترک‌های سترگی بر دیواره گفتمان سنتی مهدویت وارد می‌آورد.
آیا دورانی خشونت‌بار و جنگ جهانی دیگری در راه است؟
کتاب «استراتژی منجی: جنگ جهانی یا صلح جهانی؟» که به تازگی توسط انتشارات «پناه» منتشر شده است از جمله آثار قابل تأملی است که ضمن نقد گفتمان سنتی حاکم بر حوزه مهدویت در حوزه عملکرد خشونت‌گرایانه منتسب به موعود، در تلاش است تا دیدگاه جدیدی از فضای ظهور منجی و در پی آن عملکرد ایشان ارائه کند.
این کتاب با تشکیک در برخی پنداره‌ها درباره موعود آغاز می شود و در پی پاسخگویی به این سؤالات برآمده است: آیا دورانی خشونت‌بار و جنگ جهانی دیگری در راه است؟ آیا جهان در هنگام ظهور با فرمانده‌ای نظامی با عملکردی خشونت‌بار و قهرآمیز مواجه خواهد شد؟ آیا باید برای ظهور منتظر و دست به دعا باشیم یا نه از خدا بخواهیم که طومار عمرمان برچیده شود، پیش از آنکه آن روزگار پر هول و وحشت فرا برسد؟
به لحاظ روان‌شناسی افراد در مواجهه با هر حقیقت جدید ابتدا به دریافت‌ها و پنداشت‌های پیشین خود مراجعه و مطلب را در چهارچوب کلیشه فکری خود تجزیه و تحلیل می‌کنند. بر این اساس ما هم وقتی با اخبار مهدی، قائم، قیام، جنگ و کشتار، سفیانی، نفس زکیه و ... مواجه می‌شویم، همه را به حساب وقایع آخرالزمان می‌گذاریم؛ آنگاه درصدد تحلیل و تطبیق این گزاره‌ها با هم برمی‌آییم که گاه به نتایج بسیار اشتباهی منجر می‌شود.
در کتاب «استراتژی منجی: جنگ جهانی یا صلح جهانی؟» با بررسی زمینه‌ها و بسترهای تاریخی و نیز دلایل کلامی برخی گزاره‌های خشونت‌گرایانه درباره عملکرد مهدی موعود (عج) مورد نقد و تحلیل قرار گرفته‌اند. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که بسیاری از این گزاره‌ها برساخته حوادث و رخدادهای تاریخی است؛ علاوه بر آنکه مبتنی بر دلایل عقلی و نقلی نیز قابل پذیرش نیستند.
مطالعه این کتاب برخی کلیشه‌های ذهنی شما را تغییر خواهد داد؛ کلیشه‌هایی که مبتنی بر روایاتی شکل گرفته‌اند که به لحاظ اسنادی و محتوایی قابل پذیرش نیستند و دلالتشان ضعیف است. راویان این روایات نیز بر اساس کتب رجالی معرفی و دلایل عدم توثیق و ضعف آنها ارائه شده است.
تأثیر بسترهای تاریخی در شکل‌گیری گفتمان‌های خشونت‌گرایانه مهدوی
نقطه قوت این کتاب دفتر چهارم این اثر است که ضمن بهره‌گیری از منابع تاریخی و روایی مفصل، سیر تاریخی واژه‌هایی چون «مهدی» را از زمان محمدبن حنفیه مورد مداقه قرار داده است. در این بحث افراد و جریان‌هایی مانند محمدبن عبدالله بن حسن (نفس زکیه)، زیدیه با شعار «قیام بالسیف» و واقفیان و قائم آنها بررسی شده‌اند.
همچنین ضمن بررسی فرقه‌هایی چون جارودیه، بُتریه و نیز سوء‌استفاده حاکمان عباسی از موضوع منجی و بحث ظهور، روایاتی که در گفتمان غالب مهدویت مورد استناد قرار گرفته را به چالش کشیده است. این کتاب می‌کوشد تا گفتمان جدیدی در حوزه مهدویت براساس روایات و گزاره‌های خبری کمتر دیده شده دراندازد و در تأثیر بسترهای تاریخی در شکل‌گیری گفتمان‌های خشونت‌گرایانه مهدوی فرضیه‌هایی ارائه دهد.
از جمله نقاط قوت این کتاب که سبب شده این پژوهش نه تنها برای اهل فن که برای عامه مردم نیز قابل فهم و استفاده باشد عبارتند است از: ریشه یابی و تحلیل برخی واژه ها و مفاهیم حوزه مهدویت متکی بر منابع دست اول اهل تسنن و شیعه، تمرکز بر دلایل عقلی و کلامی و واکاوی بسترهای تاریخی در نفی قرائت خشونت گرایانه و بهره گیری از نظریات جدید علوم انسانی در حوزه اندیشه. همچنین استفاده از جدوال تصویری در این کتاب، جمع بندی و خلاصه ها فهم موضوعات را تسهیل می کند.
این کتاب در ۴ دفتر و در ۳۰۷ صفحه توسط انتشارات پناه و با قیمت ۹۴ هزار تومان به تازگی در دسترس عموم خوانندگان قرار گرفته است و خواندن آن در آستانه نیمه شعبان به تمام علاقه‌مندان حوزه مهدویت و مباحث آخرالزمانی توصیه می‌شود.
نسخه الکترونیک این کتاب نیز در کتابخوان طاقچه در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفته است.
انتهای پیام/
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
