گروه علمی و دانشگاهی خبرگزاری فارس، چند صباحی است دنیا و حتی کشور عزیزمان ایران درگیر یک ابرچالش جهانی به نام کرونا شده است. دانشمندان و بزرگان جهان در تلاش هستند تا بتوانند راهی برای ریشه‌کن کردن این ویروس پیدا کنند، در این بین نخبگان و مراکز علمی و شرکت‌های دانش‌بنیان کشور آستین همت بالا زدند تا با اقتدار و صلابت از علم و دانشی که در مرز و بوم خود از بزرگان حوزه علم آموخته‌اند را به منصه ظهور بگذارند.
شرکت‌های دانش‌بنیان با عزم و اراده خود موفق شدند گام‌های بلندی در حوزه‌های پیشگیری، تشخیص و درمان هدفگذاری و اجرایی کنند؛ به طوری که موفق شدند در بسیاری از تجهیزات و امکانات مراقبتی و درمانی ویروس کرونا خودکفا شوند و نیازی به واردات تجهیزات بیمارستانی همچون ماسک‌های N95، مواد ضدعفونی‌کننده، کیت‌های تشخیصی و پلاسمادرمانی نداشته باشیم. این تلاش‌های شبانه‌روزی و بی‌وقفه جوانان نخبه کشورمان ما را بر این داشت تا گفت‌وگویی با اسماعیل‌قادری فر معاون معاونت علمی و رئیس مرکز فناوری‌های راهبردی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری داشته باشیم.
قادری‌فر در این گفتوگو خاطرنشان کرد: در حال حاضر کشور بزرگ و پرمدعایی مانند آمریکا و بعضی از کشورهای اروپایی ناله کمبود ونتیلاتور را می‌زنند که در این بین محققان ایرانی و شرکت‌های دانش‌بنیان با تیراژ حداقل ۳۰ دستگاه در روز و ۹۰۰ دستگاه در ماه موفق شدند این دستگاه را بر پایه آخرین استانداردهای روز دنیا تولید و فناوری ایرانی و کالای ایران ساخت پزشکی ایرانی را در خدمت درمان بیماران بر پایه استانداردهای روز دنیا قرار دهند.
وی تاکید کرد که در حال حاضر کشور در تولید انواع وسایل مورد نیاز برای پیشگیری از شیوع ویروس کرونا به اشباع رسیده و خوشبختانه مراحل بالینی تست‌های پلاسمای کرونایی نیز مثبت اعلام شده است.
قادری‌فر ایمان دارد که رتبه شاخص جهانی نوآوری ایران تا پایان سال ۲۰۲۰ افزایش می‌یابد و در این گفتوگو از کمک سازمان غذا و دارو که در این شرایط حساس بدون بروکراسی و بی‌وقفه کار تایید و احراز صلاحیت توان شرکت‌های دانش‌بنیان را انجام می‌دهد، تشکر کرد.
گفت‌وگوی ما با معاون معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری و رئیس مرکز فناوری‌های راهبردی معاونت علمی و فناوری را در ادامه می‌خوانید.
فارس: معاونت علمی برای پشتیبانی و حمایت از دانشمندان ایرانی برای ساخت واکسن و داروی کرونا چطور قدم برداشته؟
قادری‌فر: معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری به عنوان یکی از ارکان تسهیل‌گر در حوزه توسعه دانش، فناوری و نوآوری در کشور وظیفه ذاتی و حاکمیتی خود را بر این مبنا قرار داده که از جامعه علمی و فناوری کشور با ایجاد و توسعه پلتفرم شرکت‌های دانش‌بنیان و کسب‌وکارهای نو و یا استارتاپ‌ها حمایت کند و بلافاصله با مواجهه با شیوع ویروس کرونا کمیته علمی کرونا با تعامل مستقیم وزارت بهداشت، درمان و آموزشی پزشکی کشور سعی کرده وظیفه خود را در حمایت از فناوران و نوآورانی که برای مقابله با شیوع گسترده و درمان این بیماری مورد نظر کشور است را انجام دهد و این مسؤولیت توسط دکتر ستاری به ستاد توسعه زیست‌فناوری معاونت علمی سپرده شد.
پدیده شیوع ویروس کرونا یک پدیده زیست فناورانه و بیولوژیک است؛ بنابراین ستاد توسعه فناوری‌های زیستی معاونت علمی ماموریت پیدا کرد به عنوان دبیرخانه کارگروه علمی از شرکت‌های دانش‌بنیانی که توانایی ارائه راهکارهای خلاقانه، هدفمند و محصولات را در سه حوزه پیشگیری، تشخیص و درمان کرونا دارند را حمایت کند.
* در تولید انواع وسایل مورد نیاز برای پیشگیری از شیوع ویروس کرونا به اشباع رسیده‌ایم
فارس: کمی بیشتر از حوزه پیشگیری برایمان بگوید.
قادری‌فر: در این حوزه تولید انواع ماسک‌های نانویی N99، N95 یا تولید انواع مواد ضدعفونی کننده استاندارد مدنظر کشور است و شرکت‌های دانش‌بنیان در این زمینه به خوبی درخشیدند و با حمایت‌های جدی که توسط معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری انجام شد و امروزه در تولید انواع وسایل مورد نیاز برای پیشگیری از شیوع ویروس کرونا به اشباع رسیده‌ایم. انواع ماسک، ضدعفونی‌کننده‌ها، لباس‌های محافظتی یا گان‌های ویژه‌ای که مورد نیاز مردم و کادر درمانی قرار می‌گیرد به وفور در مراکز درمانی و کشور وجود دارد و مردم می‌توانند از آنها استفاده کنند.
* سازمان غذا و دارو بدون بروکراسی و بی‌وقفه کار تایید و احراز صلاحیت توان شرکت‌های دانش‌بنیان را انجام می‌دهد
فارس: در حوزه تشخیصی چطور؟
قادری‌فر: در این حوزه ساخت انواع کیت‌های تشخیصی که براساس استانداردهای روز دنیا بتوانند شناسایی بیماران را انجام دهند، ساخت دوربین‌های تب‌سنج حرارتی و ساخت دستگاهی مانند پالس اکسی‌متر که به صورت ابتدایی و دستی می‌توانیم اکسیژن خون هر فرد مبتلا را به سرعت در منزل بسنجیم. در این حوزه شرکت‌های دانش‌بنیان به صورت جدی ورود کردند و مورد حمایت قرار گرفتند و در حال طی کردن مسیر بسیار خوبی هستند؛ به طوری که سازمان غذا و دارو مرجع اصلی تایید این اقلام در کنار معاونت علمی و فناوری قرار گرفته و بدون بروکراسی و بی‌وقفه کار تایید و احراز صلاحیت توان شرکت‌های دانش‌بنیان را انجام می‌دهد و به تبع در این حوزه هم مشکلی وجود ندارد.
فارس: چه برنامه‌ای برای تولید واکسن دارید؟بحث درمان بیماران مبتلا به ویروس کرونا گام نهایی است که مورد بررسی و هدفگذاری قرار گرفته که یکی از آنها تولید انواع داروهای رایجی است که طبق پروتکل درمانی در حال حاضر در بیمارستان‌های سراسر کشور مورد استفاده قرار می‌گیرد و داروهایی که به صورت معمول برای این بیماری یا بیماری‌های مشابه استفاده می‌شوند مانند داروی فاوی‌پیراویر که بحث تولید انبوه آن در کشور مطرح شده و در پروتکل‌‌های درمانی انجام می‌شود و در حوزه تولید دارو شرکت‌های دانش‌بنیان و بخش خصوصی توانمندی که تاییدیه ستاد سازمان غذا و دارو را گرفته‌اند مورد حمایت قرار می‌گیرند.
قادری‌فر: برای درمان اختصاصی کرونا و تولید واکسن مربوطه که یک ایمنی‌افزایی است شرکت‌های دانش‌بنیان و فناوران عمدتاً جوان ایرانی هم‌پا با محققان برتر دنیا در مرحله کارآزمایی‌های بالینی و راه‌یافتن راهکارهای خلاقانه هستند. معاونت علمی در کمیته علمی مربوطه از تمام فناوران، شرکت‌های دانش‌بنیان و نوآروان حوزه‌های تحقیقاتی کشور که بتوانند ایده‌های خود را به صورت علمی چه در ساخت واکسن، ساخت داروهای اختصاصی این بیماری مطرح کنند حمایت می‌کند. شرکت‌های دانش‌بنیان در کشور هم‌پا با محققان جهانی در حال تحقیق و پژوهش هستند؛ بنابراین اگر فناور، نوآور یا شرکت دانش‌بنیانی مدعی است که می‌تواند راهکار نوآورانه‌ای برای تولید دارو یا واکسن بیماری ویروسی انجام دهد بلافاصله می‌تواند طرح خود را به معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در کارگروه توسعه علمی موضوع را به ستاد زیست فناوری ارائه دهد.
فارس: آیا طرحی را هم در این زمینه دریافت کرده‌اید؟
قادری‌فر: بله؛ هم اکنون طرح‌های مختلفی را دریافت کردهایم و در حال ارزیابی و بازبینی هستیم به طوری که در تعطیلات نوروز و تعطیلات ابتدایی آغاز سال همکاران ما حضور داشتند و به صورت برخط ایده‌های را دریافت، رصد و پالایش می‌کنند و امیدوارم در این مرحله بتوانیم سربلند بیرون بیاییم و هم‌پا با مراکز تحقیقاتی دنیا بحث دارو و واکسن را کشف کنیم. بحث واکسن، درمان و دارو موضوعی نیست که ظرف مدت زمان چند روزه و یا چند هفته‌ای به نتیجه برسد، طبیعتا باید کارآزمایی‌های بالینی در بُعد حیوانی و بعد از آن روی انسان آزمایش شود و براساس منشور اخلاقی مربوطه توسط کمیته اخلاق وزارت بهداشت مورد تایید قرار بگیرد و توسط رسانه‌های جمعی پس از تایید سازمان غذا و دارو به مردم عرضه شود. هر پیشنهاد و پروپوزالی که توسط شرکت دانش‌بنیان، محققین و فناوران ایرانی عرضه شود مورد بررسی دقیق قرار می‌گیرد و بدون بروکراسی در اختیار معاونت قرار می‌گیرد و بعد از به نتیجه رسیدن بررسی‌های اولیه در سیر مراحل حمایتی معاونت قرار می‌گیرند.
* شاهد پیشرفت‌های فوق العاده‌ای در حوزه تجهیزات پزشکی و درمانی کشور هستیم
شاهد پیشرفت‌های فوق العاده‌ای در حوزه تجهیزات پزشکی و درمانی کشور هستیم. تولید انواع دستگاه‌های ونتیلاتور یا دستگاه تنفس مصنوعی که یکی از بهترین ابزارهای درمانی برای بیماران بدحال کرونایی مخصوصاً بیمارانی که در ICUها بستری هستند را داشتیم که پیشرفت بسیار بزرگی برای کشور در این حوزه است. در حال حاضر کشور بزرگ و پرمدعایی مانند آمریکا و بعضی از کشورهای اروپایی ناله کمبود ونتیلاتور را می‌زنند که در این بین محققان ایرانی و شرکت‌های دانش‌بنیان با تیراژ حداقل ۳۰ دستگاه در روز و ۹۰۰ دستگاه در ماه موفق شدند این دستگاه را بر پایه آخرین استانداردهای روز دنیا تولید و فناوری ایرانی و کالای ایران ساخت پزشکی ایرانی را در خدمت درمان بیماران بر پایه استانداردهای روز دنیا قرار دهند.
فارس: یکی از موفقیت‌های شرکت‌های دانش بنیان تولید دوربین‌های حرارت سنج بود، این دوربین‌ها در چه نقاطی از شهر نصب شدند؟
قادری‌فر: امسال شاهد کاهش چشمگیر سطح مراجعات و سفرهای مردم بودیم با این وجود برای حوزه تشخیص نیازمند دوربین‌های حرارتی در فرودگاه‌ها، ایستگاه‌های مترو و اماکن پرتردد بودیم که بتوانیم از این دوربین‌ها که در کمترین زمان ممکن می‌توانند تشخیص را انجام دهند، استفاده کنیم. دوربین‌های حرارتی بومی هم ساخت ایران شدند.
* مراحل بالینی تست‌های پلاسمای کرونایی مثبت اعلام شد
شاید یکی از دلایلی که این روزها آمارها دقیق‌تر شده ابزارهای مورد نیاز برای شناسایی بیماران است که فراهم شده و جهادگران عرصه سلامت و وزارت بهداشت سریع‌تر و نزدیک‌تر می‌توانند بیماران بالقوه را شناسایی، قرنطینه و در سیر مراحل درمان قرار دهند و امیدوارم بتوانیم با پویش در خانه بمانید بزودی شاهد قطع زنجیره این بیماری باشیم و به سمت در مسیر سلامت گام برداریم.
فارس: تست‌های اولیه انسانی برای درمان بیماران کرونایی توسط پلاسمای افراد بهبود یافته به چه مرحله‌ای رسیده است؟
قادری فر: خوشبختانه مراحل اولیه کارآزمایی بالینی برای بیماران حوزه انسانی تست شده که یکی از روش‌های نوینی است که در دنیا با ابتکار دانشمندان و جوانان ایرانی به کار می رود؛ فناوری هایی که در لبه دانش و مرز دانش هستند و در حال حاضر پس از انجام مراحل بالینی تست‌های پلاسمای کرونایی مثبت اعلام شده. همانطور که رهبر معظم انقلاب فرمودند در کنار این نغمت و آسیب هایی که ناشی از بیماری وجود دارد در حال یک رزمایش بزرگ ملی و مردمی برای مقابله بیولوژیک با یک پدیده نوظهور در دنیا هستیم، امیدوارم با همت اندیشمندان و شرکت‌های دانش بنیان بتوانیم از این مرحله سخت عبور کنیم.
* تا پایان سال ۲۰۲۰ رتبه شاخص جهانی نوآوری ایران قطعا افزایش می یابد
فارس: می‌توانیم بگوییم ایران در فعالیت‌های توسعه فناوری و نوآوری از جایگاه خوبی برخوردار است؟
قادری‌فر: بله؛ همانطور که در ۲۰ سال گذشته در حوزه جنبش نرم‌افزاری و روند تولید علم به تعبیر رهبر معظم انقلاب روند پرشتاب و رو به رشدی را شروع کردیم که باعث خیرگی استکبار جهانی و مراکز معتبر علمی و علم‌سنجی دنیا شده است. روند تولید علم، ایران را به جایگاه ۱۷-۱۶ دنیا رسانده به طوری که کشورمان ۸ سال درگیر جنگ تحمیلی بوده و در طول حیات ۴۰ ساله درگیر تحریم‌های ظالمانه و فشارهای مستکبرین قرار گرفته است. براساس شاخص‌های جهانی نوآوری (GII) ایران در طول ۲ سال گذشته رتبه شاخص جهانی نوآوری را از رتبه ۱۳۰-۱۲۰ در پایان سال میلادی گذشته به رتبه ۶۴ رسانده و پیش‌بینی قطعی می‌کنیم تا پایان سال ۲۰۲۰ این رتبه چندین پله رشد کند و ما جزء رتبه‌های ۳۵-۳۴ دنیا یا حتی برتر از آن هم قرار بگیریم. خوشبختانه در روند تولید علم پیشتاز بوده‌ایم و همچنان در منطقه آسیای جنوب غربی اول هستیم و در دنیا در زمینه شاخص اقتصاد دانش‌بنیان رتبه ۱۷ را کسب کردهایم که از آن تحت عنوان (KEL) یاد می‌شود.
رتبه‌های علمی کشور رو به رشد است و باید این سبد را افزایش دهیم تا در سبد محصولات شرکت‌های دانش‌بنیان بحث بازارسازی و ورود به بازار جایگاه بیشتری پیدا کند که خوشبختانه از این منظر در منطقه آسیای جنوب غربی و خاورمیانه بی‌رقیب و ممتاز هستیم و باید این روند را ادامه دهیم تا شاخص‌های نوآوری کشور که در حقیقت اصلی‌ترین آن تاثیرگذاری بر روند زندگی مردم، درآمدسازی و رها شدن از اقتصاد نفتی است محقق شود.
فارس: آیا برنامه‌ای برای صادرات محصولات دانش‌بنیان دارید؟
قادری‌فر: در تلاش هستیم در سال جهش تولید به جزء ارتقاء صادرات محصولات دانش‌بنیان افزایش صادرات غیرنفتی کشور با هدف گسترش دیپلماسی فناوری به ویژه در کشورهای همسایه و منطقه را نیز هدفگذاری کنیم که برای تحقق این اهداف برنامه‌‌ریزی‌های خوبی انجام شده و خواهد شد و ارائه تسهیلات ویژه ایجاد خط تولید شرکت‌های دانش‌بنیان پیشگام صادرات است. ایجاد پایگاه‌های صادراتی در کشورهای هدف یا اعطای تسهیلات توسعه صادرات به عنوان برنامه‌های محوری در معاونت علمی دنبال خواهد شد.
در حوزه آسیای جنوب غربی، آسیای مرکز و قفقاز با یک بازار ۸۰۰ میلیون نفری مواجه هستیم و اگر در این حوزه‌ها به خوبی کار کنیم قطعاً صادرات محصولات دانش‌بنیان‌ها به عنوان برنامه‌های کلیدی و یکی از موضوعاتی است که باید به آن توجه شود. از این طریق مرکز توسعه تعاملات بین‌الملل معاونت علمی و فناوری برنامه‌های جامعی را هدفگذاری کرده است تا امسال شاهد تحقق صادرات یک میلیارد دلاری محصولات دانش‌بنیان‌ها باشیم.
... و کلام آخر:
قادری‌فر: جهادگران عرصه سلامت در حال حاضر با داروهای ایرانی مشغول درمان بیمارانی هستند که در ICU و بیمارستان‌ها دوران نقاهت را می‌‌گذرانند و فناوران و بخش داروسازی سلامت همچنان با صلابت و اقتدار با وجود برقراری شدیدترین تحریم‌هایی که علیه ملت ایران وضع شده، کار درمان برای بیماران را بدون وقفه انجام می‌دهند و ان‌شاءالله بتوانیم داروهای خاص حوزه بیماری کرونا را هم تولید کنیم.
انتهای پیام/
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
