شعر مهدویت و انتظار در خدمت تعمیق معارف مهدوی

به گزارش خبرگزاری فارس از قم، برخی کارشناسان «شعر» را سخنی شورانگیز و تسخیرکننده احساسات و عواطف توصیف کرده‌اند که به دلیل شاکله و پیامی که در درون خود دارد، بر روی مخاطبانش بسیار تأثیرگذار است و از این روست که شعر شاعرانی چون حافظ ، سعدی ، مولوی و فردوسی، بعد از گذشت قرن‌‌ها همچنان در تاریخ کشور ما ماندگار شده است.

با این وجود شکی نیست که شعری پرمحتوا و جذاب که در زمینه موضوعات دینی و از جمله مهدوی سروده شده باشد، با توجه به شاخصه‌‌های دینی و فرهنگی جامعه ما، ماندگاری و تأثیرگذاری دوچندانی خواهد داشت، به ویژه آن که در سال‌‌های اخیر توجه به اشعار آیینی و مهدوی در کشور ما طرفداران بسیاری نیز پیدا کرده است.

همزمان با نیمه شعبان و میلاد مسرور قطب عالم امکان حضرت بقیه الله الاعظم(عج) فرصتی دست داد با چند تن از شعرای آیینی استان قم به گفت‌وگو پرداخته و نظرات آن‌‌ها را در خصوص مهم ترین شاخصه‌‌ها و ویژگی‌‌های شعر انتظار و مهدویت جویا شده ایم که مشروح این گپ و گفت‌‌ها در ادامه می‌آید.

لزوم انتقال معارف ناب مهدوی به مخاطب عام

سید محمد جواد شرافت از شاعران شناخته شده شعر آیینی با تأکید بر اینکه شعر مهدوی باید بیش از هر چیز منتقل کننده معارف و آموزه‌‌های ناب مهدوی به مخاطب عام به نحو مطلوب و شایسته باشد، اظهار کرد: البته ما گاهی در برخی مطالبی که با عنوان معارف مهدوی مطرح می‌شود، ان قُلت‌‌هایی داریم که رفع این مساله بر می‌گردد به بصیرت و شناخت ما در این زمینه که متاسفانه گاهی این شناخت از امام زمان(ع) و انتظارات حضرت از ما دقیق و کامل نیست، کما این که خیلی از مباحث را در این باره یا نمی دانیم یا  اینکه به شکل غلط آن‌‌ها را آموخته ایم.

وی افزود: از این رو بنده معتقدم کسی که می‌خواهد در حوزه شعر آیینی به خصوص در موضوع انتظار و امام زمان(عج) فعالیت کند، جدای از مباحث تکنیکی و فنی و ساختار شعری ، باید مروج فرهنگ مهدویت باشد و این سخن البته به هیچ وجه به معنای شعار صرف نیست بلکه منظور این است که در عمل به خصوص به این مساله مقید و پایبند باشیم.

مفهوم درست انتظار در شعر مهدوی تبیین شود

این شاعر جوان آیینی همچنین گفت: به عنوان مثال ما باید بدانیم که در رابطه با امام عصر(عج) کدام انتظار مدنظر است؟ آیا منظور انتظاری است که در آن خمودگی، انفعال، نشستن و بی تحرکی وجود دارد و منتظر برای گشایش در امور صرفاً نگاهش به عالم غیب است و هیچ حرکت و برنامه ای برای خود ندارد یا این که آن انتظاری مقصود است که منتظرین را به تحرک و پویایی و احساس مسئولیت نسبت به خود و جامعه وامی دارد و زمینه رشد و تعالی فرد و اجتماع را فراهم می‌کند.

وی افزود: نگاه و رویکرد محتوایی در شعر مهدوی و امام زمانی بسیار مهم است ، چرا که از منظر مضمونی و موضوعی و محتوایی، شاعر آیینی باید به سهم خود شناخت دقیقی از موضوعات داشته باشد، ضمن آن که می‌بایست سعی کنیم افق‌‌های مختلف شعر مهدوی را در نظر بگیریم و صرفاً اشعار ما ناله از دوری و فراق حضرت نباشد که البته سر جای خود آن هم محترم و لازم است اما روی سخن در اینجاست که فقط ناظر به بُعد احساسی و عاطفی نباشد بلکه ما باید در این اشعار بر روی شناخت و معرفتمان نسبت به امام زمان(عج) نیز تأکید کنیم؛ امام حی و ناظری که ما را می‌بیند و پرونده اعمال ما مرتب به دست ایشان می‌رسد.

رسالت منتظران در شعر مهدوی انعکاس داشته باشد

شرافت همچنین ادامه داد: بی شک چنانچه این شناخت و معرفت رشد کرد ، نوع نگاه ما به قضایا فرق می‌کند و یکی از بهترین ابزارهای تأثیرگذار بر روی مخاطب عام و خاص بهره گیری از ظرفیت شعر و ادبیات در انتقال مفاهیم دینی است، به ویژه در آن جا که رسالت منتظران واقعی ظهور حضرت در اشعار مهدوی بازتاب و انعکاس پیدا می‌کند.

وی یادآور شد: این که مقام معظم رهبری می‌فرمایند منظور از افضل الاعمال بودن انتظار فرج این است که ما در راستای زمینه سازی برای ظهور ، حرکت و عملی مطلوب داشته باشیم، به این خاطر است که انفعال و خمودگی در فرهنگ انتظار اساساً نباید وجود داشته باشد.

اُمید به آمدن منجی؛ جوهره اصلی شعر مهدوی

حجت الاسلام سید بشیر حسینی میانجی، شاعر آیینی و مسئول جامعه ادبی «نیّر» نیز با بیان این که مساله موعود و انتظار مهدویت از جمله مباحث بسیار مهم و کلیدی در دین و شریعت ماست به طوری که نه فقط در اسلام و شیعه بلکه در همه ادیان، نوید آمدن مصلح موعود و برپایی حکومت عادلانه با حضور صالحان داده شده است، ابراز کرد: اُمید به آمدن منجی موعود و انتظار صحیح در این باره ، جوهره اصلی شعر مهدوی و انتظار را تشکیل می‌دهد، کما اینکه در این گونه از شعر آیینی، مهم ترین شاخصه همان انتظار است و امیدواری به آمدن حضرت و این که بعد از ظهور ایشان، قسط و عدل در کره زمین فراگیر شده و بشریت روی سعادت و خوشی و رفاه و آسایش واقعی را خواهد دید.

وی افزود: به تعبیر یکی از اساتید، شعر مهدویت شعر سراسر امید است و از این رو باید این امید به آینده بهتر در سایه حکومت ولی خدا در شعر مهدوی موج بزند و البته در کنار این بحث می‌بایست به عناصر و مؤلفه‌‌های احساسی نیز توجه کرد.

ضرورت تعمیق معارف مهدوی در شعر انتظار

وی بیان کرد: به لطف الهی در سال‌‌های اخیر نسل جوان شاعران آیینی در سرودن شعر عاشورایی و فاطمی بسیار موفق بوده اند اما در زمینه شعر مهدوی هنوز نیاز به کار بیشتر وجود دارد و این که جدای از جذابیت‌‌های فنی و ساختاری شعر، به محتوای اشعار در راستای تعمیق معارف و آموزه‌‌های مهدوی ، عنایت لازم صورت گیرد.

این شاعر آیینی با بیان اینکه بسیاری از بزرگان و علمای ما از قرون گذشته تا به امروز نسبت به سرودن شعر درباره امام زمان(عج) و مساله انتظار ، اهتمام و علاقه خاصی داشته‌اند، گفت: به هر حال نباید از یاد ببریم که مهدویت یکی از پایه‌‌های مهم هویتی و فرهنگی جامعه ماست که اگر خدای نکرده باورهای مهدوی در جامعه تضعیف شود ، دچار خسارت‌‌های معنوی و فرهنگی بسیاری می‌شویم و از این رو می‌بایست در فرهنگ عمومی و فضای آموزشی کشور بیش از پیش به مساله مهدویت و ترویج این فرهنگ ، اهمیت داده شود.

نسبت به رونق شعر مهدوی غافل نباشیم

وحیده گرجی از بانوان شاعر استان قم که سال‌‌هاست در زمینه شعر آیینی فعالیت می‌کند، نیز با اشاره به این که استغاثه به حضرت حجت بن الحسن(عج) زمینه رهایی ما از گرفتاری‌‌ها و سختی‌‌هایی چون بیماری کرونا فراهم می‌کند، اظهار کرد: هر چند که همه ائمه اطهار(ع) برپایه آن حدیث معروف، نور واحد هستند اما در زمان ما باید توجهات به امام زمان(ع) بیشتر باشد ، چرا که ایشان قطب عالم امکان هستند و ذخیره الهی برای بشریت که توجه و توسل به ایشان در هر زمان یک ضرورت است.

وی با بیان اینکه یکی از بهترین زمینه‌‌ها و بسترها برای عرض ارادت به ساحت مقدس بقیه الله الاعظم(عج)، شعر و ادبیات است، افزود: هر چند که توجه به شعر در رابطه با سیدالشهدا(ع) بیشتر از سایر اهل بیت(ع) است و دو ماه محرم و صفر و عزاداری‌‌های این ایام باعث شده که شاعران آیینی توجه بیشتری به امام حسین (ع) و اولاد و اصحاب ایشان داشته باشند اما ما نباید در عرصه شعر و ادبیات در قبال دیگر ائمه(ع) به خصوص امام عصر غافل باشیم.

این شاعر آیینی همچنین خاطرنشان کرد: همت و تلاش ما باید مصروف به این باشد که رونقی در زمینه شعر مهدوی و شعر انتظار ایجاد کنیم و بدانیم که مردم ما بر اساس یک سنت دیرپای تاریخی و فرهنگی، همچنان علاقه مند به شعر هستند و چه خوب است که مفاهیم ناب دینی از جمله در مساله انتظار و مهدویت را بتوانیم از طریق شعر به مخاطبان عام به ویژه نسل جدید منتقل کنیم.

انتهای پیام/2258